شعار سال:مطالعات نشان دادهاند که کشورهایی که در آنها شفافیت و انضباط مالی مورد توجه قرار داشته است، با کسری بودجه کمتر، سطح پایین ادارک فساد، رتبهبندیهای اعتباری بهتر و هزینههای استقراض کمتر بخش دولتی مواجه هستند. برای پی بردن به وضعیت کشورها در این خصوص از پیمایش های بودجه باز استفاده می شود.هدف پیمایش «بودجه باز» بررسی شفافیت و پاسخگویی نظام بودجه ریزی است. این پیمایش ابزاری مستقل، تطبیقی و مبتنی بر واقعیت است که از معیارهای پذیرفته شده بین المللی برای ارزیابی و اندازه گیری ۳ محور حکمرانی و پاسخگویی بودجه عمومی استفاده می کند:1- شفافیت بودجه 2- مشارکت شهروندان 3- نظارت بر بودجه .
میزان شفافیت بودجه ایران بر اساس روششناسی سازمان بین المللی همکاریهای بودجهای (IBP) در سال ۲۰۱۷ در گروه «اطلاعات حداقلی» قرار میگیرد. امتیاز ایران ۲۹ است در حالی سطح مناسب شفافیت بودجه از ۶۱ تا ۱۰۰ است.
برای آشنایی بیشتر با مسئله میزان شفافیت بودجه در ایران میتوانید پرسشنامه زیر را که برای یک پایان نامه ای طرح شده است را مطالعه نمایید. لینک همکاری با محققان این پرسشنامه نیز در متن قرار داده شده است.
پیمایش حاضر که سوالات آن برای آشنایی بیشتر متخصصان متمایل به همکاری در تکمیل پرسشنامه ارایه شده ، از ۱۴۹ سؤال در سه محور تشکیل شده است. ۱۰۹ سؤال میزان دسترسی عمومی اطلاعات بودجه را ارزیابی نموده، ۱۸ سؤال فرصتهای حضور مردم در مشارکت در فرایند بودجه را ارزیابی کرده و ۲۲ سؤال نقش قوه مقننه و موسسات عالی حسابرسی را بررسی می کند.
سازمان بین المللی همکاری های بودجه ای(IBP)
یکی از نهادهای بین المللی که به بررسی شفافیت بودجه در جهان میپردازد، سازمان بین المللی همکاریهای بودجه ای (IBP) است که شاخص بودجه باز(OBI) را برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ منتشر کرد. این شاخص مبتنی بر پرسشنامه متناسب با استانداردهای بین المللی شفاف سازی بودجه است که توسط صندوق بین المللی پول، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و سازمان بین المللی مؤسسات عالی حسابرسی انتشار یافته است. این پیمایش ابزاری را برای دولتها و فعالان جامعه مدنی فراهم میکند تا متوجه شوند کجا و چگونه شفافیت بودجه، مشارکت عمومی و نظارت را بهبود بخشند.
روش شناسی پژوهش
نتایج این پیمایش مبتنی بر پرسشنامه ای با ۲۲۸ سوال است که توسط پژوهشگران مالیه عمومی هر کشور تکمیل می شود. پژوهشگران از سازمان های جامعه مدنی (که اکثر آنها تمرکز زیادی در موضوعات مربوط به بودجه دارند) یا مؤسسات دانشگاهی هستند. در ایران نمونه اولیه را پژوهشگران اندیشکده سیاست گذاری تهران با همکاری تعدادی از پژوهشگران سایر اندیشکده ها(مرکز توانمند سازی حاکمیت و جامعه و مرکز پژوهش های مجلس) تکمیل نموده اند.
*** سؤالات امتیاز داده شده: 149 سؤال این پیمایش امتیاز داده شده اند. ۱۰۹ سؤال میزان دسترسی عمومی اطلاعات بودجه را ارزیابی میکند. ۱۸ سؤال فرصتهای حضور مردم در مشارکت در فرایند بودجه را ارزیابی می کند. و 22 سؤال نقش قوه مقننه و موسسات عالی حسابرسی را بررسی میکند.
*** سوالات بدون امتیاز: ۸۳ سوال بدون امتیاز با جمع آوری اطلاعات پیش زمینه ای در خصوص اسناد کلیدی بودجه و بررسی ویژگی های مدیریت مالیه عمومی به پژوهشگران در تکمیل پرسشنامه کمک می کند.
ساختار پرسشنامه
پرسشنامه بودجه باز، از پنج بخش تشکیل شده است.
بخش اول: (در دسترس بودن اسناد بودجه)، شامل سوالاتی است که به محققان اجازه می دهد در دسترس بودن و انتشار اسناد اصلی بودجه کشور را بررسی کنند. در این بخش، محققان باید هریک از اسناد اصلی بودجه که کشور در هر یک از مراحل چهارگانه فرآیند بودجه منتشر می کند را شناسایی کنند، جزئیاتی در مورد در دسترس بودن اسناد و انتشار به موقع ارائه کنند و قوانین حاکم بر فرآیند بودجه کشور را مورد توجه قرار دهند. سپس، محققان از این اطلاعات برای پاسخگویی به 149 سوال پرسشنامه استفاده میکنند. این 149 سوال در چهار بخش می آیند:
بخش دوم : جامعیت پیشنهاد بودجه اجرایی؛ به دنبال ارزیابی اطلاعات ارائه شده در پیشنهاد بودجه اجرایی و اسناد پشتیبان آن است. پیشنهاد بودجه اجرایی شایسته توجه فراوان است چرا که طرح دولت برای کسب درآمد و استفاده از درآمدها برای تحقق اهداف سیاسی و اقتصادی آن است، به همین خاطر در طول سال بودجه ای، در معرض بحث های دقیق و کارشناسی قرار می گیرد.اینکه بودجه پیشنهادی به چه میزانی به شیوه های صحیح اطلاع رسانی اطلاعات بودجه پایبند است در اسناد دیگر بودجه منعکس م یشود که در طول این فرآیند منتشر می شود. برای مثال، اگر دولتی شیوه صحیح در خصوص دسته بندی دقیق مخارج خود را انتخاب کند، احتمالا این شیوه را در گزارشگری خود در مراحل دیگر چرخه بودجه بندی منعکس کند، مانند گزارش های ضمن سال و پایان سال.
بخش سوم: جامعیت اسناد اصلی دیگر بودجه،اطلاعات ارائه شده در هفت سند مهم دیگر بودجه ای که باید در طول فرآیند بودجه ارائه شوند را ارزیابی می کند. سؤالات این بخش با خیلی از سؤالات بخش 2 شباهت دارد، اما به جای ارزیابی بودجه پیشنهادی، این سؤالات بر بیانیه پیش بودجه، بودجه اجرایی، بودجه شهروندان، گزارش های ضمن سال، بررسی های میان سال، گزارش پایان سال و گزارش حسابرسی متمرکز است.
بخش چهارم: نقش و اثربخشی موسسات نظارتی در فرآیند بودجه؛اثربخشی سازمان عالی حسابرسی(SAI) و نهاد قانون گذاری را در نظارت بر فرآیند بودجه بررسی می کند. بصورت خاص، این شاخصها ارزیابی می کنند که آیا معماری نظام بودجه طوری تعبیه شده است که یکپارچگی و مسئولیت پذیری در استفاده از منابع دولتی را تضمین کند یا خیر.
بخش پنجم: مشارکت مردم در فرآیند بودجه.بر فرصت مشارکت مردم در طول فرآیند بودجه تمرکز میکند که مؤلفه مهمی در شفافیت بودجه محسوب می شود .به منظور دسترسی به اطلاعات بودجه جهت مشارکت مردم در بهبود سیاست های بودجه بندی، اجرای بودجه و نتایج حاصله، باید فرصتی فراهم شود که مردم از اطلاعات بودجه ای برای مشارکت معنادار در تصمیمات بودجه و نظارت بر بودجه استفاده کنند. بخش آخر این پرسشنامه به فرآیندها، مکانیسم ها و شیوه های قوه های مجریه و مقننه و سازمان عالی حسابرسی تمرکز می کند که هدف شان تضمین نقش آفرینی مردم در تدوین، بحث/تصویب، اجرا و حسابرسی از بودجه ملی کشور است. این شاخص ها با اصول جدید "طرح جهانی شفافیت مالی" در مورد مشارکت عمومی هم تراز است، طرحی که در حال حاضر، بعنوان پایه و اساس نرم های جهانی برای مشارکت مردم در فرآیندهای بودجه ملی شناخته می شود.
تقسیم بندی پرسشنامه بر حسب اسناد مهم بودجه ای
همانطور که در بالا گفتیم، این پرسشنامه را می توان بر حسب نوع اسناد بودجه ای تقسیم بندی کرد. بخش دوم بر بودجه پیشنهادی و بخش سوم بر هفت سند بودجه ای باقی مانده تمرکز می کند. توصیف تفصیلی هر یک از هشت سند اصلی بودجه ای را می توانید در دستورالعمل های پرسشنامه بیابید، که قبل از شروع سؤالات ارائه شده است. جدول زیر، دامنه سؤالات هر بخش و چارچوب زمانی انتشار بخش مربوطه را نشان داده است.
لطفاً توجه داشته باشید که محققان نباید از اطلاعات منتشر شده در طول یک مرحله از چرخه بودجه برای پاسخ گویی به سؤالات سند بودجه ای دیگر استفاده کنند. علت این است که هدف این پرسشنامه ارزیابی اطلاعات ارائه شده به جامعه در طول هر یک از مراحل سال بودجه ای است. برای مثال، زمانی که سؤالات مربوط به بودجه پیشنهادی قوه مجریه را پاسخ می دهید، نباید از اطلاعات اسناد منتشر شده در طول مراحل دیگر چرخه بودجه مانند گزارش های ضمن سال، گزارشهای پایان سال یا گزارش های حسابرسی استفاده کنید.
سند بودجه محدوده سوالات چارچوب زمانی انتشار
بودجه پیشنهادی قوه مجریه(لایحه) سوالات 1 تا 53 • حداقل سه ماه قبل از شروع سال بودجه
بیانیه پیش بودجه(بخشنامه بودجه) سوالات 54 تا 58 • در حالت ایدهآل، ماه چهارم یا پنجم سال قبل از سالی که بودجه برای آن نوشته میشود.
• گاهی، همزمان با بررسی عملکرد میان سال بودجه سال قبل ( ماه هفتم)
• یا حداقل، یک ماه قبل از تدوین لایحه بودجه اجرایی
بودجه اجرایی (قانون بودجه) سوالات 59 تا 63 • به محض اینکه بودجه توسط قوه مقننه تایید شد و حداکثر تا سه ماه بعد از آنکه تصویب شد.
بودجه شهروندان سوالات 64 تا 67 • همزمان با سند بودجه مربوطه
گزارش های ضمن سال سوالات 68 تا 75 • حداقل یک ماه پس از هر دوره گزارشگری (به عنوان مثال گزارش تیرماه باید حداکثر تا 31 مردادماه منتشر شود)
گزارش میان سال سوالات 76 تا 83 • انتشار بعد از گذشت حداقل شش هفته از دوره ارائه گزارش را توصیه مینماید.
• انتشار بعد از گذشت حداقل سه ماه از دوره ارائه گزارش را توصیه مینماید.
گزارش پایان سال سوالات 84 تا 96 • انتشار بعد از گذشت حداقل شش ماه از دوره ارائه گزارش را توصیه مینماید.
• انتشار بعد از گذشت حداقل یک سال از دوره ارائه گزارش را توصیه مینماید.
گزارش حسابرسی سوالات 97 تا 102 • انتشار در طول شش ماه بعد از پایان سال بودجهای را توصیه مینماید.
• انتشار بعد از گذشت حداقل یک سال از دوره ارائه گزارش را توصیه مینماید.
به این شماره سوالات 7 شماره اضافه شده است، این سوالات زمان انتشار هفت گزارش را مشخص می کند.
ساختار پاسخ به سؤالات
برگرفته از دستورالعمل های "بهترین شیوه های OECD برای شفافیت بودجه"
(http://www.oecd.org/gov/budgeting/bestpracticesbudgetransparencycompletewithcoverpage.pdf
و دستورالعمل IMF درمورد شفافیت پولی(2007)( https://www.imf.org/external/np/pp/2007/eng/101907m.pdf))
و پیش نویس اصلاح شده قانون شفافیت مالی(جولای 2013) http://www.imf.org/external/np/exr/consult/2013/fisctransp/pdf/070113.pdf))
و چارچوب هزینه عمومی و مسئولیت مالی (https://pefa.org/content/pefa-framework)( PEFA) است.
با این حال، این پرسشنامه موضوعاتی را علاوه بر موضوعات مرتبط با اسناد بودجه ارائه می کند و برای خیلی از مسائل "بهترین شیوه" تعریف خاصی ندارد. بنابراین، این پرسشنامه اهدافی منطقی در این حوزه ها مقرر کرده است و نیم نگاهی نیز به تعیین هنجار یا استاندارد دارد.
سنجش مشارکت عمومی و موسسات نظارتی
چهل مورد از سوالات پیمایش بودجه باز برای محاسبه شاخص OBI استفاده نمی شود، بلکه مشارکت عموم در فرآیند بودجه ریزی و ظرفیت نظارتی موسسات مستقل را ارزیابی می کند. برای اندازه گیری این موارد، از امتیاز هر بخش میانگین گرفته می شود. بنابراین برای هر محدوده، یک امتیاز جداگانه در نظر گرفته می شود. همچنین IBP، اطلاعات نقش موسسات مالی مستقل(IFI) را جمع آوری میکند، هرچند امتیاز جداگانهای برای این بخش در نظر نگرفته است.
- شاخص اندازه گیری شده محدوده سوالات
- مشارکت عمومی در فرآیند بودجه سوالات 125 تا 142
- نقش موسسات مالی مستقل سوالات 103 تا 106
- نقش مجلس سوالات 107 تا 117
- نقش دیوان محاسبات سوالات 118 تا 124
وزن دهی به اسناد کلیدی بودجه و تاثیر آن بر امتیاز شاخص
همانطور که قبلا ذکر شد، امتیاز OBI هر کشور توسط 109 سوال تعیین میشود. هر یک از هشت سند کلیدی بودجه، ممکن است تعداد سوالات متفاوتی در پرسشنامه داشته باشند و امتیاز OBI، میانگین ساده کل پاسخ ها به 109 سوال است. در محاسبه امتیاز OBI، هیچ روش میانگین گیری خاصی استفاده نشده است.
اگرچه استفاده از این روش میانگین گیری ساده است، ولی سادگی آن وزن بیشتری به برخی از اسناد بودجه می دهد. بطور مشخص، 54 مورد از 109 سوال پرسشنامه، در دسترس پذیری عموم و جامعیت لایحه بودجه را ارزیابی می کند و در نتیجه این سند، یک عامل کلیدی در تعیین امتیاز کلی OBI یک کشور خواهد بود. برخلاف آن، بودجه شهروندی و بودجه مصوب به ترتیب دارای 4 و 6 سوال در پرسشنامه هستند.
این میانگین گیری از نظر جامعه مدنی مورد تایید است زیرا لایحه بودجه نشان دهنده برنامه ها و اهداف سیاست بودجه ای دولت برای سال پیشرو است و در نتیجه مهمترین سند بودجه ای به شمار میرود. این سند معمولا، جزئیاتی از سیاستهای مالی دولت را آشکار میکند که در سایر گزارشات بودجه موجود نیست. دسترسی به این اطلاعات برای جامعه مدنی برای فهم بودجه، قبل از تایید آن، حیاتی است
۱- بیانیه پیش بودجه چه زمانی به جامعه عرضه میشود؟الف) حداقل چهار ماه قبل از سال بودجه و حداقل یک ماه قبل از اینکه بودجه پیشنهادی به قوه مقننه ارائه شود.
ب) حداقل دو ماه (اما کمتر از چهار ماه) قبل از سال بودجه، و حداقل یک ماه قبل از اینکه بودجه پیشنهادی به قوه مقننه عرضه شود.
ج) کمتر از دو ماه قبل از سال بودجه، و حداقل یک ماه قبل از اینکه بودجه پیشنهادی به قوه مقننه عرضه شود.
د) PBS برای مردم منتشر نمیشود یا کمتر از یک ماه قبل از عرضه آن به قوه مقننه منتشر میشود.
نظرات:اسناد بودجهای در دسترس برای جامعه، اسنادی هستند که در وب سایت نهاد صادرکننده سند در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شده است و تمام شهروندان بدون پرداخت هزینه میتوانند آن را بخوانند (در خصوص در دسترس بودن اسناد بودجهای برای جامعه، به دستورالعمل پیمایش بودجه باز مراجعه کنید). به نسبت دورهای قبل پیمایش بودجه باز، این تغییر ایجاد شده است: در حال حاضر، اسناد باید حداقل در شبکه جهانی وب بصورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار گرفته باشد.
روش OBS مقرر میکند که بودجه پیشنهادی یک ماه قبل از ارائه آن به قوه مقننه در اختیار عموم مردم قرار گرفته باشد. اگر چنین نشد، باید گزینه د انتخاب شود. برای اسنادی که بخاطر مقاصد داخلی تولید میشوند (یعنی هیچ گاه برای عموم جامعه منتشر نمیشوند) یا کلاً منتشر نمیشوند نیز گزینه د انتخاب میشود. در غیر از مورد فوق الذکر، محقق باید گزینه الف و ب را بر حسب تاریخ انتشار اسناد انتخاب کند.
۲- لایحه بودجه و اسناد پشتیبان چه زمانی به جامعه عرضه میشود؟الف) حداقل سه ماه قبل از سال بودجه و تصویب بودجه توسط قوه مقننه
ب) حداقل دو ماه (اما کمتر از سه ماه) قبل از سال بودجه، و تصویب بودجه توسط قوه مقننه
ج) کمتر از دو ماه قبل از سال بودجه و تصویب بودجه توسط قوه مقننه
د) EBP برای مردم منتشر نمیشود یا بعد از تصویب قوه مقننه منتشر میشود.
اسناد بودجهای در دسترس برای جامعه، اسنادی هستند که در وب سایت نهاد صادرکننده سند در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شده است و تمام شهروندان بدون پرداخت هزینه میتوانند آن را بخوانند (در خصوص در دسترس بودن اسناد بودجهای برای جامعه، به دستورالعمل پیمایش بودجه باز مراجعه کنید). به نسبت دورهای قبل پیمایش بودجه باز، این تغییر ایجاد شده است: در حال حاضر، اسناد باید حداقل در شبکه جهانی وب بصورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار گرفته باشد.
روش OBS مقرر میکند که EBP که برای جامعه منتشر میشود باید قبل یا حین بررسی بودجه توسط قوه مقننه در اختیار جامعه قرار بگیرد پس اگر چنین نشده، گزینه د را انتخاب کنید. برای اسنادی که بخاطر مقاصد داخلی تولید میشوند (یعنی هیچ گاه برای عموم جامعه منتشر نمیشوند) یا کلاً منتشر نمیشوند نیز گزینه د انتخاب میشود. در غیر از مورد فوق الذکر، محقق باید گزینه الف و ب را بر حسب تاریخ انتشار اسناد انتخاب کند.
۳- قانون بودجه چه زمانی به جامعه عرضه میشود؟
الف) دو هفته یا کمتر از دو هفته بعد از تصویب بودجه
ب) بین دو هفته تا شش هفته بعد از تصویب بودجه
ج) بیش از شش هفته، اما کمتر از سه ماه بعد از تصویب بودجه
د) EBP برای مردم منتشر نمیشود یا بعد از سه ماه از زمان تصویب قوه مقننه منتشر میشود.
اسناد بودجهای در دسترس برای جامعه، اسنادی هستند که در وب سایت نهاد صادرکننده سند در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شده است و تمام شهروندان بدون پرداخت هزینه میتوانند آن را بخوانند (در خصوص در دسترس بودن اسناد بودجهای برای جامعه، به دستورالعمل پیمایش بودجه باز مراجعه کنید). به نسبت دورهای قبل پیمایش بودجه باز، این تغییر ایجاد شده است: در حال حاضر، اسناد باید حداقل در شبکه جهانی وب بصورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار گرفته باشد.
روش OBS مقرر میکند که EB که برای جامعه منتشر میشود باید سه ماه بعد از تصویب شدن توسط قوه مقننه به جامعه عرضه شود، پس اگر چنین نشده، گزینه د را انتخاب کنید. برای اسنادی که بخاطر مقاصد داخلی تولید میشوند (یعنی هیچ گاه برای عموم جامعه منتشر نمیشوند) نیز گزینه د انتخاب میشود. در غیر از مورد فوق الذکر، محقق باید گزینه الف و ب را بر حسب تاریخ انتشار اسناد انتخاب کند.
ابلاغ قانون بودجه که شامل تفاوتهای لایحه و قانون است در اسفند انجام میشود. اما قانون بودجه بیش از سه ماه زمان میبرد تا انتشار عمومی پیدا کند.
۴- گزارش ضمن سال چه زمانی در دسترس عموم مردم قرار گرفته است؟
الف) حداقل هر ماه، و ظرف یک ماه از بازه زمانی مشخص شده
ب) حداقل هر فصل، و ظرف یک ماه از بازه زمانی مشخص شده
ج) حداقل هر فصل و ظرف سه ماه از بازه زمانی مشخص شده
د) گزارشهای ضمن سال برای عموم مردم منتشر نمیشود، یا بیش از سه ماه بعد از بازه زمانی مشخص شده منتشر میشود.
بخاطر داشته باشید که اسناد بودجه در دسترس عموم قرار گرفته، اسنادی هستند که در وب سایت مربوطه در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شدهاند و اینکه تمام شهروندان میتوانند بصورت رایگان به آنها دسترسی داشته باشند که این مسئله به نسبت دورهای قبلی، یک تغییر محسوب میشود: حالا اسناد حداقل باید در اینترنت و بصورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار بگیرند تا عنوان "در دسترس " به آن اطلاق شود.
روش OBS مقرر کرده است که برای اطلاق عبارت "در دسترس عموم قرار گرفته" به گزارشهای ضمن سال، این گزارشها باید حداکثر سه ماه بعد از خاتمه دوره گزارش در دسترس عموم مردم قرار گیرد. اگر حداقل هفت گزارش ضمن سال از ۱۲ گزارش قبلی، یا حداقل سه گزارش از چهار گزارش ضمن سال فصلی در زمان بیان شده منتشر نشده باشند، گزینه د را انتخاب کنید. اگر اسناد برای مقاصد داخلی تولید شده باشد (یعنی تولید شده باشند، اما هیچ گاه برای عموم مردم منتشر نشوند) یا اصلاً تولید نشده باشند، نیز از گزینه د استفاده میکنیم. برخی از دولتها ممکن است اسناد بودجهای خود را زودتر از تاریخ مذکور در بالا منتشر کنند. در این موارد، محققان بسته به تاریخ انتشار گزارشهای ضمن سال باید بین گزینه الف یا ب انتخاب کنند.
۵- گزارش میان سال چه زمانی در دسترس جامعه قرار میگیرد؟
الف) شش ماه (یا کمتر) بعد از نقطه وسط سال
ب) نه هفته یا کمتر، اما کمتر از سه ماه بعد از نقطه وسط سال
ج) بیش از نه هفته، اما کمتر از سه ماه بعد از نقطه وسط سال
د) MYR برای عموم مردم منتشر نمیشود، یا بعد از سه ماه از نقطه وسط سال منتشر میشود.
بخاطر داشته باشید که اسناد بودجه در دسترس عموم قرار گرفته، اسنادی هستند که در وب سایت مربوطه در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شدهاند و اینکه تمام شهروندان میتوانند بصورت رایگان به آنها دسترسی داشته باشند که این مسئله به نسبت دورهای قبلی، یک تغییر محسوب میشود: حالا اسناد حداقل باید در اینترنت و بصورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار بگیرند تا عنوان "در دسترس " به آن اطلاق شود.
روش OBS مقرر کرده است که برای اطلاق عبارت "در دسترس عموم قرار گرفته" به MYR، این بررسیها باید حداکثر سه ماه بعد از خاتمه دوره گزارش در دسترس عموم مردم قرار گیرد (یعنی سه ماه بعد از نقطه وسط سال مالی). اگر بررسی حداقل سه ماه بعد از پایان دوره گزارش منتشر نشود، گزینه د را انتخاب کنید. اگر این بررسی برای مقاصد داخلی تولید شدهاند (یعنی تولید شده باشند، اما هیچ گاه برای عموم مردم منتشر نشوند) یا اصلاً تولید نشده باشند، نیز از گزینه د استفاده میکنیم. برخی از دولتها ممکن است اسناد بودجهای خود را زودتر از تاریخ مذکور در بالا منتشر کنند. در این موارد، محققان بسته به تاریخ انتشار MYR باید بین گزینه الف یا ب انتخاب کنند.
۶- گزارش پایان سال چه زمانی در دسترس جامعه قرار میگیرد؟
الف) شش ماه (یا کمتر) پس از پایان سال بودجهای
ب) نه ماه یا کمتر، اما کمتر از شش ماه پس از پایان سال بودجهای
ج) بیش از نه ماه، اما کمتر از دوازده ماه پس از پایان سال بودجهای
د) YER برای عموم مردم منتشر نمیشود، یا بعد از ۱۲ ماه پس از پایان سال بودجهای منتشر میشود.
بخاطر داشته باشید که اسناد بودجه در دسترس عموم قرار گرفته، اسنادی هستند که در وب سایت مربوطه در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شدهاند و اینکه تمام شهروندان میتوانند بصورت رایگان به آنها دسترسی داشته باشند که این مسئله به نسبت دورهای قبلی، یک تغییر محسوب میشود: حالا اسناد حداقل باید در اینترنت و بصورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار بگیرند تا عنوان "در دسترس " به آن اطلاق شود.
روش OBS مقرر کرده است که برای اطلاق عبارت "در دسترس عموم قرار گرفته" به YER، این گزارش باید حداکثر یک سال بعد از خاتمه سال مالی در دسترس عموم مردم قرار گیرد. اگر YER در عرض یک سال پس از سال مالی منتشر نمیشود، گزینه د را انتخاب کنید. اگر این گزارش برای مقاصد داخلی تولید شده است (یعنی تولید شده است، اما هیچ گاه برای عموم مردم منتشر نشود) یا اصلاً تولید نشده باشد، نیز از گزینه د استفاده میکنیم. برخی از دولتها ممکن است اسناد بودجهای خود را زودتر از تاریخ مذکور در بالا منتشر کنند. در این موارد، محققان بسته به تاریخ انتشار YER باید بین گزینه الف یا ب انتخاب کنند.
۷- گزارش حسابرسی چه زمانی در دسترس جامعه قرار میگیرد؟
الف) شش ماه (یا کمتر) پس از پایان سال بودجهای
ب) ۱۲ ماه یا کمتر، اما بیشتر از شش ماه پس از پایان سال بودجهای
ج) بیشتر از ۱۲ ماه، اما کمتر از ۱۸ ماه پس از پایان سال بودجهای
د) برای عموم مردم منتشر نمیشود، یا بعد از ۱۸ ماه پس از پایان سال بودجهای منتشر میشود.
گزارش تفریغ سال ۱۳۹۶ در بهمن ماه منتشر شده است.
بخاطر داشته باشید که اسناد بودجه در دسترس عموم قرار گرفته، اسنادی هستند که در وب سایت مربوطه در چارچوب زمانی مشخص شده در روش OBS منتشر شدهاند و اینکه تمام شهروندان میتوانند بصورت رایگان به آنها دسترسی داشته باشند که این مسئله به نسبت دورهای قبلی، یک تغییر محسوب میشود: حالا اسناد حداقل باید در اینترنت و بصورت رایگان در دسترس عموم مردم قرار بگیرند تا عنوان "در دسترس " به آن اطلاق شود.
روش OBS مقرر کرده است که برای اطلاق عبارت "در دسترس عموم قرار گرفته" به AR، این گزارش باید حداکثر هجده ماه بعد از خاتمه سال مالی در دسترس عموم مردم قرار گیرد. اگر AR در عرض یک سال پس از هجده ماه منتشر نمیشود، گزینه د را انتخاب کنید. اگر این گزارش برای مقاصد داخلی تولید شده است (یعنی تولید شده است، اما هیچ گاه برای عموم مردم منتشر نشود) یا اصلاً تولید نشده باشد، نیز از گزینه د استفاده میکنیم. برخی از دولتها ممکن است اسناد بودجهای خود را زودتر از تاریخ مذکور در بالا منتشر کنند. در این موارد، محققان بسته به تاریخ انتشار AR باید بین گزینه الف یا ب انتخاب کنند.
۸- آیا پیشنهاد بودجه اجرایی یا اسناد پشتیبان بودجه، برای سال مالی، هزینهها را بر حسب هر واحد سازمانی (یعنی وزارتخانه، دپارتمان یا سازمان) ارائه میکنند یا خیر؟
الف) بله، واحدهای سازمانی که مسئول کل هزینهها هستند مشخص شدهاند.
ب) بله، واحدهای سازمانی که مسئول حداقل دو سوم هزینهها هستند مشخص شدهاند
ج) بله، واحدهای سازمانی که مسئول کمتر از دو سوم هزینهها هستند، مشخص شدهاند.
د) خیر، هزینهها بر حسب واحدهای سازمانی مشخص نشدهاند
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
در ایران اسناد بودجه براساس هر واحد سازمانی (وزارتخانهها و سازمانهای اجرایی) ارائه میشود.
۹- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان هزینهها را برای سال بودجهای بر حسب طبقهبندی عملکردی ارائه کردهاند یا خیر؟
الف) بله، هزینهها بر حسب طبقهبندی عملیاتی ارائه شدهاند.
ب) خیر، هزینهها بر حسب طبقهبندی عملیاتی ارائه نشدهاند
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
هر یک از این طبقهبندیها یک سوال متفاوت را پاسخ میدهد: واحد سازمانی نشان میدهد که چه کسی پول را خرج میکند؛ طبقهبندی عملکردی نشان میدهد که پول به چه منظوری خرج شدهاست و طبقهبندی اقتصادی نشان میدهد که پول صرف چه چیزی شدهاست.. این طبقهبندی نشانگر هدف برنامه ریزی شده، بخش یا هدفی که پولها برای آن خرج میشود (مانند سلامت، آموزش یا دفاع) است.
۱۰- اگر بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن هزینهها را بر حسب طبقهبندی عملکردی مشخص کردهاند، آیا این طبقهبندی عملیاتی مطابق با استانداردهای بینالمللی است یا خیر؟
الف) بله، منطبق است.
ب) خیر، منطبق نیست، یا اینکه هزینهها بر حسب طبقهبندی عملیاتی مشخص نشدهاند.
ج) سایر موارد، لطفا توضیح دهید.
نظرات:
از سال ۱۳۸۱ اسناد بودجه کشور طبقهبندی اداری و اقتصادی را مطابق با استاندارد آمار مالی دولت (GFS) صندوق بینالمللی پول (IMF) ۲۰۰۱ ارائه کردهاند.
۱۱- آیا پیشنهاد بودجه اجرایی یا اسناد پشتیبان هزینهها را بر حسب طبقهبندی اقتصادی ارائه میکنند یا خیر؟
الف) بله
ب) خیر
ج) سایر موارد، لطفا توضیح دهید
نظرات:
طبقهبندی اقتصادی بدین معنیاست که پول خرج چه چیزهایی شدهاست.
در جدول ۲ هزینهها و مصارف دولت هزینهها براساس طبقهبندی اقتصادی ارائه شدهاست.
۱۲- اگر بودجه پیشنهادی یا هر یک از اسناد پشتیبان بودجه هزینهها را بر حسب طبقهبندی اقتصادی ارائه میکنند، آیا این طبقهبندی مطابق با استانداردهای بینالمللی است یا خیر؟
الف) بله، طبقهبندی اقتصادی مطابق با استانداردهای بینالمللی است.
ب) خیر، طبقهبندی اقتصادی مطابق با استانداردهای بینالمللی نیست، یا هزینهها بر حسب طبقهبندی اقتصادی ارائه نمیشوند
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید).
نظرات:
از سال ۱۳۸۱ بودجه کشور مطابق با آمار مالی دولت (GFS) صندوق بینالمللی پول (IMF) ۲۰۰۱ است.
۱۳- آیا بودجه پیشنهادی یا هر یک از اسناد پشتیبان هزینهها را برای تک تک برنامهها ارائه کرده است؟
الف) بله هزینهها بر حسب برنامهها ارائه شدهاند.
ب) بله، هزینههای حداقل دو سوم از برنامهها مشخص شدهاست.
ج) بله، هزینههای کمتر از دو سوم از برنامهها مشخص شدهاند.
د) خیر، هزینهها بر حسب برنامهها ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
هیچ تعریف استانداردی برای کلمه "برنامه" وجود ندارد و این کلمه در کشورهای مختلف معانی مختلفی دارد. با این حال، برای پاسخگویی بهاین پرسشنامه، محققان باید "برنامه" را هر سطح از جزئیات خردتر از یک واحد سازمانی (وزارتخانه، دپارتمان یا سازمان) در نظر بگیرند. برای مثال، بودجه وزارت بهداشت را میتوان به چند زیرگروه تقسیم کرد، مانند "مراقبتهای اولیه حوزه سلامت"، "بیمارستان ها" یا "مدیریت". این زیرگروهها باید بعنوان برنامه تلقی شوند اگر چه میتوان آنها را به واحدهای خردتر تقسیم بندی کرد.
با توجه بهاین تعاریف هزینهها براساس برنامهها ارائه شدهاست.
۱۴- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهای هزینه را برای بازه زمانی چندساله (حداقل دو سال بعد از سال بودجهای) بر حسب سه نوع طبقهبندی هزینهای (سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی) ارائه میکند یا خیر؟
الف) بله، برآوردهای هزینه چندساله بر حسب هر سه طبقهبندی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای هزینه چندساله بر حسب دو طبقهبندی ارائه شدهاست.
ج) بله برآوردهای هزینه چندساله بر حسب یک طبقهبندی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهای هزینه چندساله بر حسب هیچ یک از طبقهبندیها ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (توضیح دهید)
نظرات:
چارچوب هزینهای میان مدت (MTEF) - بازه زمانی سه ساله (یعنی سال بودجهای بهعلاوه دو سال دیگر) - یک افق مناسب برای بودجه بندی و برنامه ریزی محسوب میشود.
در ایران برآورد فقط برای سال بودجه براساس طبقهبندی اقتصادی و سازمانی است.
۱۵- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن منابع درآمدهای مالیاتی (مانند مالیات بر درآمد یا مالیات بر ارزش افزوده) را برای سال بودجهای ارائه کردهاند یا خیر؟
الف) بله، منابع درآمد مالیاتی برای تمام درآمدهای حاصل از مالیات ارائه شدهاست.
ب) بله، منابع درآمد مالیاتی برای حداقل دو سوم از کل درآمدهای حاصل از مالیات ارائه شدهاست.
ج) بله، منابع درآمد مالیاتی برای کمتر از دو سوم از کل درآمدهای حاصل از مالیات ارائه شدهاست.
د) خیر، منابع درآمدهای مالیاتی مشخص نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۶- آیا در بودجه اجرایی یا هرگونه اسناد بودجه حمایتی، تخمینهایی از سطح کل درآمد ارائه شده برای یک دوره چندساله (حداقل دو سال فراتر از سال بودجه) ارائه شدهاست؟
آ. بله، برآوردهای چندساله از درآمد کل ارائه شدهاست.
ب خیر، برآوردهای چندساله از درآمد کل ارائه نشدهاست.
ج قابل استفاده / موارد دیگر (لطفا نظر دهید).
نظرات:
فقط درآمدهای سال بودجه (۱۳۹۶) ارائه شدهاست.
۱۷- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن منابع درآمدهای غیرمالیاتی (مانند گرنتها، درآمد حاصل از مستغلات، و فروش کالاها و خدمات دولتی) را مشخص کردهاند؟
الف) بله، منابع درآمدهای غیرمالیاتی کاملا مشخص شدهاست.
ب) بله، منابع درآمدهای غیرمالیاتی برای حداقل دو سوم از درآمدهای غیرمالیاتی مشخص شدهاست.
ج) بله، منابع درآمدهای غیرمالیاتی برای کمتر از دو سوم از درآمدهای غیرمالیاتی مشخص شدهاست.
د) خیر، منابع درآمدهای غیرمالیاتی مشخص نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
منابع درآمدی بودجه کل کشور شامل دو بخش ۱- بودجه عمومی دولت ۲- بودجه شرکتهای دولتی است.
منابع درآمدی غیرمالیاتی بودجه عمومی شفاف است.
۱۸- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن برآوردهای درآمدی را بر حسب دستهها (مانند مالیاتی و غیرمالیاتی) برای یک بازه زمانی چندساله (حداقل دو سال بعد از سال بودجه) ارائه کردهاند؟
الف) بله، برآوردهای چندساله در مورد درآمد بر حسب دسته ارائه شدهاند.
ب) خیر، برآوردهای چندساله در مورد درآمد بر حسب دسته ارائه نشدهاند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
فقط برای سال بودجه (۱۳۹۶) تهیه شدهاست.
۱۹- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن برآوردهایی برای منابع درآمدی مجزا برای بازه زمانی چندساله (حداقل دو سال بعد از سال بودجه) ارائه کردهاند؟
الف) بله، برآوردهای چندساله برای کل منابع درآمدی بصورت جدا جدا ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای چندساله برای حداقل دو سوم از منابع درآمدی بصورت جدا جدا ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای چندساله برای کمتر از دوم سوم از منابع درآمدی بصورت جدا جدا ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهای چندساله برای منابع درآمدی بصورت جدا جدا ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (توضیح دهید)
نظرات:
منابع درآمدی به صورت جداگانه ارایه شدهاست، اما فقط برای سال بودجه تهیه شدهاست.
۲۰- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن سه برآورد مربوط به استقراض و بدهی دولت را ارائه کردهاند: مقدار استقراض جدید خالص مورد نیاز برای سال بودجه؛ مجموع بدهیهای در پایان سال بودجه، و پرداخت سود روی بدهیها برای سال بودجه؟
الف) بله، هر سه برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاند.
ب) بله، دو برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
ج) بله، یک برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ یک از برآوردهای سه گانه مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
مقدار استقراض مورد نیاز برای سال بودجه مشخص است. اما پرداخت سود روی بدهیها و مجموع بدهیهای دولت در پایان سال مشخص نیست.
در مورد سه برآورد مهم در خصوص استقراض و بدهی است:
مقدار استقراض جدید خالص موردنیاز برای سال بودجه
مجموع بدهیهای دولت مرکزی در پایان سال بودجه
پرداخت سود روی بدهیها برای سال بودجه
بدهی، مجموع پولی است که دولت قرض میگیرد. دولت میتواند از شهروندان، بانکها و کسبوکارهای خود (بدهی داخلی) یا از وام دهندگان خارجی (بدهی خارجی) استقراض کند. بدهیهای خارجی معمولا به بانکهای خصوصی، کشورهای دیگر یا موسسات مالی بینالمللی مانند بانک جهانی یا صندوق بینالمللی پول مربوط میشود.
استقراض جدید خالص، مقداری از استقراض جدید است که برای سال بودجه نیاز است تا هزینههای مشروح در بودجه که فراتر از درآمدهای موجود رفته است، تامین مالی شود. استقراض جدید خالص به کل مبلغ بدهی انباشت شده اضافه میشود. این استقراض با استقراض ناخالص تفاوت دارد چرا که استقراض ناخالص شامل استقراض موردنیاز برای بازپرداخت بدهیهای فعلی سررسیده شده در سال بودجه میشود.
پرداخت بهره روی بدهی (یا هزینههای خدمات مربوط به بدهی) معمولا در فواصل مشخص صورت میپذیرد و این پرداختها باید در موقع خود انجام شود تا نکول در تعهدات بدهی صورت نگیرد. پرداخت بهره چیز بجز بازپرداخت اصل بدهی است.
۲۱- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد مجموع بدهی در پایان سال بودجه ارائه کرده است یا خیر؟ (اطلاعات اساسی از قبیل نرخ بهره بدهی، پروفایل سررسید بدهی، نوع بدهی (بدهی خارجی یا داخلی)
الف) بله، اطلاعات مربوطه در مورد مجموع بدهیها و بیشتر از آن ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات مربوطه در مورد مجموع بدهیها ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات ارائه شدهاست، اما برخی از عناصر اصلی در این اطلاعات وجود ندارند.
د) خیر، اطلاعاتی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۱۴ در مورد ترکیب بدهی دولتی در پایان سال بودجه است و میپرسد که ایا اطلاعات "اساسی" در مورد این ترکیب ارائه شدهاست یا خیر. مولفههای اساسی عبارتند از:
نرخ بهره روی بدهی
پروفایل سررسید بدهی و
آیا بدهی داخلی است یا خارجی
نرخ بهره بر مقدار سودی که باید به طلبکاران پرداخت شود اثر میگذارد. پروفایل سررسید بدهی نشان میدهد که آخرین تاریخ پرداخت وام چه زمانی است؛ استقراض دولتی معمولا ترکیبی از بدهی کوتاه مدت و بلندمدت است. همانطور که در سوال ۱۳ آمد، بدهی داخلی زمانی است که دولت از شهروندان، بانکها و کسبوکارهای کشور خود استقراض میکند، در حالیکه در بدهی خارجی، طرف حساب خارجیها هستند. این عوامل مرتبط با ترکیب بدهی نشانگر میزان آسیب پذیری احتمالی اقتصاد کشور است و نشان میدهد که ایا بدهیها قابل پرداخت هستند یا خیر.
بجز این عناصر اصلی، دولتها میتوانند اطلاعات بیشتری در مورد ترکیب بدهیهای خود ارائه کنند از جمله: اینکه نرخ بهره ثابت یا متغیر هستند؛ آیا بدهیها قابلیت فراخوانی دارند یا خیر؛ ارزی که بازپرداخت بدهی باید با آن انجام شود؛ پروفایل طلبکاران (موسسات دوطرفه، موسسات چندطرفه، بانکهای تجاری، بانک مرکزی و غیره)؛ تحلیل ریسک بدهی و اینکه بدهی برای تامین مالی چه چیزی بکار رفته است.
۲۲- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد پیش بینی اقتصاد کلان که بر مبنای آن پیش بینیهای بودجه استوار شدهاست ارائه کرده است یا خیر؟
(اطلاعات اساسی باید شامل بحث در مورد چشم اندازهای اقتصادی با برآوردهای سطح GDP اسمی، نرخ تورم، رشد GDP واقعی و نرخ سود باشد).
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اساسی برای پیش بینی اقتصادکلان ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اساسی برای پیش بینی اقتصادکلان ارائه شدهاست.
ج) بله، برخی از اطلاعات اساسی ارائه شدهاند.
د) خیر، هیچ اطلاعات مرتبط با پیش بینی اقتصادکلان ارائه نشدهاست.
ه) سایرموارد (لطفا توضیح دهید).
نظرات:
در مورد پیش بینی اقتصاد کلانی است که مبنای برآوردهای هزینهای و درآمدی بودجه بوده است و میپرسد که ایا اطلاعات اساسی مرتبط با پیش فرضهای اقتصادی ارائه شدهاست یا خیر. این مولفههای اساسی عبارتند از بحث در مورد چشم انداز اقتصادی و همچنین برآورد موارد ذیل:
سطح GDP اسمی
نرخ تورم
رشد GDP واقعی
نرخ بهره
اگرچه اطلاعات اساسی اقتصاد کلان باید ویژگی استاندارد تمام بودجهها باشد، اما اهمیت برخی از پیش فرضهای اقتصاد کلان ممکن است در کشورهای مختلف، متفاوت باشد. برای مثال، برآوردهای بودجهای در برخی از کشورها به شدت تحت تاثیر تغییرات قیمتی نفت و دیگر کالاها است.
بجز این اطلاعات اساسی، برخی از دولتها اطلاعات بیشتری در مورد چشم اندازهای اقتصادی ارائه میکنند، مانند: نرخهای بهره کوتاه مدت و بلندمدت، نرخ اشتغال و بیکاری؛ ضریب تعدیل تولید ناخالص داخلی [۱]، قیمت نفت و دیگر کالاها، حسابهای جاری، نرخ تبادل، و ترکیب رشد تولید ناخالص داخلی
اگر بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن بجز اطلاعات اساسی مرتبط با پیش بینی اقتصادکلان،
[۱]GDP deflator
۲۳- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اثر پیش فرضهای مختلف اقتصادکلان (یعنی تحلیل حساسیت) بر بودجه را نشان میدهند؟
(اطلاعات اساسی شامل برآوردها در مورد تاثیر بر هزینهها، درآمدها و بدهی با توجه به پیش فرضهای مختلف در مورد نرخ تورم، رشد تولیدناخالص داخلی واقعی و نرخ بهره)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی ارائه شدهاست که نشان میدهند اثر پیش فرضهای اقتصاد کلان بر بودجه چگونه خواهد بود.
ب) بله، فقط اطلاعات اساسی برای این منظور ارائه شدهاست.
ج) برخی از اطلاعات اساسی ارائه شدهاند.
د) خیر، اطلاعات مرتبط با پیش فرضهای مختلف اقتصاد کلان ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۲۴- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی مربوط به حداقل سال بودجه را ارائه کردهاند که نشان بدهد پیشنهادهای سیاستی جدید (که با سیاستهای فعلی متفاوت هستند) چگونه بر هزینهها اثر میگذارند یا خیر؟
الف) بله، برآوردهایی که نشان میدهد پیشنهادهای سیاستی جدید چگونه بر هزینهها اثر میگذارند بههمراه بحث مفصل ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی که نشان میدهد پیشنهادهای سیاستی جدید چگونه بر هزینهها اثر میگذارند ارائه شدهاست، اما بحثی در خصوص برآوردها ارائه نشدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی که نشان بدهد برخی از پیشنهادهای سیاستی جدید چگونه بر هزینهها اثر میگذارند ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعاتی که نشان بدهد پیشنهادهای سیاستی جدید چگونه بر هزینهها اثر میگذارند ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۱۷ و ۱۸ در مورد پیشنهادهای سیاستی جدید در بودجه هستند. اکثر هزینهها و درآمدهای موجود در بودجه، منعکس کننده ادامه سیاستهای فعلی و جاری است. اما، بخش قابل توجهی از بحثهای بودجهای حول پیشنهادهای جدید میچرخد- آیا دولت به دنبال حذف یکی از برنامه فعلی است؟ آیا به دنبال معرفی یک برنامه جدید است؟ آیا دولت برنامه فعلی را تغییر میدهد؟ معمولا پیشنهادهای جدید همراه با افزایش، کاهش یا تغییر در هزینهها یا درآمدها همراه میشوند. از آنجایی که این تغییرات ممکن است اثرات متفاوتی بر زندگی مردم داشتهباشند، پیشنهاد بودجه باید جزئیات کافی در مورد سیاستهای جدید و اثرات بودجه آنها ارائه کرده باشد.
سوال ۱۷ در مورد سیاستهای جدید هزینهای و سوال ۱۸ در مورد سیاستهای جدید درآمدی است. اگر بودجه یا اسناد پشتیبان آن هم برآوردی از میزان اثرگذاری پیشنهادهای سیاستی جدید بر هزینههای (برای سوال ۱۷) یا درآمدها (برای سوال ۱۸) ارائه کرده است
۲۵- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی حداقل برای سال بودجه ارائه کردهاند که نشان بدهد پیشنهادهای جدید سیاستی (و نه سیاستهای فعلی) چگونه بر درآمدها اثر میگذارد یا خیر؟
الف) بله، برآوردهایی در این خصوص به همراه یک بحث ارائه شدهاست
ب) بله، برآوردهایی در این خصوص ارائه شدهاست، اما بحثی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی که نشان بدهد برخی از پیشنهادهای سیاستی جدید چگونه بر درآمدها اثر میگذارد ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعاتی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد
۲۶- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان هزینهها را برای سال قبل از سال بودجه یعنی BY-۱ بر حسب یکی از سه طبقهبندی هزینهای سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی ارائه کردهاند یا خیر؟
الف) بله، برآوردهای هزینهای BY-۱ بر حسب هر سه طبقهبندی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای هزینهای BY-۱ بر حسب دو طبقهبندی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای هزینهای BY-۱ بر حسب یک طبقهبندی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهای هزینهای BY-۱ بر حسب هیچ یک از طبقهبندیها ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
عملکرد بودجه سال ۱۳۹۴ و بودجه مصوب سال ۱۳۹۵ براساس سه طبقهبندی سازمانی، اقتصادی و عملیاتی ارائه شدهاست.
اطلاعات سالِ قبل، معیار مهمی برای ارزیابی پیشنهادات بودجهی سال بعد محسوب میشود. برآوردهای سالهای قبل باید از حیث طبقهبندی، قالب مشابه برآوردهای بودجه امسال داشتهباشند تا اطمینان حاصل کنیم که مقایسههای سال به سال معنادار هستند. برای مثال، اگر بودجه پیشنهاد داده که مسئولیت یک برنامه از یک واحد سازمانی به دیگری تغییر پیدا کند-برای مثال پیشنهاد داده که مسئولیت آموزش پرستاران از وزارت بهداشت به وزارت آموزش برسد- ارقام سال قبل باید قبل از مقایسههای سال به سال بودجههای سازمانی، اصلاح شود.
معمولا، زمانی که بودجه ارائه میشود، سال قبل از سال بودجه (BY-۱) که همان سال جاری است، تمام نشدهاست. بنابراین، مسئولین قوه مجریه برآوردهایی از خروجی موردانتظار برای سال جاری ارائه میکنند. صحت این برآوردها به میزان به روز بودن آنها بستگی دارد. هدف بهروز رسانی این برآورد آن است که موارد ذیل مشخص شود: هزینههای واقعی تا آن لحظه، تغییراتی که قوه مقننهایجاد کرده است، و تغییرات موردانتظار در اقتصادکلان، و دیگر عوامل مرتبط برای باقی مانده سال.
بنابراین، اولین سالی که بتواند خروجیهای واقعی را نمایش بدهد، دو سال قبل از سال بودجه است یعنی BY-۲. پس، OECD پیشنهاد داده که دادههای مربوط به حداقل دو سال قبل از سال بودجه ارائه شوند تا بتوان روندهای موجود در بودجه را بصورت کامل ارزیابی کرد.
۲۷- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن هزینههای برنامهها برای سال قبل از سال بودجه یا همان BY-۱ ارائه کردهاند یا خیر؟
الف) بله، تمام هزینههای برنامهها برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
ب) بله، هزینههای حداقل دو سوم از برنامهها برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
ج) بله، هزینههای کمتر از دو سوم از برنامهها برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
د) خیر، هزینههای برنامهها برای سال BY-۱ ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
برای سال ۹۶ ارائه شدهاست.
۲۸- در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن، آیا برآوردهای هزینهای سال قبل از سال بودجه (BY-۱) از زمان تصویب بهروز رسانی شدهاند تا هزینههای واقعی را منعکس کنند؟
الف) بله، برآوردهای هزینهای برای BY-۱ از زمان تصویب بهروز رسانی شدهاند.
ب) خیر، برآوردهای هزینهای برای BY-۱ از زمان تصویب بهروز رسانی نشدهاند.
د) سایر موارد (توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۲۱ میپرسد که ایا برآوردهای هزینهای برای سال قبل از سال بودجه (BY-۱) از زمان تصویب اولیه بهروز رسانی شدهاند یا خیر. بروز رسانیها میتوانند منعکس کننده هزینههای واقعی بروز، برآوردهای اصلاح شده بخاطر تغییرات اعمال شده توسط قوه مجریه، اجرای بودجههای مکمل، و پیش فرضهای اصلاح شده در خصوص شرایط اقتصاد کلان، حجم کاری و دیگر عوامل مرتبط به باقی مانده سال باشد.
۲۹- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن برآوردهای هزینهای را برای سالهای قبل از پارسال (یعنی BY-۲ و قبلتر از آن) بر حسب یکی از طبقهبندیهای هزینهای سه گانه سازمانی، اقتصادی و عملیاتی ارائه کرده است یا خیر؟
الف) بله، برآوردهای هزینهای برای BY-۲ و سالهای قبلتر بر حسب هر سه طبقهبندی هزینهای ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای هزینهای برای BY-۲ و سالهای قبلتر بر حسب دو طبقهبندی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای هزینهای برای BY-۲ و سالهای قبلتر بر حسب یک طبقهبندی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهای هزینهای برای BY-۲ و سالهای قبلتر بر حسب هیچ یک از طبقهبندیهای مذکور ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (توضیح دهید).
نظرات:
عملکرد سال ۱۳۹۴ منتشر شده است.
۳۰- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن هزینههای برنامهها را برای سالهای قبل از پارسال (یعنی BY-۲ و سالهای قبل از آن) ارائه کرده است یا خیر؟
الف) بله، تمام هزینههای برنامهها برای BY-۲ و سالهای قبلتر از آن ارائه شدهاست.
ب) بله، هزینههای حداقل دو سوم از برنامهها برای BY-۲ و سالهای قبل از آن ارائه شدهاست.
ج) بله، هزینههای کمتر از دو سوم از برنامه برای BY-۲ و سالهای قبل از آن ارائه شدهاست.
د) خیر، هزینههای برنامهها برای BY-۲ و سالهای قبل از آن ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد
۳۱- در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان، در کدام سال خروجیهای واقعی برای هزینهها به نمایش درآمده است؟
الف) دو سال قبل از سال بودجه (BY-۲)
ب) سه سال قبل از سال بودجه (BY-۳)
ج) قبل از BY-۳
د) هیچ داده واقعی برای تمام هزینهها در بودجه یا اسناد پشتیبان ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
در سال ۱۳۹۶ دو سال قبل از بودجه یعنی عملکرد سال ۱۳۹۴ و مصوب ۱۳۹۵ ارائه شدهاست.
سوال ۲۴ میپرسد که کدام سال است که خروجیهای واقعی برای هزینهها را نمایش داده است. در اکثر موارد، پاسخ گزینه BY-۲ است، چرا که BY-۱ در هنگام پیش نویس بودجه پیشنهادی، هنوز تمام نشدهاست. بنابراین، دولتی که تمام دادههای هزینهای خود را برای BY-۲ بهروز رسانی کرده است تا منعکس کننده واقعیت ماجرا باشد (بجای برآورد خروجی آن سال) شیوه مدیریت مالی عمومی خوبی داشته است.
۳۲- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان آن، درآمد را بر حسب طبقات (مانند مالیاتی و غیرمالیاتی) برای سال قبل از سال بودجه (BY-۱) ارائه کردهاند؟
الف) بله، برآوردهای درآمدی برای BY-۱ بر حسب طبقات ارائه شدهاست.
ب) خیر، برآوردهای درآمدی برای BY-۱ بر حسب طبقات ارائه نشدهاست.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
در خلاصه بودجه سال ۱۳۹۶ ارائه نشدهاست.
۳۳- آیا بودجه یا اسناد پشتیبان منابع درآمدی برای سال BY-۱ را ارائه کردهاند؟
الف) بله، تمام منابع درآمدی برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
ب) بله، منابع حداقل دو سوم از درآمدها برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
ج) بله، منابع کمتر از دو سوم از درآمدها برای سال BY-۱ ارائه شدهاست.
د) خیر، منابع درآمدی برای سال BY-۱ ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد
۳۴- در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن، آیا برآوردهای اولیه درآمدی برای سال BY-۱ (سال قبل از سال بودجه) بهروز رسانی شدهاست تا نمایش دهنده میزان واقعی جمع آوری درآمدها باشد یا خیر؟
الف) بله، برآوردهای درآمدی برای BY-۱ از زمان تصویب بهروز رسانی شدهاست.
ب) خیر، برآوردهای درآمدی برای BY-۱ از زمان تصویب بهروز رسانی نشدهاست.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید).
۳۵- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهای درآمدی را بر حسب دستههای مالیاتی و غیرمالیاتی برای سال BY-۲ و سالهای قبل از آن ارائه کردهاند یا خیر؟
الف) بله، برآوردهای درآمدی BY-۲ و سالهای قبل از آن بر حسب دستههای مذکور ارائه شدهاند.
ب) خیر، برآوردهای درآمدی BY-۲ و سالهای قبل از آن بر حسب دستههای مذکور ارائه نشدهاند.
ج) سایر موارد
۳۶- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن منابع درآمدی سال BY-۲ و سالهای قبل از آن را ارائه کردهاند؟
الف) بله، تمام منابع درآمدی سال BY-۲ و سالهای قبل از آن ذکر شدهاند.
ب) بله، حداقل دو سوم از منابع درآمدی سال BY-۲ و سالهای قبل از آن ذکر شدهاند.
ج) بله، کمتر از دو سوم از منابع درآمدی سال BY-۲ و سالهای قبل از آن ذکر شدهاند.
د) خیر، منابع درآمدی برای سال BY-۲ و سالهای قبل از آن ذکر نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۳۷- در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان، در کدام سال خروجیهای واقعی برای درآمدها به نمایش درآمده است؟
الف) دو سال قبل از سال بودجه (BY-۲)
ب) سه سال قبل از سال بودجه (BY-۳)
ج) قبل از BY-۳
د) هیچ داده واقعی برای تمام هزینهها در بودجه یا اسناد پشتیبان ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۳۸- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد استقراض و بدهی دولت برای سال قبل از سال بودجه (BY-۱) ارائه کردهاند؟
(اطلاعات اصلی باید شامل بدهی کل در پایان سال BY-۱؛ مقدار استقراض خالص جدید نیاز شده برای BY-۱؛ پرداخت سود روی بدهی؛ نرخ بهره روی ابزارهای بدهی؛ پروفایل سررسید بدهی؛ و اینکه ایا بدهی داخلی است یا خارجی).
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی در مورد بدهی دولت ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی در مورد بدهی دولت ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات در مورد برخی از عناصر اصلی بدهی دولت ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مربوط به بدهی دولت ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۳۹- در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان، در کدام سال خروجیهای واقعی برای رقم بدهیها به نمایش درآمده است؟
الف) دو سال قبل از سال بودجه (BY-۲)
ب) سه سال قبل از سال بودجه (BY-۳)
ج) قبل از BY-۳
د) هیچ داده واقعی برای تمام هزینهها در بودجه یا اسناد پشتیبان ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۴۰ - آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد فعالیتهای فرابودجهای حداقل سال بودجه، اطلاعاتی ارائه کردهاند یا خیر؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از: هدف یا منطق سیاستی فعالیتهای فرابودجهای، و دادههای درآمدی، هزینهای، و تامین مالی ناخالص)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی برای فعالیتهای فرابودجهای ارائه شدهاند.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام فعالیتهای فرابودجهای ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات برخی از عناصر اصلی برای فعالیتهای فرابودجهای ارائه شدهاند.
د) خیر، اطلاعات مرتبط به فعالیتهای فرابودجهای ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۳۳ در مورد فعالیتهای فرابودجهای است و میپرسد که ایا اطلاعات اصلی در مورد این فعالیتها ارائه شدهاست یا خیر. این اطلاعات اصلی عبارتند از:
بیان هدف یا منطق سیاستی برای فعالیتهای فرابودجهای (بعنوان مثال، چرا این فعالیتها انجام میشوند؟ به چه منظوری مورد استفاده قرار میگیرد؟) و
برآوردی از درآمد، هزینه و تامین مالی آن (این برآوردها باید بصورت ناخالص ارائه شوند تا بتوان گفت که چه مقدار پول از فعالیتهای فرابودجهای نشات میگیرد)
در اکثر کشورها، دولتها وارد فعالیتهای بودجهای خاص میشوند که در بودجه دولت مرکزی ذکر نمیشوند. این فعالیتها که به آن فعالیتهای فرابودجهای میگویند از نظر اندازه و دامنه با هم متفاوت هستند. برای مثال، برخی از کشورها، برنامههای تامین اجتماعی و بازنشستگی را بعنوان فعالیتهای فرابودجهای قلمداد میکنند، که در آن درآمدهای تحصیل شده و مبالغ پرداخت شده در یک بخش دیگر بجز بودجه ثبت میشوند. بعنوان یک مثال دیگر، در برخی دیگر از کشورها که به منابع
معدنی/هیدروکربن وابسته هستند، درآمدهای ناشی از تولید و فروش این منابع از طریق سیستمهایی غیر از بودجه سالانه به دولت بر میگردد.
در برخی از موارد، جدایی فعالیتهای فرابودجهای به یک دلیل سیاسی مشروع برمی گردد، و تامین مالی این فعالیتها بخوبی مستندسازی میشوند. در برخی دیگر از موارد، این ساختار برای گمراه کردن است و چیزی در مورد تامین مالی این فعالیتها منتشر نمیشود.
در دسترس بودن اطلاعات مربوط به فعالیتهای فرابودجهای، برای درک کامل جایگاه مالی دولتها ضروری است. علاوه بر اطلاعات اصلی، ارائه اطلاعات دیگر نیز مطلوب است. اطلاعاتی مانند بحث در مورد ریسکهای مرتبط با فعالیتهای فرابودجهای؛ هزینههای طبقهبندی شده بر اساس مفاهیم سازمانی، اقتصادی و عملیاتی و قوانین و رویههای حاکم بر عملیات و مدیریت فعالیتهای فرابودجهای.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فعالیتهای فرابودجهای به "راهنمای شفافیت در تامین مالی دولتی: بررسی مسائل فراتر از بودجه اصلی (http://internationalbudget.org/wp-content/uploads/looking-beyond-the-budget.pdf) و بخش ۲.۱.۵ (ص ۶۴-۶۱) دستورالعمل صندوق بینالمللی پول در مورد شفافیت مالی (۲۰۰۷)
۴۱- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن فایننسهای دولت مرکزی را بصورت تجمیعی برای سال بودجه ارائه کردهاند؟الف) بله، فایننسهای دولت مرکزی بصورت تجمیعی ارائه شدهاند.
ب) خیر، فایننسهای دولت مرکزی بصورت تجمیعی ارائه نشدهاند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۳۴ میپرسد که ایا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن، فایننسهای دولت مرکزی را بصورت تجمیعی ارائه میکنند یا خیر، بنحوی که نشان دهنده هم فعالیتهای بودجهای و هم فرابودجهای آن باشد. تقریبا تمام سوالات پرسشنامه OBS در مورد فعالیتهای وزارتخانهها، سازمانها یا نهادهای دولت مرکزی است. علاوه بر این، سوال ۳۳ در مورد فعالیتهای فرابودجهای است مانند صندوق تامین اجتماعی که در بودجه ذکر نمیشود.
در گزارشگری مالی، بحث پوشش، یک مبحث مهم محسوب میشود. اسناد بودجه باید تمام فعالیتهای مالی دولت را پوشش دهند. در بسیاری از کشورها، فعالیتهای فرابودجهای قابل توجه هستند و سهم قابل توجهی از فعالیتهای دولت مرکزی به همین فعالیتها اختصاص مییابد. بنابراین، برای درک دقیق فایننسهای دولت مرکزی ضرورت دارد که هم فعالیتهای مذکور در بودجه و هم فعالیتهای فرابودجهای بررسی شوند. این سوال میپرسد که ایا ارائه تجمیعی فایننسهای دولت مرکزی ارائه شدهاست یا خیر.
دولت مرکزی، تنها یک مولفه از بخش دولتی محسوب میشود. مفهوم بخش دولتی دربردارنده سطوح دیگر دولت مانند دولت ایالتی و محلی و شرکتهای دولتی نیز میشود (نمودار بخش ۱.۱.۱ صصفحه ۱۹-۱۸ از دستورالعمل شفافیت مالی صندوق بینالمللی پول (۲۰۰۷) را ببینید:
https://www.imf.org/external/np/pp/۲۰۰۷/eng/۱۰۱۹۰۷m.pdf). برای پاسخ دهی بهاین سوال، فقط سطح دولت مرکزی را در نظر داشته باشید. اگر بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن فایننسهای دولت مرکزی (هم بودجهای و هم فرابودجهای) را بصورت تجمیعی برای (حداقل) سال بودجه ارائه کردهاند گزینه الف را انتخاب کنید.
۴۲- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن، برآوردهایی از انتقالهای بین دولتی برای (حداقل) سال بودجه ارائه کردهاند؟
الف) بله، برآوردهای تمام انتقالهای بین دولتی ارائه شدهاست و بحثی نیز در این خصوص انجام شدهاست.
ب) بله، برآوردهای تمام انتقالهای بین دولتی ارائه شدهاست، اما بحثی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ج) بله، برآوردهای برخی از انتقالهای بین دولتی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهای انتقالهای بین دولتی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
دقیقتر بررسی شود.
در بسیاری از موارد، دولت مرکزی از عرضه کالا یا خدمات توسط سطوح پایینتر حکومت از طریق انتقال بین دولتی منابع مالی حمایت میکند. صرف نظر از سطح تمرکززدایی سازمانی یک کشور، این روش ضرورت دارد چرا که ظرفیت کسب درآمد توسط یک دولت محلی احتمالا برای پرداخت تمام بدهیهایش کافی نیست. با این حال، از آنجایی کهاین فعالیت توسط یک واحد سازمانی دولت مرکزی انجام نمیشود، بعید است که در بودجه بررسی چندانی شود. بنابراین، ضرورت دارد که در بودجه در مورد مقدار و هدف این انتقالها صحبت شود.
۴۳- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن به منظور نمایش اثرات مالی سیاستها برای گروههای مختلف شهروندان، هزینهها را بر حسب مواردی از قبیل جنسیت، سن، درآمد یا منطقه برای سال بودجه ارائه کرده است؟الف) بله، هزینهها حداقل بر حسب سه مورد از موارد بالا ارائه شدهاند تا نشانگر اثرات مالی سیاستها بر گروههای مختلف شهروندان باشند.
ب) بله، هزینهها حداقل بر حسب دو مورد از موارد بالا ارائه شدهاند تا نشانگر اثرات مالی سیاستها بر گروههای مختلف شهروندان باشند.
ج) بله، هزینهها حداقل بر حسب یک مورد از موارد بالا ارائه شدهاند تا نشانگر اثرات مالی سیاستها بر گروههای مختلف شهروندان باشند.
د) خیر، هزینهها بدین صورت ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
هزینهها براساس گروهها مختلف ارایه نمیشود.
سوال ۳۶ در مورد نمایش هزینهها به انحاء مختلف است تا اثرات مالی سیاستها بر گروههای مختلف شهروندان مشخص شود. همانطور که در بالا رفت، هزینهها معمولا بر حسب یکی از سه طبقهبندی سازمانی، اقتصادی و عملیاتی یا بصورت برنامهای ارائه میشوند (سوالات ۱ تا ۵ را ببینید). علاوه بر این، دولتها میتوانند جهت تاکید بر جنبههای مختلف سیاستهای هزینهای و مشخص کردن ذینفعان از این هزینهها، به روشهای دیگری هزینهها را نمایش دهند.
صندوق بینالمللی پول در حال حاضر در حال اصلاح کُد شفافیت مالی و دستورالعمل شفافیت مالی خود است. پیش نویس کُد شفافیت مالی در حال حاضر در دسترس همگان قرار دارد و در چند ماهاینده بصورت نسخه نهایی چاپ میشود. در بخش ۲.۴.۳ پیش نویس کد شفافیت مالی ۲۰۱۳، صندوق بینالمللی پول از دولتها خواسته تا "اطلاعات دقیقی در مورد اثرات مالی سیاستهای کلان بر گروههای مختلف درآمدی، جنسیتی، دموگرافیک یا منطقهای" ارائه کنند (
https://www.imf.org/external/np/exr/consult/۲۰۱۳/fisctransp/pdf/۰۷۰۱۱۳.pdf). بصورت مشابه، سازمان ملل از بودجه بندی مبتنی بر جنسیت حمایت کرده است تا موجبات برابری جنسیتی و دفاع از حقوق زنان را فراهم کند (
http:www.gender-budgets.org). استفاده از روشهای دیگر برای نمایش هزینهها میتواند نشان دهد که هزینهها چگونه در بخشهای مختلف کشور توزیع میشود یا هزینهها چگونه به گروههای مختلف درآمدی سود میرساند.
برای مثال، در هند، بودجه سالانه، سهم طرح کاست [۱](SCSP) مشخص است، برنامهای که هدفش کمک به طبقات به حاشیه رفته (یا همان کاستها) است. صفحه ۴ بودجه اجرایی هند در سال ۲۰۱۱ را ببینید (
https://docs.google.com/folderview?pli=۱&id=۰ByA۹wmvBrAnZeVdkbjlfUDROaFU&tid=۰ByA۹wmvBrAnZN۳ZrdzNzcS۱JZzg (برای دیدن یک مثال در کشورهای اسپانیولی زبان، بودجه اجرایی مکزیک در سال ۲۰۱۴ را ببینید که در آن مبالغی بصورت اختصاصی به جمعیت بومی اختصاص یافته است (
http://www.diputados.gob.mx/PEF۲۰۱۴/temas/anexos/metodologia/metodologia_indigenas.pdf (برای پاسخ دهی بهاین سوال، این روشهای مختلف نمایش هزینهها میتوانند کل هزینهها یا بخشی از هزینهها را نمایش بدهند. برای مثال، میتوان نشان داد که تمام هزینههای برنامهها چگونه بر حسب منطقه جغرافیایی توزیع میشود یا نشان دهد که هزینههای خاص و منتخب (مانند بودجه سلامت یا بودجه کشاورزی) چگونه در مناطق مختلف توزیع شدهاست. بصورت مشابه، اگر کشوری برآوردی از سیاستهای خود ارائه کرده باشد که بر اساس مشخص شده باشد که چه مزیتهای خاصی به جمعیت آسیب پذیر کشور تعلق میگیرد (سوال ۵۲ را ببینید)، این را باید یک نمایش متفاوت از هزینهها محسوب کرد.
[۱]کاست یعنی طبقات اجتماعی هندوها scheduled caste sub-plan
۴۴- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهایی از انتقالات به شرکتهای دولتی حداقل برای سال بودجه ارائه کردهاند؟الف) بله، برآوردهای تمام انتقالات به شرکتهای دولتی به همراه بحث مربوطه ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای تمام انتقالات به شرکتهای دولتی ارائه شدهاست، اما بحثی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از برخی از انتقالات به شرکتهای دولتی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از انتقالات به شرکتهای دولتی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
گاهی دولتها در شرکتهای مهم برای جامعه ذینفع هستند (شرکتهایی مانند آب، برق و نفت). اگرچهاین شرکتهای دولتی میتوانند بصورت مستقل عمل کنند، اما در برخی از موارد دولت با انجام انتقالهایی به این شرکتها، از آنها حمایت مستقیم میکند، مانند یارانه دادن برای سرمایه گذاری و هزینههای عملیاتی.
۴۵- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد فعالیتهای شبه مالی برای حداقل سال بودجه ارائه کردهاند یا خیر؟(اطلاعات اصلی باید شامل هدف یا منطق سیاستی فعالیت شبه مالی و ذینفعان هدف باشد)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی برای تمام فعالیتهای شبه مالی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام فعالیتهای شبه مالی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات در مورد برخی از عناصر اصلی یا برخی از فعالیتهای شبه مالی ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مرتبط با فعالیتهای شبه مالی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۳۸ در مورد فعالیتهای شبه مالی است و میپرسد که ایا اطلاعات اصلی در مورد این فعالیتها ارائه شدهاست یا خیر. این مولفههای اصلی عبارتند از:
بیان هدف یا منطق سیاستی این فعالیتهای شبه مالی (یعنی دلیل انجام این فعالیتها چیست؟)
شناسایی ذینفعان هدف این فعالیتهای شبه مالی
عبارت "فعالیتهای شبه مالی" به فعالیتهایی اشاره دارد که ماهیتا مالی هستند و میتوانند از طریق فرآیندهای معمول بودجه انجام شوند، اما نمیشوند. برای مثال، اگر بجای ارائه یک یارانه مستقیم به یک فعالیت خاص از طریق بودجه، یک موسسه مالی دولتی در قالب وامهای با نرخ پایینتر از بازار برای آن فعالیت یارانه غیرمستقیم ارائه کند، یک فعالیت شبه مالی رخ داده است. بصورت مشابه، زمانی که شرکتی خدمات یا محصولات خود را با قیمتی پایینتر از نرخ تجاری به برخی از افراد یا گروههای خاص ارائه میکند تا از اهداف سیاستی دولت حمایت کرده باشد، یک فعالیت شبه مالی رخ داده است.
نمونههای بالا از جمله فعالیتهایی هستند که باید به تایید دولت و قوه مقننه برسند. با این حال، فعالیتهای شبه مالی میتوانند شامل فعالیتهایی شوند که قوانین حاکم بر فرآیند بودجه کشور را نقض یا دور بزنند یا از فرآیند تصویب قوه مقننه عبور نکنند. برای مثال، ممکن است قوه مجریه یک سفارش غیررسمی به یک نهاد دولتی مانند شرکت تجاری دولتی تا کالاها و خدماتی را برای این قوه تهیه کند، در حالیکه در حال عادی این امر از طریق پولهای مصوب قوه مقننه صورت میپذیرفت. تمام فعالیتهای شبه مالی باید برای جامعه افشا شوند.
صندوق بینالمللی پول در دستورالعمل خود در مورد شفافیت مالی (۲۰۰۷)(
https://www.imf.org/external/np/pp/۲۰۰۷/eng/m.pdf) به دشواری شناسایی و سنجش فعالیتهای شبه پولی اشاره کرده و از کشورها خواسته که در اسناد بودجهای خود "اطلاعات کافی در این خصوص ارائه کنند تا بتوان اهمیت مالی هر فعالیت شبه مالی را ارزیابی کرد".
بجز اطلاعات اصلی، ممکن است برخی از دولتها، اطلاعات بیشتری در مورد فعالیتهای شبه مالی ارائه کنند از جمله: مدت زمان پیش بینی شده یک فعالیت شبه مالی، سنجش آن فعالیت و فرضیاتی که از این برآوردها پشتیبانی میکنند؛ و بحث در مورد اهمیت مالی و ریسکهای بالقوه مرتبط با این فعالیتها، از جمله تاثیر آن بر نهادی که آن فعالیت را انجام میدهد. کادر صفحه ۸۰ دستورالعمل صندوق بینالمللی پول برای شفافیت مالی (۲۰۰۷)(
https://www.imf.org/external/np/pp/۲۰۰۷/eng/۱۰۱۹۰۷/m.pdf) مثالهایی از فعالیتهای شبه مالی زده است که میتوانید به آن مراجعه کنید. جزئیات بیشتر در مورد فعالیتهای شبه مالی را میتوانید در "راهنمای شفافیت در فایننسهای دولتی: بررسی عوامل فراتر از بودجه اصلی (
http://internationalbudget.org/wp-content/uploads/looking-beyond-the-budget.pdf) بیابید.
۴۶- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعات مربوط به داراییهای مالی دولت را ارائه کردهاند؟(اطلاعات اصلی شامل لیست داراییها و برآوردی از ارزش آنها است).
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی برای تمام داراییهای مالی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام داراییهای مالی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات اصلی برای برخی از داراییهای مالی ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ اطلاعاتی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۳۹ در مورد داراییهای مالی دولت است و میپرسد که ایا اطلاعات اصلی مرتبط با داراییها ارائه شدهاست یا خیر. این مولفههای اصلی عبارتند از:
لیستی از داراییهای مالی
برآوردی از ارزش آنها
دولتها داراییهای مالی مانند وجه نقد، اوراق قرضه، یا سهام دارند. برخلاف کسبوکارهای بخش خصوصی، دولتهای اندکی ترازنامهای دارند که ارزش داراییها و تعهدات و بدهیهای آنها را نشان بدهد.
ممکن است برخی از دولتها بجز اطلاعات اصلی، اطلاعات فراتری در مورد داراییهای مالی خود ارائه کنند از جمله بحث در مورد هدف این داراییها، اطلاعات سوابق این داراییها، تفاوت بین ارزشهای گزارش شده و ارزش بازار، و خلاصهای از داراییهای مالی در قالب ترازنامه دولت
۴۷- بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد داراییهای غیرمالی دولت ارائه کردهاند؟(اطلاعات اصلی شامل لیست داراییها بر حسب دسته و طبقه است)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی برای تمام داراییهای غیرمالی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام داراییهای غیرمالی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات اصلی برای برخی از داراییهای غیرمالی ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مربوط به داراییهای غیرمالی ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
داراییهای غیرمالی، داراییهای دارای ارزش هستند که برای دولت هستند یا تحت کنترل دولت هستند مانند زمین ها، ساختمانها یا تجهیزات و دستگاهها. ارزشگذاری داراییهای غیرمالی دولتی میتواند مشکل ساز باشد، خصوصا در مواردی کهاین داراییها در بازار موجود نباشد (مانند یک مجسه دولتی). در این موارد، میتوان در اسناد بودجه، اطلاعات مختصری در خصوص این نوع از داراییها ارائه کرد. اما در برخی از موارد، دولتها میتوانند داراییهای غیرمالی خود را ارزشگذاری کنند؛ برخی از دولتها خلاصهای از داراییهای غیرمالی خود را بعنوان بخشی از ترازنامه خود ارائه میکنند. برای مثال، در آدرس زیر ببینید که دولت نیوزلند چگونه داراییهای غیرمالی خود را در یکی از اسناد پشتیبان بودجه خود ارائه کرده است:
http://www.treasury.govt.nz/budget/forecasts/befu۲۰۱۱/۰۷۲.htm۴۸- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهایی از بدهیهای پرداخت نشده حداقل برای سال بودجه ارائه کردهاند یا خیر؟الف) بله، برآوردهایی از تمام بدهیهای پرداخت نشده بهمراه بحثی مبسوط ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تمام بدهیهای پرداخت نشده ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از برخی از بدهیهای پرداخت نشده ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از بدهیهای پرداخت نشده ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
بخشی از پرداخت مطالبات طلبکاران دیده شده است، اما برآوردی از میزان بدهی دولت ارائه نشده است.
سوال ۴۱ در مورد برآوردها از بدهیهای پرداخت نشدهاست، که زمانی ایجاد میشوند که دولت خود را متعهد به پرداخت میکند، اما سر موقع پرداختی صورت نمیگیرد (برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش ۳.۴۹ و ۳.۵۰ (صفحه ۲۹) دستورالعمل GFS صندوق بینالمللی پول ۲۰۱۱ به نشانی
http://www.imf.org/external/pubs/ft/gfs/manual/pdf/all.pdf مراجعه کنید. اگر بدهیهای پرداخت نشده بمانند استقراض هستند، اما این عامل معمولا در بودجهها ذکر نمیشوند و همین امر موجب میشود که جایگاه مالی دولت را نتوان بصورت کامل ارزیابی نمود. علاوه بر این، تعهد دولت برای بازپرداخت این بدهی بر قابلیت دولت برای هزینه کردن برای فعالیتهای دیگر اثر میگذارد.
۴۹- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد بدهیهای احتمالی (اتفاقی) مانند ضمانتهای وام دولتی یا برنامههای بیمه ارائه کردهاند؟(اطلاعات اصلی شامل بیان هدف یا منطق سیاستی هر بدهی احتمالی؛ ضمانتهای جدید یا تعهدات بیمهای پیشنهاد شده برای سال بودجه میشود؛ و مقدار کل ضمانتها و تعهدات بیمهای در پایان سال بودجه)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی برای تمام بدهیهای احتمالی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام بدهیهای احتمالی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات اصلی در مورد برخی از بدهیهای احتمالی ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مرتبط به بدهیهای احتمالی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
بدهیهای احتمالی در روش حسابداری نقدی [۱]تنها زمانی مشخص میشود که رویداد احتمالی رخ بدهد و پرداخت انجام شود. نمونهای از این بدهیها، وامهای تضمین شده توسط دولت مرکزی است که ممکن است وام به بانکهای ایالتی یا دیگر شرکتهای تجاری ایالتی، دولتهای فدرالی یا موسسات خصوصی باشد. در این تضمینها، اگر قرض گیرنده نتواند بازپرداخت وام را انجام دهد، دولت مجبور به پرداخت خواهد بود. بنابراین، یک مسئله مهم در برآوردهای کمّی از این بدهیها، ارزیابی احتمال بروز چنین بدهیهایی است.
در بودجه، بر طبق OECD " هر جا که امکان پذیر باشد، مقدار کل بدهیهای احتمالی باید بصورت طبقهبندی افشا شود؛ اطلاعات سوابق در مورد نکولها برای هر طبقه باید افشا شود. در مواردی که بدهیهای احتمالی را نمیتوان سنجش کرد، باید آنها را لیست کرد و توصیف نمود".
بجز اطلاعات اصلی، برخی از دولت اطلاعات دیگری در مورد بدهیهای احتمالی ارائه میکنند، از جمله نرخ نکول برای هر برنامه، و نرخ نکول احتمالی در آینده؛ تضمین حداکثری که قانون اجازه آن را داده، هر گونه تامین مالی مرتبط با تضمین (بعنوان مثال، آیا حق الزحمه وجود دارد، آیا برای پرداخت تضمینها، پول ذخیره شدهای وجود دارد و غیره)؛ مدت زمان هر تضمین، و برآوردی از اهمیت مالی و ریسکهای بالقوه مرتبط با تضمینها.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بدهیهای احتمالی به صفحه ۵۹ (کادر ۱۱) (
http://internationalbudget.org/wp-content/uploads/looking-beyond-the-budget.pdf) و صفحات ۷۹-۷۷ دستورالعمل صندوق بینالمللی پول برای شفافیت مالی (۲۰۰۷) به آدرس
https://www.imf.org/external/np/pp/۲۰۰۷/eng/۱۰۱۹۰۷/m.pdf مراجعه کنید.
۵۰- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن بدهیهای آینده دولت و پایداری فایننسهای آن را در بازه زمانی طولانی را ارزیابی کردهاند یا خیر؟(اطلاعات اصلی برای بازه زمانی حداقل ۱۰ سال عبارتند از فرضیات دموگرافیک و اقتصاد کلان استفاده شده و بحثی در مورد پیامدهای مالی و ریسکهای مطرح شده در پیش بینیها)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی ارائه شدهاست تا بدهیهای آینده دولت و پایداری فایننسهای آن در بازه زمانی طولانی قابل ارزیابی گردد.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای ارزیابی بدهیهای آینده دولت و پایداری فایننسهای آن در بازه زمانی طولانی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی در مورد برخی از عناصر اصلی ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مربوط به بدهیهای آینده و پایداری فایننسها در بازه زمانی طولانی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۴۳ در مورد بدهیهای آینده دولت و پایداری فایننسهای دولت در بازه زمانی طولانی است و میپرسد که ایا اطلاعات اصلی مرتبط بهاین مسائل ارائه شدهاند یا خیر. این مولفههای اصلی عبارتند از:
- پیش بینیهای حداقل ۱۰ ساله- فرضیات اقتصادکلان و دموگرافیک استفاده شده برای تولید پیش بینیها- بحثی در مورد پیامدهای مالی و ریسکهای مطرح شده در پیش بینیهامدیریت مالی دولتی خوب نیاز به آن دارد که بودجه تحلیلهای پایداری مالی را ارائه کند. پیش نویس کد شفافیت مالی صندوق بینالمللی پول به نشانی (https://www.imf.org/external/np/exr/consult/۲۰۱۳/fisctransp/pdf/۰۷۰۱۱۳.pdf) توصیه کرده است که دولتها بصورت منظم در خصوص فایننسهای دولتی در بازه زمانی طولانی پیش بینی انجام دهند (بخش ۲.۴.۴ را ببینید). بدهیهای آینده نیز برای ارزیابی پایداری فایننسهای دولتی در بازه زمانی طولانی از اهمیت خاصی برخوردار هستند. بدهیهای آینده نتیجه تعهدات دولت هستند که بر خلاف بدهیهای احتمالی قطعا در آینده رخ میدهند و منجر به هزینه میشوند. بعنوان مثال، تعهدات دولت برای پرداخت مستمری بازنشستگی یا پوشش هزینههای مراقبتهای بهداشت بازنشستگان آینده. در نظام حسابداری نقدی، تنها پرداختهای فعلی این تعهدات در بودجه به رسمیت شناخته میشوند. اما برای درک اثر آینده این تعهدات و بدهیها بر بودجه، باید در بودجه بهاین مطلب اشاره کرد.
بجز این اطلاعات اصلی، ممکن است برخی از دولتها اطلاعات بیشتری در مورد پایداری فایننسهای خود ارائه کنند، از جمله پیش بینیهای ۲۰ یا ۳۰ ساله، سناریوهای مختلف با فرضیات مختلف؛ فرضیاتی در مورد عوامل دیگر (مانند کاهش منابع طبیعی)؛ و بحثی مفصل در مورد برنامههایی که افق زمانی طولانی دارند مانند مستمری خدمات شهری.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بدهیهای آینده به "راهنمای شفافیت در تامین مالی دولتی: بررسی مسائل فراتر از بودجه اصلی (http://internationalbudget.org/wp-content/uploads/looking-beyond-the-budget.pdf) مراجعه کنید.
۵۱- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهایی از منابع کمک مالی یا غیرمالی ارائه کرده است یا خیر؟الف) بله، برآوردهایی از منابع کمکی بهمراه بحثی در این خصوص ارائه شدهاست.
ب) بله، فقط برآوردهایی از منابع کمکی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از برخی از منابع کمکی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی در این خصوص ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۴۴ در مورد برآوردهای کمک مالی و غیرمالی است. این کمکها، جزو درآمدهای غیرمالیاتی محسوب میشوند و منابع این کمکها باید صراحتا افشا شوند. در خصوص کمکهای غیرمالی، دغدغهها بیشتر حول کمکهای کالایی (خصوصا کالاهایی که برای آن بازار وجود دارد و قابل تبدیل به وجه نقد هستند) میچرخد تا مثلا مشورتهای تخصصی و فنی یک مشاور.
۵۲- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد هزینههای مالیاتی (به عنوان مثال معافیتها) حداقل برای سال بودجه ارائه کردهاند؟(اطلاعات اصلی عبارتند از بیان هدف یا منطق سیاستی برای هر هزینه مالیاتی، ذینفعان هدف و برآوردی از درآمد کنارگذاشته شده)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی برای تمام هزینههای مالیاتی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای تمام هزینههای مالیاتی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعات اصلی در مورد برخی از هزینههای مالیاتی ارائه شدهاند.
د) خیر، اطلاعات مربوط به هزینههای مالیاتی ارائه نشدهاند
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۴۵ در مورد هزینههای مالیاتی است و میپرسد که ایا اطلاعات اصلی مرتبط با این هزینههای مالیاتی ارائه شدهاست یا خیر. مولفههای اصلی که باید در مورد هزینههای مالیاتی فعلی و جدید ارائه شوند، عبارتند از:
بیان هدف یا منطق سیاستی
لیستی از ذینفعان هدف
برآوردی از درآمد کنار گذاشته شده
هزینههای مالیاتی نتیجه استثنائات یا ترجیحات دیگر در نظام مالیاتی است که برای افراد، نهادها یا فعالیتهای خاص فراهم میشوند. هزینههای مالیاتی اغلب تاثیری بمانند فراهم آوردن مستقیم یارانه.
کالا، خدمات یا مزایا بر سیاست عمومی و دولتی دارد. برای مثال، تشویق یک شرکت برای انجام تحقیقات بیشتر به کمک یک معافیت مالیاتی خاص همان اثر یارانه دهی مستقیم ثبت شده در بخش هزینههای بودجه را دارد، چرا که از نظر درآمدهای کنارگذاشته شده، یک هزینه محسوب میشود. مشخص است که اقلام هزینهای که بصورت سالانه تایید میشوند، بیشتر از معافیتهای مالیاتی که یک ویژگی دائمی نظام مالیاتی محسوب میشوند، تحت نظارت و بررسی قرار میگیرند.
بجز این اطلاعات اصلی، برخی از دولتها، اطلاعات دیگری در مورد هزینههای مالیاتی ارائه میکنند از جمله مشخص کردن ذینفعان هدف بر حسب بخش و طبقه درآمدی (اثر توزیعی)؛ بیان فرضیات برآورد از جمله تعریف معیارها برای سنجش درآمد کنار گذاشته شده؛ و بحثی در مورد هزینههای مالیاتی بعنوان بخشی از بحث کلی در مورد هزینههای آن برنامههایی که دو نوع حمایت دولتی دریافت میکنند. برای کسب جزئیات بیشتر در مورد هزینههای مالیاتی، به "راهنمای شفافیت در تامین مالی دولتی: بررسی مسائل فراتر از بودجه اصلی (
http://internationalbudget.org/wp-content/uploads/looking-beyond-the-budget.pdf) و بخش ۳.۱.۳. (صص ۷۷-۷۶) از دستورالعمل شفافیت مالی صندوق بینالمللی پول (۲۰۰۷) به نشانی (
https://www.imf.org/external/np/pp/۲۰۰۷/eng/۱۰۱۹۰۷m.pdf) مراجعه کنید.
۵۳- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برآوردهایی از درآمدهای اختصاصی ارائه کرده است یا خیر؟الف) بله، برآوردهایی از تمام درآمدهای اختصاصی بهمراه بحثی مبسوط در مورد آنها ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تمام درآمدهای اختصاصی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از بخشی از درآمدهای اختصاصی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از درآمدهای اختصاصی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
بخشی با عنوان درآمدهای اختصاصی در لایحه بودجه وجود دارد.
۵۴- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با اهداف سیاستی دولت در سال بودجه ارائه کرده است یا خیر؟الف) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی را با تمام اهداف سیاستی دولت را نشان دهد، ارائه شدهاست و در این خصوص بحثی ضمیمهاین برآوردها شدهاست.
ب) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با تمام اهداف سیاستی دولت را نشان دهد، ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با برخی از اهداف سیاستی دولت را نشان دهد، ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ اطلاعاتی در مورد ارتباط بین بودجه و اهداف سیاستی دولت برای سال بودجه ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۴۷ و ۴۸ از اطلاعاتی میپرسد که نحوه ارتباط بودجه با اهداف سیاستی دولت را مشخص میکنند. بودجه، سند مهم سیاستی قوه مجریه محسوب میشود، و نقطه پایان فرآیندهای بودجه بندی و برنامه ریزی این قوه است. بنابراین، بودجه باید با اهداف سیاستی دولت ارتباط داشته باشد. برای دیدن نمونهای از بحث در مورد اهداف سیاستی دولت در بودجه، به صفحات ۱۸-۱۳ قرارنامه دولت نیوزلند (۲۰۱۱) در نشانی
http://www.treasury.govt.nz/publications/abouttreasury/soi/۲۰۱۱-۱۶ مراجعه کنید که یکی از اسنادی پشتیبانی بودجه بود.
۵۵- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اطلاعاتی در مورد نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با اهداف سیاستی دولت در بازه زمانی چندساله (حداقل دو سال بعد از سال بودجه) ارائه کرده است یا خیر؟الف) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی را با تمام اهداف سیاستی دولت در بازه زمانی چندساله را نشان دهد، ارائه شدهاست و در این خصوص بحثی ضمیمهاین برآوردها شدهاست.
ب) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با تمام اهداف سیاستی دولت در بازه زمانی چندساله را نشان دهد، ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی که نحوه ارتباط بودجه پیشنهادی با برخی از اهداف سیاستی دولت در بازه زمانی چندساله را نشان دهد، ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ اطلاعاتی در مورد ارتباط بین بودجه و اهداف سیاستی دولت در بازه زمانی چندساله ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۵۶- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن دادههای غیرمالی مربوط به ورودی را حداقل برای سال بودجه ارائه کردهاند؟الف) بله، دادههای غیرمالی مربوط به ورودی برای هر برنامه و در تمام واحدهای سازمانی ارائه شدهاست.
ب) بله، دادههای غیرمالی مربوط به ورودی برای تمام واحدهای سازمانی ارائه شدهاست، اما نه برای تمام برنامهها.
ج) بله، دادههای غیرمالی مربوط به ورودی برای برخی از برنامهها/یا برخی از واحدهای سازمانی ارائه شدهاند.
نظرات:
بودجه نه تنها باید مقدار پول اختصاص داده شده برای یک برنامه را مشخص کند بلکه باید تمام اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل آن هزینه را نیز ارائه کند. دادههای غیرمالی و اهداف عملکردی مرتبط با پیشنهادات بودجه برای ارزیابی موفقیت یک سیاست بکار میروند. برای مثال، زمانی که منابع مالی تخصیص یافته بر طبق برنامه صرف میشود، این سوال مطرح میشود که ایا نتایج از پیش تعیین شده حاصل شد یا خیر.
دادههای غیرمالی میتوانند شامل اطلاعاتی در مورد موارد ذیل باشند:
ورودیها: منابع اختصاص داده شده برای رسیدن به نتایج. برای مثال، در حوزه آموزش، دادههای غیرمالی برای بخش ورودیها میتوانند تعداد کتابهای ارائه شده به هر مدرسه یا مواد و مصالح بکار رفته برای ساخت یا بازسازی یک مدرسه باشند.
خروجیها: اینها محصولات و خدمات تحویل شده بعنوان نتیجه ورودیها هستند. برای مثال، تعداد دانش آموزانی که هر سال آموزش میبینند، تعداد کودکانی که واکسن دریافت میکنند یا تعداد ذینفعان یک برنامه تامین اجتماعی.
دستاوردها:اینها اثرات هدف یا اهداف سیاستی هستند که حاصل شدهاند. برای مثال، افزایش نرخ سواد میان کودکان زیر ۱۰ سال، یا کاهش نرخ مرگ و میر مادرها.
علاوه بر این، دولتهایی که اهداف عملکردی مقرر میکنند باید از دادههای غیرمالی برای خروجیها و دستاوردها استفاده کنند تا یقین حاصل کنند که به اهداف خود رسیدهاند یا خیر.
د) خیر، دادههای غیرمالی مربوط به ورودی ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۵۷- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن برای حداقل سال بودجه، دادههای غیرمالی مربوط به نتایج (خروجیها یا دستاوردها) را ارائه کردهاند؟
الف) بله، دادههای غیرمالی مربوط به نتایج برای تمام برنامهها و تمام واحدهای سازمانی ارائه شدهاند.
ب) بله، دادههای غیرمالی مربوط به نتایج برای تمام واحدهای سازمانی ارائه شدهاست، اما نه برای تمام برنامهها.
ج) بله، دادههای غیرمالی مربوط به نتایج برای برخی از واحدهای سازمانی یا برای برخی از برنامهها ارائه شدهاست.
د) خیر، دادههای غیرمالی مربوط به نتایج ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۵۸- آیا برای دادههای غیرمالی مربوط به نتایج در بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان آن اهداف عملکردی تعریف شدهاست؟
الف) بله، برای تمام دادههای غیرمالی مربوط به نتایج، اهداف عملکردی تعریف شدهاست.
ب) بله، برای اکثر دادههای غیرمالی مربوط به نتایج، اهداف عملکردی تعریف شدهاست.
ج) بله، برای برخی از دادههای غیرمالی مربوط به نتایج، اهداف عملکردی تعریف شدهاست.
د) خیر، برای دادههای غیرمالی مربوط به نتایج، اهداف عملکردی تعریف نشدهاست یا اینکه بودجه دادههای غیرمالی مربوط به نتایج را ارائه نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۵۹- آیا بودجه پیشنهادی یا اسناد پشتیبان اطلاعاتی در مورد سیاستهای نفع رسان به جمعیت آسیب پذیر کشور حداقل برای سال بودجه ارائه کرده است؟
الف) بله، چنین اطلاعاتی ارائه شدهاست و در مورد آن بحثی نیز ضمیمهاین اطلاعات شدهاست.
ب) بله، چنین اطلاعاتی ارائه شدهاست، اما در مورد آن بحثی ضمیمه اطلاعات نشدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی در مورد برخی از سیاستهای نفع رسان به جمعیت آسیب پذیر کشور ارائه شدهاست.
د) خیر، چنین اطلاعاتی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
براساس برنامه ششم توسعه، وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی باید این سند را تدوین کند که تا به حال عرضه نشده است. اما میتوان یارانههای نقدی را بخشی از این سیاستها دانست.
معمولا کشورهاسندی بهنام سند مبارزه با فقر دارند که براساس آن این بخش از بودجه را ارائه میکنند.
۶۰- آیا قوه مجریه جدول زمانی تدوین بودجه پیشنهادی را برای جامعه منتشر میکند (از جمله تعیین ضرب الاجل برای تقدیم برآوردهای نهادهای دولتی به وزارت اقتصاد یا هر وزارتی که مسئول هماهنگی تدوین بودجه است)؟
الف) بله، یک جدول زمانی مفصل برای جامعه منتشر میشود.
ب) بله، یک جدول زمانی منتشر میشود، اما جزئیات آن کامل نیست.
ج) بله، یک جدول زمانی منتشر میشود، اما به جزئیات مهمیدر آن اشاره نشدهاست.
د) خیر، چنین جدول زمانی برای مردم منتشر نمیشود.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
بخش سوم: بیانیه پیش بودجه
۶۱- آیا بیانیه پیش بودجه اطلاعاتی در مورد پیش بینیهای اقتصاد کلانی که پیش بینیهای بودجه بر آنها استوار شدهاند، ارائه کرده است؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از: بحث در مورد نمای کلی اقتصاد با برآوردهایی از سطح تولید ناخالص داخلی اسمی، نرخ تورم، رشد واقعی تولید ناخالص داخلی، و نرخ بهره).
الف) اطلاعاتی فراتر از اطلاعات اصلی برای پیش بینی اقتصاد کلان ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی برای پیش بینی اقتصاد کلان ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی در مورد برخی از عناصر اصلی ارائه شدهاست.
د) خیر، اطلاعات مربوط به پیش بینی اقتصاد کلان ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
بیانیه پیش بودجه در ایران منتشر نمیشود.
۶۲- آیا بیانیه پیش بودجه، اطلاعاتی در مورد سیاستها و اولویتهای هزینهای دولت که از آنها برای برآورد بودجه پیش رو استفاده کرده، ارائه داده است؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از: بحث در مورد سیاستها و اولویتهای هزینهای و برآوردی از هزینه کل)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی برای اولویتها و سیاستهای هزینهای دولت ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی در مورد اولویتها و سیاستهای هزینهای دولت ارائه شدهاست.
ج) بله، برخی از اطلاعات اصلی ارائه شدهاند.
د) خیر، اطلاعات مربوط به اولویتها و سیاستهای هزینهای دولت ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۳- آیا بیانیه پیش بودجه، اطلاعاتی در مورد سیاستها و اولویتهای درآمدی دولت که از آنها برای برآورد بودجه پیش رو استفاده کرده، ارائه داده است؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از: بحث در مورد سیاستها و اولویتهای درآمدی و برآوردی از درآمد کل)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی برای اولویتها و سیاستهای درآمدی دولت ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی در مورد اولویتها و سیاستهای درآمدی دولت ارائه شدهاست.
ج) بله، برخی از اطلاعات اصلی ارائه شدهاند.
د) خیر، اطلاعات مربوط به اولویتها و سیاستهای درآمدی دولت ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۴- آیا بیانیه پیش بودجه سه برآورد زیر که مربوط به استقراض و بدهی دولت است را ارائه کرده است: مقدار استقراض جدید موردنیاز برای سال بودجه، مقدار بدهی قابل توجه در پایان سال بودجه، و پرداخت بهره روی بدهی برای سال بودجه؟
الف) بله، هر سه برآورد فوق الذکر ارائه شدهاند.
ب) بله، دو برآورد از برآوردهای فوق الذکر ارائه شدهاست.
ج) بله، یک برآورد از برآوردهای فوق الذکر ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ یک از برآوردهای فوق الذکر ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۵- آیا بیانیه پیش بودجه برآوردهایی از مجموع هزینهها برای یک بازه زمانی چندساله (حداقل دوساله بعد از سال بودجه) ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهای هزینهای چندساله ارائه شدهاند.
ب) خیر، برآوردهای هزینهای چندساله ارائه نشدهاند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
بودجه مصوب
پس از بحث در مورد بودجه پیشنهادی، قوه مقننه با اصلاحاتی، بودجه را تصویب میکند. بودجه مصوب اطلاعات خط مبنا را برای تحلیلهای سال مالی فراهم میکند که همان نقطه شروع نظارت بر مرحله اجرای بودجه است. در برخی از کشورها، بودجه پیشنهادی تفاوت زیادی با بودجه مصوب دارد، بنابراین، محتوای هر دو سند باید بصورت جداگانه ارزیابی شوند. وقتی که تفاوتهای این دو قابل توجه میشوند، اهمیت بودجه مصوب چندبرابر میشود. بودجه مصوب به محققان و مردم اجازه میدهد چیزی را که قوه مجریه پیشنهاد داده با چیزی که قوه مقننه تبدیل به قانون کرده مقایسه کنند.
برای پاسخ دهی به سوالات ۵۹ الی ۶۳، پاسخ محققان باید مبتنی بر بودجه مصوبی باشد که در اختیار همه مردم قرار گرفته است. روش OBS مقرر کرده است که اطلاق عبارت "در دسترس مردم قرار گرفته" زمانی برای بودجه مصوب صدق میکند، کهاین بودجه ظرف سه ماه بعد از تصویب در اختیار مردم قرار گرفته باشد (بخش ۱ مبحث بودجه مصوب را ببینید). اگر بر طبق استانداردهای پیمایش بودجه باز، بودجه مصوب "در دسترس مردم قرار نگرفته باشد"، تمام سوالات این بخش با گزینه د پاسخ داده میشوند.
لطفا توجه داشته باشید که سوالات این بخش جامعیت بودجه مصوب را ارزیابی میکنند و نه جامعیت بودجه پیشنهادی قوه مجریه را.
۶۶- آیا بودجه مصوب، برآوردهای هزینهای را بر حسب یکی از سه طبقهبندی سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، بودجه مصوب برآوردهای هزینهای را بر حسب هر سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
ب) بله، بودجه مصوب برآوردهای هزینهای را بر حسب دو طبقهبندی ارائه کرده است.
ج) بله، بودجه مصوب برآوردهای هزینهای را بر حسب یک طبقهبندی ارائه کرده است.
د) خیر، بودجه مصوب برآوردهای هزینهای را بر حسب هیچ یک از طبقههای مذکور ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۷- آیا بودجه مصوب برآوردهای هزینهای هر برنامه را ارائه کردهاست؟
الف) بله، بودجه مصوب تمام هزینههای برنامهها را برآورد کرده است.
ب) بله، بودجه مصوب هزینههای حداقل دو سوم از برنامهها را برآورد کرده است.
ج) بله، بودجه مصوب هزینههای کمتر از دو سوم از برنامهها را برآورد کرده است.
د) خیر، بودجه مصوب برآوردهای هزینهای را بر حسب برنامهها ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۸- آیا بودجه مصوب برآوردهای درآمدی را بر حسب مالیاتی و غیرمالیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، بودجه مصوب برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه کرده است.
ب) خیر، بودجه مصوب برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه نکرده است.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۶۹- آیا بودجه مصوب منابع درآمدی را مشخص کرده است؟
الف) بله، بودجه مصوب تمام منابع درآمدی را مشخص کرده است.
ب) بله، بودجه مصوب منابع حداقل دو سوم از درآمدها را مشخص کرده است.
ج) بله، بودجه مصوب منابع کمتر از دو سوم از درآمدها را مشخص کرده است.
د) خیر، بودجه مصوب منابع درآمدها را مشخص نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۰- آیا بودجه مصوب سه برآورد مربوط به استقراض و بدهی دولت را ارائه کردهاند: مقدار استقراض جدید خالص موردنیاز برای سال بودجه؛ مجموع بدهیهای در پایان سال بودجه، و پرداخت سود روی بدهیها برای سال بودجه؟
الف) بله، هر سه برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاند.
ب) بله، دو برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
ج) بله، یک برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ یک از برآوردهای سه گانه مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۱- چه اطلاعاتی در بودجه شهروندی ارائه شدهاست؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از مجموع هزینهها و درآمدها، طرحهای اصلی بودجه، پیش بینی اقتصاد کلان که مبنای بودجه بوده است، و اطلاعات تماس برای پاسخ گویی به سوالات شهروندان)
الف) بودجه شهروندی اطلاعاتی فراتر از موارد مذکور ارائه کرده است.
ب) بودجه شهروندی اطلاعات اصلی را ارائه کرده است.
ج) بودجه شهروندی برخی از اطلاعات اصلی را ارائه کرده است.
د) بودجه شهروندی منتشر نمیشود.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۲- بودجه شهروندی چگونه برای جامعه منتشر میشود؟
الف) بودجه شهروندی بصورت گسترده از طریق حداقل سه ابزار و رسانه مناسب منتشر میشود (مانند اینترنت، بیلبوردها، برنامههای رادیویی، روزنامهها و غیره)
ب) بودجه شهروندی از طریق حداقل دو روش منتشر میشود، اما قوه مجریه هیچ تلاش دیگری بغیر از اینها ندارد.
ج) بودجه شهروندی از طریق یک روش انتشار، منتشر میشود.
د) بودجه شهروندی منتشر نمیشود.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۳- آیا مکانیسمهای خاصی برای شناسایی تمایلات و اولویتهای جامعه در خصوص اطلاعات بودجه شهروندی قبل از انتشار بودجه شهروندی وجود دارد؟
الف) بله، قوه مجریه مکانیسمهای خاصی را برای شناسایی تمایلات و اولویتهای جامعه در خصوص اطلاعات بودجه شهروندی مقرر کرده و مردم با این مکانیسمها آشنا و از آنها استفاده میکنند.
ب) بله، قوه مجریه مکانیسمهای خاصی را برای شناسایی تمایلات و اولویتهای جامعه در خصوص اطلاعات بودجه شهروندی مقرر کرده و این مکانیسمها در دسترس مرددم هستند، اما مردم خیلی از آنها استفاده نمیکنند.
ج) بله، قوه مجریه مکانیسمهای خاصی را برای شناسایی تمایلات و اولویتهای جامعه در خصوص اطلاعات بودجه شهروندی مقرر کرده، اما این مکانیسمها برای مردم قابل دسترس نیستند.
د) خیر، قوه مجریه مکانیسمهای خاصی را برای شناسایی تمایلات و اولویتهای جامعه در خصوص اطلاعات بودجه شهروندی مقرر نکرده است.
ه) سایر موارد
۷۴- آیا نسخههای شهروندی اسناد بودجه در طول فرآیند بودجه منتشر میشوند؟
الف) نسخه شهروندی اسناد بودجه برای هر یک از مراحل چهارگانه فرآیند بودجه (تدوین بودجه، تصویب، اجرا و حسابرسی) منتشر میشوند.
ب) نسخه شهروندی اسناد بودجه حداقل برای دو مرحله از مراحل چهارگانه فرآیند بودجه منتشر میشود.
ج) نسخه شهروندی اسناد بودجه حداقل برای یک مرحله از مراحل چهارگانه فرآیند بودجه منتشر میشود.
د) نسخه شهروندی اسناد بودجه منتشر نمیشود.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
گزارشهای ضمن سال
۷۵- آیا گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی را بر حسب یکی از سه طبقهبندی هزینهای سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی ارائه کردهاند؟
الف) بله، گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی را بر حسب یکی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کردهاند.
ب) بله، گزارشهای ضمن سال هزینههای واقعی را بر حسب دو طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کردهاند.
ج) بله، گزارشهای ضمن سال هزینههای واقعی را بر حسب یک طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کردهاند.
د) خیر، گزارشهای ضمن سال هزینههای واقعی را بر حسب طبقهبندیهای مذکور ارائه نکردهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۶- آیا گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی را بر حسب برنامهها ارائه کردهاند؟
الف) بله، گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی تمام برنامهها را ارائه کردهاند.
ب) بله، گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی حداقل دو سوم از برنامهها را ارائه کردهاند.
ج) بله، گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی کمتر از دو سوم از برنامهها را ارائه کردهاند.
د) خیر، گزارشهای ضمن سال هزینهها را بر حسب برنامهها ارائه نکردهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۷- آیا گزارشهای ضمن سال، هزینههای واقعی به روز را با برآورد اولیه برای آن بازه یا بازه زمانی مشابه پارسال مقایسه کردهاند؟
الف) بله، در گزارشهای ضمن سال مقایسههایی برای هزینهها انجام شدهاست.
ب) خیر، در گزارشهای ضمن سال، مقایسههایی برای هزینهها انجام نشدهاست.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۸- آیا گزارشهای ضمن سال، درآمدهای واقعی را بر حسب دستههای مالیاتی و غیرمالیاتی ارائه کردهاند؟
الف) بله، گزارشهای ضمن سال، درآمدهای واقعی را بر حسب دستههای مذکور ارائه کردهاند.
ب) خیر، گزارشهای ضمن سال، درآمدهای واقعی را بر حسب دستههای مذکور ارائه نکردهاند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۷۹- آیا گزارشهای ضمن سال، منابع درآمدهای جمع آوری شده را مشخص کردهاند؟
الف) بله، گزارشهای ضمن سال، تمام منابع درآمدهای جمع آوری شده را مشخص کردهاند.
ب) بله، گزارشهای ضمن سال، حداقل دو سوم از منابع درآمدهای جمع آوری شده را مشخص کردهاند.
ج) بله، گزارشهای ضمن سال، کمتر از دو سوم از منابع درآمدهای جمع آوری شده را مشخص کردهاند.
د) خیر، گزارشهای ضمن سال، منابع درآمدهای جمع آوری شده (واقعی) را مشخص نکردهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۰- آیا گزارشهای ضمن سال، درآمدهای واقعی به روز را با برآورد اولیه برای آن بازه یا بازه زمانی مشابه پارسال مقایسه کردهاند؟
الف) بله، در گزارشهای ضمن سال مقایسههایی برای درآمدها انجام شدهاست.
ب) خیر، در گزارشهای ضمن سال، مقایسههایی برای درآمدها انجام نشدهاست.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۱- آیا گزارشهای ضمن سال سه برآورد مربوط به استقراض و بدهی دولت را ارائه کردهاند: مقدار استقراض جدید خالص موردنیاز برای سال بودجه؛ مجموع بدهیهای در پایان سال بودجه، و پرداخت سود روی بدهیها برای سال بودجه؟
الف) بله، هر سه برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاند.
ب) بله، دو برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
ج) بله، یک برآورد مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه شدهاست.
د) خیر، هیچ یک از برآوردهای سه گانه مرتبط با استقراض و بدهی دولتی ارائه نشدهاند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۲- آیا گزارشهای ضمن سال اطلاعات مرتبط با بدهی واقعی کل ارائه کردهاند؟
(اطلاعات اصلی عبارتند از نرخ بهره روی بدهیها، پروفایل سررسید بدهی، و نوع بدهی (بدهی خارجی یا داخلی)
الف) بله، اطلاعاتی فراتر از عناصر اصلی مذکور در بالا در مورد ترکیب بدهی ارائه شدهاست.
ب) بله، اطلاعات اصلی مذکور در بالا در مورد ترکیب بدهی واقعی ارائه شدهاست.
ج) بله، اطلاعاتی ارائه شدهاست، اما برخی از عناصر اصلی مذکور در بالا در آن وجود ندارد.
د) خیر، اطلاعات مرتبط با ترکیب بدهی واقعی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۳- آیا بررسی میان سال بودجه، دربردارنده پیش بینی به روز شده اقتصادکلان برای سال بودجه است؟
الف) بله، برآوردهای پیش بینی اقتصادکلان به روز شدهاند، و در مورد تمام تفاوتهای بین پیش بینیهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای پیش بینی اقتصادکلان به روز شدهاند، و در مورد برخی از تفاوتهای بین پیش بینیهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای پیش بینی اقتصادکلان به روز شدهاند، اما در مورد تفاوتهای بین پیش بینیهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه نشدهاست.
د) خیر، برآوردهای پیش بینی اقتصادکلان بهروز رسانی نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۴- آیا بررسی میان سال بودجه، دربردارنده برآوردهای هزینهای به روز شده برای سال بودجه است؟
الف) بله، برآوردهای هزینهای به روز شدهاند، و در مورد تمام تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای هزینهای به روز شدهاند، و در مورد برخی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای هزینهای به روز شدهاند، اما در مورد تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه نشدهاست.
د) خیر، برآوردهای هزینهای بهروز رسانی نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۵- آیا بررسی میان سال بودجه، برآوردهای هزینهای را بر حسب سه طبقهبندی هزینهای سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب هر سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
ب) بله، بررسی میان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب دو طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
ج) بله، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب تنها یک طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
د) خیر، بررسی میان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب هیچ یک از طبقههای مذکور ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۶- آیا بررسی میان سال بودجه، برآوردهای هزینهای را بر حسب برنامهها ارائه کرده است؟
الف) بله، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را برای تمام برنامهها ارائه کرده است.
ب) بله، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را برای حداقل دو سوم از برنامهها ارائه کرده است.
ج) بله، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را برای کمتر از دو سوم از برنامهها ارائه کرده است.
د) خیر، بررسی میان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب برنامه ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۷- آیا بررسی میان سال بودجه، دربردارنده برآوردهای درآمدی به روز شده برای سال بودجه است؟
الف) بله، برآوردهای درآمدی به روز شدهاند، و در مورد تمام تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای درآمدی به روز شدهاند، و در مورد برخی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای درآمدی به روز شدهاند، اما در مورد تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه نشدهاست.
د) خیر، برآوردهای درآمدی بهروز رسانی نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۸- آیا بررسی میان سال بودجه، برآوردهای درآمدی را بر حسب دستههای مالیاتی و غیرمالیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، بررسی میان سال برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه کرده است.
ب) خیر، بررسی میان سال برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه نکرده است.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۸۹- آیا بررسی میان سال بودجه، منابع درآمدی را مشخص کرده است؟
الف) بله، بررسی میان سال تمام منابع درآمدی را مشخص کرده است.
ب) بله، بررسی میان سال حداقل دو سوم از منابع درآمدی را معرفی کرده است.
ج) بله، بررسی میان سال کمتر از دو سوم از منابع درآمدی را معرفی کرده است.
د) خیر، بررسی میان سال منابع درآمدی را مشخص نکرده است.
ه) سایر موارد
۹۰- آیا بررسی میان سال بودجه، دربردارنده برآوردهای به روز شدهای از استقراض و بدهی دولت برای سال بودجه است؟
الف) بله، برآوردهای استقراض و بدهی دولت به روز شدهاند، و در مورد تمام تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهای استقراض و بدهی دولت به روز شدهاند، و در مورد برخی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهای استقراض و بدهی دولت به روز شدهاند، اما در مورد تفاوتهای بین برآوردهای اولیه و به روز شده توضیحاتی ارائه نشدهاست.
د) خیر، برآوردهای استقراض و بدهی دولت بهروز رسانی نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
گزارش پایان سال
۹۱- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین سطح مصوب و خروجی واقعی در حوزه هزینهها را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای تمام هزینهها بههمراه بحثی دقیق ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای تمام هزینهها ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برخی از هزینهها ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای حوزه هزینهها ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۲- آیا گزارش پایان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب سه طبقهبندی هزینهای سازمانی، اقتصادی یا عملیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب هر سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
ب) بله، گزارش پایان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب دو طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
ج) بله، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب تنها یک طبقهبندی از سه طبقهبندی مذکور ارائه کرده است.
د) خیر، گزارش پایان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب هیچ یک از طبقههای مذکور ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۳- آیا گزارش پایان سال، برآوردهای هزینهای را بر حسب برنامهها ارائه کرده است؟
الف) بله، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را برای تمام برنامهها ارائه کرده است.
ب) بله، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را برای حداقل دو سوم از برنامهها ارائه کرده است.
ج) بله، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را برای کمتر از دو سوم از برنامهها ارائه کرده است.
د) خیر، گزارش پایان سال برآوردهای هزینهای را بر حسب برنامه ارائه نکرده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۴- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین سطح مصوب و خروجی واقعی در حوزه درآمدی را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای تمام درآمدها بهمراه بحثی دقیق ارائه شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای تمام درآمدها ارائه شدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی مقداری از درآمدها ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین سطوح مصوب و خروجی واقعی برای حوزه درآمدی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۵- آیا گزارش پایان سال، برآوردهای درآمدی را بر حسب دستههای مالیاتی و غیرمالیاتی ارائه کرده است؟
الف) بله، گزارش پایان سال برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه کرده است.
ب) خیر، گزارش پایان سال برآوردهای درآمدی را بر حسب دسته ارائه نکرده است.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۶- آیا گزارش پایان سال، منابع درآمدی را مشخص کرده است؟
الف) بله، گزارش پایان سال تمام منابع درآمدی را مشخص کرده است.
ب) بله، گزارش پایان سال حداقل دو سوم از منابع درآمدی را معرفی کرده است.
ج) بله، گزارش پایان سال کمتر از دو سوم از منابع درآمدی را معرفی کرده است.
د) خیر، گزارش پایان سال منابع درآمدی را مشخص نکرده است.
ه) سایر موارد
۹۷- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از استقراض و بدهی دولتی برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوت بین تمام برآوردهای اولیه از استقراض و بدهی دولتی برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست و در این مورد بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوت بین تمام برآوردهای اولیه از استقراض و بدهی دولتی برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست، اما در این مورد بحث نشدهاست.
ج) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین برخی از برآوردهای اولیه از استقراض و بدهی دولتی برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین برآوردهای اولیه از استقراض و بدهی دولتی برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۸- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین پیش بینی اولیه اقتصادکلان برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوت بین تمام فرضیات اولیه اقتصادکلان برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست و در این مورد بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوت بین تمام فرضیات اولیه اقتصاد کلان برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست، اما در این مورد بحث نشدهاست.
ج) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین برخی از فرضیات اولیه اقتصاد کلان برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوت بین پیش بینی اولیه اقتصادکلان برای سال مالی و خروجی واقعی آن سال ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۹۹- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد ورودیها و خروجی واقعی ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد ورودیها و خروجی واقعی ارائه شدهاست و در مورد آنها بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد ورودیها و خروجی واقعی ارائه شدهاست، اما در مورد آنها بحث نشدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برخی از برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد ورودیها و خروجی واقعی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد ورودیها و خروجی واقعی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۰۰- آیا گزارش پایان سال تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد نتایج و خروجی واقعی ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد نتایج و خروجی واقعی ارائه شدهاست و در مورد آنها بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد نتایج و خروجی واقعی ارائه شدهاست، اما در مورد آنها بحث نشدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برخی از برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد نتایج و خروجی واقعی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه از دادههای غیرمالی در مورد نتایج و خروجی واقعی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۰۱- آیا گزارش پایان سال، تفاوتهای بین سطح مصوب تامین مالی سیاستهایی که مستقیما آسیب پذیرترین اقشار را هدف گرفتهاند و خروجی واقعی را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین سطح مصوب تمام سیاستهایی که مستقیما آسیب پذیرترین اقشار را هدف گرفتهاند و خروجی واقعی ارائه شدهاست و در مورد آنها بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین سطح مصوب تمام سیاستهایی که مستقیما آسیب پذیرترین اقشار را هدف گرفتهاند و خروجی واقعی ارائه شدهاست، اما در مورد آنها بحث نشدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین سطح مصوب برخی از سیاستهایی که مستقیما آسیب پذیرترین اقشار را هدف گرفتهاند و خروجی واقعی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوتهای بین سطح مصوب چنین سیاستهایی با خروجی واقعی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۰۲- آیا گزارش پایان دوره تفاوتهای بین برآوردهای اولیه فعالیتهای فرابودجهای و خروجی واقعی را ارائه کرده است؟
الف) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین تمام برآوردهای اولیه فعالیتهای فرابودجهای و خروجی واقعی ارائه شدهاست و در مورد آنها بحث شدهاست.
ب) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین تمام برآوردهای اولیه فعالیتهای فرابودجهای و خروجی واقعی ارائه شدهاست، اما در مورد آنها بحث نشدهاست.
ج) بله، برآوردهایی از تفاوتهای بین برخی از برآوردهای اولیه فعالیتهای فرابودجهای و خروجی واقعی ارائه شدهاست.
د) خیر، برآوردهایی از تفاوتهای بین برآوردهای اولیه فعالیتهای فرابودجهای و خروجی واقعی ارائه نشدهاست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۰۳- آیا صورت مالی بعنوان بخشی از گزارش پایان سال ارائه شدهاست یا بعنوان یک گزارش مجزا منتشر میشود؟
الف) بله، صورت مالی بعنوان بخشی از گزارش پایان سال ارائه شدهاست یا بعنوان یک گزارش مجزا منتشر میشود.
ب) خیر، صورت مالی نه بعنوان بخشی از گزارش پایان سال ارائه شدهاست و نه بعنوان یک گزارش مجزا منتشر میشود.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۹۶ میپرسد که آیا صورت مالی بعنوان بخشی از گزارش پایان سال ارائه میشود یا بعنوان یک گزارش مجزا منتشر میشود. صورت مالی میتواند شامل برخی یا تمام موارد ذیل باشد: صورت گردش نقدی، صورت عملیاتی، ترازنامه، و یادداشتهایی در خصوص حسابداری. برای پاسخ دهی به این سوال، نیاز نیست که از صورت مالی حسابرسی شده باشد. برای دیدن نمونهای از صورت مالی به آدرس زیر مراجعه کنید تا صورت مالی دولت نیوزلند ۲۰۱۳ را مشاهده کنید:
www.treasury.govt.nz/government/financialstatements/yearend/jun13/fsgnz-year-jun13.pdfاگر صورت مالی بعنوان بخشی از گزارش پایان سال ارائه میشود یا بعنوان یک گزارش مجزا منتشر میشود، گزینه الف را انتخاب کنید.
گزارش حسابرسی
۱۰۴- سازمان عالی حسابرسی (SAI) چه نوع حسابرسیهایی (مالی، تطبیقی و عملکردی) را انجام داده است و آن را برای مردم منتشر کرده است؟الف) سازمان عالی حسابرسی هر سه حسابرسی فوق الذکر را انجام داده است و نتایج را برای مردم منتشر کرده است.
ب) سازمان عالی حسابرسی دو مورد از حسابرسیهای فوق الذکر را انجام داده است و نتایج را برای مردم منتشر کرده است.
ج) سازمان عالی حسابرسی یک مورد از حسابرسیهای فوق الذکر را انجام داده است و نتایج را برای مردم منتشر کرده است.
د) سازمان عالی حسابرسی هیچ نوع از حسابرسیهای فوق الذکر را انجام نداده است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
حسابرسیهای عملکردی بررسی و ارائه نمیشوند.
سوال ۹۷ در مورد انواع حسابرسیهایی است که سازمان عالی حسابرسی انجام میدهد. سه نوع حسابرسی مهم وجود دارد:
حسابرسیهای مالی که هدفشان آن است که ببینند اطلاعات مالی یک نهاد دقیق و عاری از خطا و کلاهبرداری است و بر طبق چارچوب نظارتی و گزارشگری مالی ارائه شده است یا خیر. برای جزئیات بیشتر به ISSAI ۲۰۰ مراجعه کنید
حسابرسیهای پایبندی بررسی میکنند که مقررات و رویههای مرتبط تا چه حد رعایت شده اند. برای جزئیات بیشتر به ISSAI ۴۰۰ مراجعه کنید. ((
issai.org/media/12955/issai-400-e.pdf)
حسابرسیهای عملکردی ارزیابی میکنند که آیا فعالیتها بر حسب اصول اقتصادی، بهره وری و اثربخشی انجام شده اند یا خیر. برای جزئیات بیشتر به ISSAI ۳۰۰ مراجعه کنید. ((
issai.org/media/12951/issai-300-e.pdf)
حسابرسیهای پایبندی و مالی به نسبت حسابرسیهای عملکردی شایعتر هستند، چرا که حسابرسی عملکردی معمولا فقط زمانی رخ میدهد که یک چارچوب عملکردی مورد توافق طرفین قرار بگیرد. در برخی از کشورها، سازمان عالی حسابرسی با محدودیتهایی در انجام حسابرسیهای خاص روبرو هستند. اگر سازمان عالی حسابرسی هر سه حسابرسی فوق الذکر را انجام میدهد و نتایج را برای مردم منتشر میکند، گزینه الف را انتخاب کنید. اگر سازمان عالی حسابرسی دو مورد از حسابرسیهای فوق الذکر را انجام میدهد و نتایج آن را برای مردم منتشر میکند، گزینه ب را انتخاب کنید. اگر سازمان عالی حسابرسی یک مورد از حسابرسیهای فوق الذکر را انجام میدهد و نتایج آن را برای مردم منتشر میکند، گزینه ج را انتخاب کنید. اگر سازمان عالی حسابرسی هیچ یک از انواع حسابرسی را انجام نمیدهد، گزینه د را انتخاب کنید.
۱۰۵- چند درصد از هزینهها توسط سازمان عالی حسابرسی مورد حسابرسی قرار گرفته است؟
الف) تمام هزینهها
ب) حداقل دو سوم از هزینهها
ج) کمتر از دو سوم از هزینهها
د) هیچ مقدار از هزینهها مورد حسابرسی قرار نگرفته است
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
تمام هزینههای موجود در بودجه بررسی میشود.
۱۰۶- چه درصدی از فعالیتهای فرابودجهای توسط سازمان عالی حسابرسی میشود؟
الف) تمام فعالیتهای فرابودجهای
ب) حداقل دو سوم از هزینههای فعالیتهای فرابودجهای
ج) کمتر از دو سوم از هزینههای فعالیتهای فرابودجهای
د) هیچ یک از فعالیتهای فرابودجهای حسابرسی نمیشوند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
فعالیتهای فرابودجهای در بودجه ذکر نمیشود. اما مواردی که در بودجه ذکر میشوند مورد بررسی قرار میگیرند.
۱۰۷- آیا گزارش حسابرسی سالانه که توسط سازمان عالی حسابرسی تهیه میشود، چکیده مدیریتی دارد؟
الف) بله، گزارش حسابرسی سالانه یک یا چند چکیده مدیریتی دارد که محتوای گزارش را خلاصه کرده است.
ب) خیر، گزارش حسابرسی سالانه چکیده مدیریتی ندارد.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
گزارش سال ۹۶ خلاصه مدیریتی ندارد.
۱۰۸- آیا قوه مجریه گزارشی از اقدامات خود برای لحاظ کردن پیشنهادات حسابرسی ارائه میکند؟
الف) بله، قوه مجریه برای تمام یافتههای حسابرسی و اقدامات اصلاحی مرتبط با آنها، چنین گزارشی را برای مردم منتشر میکند.
ب) بله، قوه مجریه برای اکثر یافتههای حسابرسی و اقدامات اصلاحی مرتبط با آنها، چنین گزارشی را برای مردم منتشر میکند.
ج) بله، قوه مجریه برای برخی از یافتههای حسابرسی و اقدامات اصلاحی مرتبط با آنها، چنین گزارشی را برای مردم منتشر میکند.
د) خیر، قوه مجریه چنین گزارشی را منتشر نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۱۰۱ میپرسد که آیا قوه مجریه اقدامات خود را با توجه به پیشنهادات حسابرسی سازمان عالی حسابرسی برای مردم منتشر میکند یا خیر. هدف نهایی حسابرسیها آن است که تایید شود که بودجه بر طبق قانون اجرا شده است و دولت را مسئول اجرا و بهبود بیشتر آن کند.
۱۰۹- آیا سازمان عالی حسابرسی یا قوه مقننه گزارشی در مورد اقدامات قوه مجریه در خصوص پیشنهادات حسابرسی برای مردم منتشر میکنند؟
الف) بله، سازمان عالی حسابرسی یا قوه مقننه گزارشی در مورد اقدامات قوه مجریه در خصوص تمام پیشنهادات حسابرسی برای مردم منتشر میکنند.
ب) بله، سازمان عالی حسابرسی یا قوه مقننه گزارشی در مورد اقدامات قوه مجریه در خصوص اکثر پیشنهادات حسابرسی برای مردم منتشر میکنند.
ج) بله، سازمان عالی حسابرسی یا قوه مقننه گزارشی در مورد اقدامات قوه مجریه در خصوص برخی از پیشنهادات حسابرسی برای مردم منتشر میکنند.
د) خیر، نه قوه مقننه و نه سازمان عالی حسابرسی گزارشی در این خصوص منتشر نمیکنند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
پس از اینکه نتایج و پیشنهادات حسابرسی توسط قوه مقننه مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد، از قوه مجریه خواسته میشود تا اقداماتی بر اساس یافتههای حسابرسی انجام دهد. بهتر است که جامعه نسبت به وضعیت این اقدامات آگاه باشد. علاوه بر گزارشهای قوه مجریه از اقدامات خود (سوال ۱۰۱)، سازمان عالی حسابرسی و قوه مقننه بعنوان موسسات مهم نظارتی مسئولیت دارند که جامعه را در خصوص این اقدامات آگاه کنند.
۱۱۰- آیا نهاد مالی مستقلی وجود دارد که تحلیلهای بودجهای را برای تدوین بودجه یا فرآیند تایید انجام دهد؟
الف) بله، چنین نهادی وجود دارد، استقلال آن در قانون آمده و منابع و امکانات کافی برای انجام وظایف خود دارد.
ب) بله، چنین نهادی وجود دارد، اما یا استقلال آن در قانون نیامده یا منابع و امکانات کافی برای انجام وظایف خود ندارد.
ج) بله، چنین نهادی وجود دارد، اما استقلال آن در قانون نیامده و منابع و امکانات کافی برای انجام وظایف خود ندارد.
د) خیر، چنین نهادی وجود ندارد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
مرکز پژوهشها مجلس و سایر مراکز پژوهشی براساس قانون و به صورت مستقل در این خصوص فعالیت میکنند.
۱۰۳ میپرسد که آیا یک نهاد مالی مستقل برای تحلیل بودجه در حوزههای تدوین بودجه و یا فرآیند تایید وجود دارد یا خیر. بر طبق اصول نهادهای مالی مستقل، که در سال ۲۰۱۴ توسط شورای OECD تصویب شده است، "نهادهای مالی مستقل، نهادهایی مستقل با بودجه دولتی هستند که تحلیلها و نظارتهای غیرجانبدارانهای از سیاستها و عملکرد مالی ارائه میکنند" و وظیفه شان" با نگاه به آینده تشخیصی و پیش بینی محور" است. در عمل، این نهادها دو گونه دارند: دفاتر بودجه پارلمانی (بعنوان مثال، دفتر بودجه کنگره در آمریکا، و مرکز مطالعات فایننسهای دولتی در مکزیک) یا شوراهای مالی (بعنوان مثال، دفتر مسئولیت بودجه در بریتانیا، و شورای سیاست مالی سوئد). برای کسب جزئیات بیشتر به مقاله تراپ [۱]و همکاران تحت عنوان "اصول موسسات مالی مستقل و مطالعات موردی، ژورنال OECD در مورد بودجه بندی ۱۵:۲ (شماره ویژه، ۲۰۱۶) مراجعه کنید.
اگر نهاد مالی مستقل وجود دارد و استقلال آن در قانون آمده و منابع و امکانات کافی برای انجام وظایف خود دارد، گزینه الف را انتخاب کنید. اگر چنین نهادی وجود دارد، اما یا استقلال آن در قانون نیامده یا منابع و امکانات کافی برای انجام وظایف خود ندارد، گزینه ب را انتخاب کنید. اگر چنین نهادی وجود دارد، اما علاوه بر اینکه استقلال آن در قانون نیامده، امکانات و منابع کافی هم برای انجام وظایف خود ندارد، گزینه ج را انتخاب کنید. اگر چنین نهادی وجود ندارد، گزینه د را انتخاب کنید.
اگر پاسخ شما گزینههای الف، ب یا ج بوده، لطفا در بخش توضیحات، نام و نوع نهاد مالی مستقل را بیان کنید. اگر پاسخ شما الف یا ب بوده، به قانونی که استقلال چنین نهادی را تضمین کرده، اشاره کنید و شواهدی از کفایت منابع و امکانات آن ارائه کنید. برای این منظور میتوانید به تخصیص بودجه چند سال
[۱]Trapp
اخیر به این نهادها اشاره کنید یا به ارزیابیهای سازمانهای بین المللی یا اطلاعات حاصل از مصاحبه با کارمندان این نهادها استناد کنید.
۱۱۱- آیا نهاد مالی مستقل پیش بینیهای مالی و یا اقتصادکلان خود را منتشر میکند؟
الف) بله، نهاد مالی مستقل پیش بینیهای مالی و اقتصادکلان خود را منتشر میکند.
ب) بله، نهاد مالی مستقل پیش بینیهای مالی یا اقتصادکلان خود را منتشر میکند.
ج) خیر، نهاد مالی مستقل پیش بینیهای مالی یا اقتصادکلان خود را منتشر نمیکند، اما ارزیابی خود را از پیش بینیهای مالی و یا اقتصادکلان قوه مجریه منتشر میکند.
د) خیر، نهاد مالی مستقل وجود ندارد یا پیش بینیهای مالی و یا اقتصاد کلان خود را منتشر نمیکند یا در مورد پیش بینیهای قوه مجریه نظر نمیدهد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
دستورالعمل:
سوال ۱۰۴ میپرسد که آیا نهاد مالی مستقلی وجود دارد که در تولید پیش بینیهای اقتصادکلان (بعنوان مثال، رشد تولیدناخالص دالی، تورم و نرخهای بهره و غیره) و یا پیش بینی مالی (درآمدها، هزینه ها، کسریها و بدهی ها) نقشی داشته باشد یا خیر. پیش بینی مالی و یا اقتصادکلان، یک کارکرد معمول نهادهای مالی مستقل هستند، اما نقش آنها در این خصوص قالبهای متفاوتی دارد (به مقاله تراپ و همکاران، ص ۱۷، و جدول ۲ مراجعه کنید). برخی از نهادهای مالی مستقل، فقط یک پیش بینی اقتصادکلان تولید میکنند، در حالیکه برخی دیگر، یک پیش بینی مالی کامل تولید میکنند. در برخی از موارد، پیش بینی مالی نشانگر استمرار سیاستهای بودجهایفعلی است؛ رسانه ها، قوه مقننه و مردم میتوانند از این پیش بینیها برای ارزیابی پیش بینیهای موجود در بودجه استفاده کنند. برخی از نهادهای مالی مستقل پیش بینیهای مالی و اقتصادکلان رسمی تولید میکنند که در بودجه قوه مجریه بکار میروند. در مواردی، این نهادها پیش بینیهای مستقلی تولید نمیکنند، بلکه برآوردهای رسمی را ارزیابی میکنند. برخی از نهادها هم اصلا واحد این حوزه نمیشوند.
۱۱۲- آیا نهاد مالی مستقل برآورد هزینه (هزینه یابی) خود از پیشنهادهای سیاستی جدید را منتشر میکند تا اثرات این پیشنهادها بر بودجه ارزیابی شود؟
الف) بله، نهاد مالی مستقل، برآورد هزینه خود را برای تمام پیشنهادهای سیاستی جدید منتشر میکند.
ب) بله، نهاد مالی مستقل برآورد هزینه خود را برای پیشنهادهای سیاستی جدید و مهم منتشر میکند.
ج) بله، نهاد مالی مستقل برآورد هزینه خود را برای برخی از پیشنهادهای سیاستی جدید منتشر میکند.
د) خیر، هیچ نهاد مالی مستقلی وجود ندارد؛ یا نهاد مالی مستقل برآورد هزینه خود از پیشنهادهای سیاستی جدید را منتشر نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۱۰۵ بررسی میکند که آیا نهاد مالی مستقل کارکرد هزینهیابی دارد و پیامدهای بودجهای پیشنهادهای سیاستی جدید را هم برای درآمدها و هم هزینهها ارزیابی میکند یا خیر. خیلی از نهاد مالی مستقل این نقش را دارند، اما ماهیت و وسعت کارشان متفاوت از هم است (به مقاله تراپ و همکاران، صص ۱۸-۱۷، و جدول ۲ مراجعه کنید). برخی از این نهادها تقریبا تمام پیشنهادهای سیاستی جدید را ارزیابی میکنند و برخی تنها گلچینی از این پیشنهادها را. برخی دیگر تنها روی سنجههای بودجهای تولید شده توسط قوه مجریه نظر میدهند.
۱۱۳- در ۱۲ ماه گذشته، رئیس یا کارمند ارشد نهاد مالی مستقل چقدر در جلسه استماع یک کمیته مجلس شرکت کرده است؟
الف) بسیار (یعنی ۵ بار یا بیشتر)
ب) گاهی (۳ تا ۵ بار)
ج) به ندرت (یک یا دو بار)
د) هرگز
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس محدودیت جدی برای حضور در کمیسیونهای تخصصی ندارند.
سوال ۱۰۶ در مورد تعامل بین دو بازیگر نظارتی مهم است و میپرسد که نهاد مستقل مالی چه مقدار در کار کمیتههای قوه مقننه اثرگذار است. اگرچه تمام نهادهای مالی مستقل به نحوی با قوه مقننه ارتباط دارند (تراپ و همکاران، ۲۰۱۶، ص ۱۸)، اما شدت تعامل آنها متفاوت است. این سوال به این بُعد قضیه میپردازد. شما میتوانید بهعنوان شاهد پاسخ خود، به سوابق رسمی کمیتههای مجلس، وب سایتها و گزارشهای سالانه نهاد مالی مستقل، خبرهای رسانهها اشاره کنید. اگر این تعاملات پنج بار یا بیشتر بوده گزینه الف، بین ۳ تا ۵ بوده گزینه ب، یک یا دو بار گزینه ج و هرگز، گزینه د.
۱۱۴- آیا کل مجلس و یا یک کمیته مجلس قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، سیاستهای بودجهای را مورد بحث قرار میدهند؟
الف) بله، کل مجلس قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، در مورد سیاستهای بودجهای بحث میکنند و پیشنهادات را برای بودجه پیش رو تایید و تصویب میکنند.
ب) بله، کمیتهای از مجلس قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، در مورد سیاستهای بودجهای بحث میکنند و پیشنهادات را برای بودجه پیش رو تایید و تصویب میکنند.
ج) بله، کل مجلس و یا کمیتهای از مجلس قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، در مورد سیاستهای بودجهای بحث میکنند، اما پیشنهادات را برای بودجه پیش رو تایید و تصویب نمیکنند.
د) خیر، نه کل مجلس و نه کمیتهای از آن، قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، در مورد سیاستهای بودجهای بحث نمیکنند، و پیشنهادات را برای بودجه پیش رو تایید و تصویب نمیکنند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
سوال ۱۰۷ میپرسد که آیا قوه مقننه قبل از تقدیم و بررسی بودجه پیشنهادی قوه مجریه، در مورد سیاستهای بودجهای بحث میکند یا خیر. بصورت کلی، قبل از بحث در مورد بودجه پیشنهادی قوه مجریه برای سال آتی، قوه مقننه باید فرصتی داشته باشد تا اولویتهای کلی بودجه دولت و پارامترهای مالی آن را بررسی کند. گاهی این اطلاعات در بیانیه پیش بودجه ارائه میشود که توسط قوه مجریه به مجلس تقدیم میشود (سوالات ۵۴ الی ۵۸ را ببینید)
برخی از کشورها شش ماه قبل از شروع سال بودجه، در قوه مقننه بحثهای پیش بودجه را شروع میکنند. در برخی از موارد، آنها قوانینی برای بودجه پیش رو تصویب میکنند، برای مثال دستورالعمل بودجهای در برزیل یا سیاست مالی فصل بهار در سوئد. هدف این بحثها عبارتند از: ۱) این بحثها باعث میشود قوه مجریه نسبت به اهداف سیاست مالی مجلس آگاه شود چرا که مجلس اولویتهای سیاستی و راهبرد بودجه میان مدت و سالانه خود را بصورت بروز شده ارائه میکند. ب) ایجاد اهداف مالی چند ساله و "سخت" یا سقف هزینه کرد تا دولت در هنگام تدوین برآوردهای هزینه کرد خود برای سال پیش رو، ملزم به آنها شود.
۱۱۵- چه مدت قبل از شروع سال بودجه، قوه مقننه، بودجه پیشنهادی قوه مجریه را دریافت میکند؟
الف) حداقل سه ماه قبل از شروع سال بودجه
ب) حداقل دو ماه قبل از شروع سال بودجه
ج) حداقل یک ماه قبل از شروع سال بودجه
د) کمتر از یک ماه قبل از شروع سال بودجه
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
۱۵ آذر دولت لایحه بودجه را تقدیم مجلس میکند.
۱۱۶- قوه مقننه چه زمانی بودجه پیشنهادی قوه مجریه را تصویب میکند؟
الف) حداقل یک ماه قبل از شروع سال بودجهای
ب) بین زمان شروع سال بودجهای و حداقل یک ماه تا این زمان
ج) کمتر از یک ماه بعد از شروع سال بودجهای
د) بیش از یک ماه بعد از شروع سال بودجهای یا اصلا بودجه را تصویب نمیکند
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
لایحه بودجه در ۱۵ اسفند تصویب شدهاست.
۱۱۷- آیا قوه مقننه اختیار قانونی برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه را دارد؟
الف) بله، قوه مقننه اختیار نامحدودی برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه دارد.
ب) بله، قوه مقننه اختیارات قانونی برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه را دارد، اما نه بصورت نامحدود.
ج) خیر، قوه مقننه اختیاراتی برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه ندارد.
د) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
آیین نامه یا قانون محاسبات
دستورالعمل:
سوال ۱۱۰ در مورد اختیار قانونی قوه مقننه برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه میپرسد. در اینجا، در مورد اختیارات قانونی صحبت میکنیم و نه چیزی که در عمل رخ میدهد. این اختیارات ممکن است در کشورهای مختلف، بسیار متفاوت باشد.
اگر قوه مقننه در اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه با محدودیتی روبرو نیست، از جمله حق تغییر اندازه کسری بودجه یا مازاد بودجه پیشنهاد شده، گزینه الف را انتخاب کنید. اگر برای مثال، قوه مقننه نمیتواند کسری بودجه یا مازاد بودجه پیشنهاد شده را تغییر دهد، اما میتواند سطوح درآمدی یا تامین مالی را کم و زیاد کند، گزینه ب را انتخاب کنید. اگر قوه مقننه با محدودیتهای بیشتری مواجه است و برای مثال فقط میتواند هزینههای مطروحه در بودجه را تخصیص مجدد کند یا سطح تامین مالی را فقط کاهش یا درآمدها را فقط افزایش دهد، گزینه ج را انتخاب کنید. اگر قوه مقننه اختیار هیچ گونه تغییری را ندارد (بجز تغییرات کوچک فنی) یا اصلاحات باید به تایید قوه مجریه برسد، گزینه د را انتخاب کنید. در این موارد، قوه مقننه میتواند بودجه را بصورت یک جا رد یا تایید کند. اگر پاسخ شما ب یا ج است، مشخص کنید که پارلمان برای اصلاح بودجه چه اختیاراتی دارد و محدودیتهای آن کجاست.
۱۱۸- در طول آخرین فرآیند تصویب بودجه، آیا قوه مقننه از اختیارات قانونی خود برای اصلاح بودجه پیشنهادی قوه مجریه استفاده کرد؟
الف) بله، قوه مقننه از اختیارات خود برای اصلاح بودجه پیشنهادی استفاده کرد و (حداقل برخی از) اصلاحات مدنظر تصویب شدند.
ب) بله، قوه مقننه از اختیارات خود برای پیشنهاد تغییرات در بودجه پیشنهادی استفاده کرد، اما اصلاحات مدنظر تصویب نشدند.
ج) خیر، اگرچه قوه مقننه اختیاراتی برای پیشنهاد تغییرات در بودجه پیشنهادی دارد، اما هیچ پیشنهادی ارائه نشد.
د) خیر، قوه مقننه چنین اختیاراتی را ندارد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
الف) بله، قوه مقننه از اختیارات خود برای اصلاح بودجه پیشنهادی استفاده کرد و (حداقل برخی از) اصلاحات مدنظر تصویب شدند.
ب) بله، قوه مقننه از اختیارات خود برای پیشنهاد تغییرات در بودجه پیشنهادی استفاده کرد، اما اصلاحات مدنظر تصویب نشدند.
ج) خیر، اگرچه قوه مقننه اختیاراتی برای پیشنهاد تغییرات در بودجه پیشنهادی دارد، اما هیچ پیشنهادی ارائه نشد.
د) خیر، قوه مقننه چنین اختیاراتی را ندارد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۱۹- در طول فرآیند تصویب بودجه آخر، آیا کمیسیون تخصصی بودجه در مجلس، بودجه پیشنهادی قوه مجریه را بررسی کرد؟
الف) بله، یک کمیسیون تخصصی بودجه حداقل یک ماه را صرف بررسی بودجه پیشنهادی کرد، و قبل از تصویب بودجه، گزارشی در مورد یافتهها و پیشنهادات خود منتشر کرد.
ب) بله، یک کمیسیون تخصصی بودجه کمتر از یک ماه را صرف بررسی بودجه پیشنهادی کرد، و قبل از تصویب بودجه، گزارشی در مورد یافتهها و پیشنهادات خود منتشر کرد.
ج) بله، یک کمیسیون تخصصی بودجه یا فایننس، بودجه پیشنهادی را بررسی کرد، اما قبل از تصویب بودجه، گزارشی در مورد یافتهها و پیشنهادات خود منتشر نکرد.
د) خیر، چنین کمیسیونی برای برررسی بودجه پیشنهادی شکل نگرفته است.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
کمیسیون تلفیق این کار را در مجلس انجام میدهد که بیش از یک ماه به طول میانجامد.
۱۲۰- در طول فرآیند تصویب بودجه آخری، آیا کمیسیونهای تخصصی مجلس، هزینههای بودجه پیشنهادی حوزه خود را بررسی کردند؟
الف) بله، کمیسیونهای تخصصی حداقل یک ماه بودجه پیشنهادی را بررسی کردند، و قبل از تصویب بودجه، پیشنهادات و یافتههای خود را در قالب یک گزارش منتشر کردند.
ب) بله، کمیسیونهای تخصصی کمتر از یک ماه بودجه پیشنهادی را بررسی کردند، و قبل از تصویب بودجه، پیشنهادات و یافتههای خود را در قالب یک گزارش منتشر کردند.
ج) بله، کمیسیونهای تخصصی بودجه پیشنهادی را بررسی کردند، اما قبل از تصویب بودجه، پیشنهادات و یافتههای خود را در قالب یک گزارش منتشر نکردند. (بررسی شود)
د) خیر، کمیسیونهای تخصصی بودجه پیشنهادی قوه مجریه را بررسی نکردند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
ابتدا در کمیسیونهای تخصصیص بحث میشود. سپس از هر کمیسیون تخصصی دو نفر وارد کمیسیون تلفیق میشوند. آیین نامه دقیق وارد شود.
۱۲۱- در ۱۲ ماه گذشته، آیا کمیسیونی از مجلس پیاده سازی ضمن سال بودجه مصوب را در طول دوره اجرای بودجه، بررسی کرده است؟
الف) بله، کمیسیونی، پیاده سازی ضمن سال را در حداقل سه موقعیت در طول سال مالی بررسی کرده و گزارشهایی از یافتهها و پیشنهادات خود منتشر کرده است.
ب) بله، کمیسیونی پیاده سازی ضمن سال را در یک یا دو موقعیت بررسی کرده و گزارشی از یافتهها و پیشنهادات خود منتشر کرده است.
ج) بله، کمیسیونی پیاده سازی ضمن سال را بررسی کرده است، اما هیچ گزارشی از یافتهها و پیشنهادات خود منتشر نکرده است.
د) خیر، کمیسیونی پیاده سازی ضمن سال را بررسی نکرده است.
نظرات:
این بخش جزء وظایف کمیسیون برنامه و بودجه است، اما گزارشی برای عموم منتشر نشدهاست.
۱۲۲- آیا قوه مجریه قبل از تغییر منابع مالی بین واحدهای سازمانی که در بودجه مصوب منابع مالی مشخصی را دریافت کردهاند، از مجلس اجازه میگیرد و آیا این عمل مجاز است؟
الف) قوه مجریه بر حسب قانون میبایست قبل از انجام چنین کاری از مجلس اجازه بگیرد و در عمل هم چنین میشود.
ب) قوه مجریه قبل از انجام چنین کاری از مجلس مجوز میگیرد، اما بر حسب قانون یا مقررات، نیازی به چنین مجوزی ندارد.
ج) قوه مجریه بر حسب قانون و مقررات ملزم به اخذ مجوز از مجلس برای چنین کاری است، اما در عمل، چنین چیزی رخ نمیدهد.
د) هیچ قانون و مقرراتی در این خصوص وجود ندارد، و در عمل، قوه مجریه اول کار خود را انجام میدهد بعد مجوز میگیرد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۲۳- آیا قوه مجریه قبل از هزینه کردن درآمد اضافی (درآمدی که بیشتر از حد انتظار بوده) از قوه مقننه مجوز میگیرد و آیا بر حسب قانون، مکلف به انجام چنین کاری است؟
الف) قوه مجریه بر حسب قانون و مقررات ملزم به اخذ مجوز برای انجام چنین کاری است و در عمل هم همین امر رخ میدهد.
ب) قوه مجریه قبل از انجام چنین کاری از مجلس مجوز میگیرد، اگرچه بر حسب قانون و مقررات ملزم به مجوزگیری نیست.
ج) قوه مجریه بر حسب قانون ملزم به اخذ مجوز از مجلس برای انجام چنین کاری است، اما در عمل چنین چیزی رخ نمیدهد.
د) هیچ قانون و مقرراتی در این زمینه وجود ندارد و در عمل، قوه مجریه بعد از انجام این کار از مجلس مجوز میگیرد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
شواهد این موضوع گنجانده شود.
۱۲۴- آیا قوه مجریه زمانی که با کاهش درآمدها مواجه میشود و مایل است سطح هزینههای مصوب در بودجه را کاهش دهد، از مجلس مجوز میگیرد و آیا از نظر قانونی ملزم به چنین کاری است؟
الف) قوه مجریه بر حسب قانون و مقررات ملزم به اخذ مجوز از مجلس برای انجام چنین کاری است، و در عمل هم، این شیوه اجرا میشود.
ب) قوه مجریه قبل از انجام چنین امری از قوه مقننه مجوز میگیرد، اگرچه بر حسب قوانین و مقررات ملزم به انجام چنین کاری نیست.
ج) قوه مجریه بر حسب قوانین و مقررات ملزم به اخذ مجوز از مجلس قبل از انجام چنین امری است، اما در عمل چنین چیزی رخ نمیدهد.
د) هیچ قانون یا مقرراتی در این حوزه وجود ندارد، و در عمل قوه مجریه ابتدا دست به چنین امری میزند و بعدها از مجلس مجوز میگیرد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
شواهد!
۱۲۵- آیا کمیسیونی از مجلس، گزارش حسابرسی بودجه سالانه را که توسط سازمان عالی حسابرسی منتشر میشود را بررسی کرد؟
الف) بله، کمیسیونی از مجلس حداکثر سه ماه پس از انتشار این گزارش، آن را بررسی کرد و یافتهها و پیشنهادات خود را در قالب یک گزارش منتشر کرد.
ب) بله، کمیسیونی از مجلس حداکثر شش ماه پس از انتشار این گزارش، آن را بررسی کرد و یافتهها و پیشنهادات خود را در قالب یک گزارش منتشر کرد.
ج) بله، کمیسیونی از مجلس گزارش حسابرسی بودجه سالانه را بررسی کرد، اما این بررسی بعد از ۶ ماه از انتشار این گزارش بود یا اینکه گزارشی از یافتهها و پیشنهادات این کمیسیون منتشر نشد.
د) خیر، کمیسیونی از مجلس، این گزارش را بررسی نکرد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
این بخش وظیفه کمیسیون برنامه و بودجه است.
۱۲۶- آیا فرآیند انتصاب (یا انتصاب مجدد) رئیس فعلی سازمان عالی حسابرسی بنحوی انجام میشود که استقلال این فرد حفظ و تضمین شود؟
الف) بله، رئیس سازمان عالی حسابرسی تنها توسط قوه مقننه یا قضاییه انتخاب میشود، یا قبل از نهایی شدن انتصاب، قوه مقننه یا قضاییه باید نظر نهایی را بدهند.
ب) خیر، ممکن است قوه مجریه رئیس سازمان عالی حسابرسی را بدون رضایت قوه مقننه یا قضاییه انتخاب کند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
رئیس این سازمان توسط نمایندگان مجلس و قوه مقننه تعیین میشود.
۱۲۷- آیا برای برداشتن رئیس سازمان عالی حسابرسی، بغیر قوه مجریه، به رضایت دیگر نهادها (مانند قوه قضاییه یا مقننه) نیاز است؟
الف) بله، رئیس این سازمان را تنها قوه مقننه یا قضاییه میتواند خلع کند یا اینکهاین قوهها باید قبل از خلع وی نظر نهایی دهند.
ب) خیر، قوه مجریه بدون رضایت نهایی قوه مقننه یا قضاییه، اقدام به خلع رئیس سازمان عالی حسابرسی میکند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
رئیس این سازمان توسط نمایندگان مجلس تعیین میشود.
۱۲۸- چه نهادی بودجه سازمان عالی حسابرسی (معادل دیوان محاسبات در ایران) را تعیین میکند؟
الف) سازمان عالی حسابرسی بودجه خود را خود تعیین میکند (یعنی آن را به قوه مجریه تقدیم میکند، که قوه مجریه بدون تغییر یا تغییرات اندک آنرا میپذیرد یا مستقیما بودجه پیشنهادی خود را به قوه مقننه تقدیم میکند) یا بودجه این سازمان توسط قوه مقننه یا قضاییه یا نهادهای مستقل دیگر تعیین میشود؛ و این بودجه متناسب با منابع موردنیاز سازمان عالی حسابرسی است.
ب) بودجه سازمان عالی حسابرسی توسط قوه مجریه تعیین میشود، این بودجه متناسب با منابع موردنیاز سازمان عالی حسابرسی است.
ج) بودجه سازمان عالی حسابرسی توسط قوه مقننه یا قضاییه یا نهادهای مستقل دیگر تعیین میشود، اما این بودجه متناسب با منابع موردنیاز سازمان عالی حسابرسی نیست.
د) بودجه سازمان عالی حسابرسی توسط قوه مجریه تعیین میشود، اما این بودجه متناسب با منابع موردنیاز سازمان عالی حسابرسی نیست.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۲۹- آیا سازمان عالی حسابرسی اختیارات قانونی برای انجام حسابرسیهای مدنظر خود را دارد؟
الف) سازمان عالی حسابرسی اختیارات کامل برای این مسئله دارد.
ب) سازمان عالی حسابرسی اختیارات قابل توجهی دارد، اما این اختیارات بدون محدودیت نیستند.
ج) سازمان عالی حسابرسی اختیاراتی دارد، اما این اختیارات با محدودیتهای قابل توجهی همراه هستند.
د) سازمان عالی حسابرسی اختیارات لازم برای انجام حسابرسیهای مدنظر خود را ندارد.
ه) سایر موارد
۱۳۰- آیا فرآیندهای حسابرسی سازمان عالی حسابرسی توسط یک سازمان مستقل مورد بررسی قرار میگیرد؟
الف) بله، یک سازمان مستقل، فرآیندهای حسابرسی سازمان عالی حسابرسی را بصورت سالانه بررسی و در مورد آن گزارش منتشر میکند.
ب) بله، یک سازمان مستقل فرآیندهای حسابرسی سازمان عالی حسابرسی را حداقل یک بار در پنج سال بررسی و در مورد آن گزارش منتشر میکند.
ج) خیر، اما واحدی از سازمان عالی حسابرسی، فرآیندهای حسابرسی این سازمان را بصورت منظم بررسی میکند.
د) خیر، فرآیندهای حسابرسی سازمان عالی حسابرسی نه توسط یک سازمان مستقل و نه توسط واحدی از خود این سازمان مورد بررسی قرار نمیگیرد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۱- در دوازدهم ماه گذشته، رئیس یا اعضای ارشد سازمان عالی حسابرسی چند بار در استماع یک کمیسیون مجلس شرکت و شهادت دادند؟
الف) مرتبا (۵ بار یا بیشتر)
ب) گاهی (بین سه تا ۵ بار)
ج) به ندرت (بین یک یا دو بار)
د) هرگز
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
به دقت بررسی شود. در آیین نامه مجلس برای این کار دستورالعملی مشخص نشده است.
۱۳۲- آیا قوه مجریه از مکانیسمهایی برای دریافت نظرات مردم و تبادل دیدگاههای مردمی و دولتی در طول دوران تدوین بودجه سالانه استفاده میکند؟
الف) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم و تبادل دیدگاههای مردمی و دولتی در مورد بودجه دارد.
ب) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم در مورد بودجه دارد.
ج) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی در طول مرحله تدوین بودجه دارد، اما یا این مکانیسمها فقط برخی از نظرات را ثبت میکنند یا قوه مجریه گروهها یا افراد خاصی را برای بحث در مورد بودجه دعوت میکند (یعنی در عمل، مشارکت برای همه میسر نیست)
د) قوه مجریه از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول مرحله تدوین بودجه استفاده نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۳- در خصوص مکانیسمهای مطرح شده در سوال ۱۲۵، آیا قوه مجریه برای مشارکت قشر ضعیف و آسیب پذیر جامعه در تدوین بودجه سالانه، اقدامی انجام میدهد؟
الف) بله
ب) خیر
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۴- در طول مرحله تدوین بودجه، مشارکت شهروندان در کدام یک از حوزههای زیر است؟ ۱. مسائل اقتصاد کلان ۲. پیش بینیهای درآمد، سیاستها و مدیریت ۳. سیاستهای هزینه کرد اجتماعی ۴. سطح بدهی و کسری بودجه ۵. پروژههای سرمایه گذاری عمومی ۶. خدمات عمومی
الف) مشارکت شهروندان در هر شش حوزه است.
ب) مشارکت شهروندان در حداقل سه حوزه است.
ج) مشارکت شهروندان در حداقل یک حوزه است.
د) شهروندان مشارکتی ندارند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۵- آیا قوه مجریه از مکانیسمهای مشارکتی برای دریافت نظرات مردم در مورد نظارت بر پیاده سازی بودجه سالانه استفاده میکند؟
الف) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم و تبادل دیدگاههای مردمی و دولتی در مورد پیاده سازی بودجه دارد.
ب) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم در مورد پیاده سازی بودجه دارد.
ج) بله، قوه مجریه مکانیسمهای مشارکتی در طول مرحله پیاده سازی بودجه دارد، اما یا این مکانیسمها فقط برخی از نظرات را ثبت میکنند یا قوه مجریه گروهها یا افراد خاصی را برای بحث در مورد بودجه دعوت میکند (یعنی در عمل، مشارکت برای همه میسر نیست)
د) قوه مجریه از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول مرحله پیاده سازی بودجه استفاده نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۶- در خصوص مکانیسمهای مطرح شده در سوال ۱۲۸، آیا قوه مجریه برای مشارکت قشر ضعیف و آسیب پذیر جامعه در پیاده سازی بودجه سالانه، اقدامی انجام میدهد؟
الف) بله
ب) خیر
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۷- در طول پیاده سازی بودجه سالانه، مشارکت شهروندان در کدام یک از حوزههای زیر است؟ ۱. تغییرات در شرایط اقتصاد کلان ۲. تحویل خدمات عمومی ۳. کسب درآمد ۴. پیاده سازی هزینه کردهای اجتماعی ۵. تغییرات در سطح بدهی و کسری بودجه ۶. پیاده سازی پروژههایی که با سرمایه گذاری دولتی انجام میشوند
الف) مشارکت شهروندان در هر شش حوزه است.
ب) مشارکت شهروندان در حداقل سه حوزه است.
ج) مشارکت شهروندان در حداقل یک حوزه است.
د) شهروندان مشارکتی ندارند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۸- آیا قوه مجریه اطلاعات قبلی جامعی در مورد فرآیند مشارکت با جامعه ارائه میکند تا جامعه بتواند بصورت آگاهانه در این فرآیند شرکت کند؟ اطلاعات جامع باید حداقل سه مورد از موارد زیر را شامل شود: ۱. هدف ۲. دامنه ۳. محدودیتها ۴. خروجیهای مطلوب ۵. فرآیند و خط زمانی
الف) اطلاعات جامعی قبل از مشارکت شهروندان در مراحل تدوین و پیاده سازی بودجه ارائه میشود.
ب) اطلاعات جامعی قبل از مشارکت شهروندان در یکی از دو مرحله تدوین و پیاده سازی بودجه ارائه میشود.
ج) اطلاعاتی برای دو مرحله یا یکی از آنها ارائه میشود، اما اطلاعات جامع نیستند.
د) اطلاعاتی ارائه نمیشود.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۳۹- در خصوص مکانیسم مشخص شده در سوال ۱۲۵، آیا قوه مجریه به مردم میگوید که نظرات آنها چگونه در تدوین بودجه سالانه مورد استفاده قرار گرفته است؟
الف) بله، قوه مجریه، سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و گزارشی مبسوط از نحوه بکارگیری این نظرات در تدوین بودجه سالانه است.
ب) بله، قوه مجریه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات در تدوین بودجه سالانه است.
ج) بله، قوه مجریه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیستی از نظرات مردم یا گزارش یا خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات است.
د) قوه مجریه در این زمینه فعالیت خاصی ندارد.
ه) سایر موارد
۱۴۰- در خصوص مکانیسم مشخص شده در سوال ۱۲۸، آیا قوه مجریه به مردم میگوید که نظرات آنها چگونه در نظارت و پیاده سازی بودجه سالانه مورد استفاده قرار گرفته است؟
الف) بله، قوه مجریه، سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و گزارشی مبسوط از نحوه بکارگیری این نظرات در نظارت و پیاده سازی بودجه سالانه است.
ب) بله، قوه مجریه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات در نظارت و پیاده سازی بودجه سالانه است.
ج) بله، قوه مجریه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیستی از نظرات مردم یا گزارش یا خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات است.
د) قوه مجریه در این زمینه فعالیت خاصی ندارد.
ه) سایر موارد
۱۴۱- آیا مکانیسمهای مشارکتی وارد جدول زمانی تدوین بودجه پیشنهادی قوه مجریه شدهاند؟
الف) بله، قوه مجریه مشارکت را در جدول زمانی تدوین بودجه پیشنهادی خود قرار داده و این جدول زمانی برای مردم منتشر شدهاست.
ب) قوه مجریه از مکانیسمهای مشارکتی در طول مراحل تدوین یا پیاده سازی بودجه استفاده نمیکند.
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۲- آیا یک یا چند وزارتخانه ایالتی از مکانیسمهای مشارکتی برای دریافت نظرات مردم در طول مراحل تدوین یا پیاده سازی بودجه سالانه استفاده میکنند؟
الف) بله، حداقل یک وزارتخانهایالتی مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم و تبادل دیدگاههای مردمی و دولتی در مورد بودجه دارد.
ب) بله، حداقل یک وزارتخانهایالتی مکانیسمهای مشارکتی باز برای دریافت نظرات مردم در مورد بودجه دارد.
ج) بله، حداقل یک وزارتخانهایالتی مکانیسمهای مشارکتی در طول مراحل تدوین یا پیاده سازی بودجه دارد، اما یا این مکانیسمها فقط برخی از نظرات را ثبت میکنند یا قوه مجریه گروهها یا افراد خاصی را برای بحث در مورد بودجه دعوت میکند (یعنی در عمل، مشارکت برای همه میسر نیست)
د) وزارتخانههای ایالتی از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول مرحله تدوین و پیاده سازی بودجه استفاده نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نظرات:
وزارتخانهها در ایران مکانیسمی برای دریافت مشارکت مردم در بودجه ندارند.
۱۴۳- آیا قوه مقننه یا کمیسیونهای مربوطه جلسات استماع عمومی برگزار میکنند و یا از دیگر مکانیسمهای مشارکتی استفاده میکنند که از طریق آن مردم بتوانند در مورد تدوین بودجه سالانه نظر بدهند؟
الف) بله، جلسات استماع برگزار میشود و اعضای جامعه یا نهادهای جامعه مدنی نظر میدهند.
ب) بله، جلسات استماع برگزار میشود. در طول جلسات عمومی، هیچ نظری از طرف مردم و نهادهای جامعه مدنی ارائه نمیشود، اما از طُرُق دیگر، مردم نظرات خود را ابراز میکنند.
ج) بله، جلسات استماع برگزار میشود. در طول جلسات عمومی، هیچ نظری از طرف مردم و نهادهای جامعه مدنی ارائه نمیشود، و هیچ مکانیسم دیگری برای نظردهی مردم وجود ندارد، اما قوه مقننه افراد یا گروههای خاص را برای نظر دادن دعوت میکند.
د) قوه مقننه از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول بررسیهای خود در مورد بودجه سالانه استفاده نمیکند
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۴- در طول بررسی بودجه سالانه توسط قوه مقننه، شهروندان از طریق مکانیسمهای مشارکتی قوه مقننه در کدام یک از موضوعات زیر شرکت میکنند؟ ۱-مسائل اقتصاد کلان ۲-برآوردهای درآمدی، سیاستها و مدیریت ۳- سیاستهای هزینه کرد اجتماعی ۴-سطوح بدهی و کسری بودجه ۵-پروژههای سرمایه گذاری عمومی و دولتی ۶-خدمات عمومی
الف) قوه مقننه در هر شش موضوع، نظرات مردم را جمع میکند.
ب) قوه مقننه در حداقل سه موضوع (اما کمتر از شش موضوع)، نظرات مردم را جمع میکند.
ج) قوه مقننه در حداقل یک موضوع (اما کمتر از سه موضوع)، نظرات مردم را جمع میکند.
د) قوه مقننه از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول بررسی بودجه استفاده نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۵- آیا قوه مقننه به مردم میگوید که نظرات آنها چگونه در بررسی بودجه سالانه مورد استفاده قرار گرفته است؟
الف) بله، قوه مقننه، سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و گزارشی مبسوط از نحوه بکارگیری این نظرات در بررسی بودجه سالانه است.
ب) بله، قوه مقننه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات در بررسی بودجه سالانه است.
ج) بله، قوه مقننه سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیستی از نظرات مردم یا گزارش یا خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات است.
د) قوه مجریه در این زمینه فعالیت خاصی ندارد.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۶- آیا قوه مقننه جلسات استماع عمومی برگزار میکنند و یا از دیگر مکانیسمهای مشارکتی استفاده میکنند که از طریق آن مردم بتوانند در مورد بررسی گزارش حسابرسی نظر بدهند؟
الف) بله، جلسات استماع با موضوع گزارش حسابرسی برگزار میشود و اعضای جامعه یا نهادهای جامعه مدنی نظر میدهند.
ب) بله، جلسات استماع با موضوع گزارش حسابرسی برگزار میشود. در طول جلسات عمومی، هیچ نظری از طرف مردم و نهادهای جامعه مدنی ارائه نمیشود، اما از طُرُق دیگر، مردم نظرات خود را ابراز میکنند.
ج) بله، جلسات استماع با موضوع گزارش حسابرسی برگزار میشود. در طول جلسات عمومی، هیچ نظری از طرف مردم و نهادهای جامعه مدنی ارائه نمیشود، و هیچ مکانیسم دیگری برای نظردهی مردم وجود ندارد، اما قوه مقننه افراد یا گروههای خاص را برای نظر دادن دعوت میکند.
د) قوه مقننه از مکانیسمهای مشارکت عمومیدر طول بررسی گزارش حسابرسی استفاده نمیکند
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۷- آیا سازمان عالی حسابرسی مکانیسمهای رسمیدارد که از طریق آن مردم بتوانند موضوعاتی را برای برنامه حسابرسی این سازمان پیشنهاد دهند؟ (برای مثال، نام بردن از سازمانی، برنامهای یا پروژهای که مورد حسابرسی قرار بگیرند)
الف) بله
ب) خیر
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۸- آیا سازمان عالی حسابرسی به مردم میگوید که نظرات آنها چگونه در انتخاب موارد حسابرسی مورد استفاده قرار گرفته است؟
الف) بله، سازمان عالی حسابرسی، سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و گزارشی مبسوط از نحوه بکارگیری این نظرات در انتخاب موارد حسابرسی است.
ب) بله، سازمان عالی حسابرسی سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیست نظرات مردم و خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات در انتخاب موارد حسابرسی است.
ج) بله، سازمان عالی حسابرسی سندی کتبی ارائه میکند که شامل لیستی از نظرات مردم یا گزارش یا خلاصهای از نحوه بکارگیری این نظرات است.
د) سازمان عالی حسابرسی از مکانیسمهای رسمی برای دریافت نظرات مردم جهت انتخاب موارد حسابرسی استفاده نمیکند.
ه) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
۱۴۹- آیا سازمان عالی حسابرسی مکانیسمهای رسمیدارد که از طریق آن مردم بتوانند در بررسیهای حسابرسی بعنوان پاسخ دهنده، شاهد و ... مشارکت کنند؟
الف) بله.
ب) خیر
ج) سایر موارد (لطفا توضیح دهید)
نتایج اولیه پیمایش بودجه باز
پیمایش بودجه باز 3 محور شفافیت بودجه، مشارکت شهروندان و نظارت بر بودجه را اندازه گیری می کند.
شاخص شفافیت بودجه، به ارزیابی 8 سند کلیدی بودجه و 5 سند پشتیبانی که باید در دسترس عموم قرار بگیرد می پردازد. سند بودجه ای منتشر شده به صورت عمومی، به سندی گفته میشود که در وبسایت رسمی، با کیفیت مناسب و در چهارچوب زمانی مشخصشده در روش OBS منتشر میشود و همه شهروندان قادر به دانلود رایگان آن هستند. باتوجه به شرایط فعلی کشورها، حداقل اسناد باید در اینترنت موجود بوده و به صورت رایگان در دسترس عموم قرار بگیرند. براساس مطالعات ما، میزان شفافیت بودجه ایران بر اساس روششناسی سازمان بین المللی همکاری های بودجه ای (IBP) در سال 2017 در گروه «اطلاعات حداقلی» قرار می گیرد. امتیاز ایران 29 و رتبه 84 را از میان 117 کشور دارد، در حالی که سطح مناسب شفافیت بودجه از 61 تا 100 است.
8 سند کلیدی بودجه عبارتند از: بخشنامه بودجه، لایحه بودجه، قانون بودجه، سند بودجه شهروندی، گزارش عملکرد بودجه ماهانه یا سه ماهه، گزارش میان سال، گزارش پایان سال، گزارش تفریغ بودجه.
5 سند پشتیبان بودجه عبارتند از: یارانه های پنهان، معافیت های مالیاتی، تعهدات دولت، تضامین، صندوق های فرابودجه ای
در بخش مشارکت شهروندان هیچ سازوکاری وجود ندارد. براساس استاندارد های این پیمایش در بخش نظارت بر بودجه وضعیت ایران مطلوب ارزیابی می شود.
شما می توانید از طریق لینک https://www.tept.ir/budgetبه فایل اصلی این پژوهش دسترسی داشته باشید.
در پایان مجددا تاکید می گردد که پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ، هیچگونه حق قانونی و مالکیت فکری در خصوص فعالیت پژوهشی حاضر نداشته و صرفا بنا به درک ضعف شدید دانش بودجه ریزی و بودجه بندی در مدیران و سیاستگذران کشور، اقدام به انتشار پرسشنامه یک پروژه تحقیقاتی نموده است.
هرگونه استفاده قانونی از این طرح ،وابسته به رعایت چارچوب های قانونی حوزه پژوهش است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی تهران، تاریخ انتشار:سال ۱۳۹۶، کد خبر:------، www.tept.ir