شعار سال: کودک آزاری پدیدهای است که در این روزها میتوان آن را به شکلهای مختلف مشاهده کرد. یک آسیب اجتماعی دهشتناک که شاید ریشه بسیاری از جرائم و آسیبهای اجتماعی در آینده از این بستر باشد و جامعه را به سمت ورطهای بی انتها سوق دهد. پدیدهای که در این روزها قدم به عرصه فضای مجازی گذاشته و هر روز با جلوهای جدید از آن در فضای مجازی رو به رو میشویم. از استعمال اجباری مخدر تا ضرب و شتم کودکان صرفا موارد محدودی از این پدیده مخوف است اتفاقی که شاید اگر گذشتگان آن را مشاهده میکردند، هیچ گاه آرزو نمیکردند در این برهه زمانی زندگی کنند. جدیدترین اتفاق در حوزه کودک آزاری میتوان به تتو پیکر کودکان اشاره کرد. تتو کاری که بیان میشود با رضایت والدینش رقم خورده است؟! آیا والدین حق دارند این اقدام را انجام دهند؟ آیا تبلیغ آن در فضای مجازی جرم است و هزاران سوالی که در ادامه به آن میپردازیم.
قانون در خصوص تتوکاری کودکان چه میگوید؟
عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان و وکیل دادگستری در این خصوص گفت: تتوکاری فارغ از قانون یک اقدام غیرمتناسب با سن و سال کودکان است. کودکان در سن و سالی قرار گرفته اند که قدرت تصمیم گیری و تعقل ندارند و شاید در آینده از تتو کردن پشیمان شوند و آن را نخواهد.
او افزود: تتوکاری روی بدن کودکان، مطابق با اخلاق نیست و برخلاف آزادی اراده است. زمانی که کودکان بزرگ میشوند و به رشد عقلی میرسند، آن گاه میتوانند در خصوص بدن خود تصمیم گیری کنند.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: این اقدام اگر با اجبار و تهدید صورت گیرد میتواند مصداق کودک آزاری قلمداد میشود و جرم است. این صدمه زدن به جسم است و ذیل قانون حمایت از کودکان مصوب سال ۱۳۸۱ میتواند مورد پیگرد قانونی قرار گیرد. زور و تهدید در این عرصه بسیار اهمیت دارد، زیرا برای تتوکاری جرم انگاری نشده و صرفا برای تتوکاری مجازاتی تعیین نشده است.
در ورای این مسئله آن چه که شاید بیشتر اهمیت داشته باشد، ابعاد روانی و اجتماعی این پدیده است که شاید در سالیان آینده تاثیری به مراتب بدتر از امر تتوکاری در پی داشته باشد و شاید هیچ گاه از ذهن و روان کودکان محو نشود.
سرکشی کودکان؛ بزودی
مجید ابهری، مشاور پیشین کمیسیون اجتماعی مجلس و استاد جامعه شناسی در این خصوص گفت: باید توجه داشت که کودکان سرمایه اصلی آینده کشور هستند. همواره کودکان مورد توجه دو طیف هستند که نخستین آنها پرورش دهندگان استعداد کودکان هستند و گونه دوم افراد هستند که باید آنها را داعش فرهنگی نامید. این دسته در ظاهر به دنبال پیشرفت اجتماعی کودکان هستند، اما آنها را از مسیر منطقی خارج میکنند. گسترش و نفوذ فضای مجازی در میان خانوادهها و کودکان این فضا را برای انحطاطشان مهیا کرده است.
او افزود: بی توجهی خانوادهها به کودکان سبب شده تا این انحطاط با سرعت بیشتری شکل گیرد. یکی از مصادیق آن که در این روزها به وفور در فضای مجازی با آن مواجه هستیم، استفاده از کودکان در تبلیغات مد و لباس است که در حالتهای نامناسبی شکل میگیرد. آرایش کردن کودکان، پوشاندن لباسهای نامناسب و آموزشهای نامناسب با سن و سال کودکان سبب شده است تا آنها به دنیایی خارج از دنیای کودکیشان پرتاب شوند.
این استاد جامعه شناسی خاطرنشان کرد: برخی خانوادهها نیز در این میان در راستای عقب نماندن از دوستان و فخرفروشی به دیگران، فرزندان خود را به این عرصه میکشانند و تحت آموزشهای اشتباه قرار میدهند. گرایش و علاقه دختران از سنین کودکی به پوشیدن کفش و لباس مادران و استفاده از لوازم آرایشی موجب بهره برداری سو، مورد تهاجم فرهنگی قرار گرفته و در حال حاضر نیز مراکز مختلفی تحت عنوان آتلیه و عکاسی و یا برگزاری سالنهای مد و مدگرایی موجب استفاده از پوشاک بسیار نامناسب شده و کودکان را به وسیلهای تبلیغاتی بدل کرده است.
مشاور پیشین کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: این اقدامات اخلاق جامعه را در ابتدا هدف قرار میگیرد. به تازگی نیز خالکوبی و تتو کاری بر روی کودکان مرسوم شده است. در کنار این اتفاق تشویقهای کاذبی صورت میگیرد که پس از مدتی کوتاه منجر به سرکشی کودکان میشود و قدرت مقابله را از والدین و جامعه میگیرد. تقابل نسلها و تضارب فرهنگها از جمله تبعات چنین اقدامی است که به زودی گریبان جامعه را به صورت جدی خواهد گرفت.
آسیبی جدی که کمتر مورد توجه دستگاهها قرار میگیرد و هر کدام به نحوی از کنار آن عبور میکنند و تقصیر و وظیفه رسیدگی را به گردن دیگری میاندازند. موردی که قانون در آخرین اصلاحیه در خصوص آن به صحبت پرداخته و تعیین تکلیف کرده است.
متولی رسیدگی به کودک آزاری کیست؟
محمد سرگزی، سخنگوی فراکسیون رسانه و فضای مجازی مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفت: باید توجه داشت که ما همواره با دو دسته جرائم مواجه هستیم که شامل جرائم مشهود و غیرمشهود است. جرائمی که در فضای مجازی رقم میخورد، پلیس باید آنها را به اطلاع مقام قضایی برساند.
او افزود: پس از ارائه گزارش پلیس به مراجع قضایی، مراجع قضایی نیز در این خصوص ورود میکنند. باید توجه داشت، هر فردی بنا به قانون آیین دادرسی کیفری، شاهد جرمی باشد که جنبه عمومی داشته باشد، میتواند به مراجع قضایی آن را اعلام کند. بهزیستی به عنوان متولی این حوزه نیز باید حتما مراتب و تخلفات را همچون پلیس به مراجع قضایی گزارش دهد.
سخنگوی فراکسیون رسانه و فضای مجازی مجلس خاطرنشان کرد: دادستانی نیز میتواند مستقیما ورود کرده و علیه جرائم رخ داده در فضای مجازی اعلام جرم کند. در همین راستا تتوکاری روی بدن اطفال، به علت این که به بلوغ فکری نرسیده اند، جز مصادیق کودک آزاری قرار میگیرد و برای آن مجازاتی نیز تعیین شده است.
قانون چه میگوید؟
در این میان قانون به صورت شفاف اعلام کرده است که هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به مخاطره اندازد ممنوع است. در ماده ۴ این قانون به صراحت اعلام شده است که هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.
فقدانی که دیده نمیشود
وجود قانون، متولی و حتی ایجاد زمینههایی در راستای برخورد آسانتر با کودک آزاری تا به این لحظه نتوانسته است این پدیده شوم را کنترل کند. پدیدهای که به نظر میرسد باید ابعاد آن در حوزههای دیگری رسیدگی شود. سوالی که در این میان ذهن را به شدت درگیر میکند این است که آیا اساسا آموزشی به پدران و مادران برای داشتن فرزند ارائه میشود؟ انسانهایی که برای ایجاد یک کسب و کار و یا رانندگی باید دورههای مختلفی بگذرانند، آیا ملزم به گذراندن دورهای میشوند تا جان یک انسان در اختیار آنها قرار گیرد تا آن انسان و طفل را به بدترین شکل ممکن و همچون یک برده به کار نگیرند؟
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار ۶ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۱۴۱۴۲۱، www.borna.news.