شعارسال: اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل خطاب به رئیس جمهور منتخب در خصوص شرایط کشور و دولت سیزدهم نامه‌ای منتشر کرد. در بخشی از این نامه آمده است: مشورت از پسندیده‌ترین اعمال در حکمرانی است. اما مشورت را باید تاثیرپذیری جدا دانست. همواره در طول تاریخ جهان و حتی انقلاب اسلامی، نزدیکان از مهم‌ترین عوامل ایجاد حواشی و به انحراف بردن انرژی و توان افراد مختلف بوده‌اند.


متن این نامه به شرح زیر است:

بسمه تعالی
جناب حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران

باسلام و اهدای تحیات.
ضمن عرض تبریک به مناسبت انتخاب حضرت‌عالی به عنوان هشتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران، توفیق و سربلندی شما را در این مسیر خطیر از خداوند متعال خواستاریم.

رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران!
سابقه ۴۲ ساله انقلاب اسلامی نشان داده است رفت و آمد دولت‌ها و اشخاص، بدون نوگرایی و بازتعریف سیاست‌ها، ساختار‌ها و روند‌ها نمی‌تواند تغییرات جدی در سازمان حکمرانی و زندگی مردم ایجاد کند. امروز تحول در حکمرانی یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و بدون شک انتخابات ۱۴۰۰ و روی‌کار آمدن دولت سیزدهم، به عنوان اولین دولت در گام دوم انقلاب اسلامی، باید اولین دریچه تحول در حکمرانی باشد.

دولت سیزدهم با انتخاباتی توسط مردم روی‌کار آمد که در مقایسه با تمام انتخابات‌های پیشین یکتا و بی‌نظیر بود. انتخابات ۱۴۰۰ در شرایطی برگزار شد که سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در کم‌ترین حالت خود بوده‌است. به وقوع پیوستن پدیده‌هایی مانند آبان ۹۸ یا دی ۹۶ هزینه‌های بزرگی به جمهوری اسلامی وارد کردند و فرصت‌های بسیاری را برای ضربه زدن به پیکره نظام در اختیار دشمنان قرار دادند.

در این بین برخی افراد در داخل هم‌گام با منافقین و سلطنت‌طلبان نوای تحریم انتخابات را سردادند، اما حضور مردم در انتخابات ۱۴۰۰ شکستی بزرگ را برای جریان تحریم رقم زد. مردم با حاضر شدن در پای صندوق‌ها نشان دادند که هنوز به تغییر از مسیر صندوق‌های رای امید دارند. نه بزرگی به وضع موجود و مسببان آن دادند. اکنون همه مردم ایران منتظر تحولی هستند که شما وعده داده‌اید. اما باید اذعان داشت که سیاست‌مداران و مسئولان نظام اسلامی هنوز فاصله زیادی با روحیه تحول‌گرایی دارند و در این بین حلقه‌های مفقوده بسیاری قابل شمارش است که به اختصار به مواردی از آن می‌پردازیم.

نخست) درک پیچیدگی‌های حکمرانی

ساده‌انگاری در حکمرانی از پایه‌ای‌ترین مشکلات در گذشته جمهوری اسلامی بوده است. ساده‌انگاری در حوزه‌های نظری در برهه‌های مختلف زمانی، موجب پدید آمدن چالش‌هایی در سطوح مختلف شده است. از سردرگمی در پیاده‌سازی سیاست‌های کلی نظام تا به وجود آمدن دوگانه‌هایی کاذب؛ که حاصلی جز شکست اتحاد ملت و اختلال در نظام اولویت‌بندی کشور ندارد و حتی در برخی بزنگاه‌های مهم سیاسی موجب انحراف اذهان عمومی از موضوعات اصلی شد. مسئله در سیاست‌گذاری و اجرا می‌تواند تهدید بزرگی برای حضرت‌عالی و دولتتان باشد.

ساده‌انگاری در تحلیل برخی را به این گمان انداخت که منشا ناکارآمدی دولت آقای روحانی، ساعت کاری اندک ایشان و سیاست‌مردان دولت بوده و می‌توان با صرف ساعت‌کاری بیشتر و جهد شبانه‌روزی یا کاهش تجملات و هزینه‌های تشریفاتی مشکلات کشور را حل کرد. هرچند ترک فعل و کم‌کاری دولت مشهود بود و چاره آن جز کارجهادی و مستمر نیست لکن مشکل اصلی دولت قبل، سیاست‌زدگی در تصمیمات و عدم استفاده از ظرفیت‌های کارشناسی مستقل بود که کشور را در ورطه مشکلات انداخت.

دوم) عقلانیت در حکمرانی

عقلانیت در حکمرانی بزرگترین حلقه مفقوده نظام سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری حال حاضر کشور است. گام نخست عقلانیت در حکمرانی تشخیص درست اولویت‌های کشور است. اختلال در نظام اولویت‌سنجی کشور حاصلی جز ریزش اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت نخواهد داشت و ایده‌هایی همچون طرح "صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی" روز‌های اخیر مجلس نیز نشان از این اختلال است.

سیاست‌زدگی در تصمیمات و عدم بهره‌گیری از نظرات کارشناسان خبره و مستقل ذبح کننده عقلانیت در حکمرانی است. تصمیماتی که طبق اولویت‌های کشور و بر پایه نظرات کارشناسی گرفته شود، می‌تواند شاهراه برون رفت از بحران مدیریتی حاکم بر کشور باشد.

سوم) اقناع افکار عمومی

یکی از مهمترین حلقه‌های مفقوده نظام حکمرانی در سال‌های اخیر بی توجهی به افکار عمومی و نداشتن برنامه برای اقناع مردم بوده است. حال آنکه این مسئله ضمانت اجرائی طرح‌های دولت و مجلس خواهد بود. بی‌توجهی به افکار عمومی و بعضا توهین به آن حاصلی جز نابودی سرمایه اجتماعی نظام و تعمیق شکاف بین مردم و حاکمیت ندارد. گفتگوی صریح و صادقانه با مردم می‌تواند اولین قدم در مسیر همدلی ملت و دولت باشد.

آقای رئیسی!
اکنون زمان آن فرارسیده است تا حکومت اسلامی، پس از ۸ سال برخورد غیرصادقانه دولت یازدهم و دوازدهم با ملت، بار دیگر به سوی مردم بازگردد و مردم که حقا صاحبان اصلی این کشور و نظام هستند، از اوضاع حقیقی کشور خود مطلع شوند. توضیح و تبیین شرایط کنونی کشور برای مردم، بی‌شک باید یکی از نخستین اولویت‌های دولت حضرت‌عالی باشد که یک بار برای همیشه مردم را بطور کامل از شرایط کشور آگاه کند. چرا که در وهله اول، تصورات واهی در خصوص حل تمام مشکلات معیشتی و اقتصادی در ماه‌های اول را می‌شکند و موجب تعدیل انتظارات و تبدیل امید غیرواقعی مردم به امید واقعی می‌شود.

بر کسی پوشیده نیست که عملکرد و شیوه مدیریتی دولت دوازدهم، خصوصا در یک سال پایانی باعث بروز مشکلات زیادی شد که بسیاری از آن زخم‌ها، خواه ناخواه در دولت سیزدهم سرباز خواهند کرد و برای کشور چالش آفرین خواهد بود.

اما مشکلات پیش‌روی دولت جنابتان محدود به این دست مسائل نمی‌شود. طرح‌ها و برنامه‌هایی بر زمین مانده بسیاری در مسیر شما به کمین نشسته‌اند. طرح‌هایی که به گواه اکثریت کارشناسان به هیچ وجه دارای اولویت نبوده و صرفا به منزله تله‌هایی برای به دام انداختن دولت در ابتدای حرکت خود می‌باشند؛ که از جمله آن‌ها می‌توان به طرح‌هایی، چون همسان سازی حقوق بازنشستگان یا طرح رتبه‌بندی معلمان اشاره کرد. البته که اصل و ماهیت این طرح‌ها از محاسن بسیاری برخوردار است لکن اجرائی ساختن آن نیازمند بودجه‌های هنگفت است و با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد کلان کشور، این‌گونه طرح‌ها باید از اولویت‌های دولت خارج شوند.

 

 

آقای رئیس جمهور!
همانطور که اشاره شد مشکلات عدیده مردم در تامین نیاز‌های ابتدایی زندگی، باعث کاهش چشم‌گیر اعتماد مردم به حاکمیت شده و قوه مجریه در راس تولید این نارضایتی عمیق و گسترده واقع شده است. نارضایتی عمیق که حتی در بدنه ایدئولوژیک نظام و دلباختگان به انقلاب نیز رسوخ کرده و گسترده بدین معنا که قومیت، مذهب، قشر و طیف سیاسی نمی‌شناسد. از سوی دیگر رسانه‌های معاند در امتداد فعالیتشان در انتخابات ۹۶ و ۱۴۰۰، سعی در سیاه کردن دولت شما در اذهان مردم دارند و این برعهده شماست که باید در مقابله با این دشمنی‌ها برای ساختن تصویر دولتی مقتدر و کارآمد برآید.

در همین جهت دولت سیزدهم چاره‌ای جز تدوین برنامه‌ای کوتاه‌مدت برای بازگرداندن اعتماد مردم در کنار برنامه بلندمدت برای حل ریشه‌ای و پایدار مشکلات کشور ندارد. به عبارتی موفقیت در ۶ ماهه ابتدائی دولت سیزدهم، جواز و ضمانت فعالیت این دولت در ادامه راه خود است و در غیر این صورت، دولت با چالش‌های سیاسی-امنیتی و اقتصادی روبرو خواهد شد. به طوریکه این اقدامات عاجل تغییرات ملموسی را برای مردم ایجاد کرده و ملت تغییر رویکرد مدیریتی را احساس کنند.

اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه‌های سراسر کشور به بنابر ماهیت و رسالت دانشجویی خود و به واسطه مشورت با کارشناسان، مدیران و اساتید دانشگاه پیشنهاداتی را در قالب دو پیوست محضرتان تقدیم می‌نماید. امید است مورد توجه اعضای محترم کابینه دولت سیزدهم واقع شود.

نخست اولویت‌های کوتاه مدت دولت سیزدهم در ۶ ماهه آغازین دولت که در پیوست اول این نامه تقدیم می‌شود و دوم اولویت‌های عملکردی دولت که به تفکیک ده بخش ۱- معاون‌اول ۲- حوزه اقتصاد ۳- حوزه سیاست داخلی ۴- حوزه سیاست خارجی ۵- حوزه بهداشت و سلامت ۶- حوزه زیرساخت‌ها و مسائل زیربنائی ۷- حوزه علم و آموزش ۸- حوزه فرهنگی و اجتماعی ۹- شورا‌های عالی تحت ریاست حضرت‌عالی و ۱۰- اولویت‌های مشترک که در پیوست دوم طی روز‌های آتی الصاق می‌گردد.

لازم به ذکر است این اتحادیه دانشجویی آمادگی خود را در خصوص اجرایی کردن این پیشنهادات و سرعت بخشیدن به دولت در جهت احیای امید مردم و بازگشت اعتماد آنان به نظام اسلامی اعلام می‌دارد و از هیچ کمکی برای رسیدن جمهوری اسلامی به اهداف والای خود فروگذار نخواهد کرد.

اقدامات عاجل در فرصت ۶ ماهه نخست دولت سیزدهم

نخست) تشکیل کابینه کارآمد

انتصابات روز‌های اولیه دولت سیزدهم نقش بسزایی در شکل‌گیری تصور افکار عمومی از دولت خواهد داشت و چالش‌های بسیاری در فرآیند تعیین مدیران ارشد دولتی و وزرا قابل پیش‌بینی است؛ لذا لازم است جناب‌عالی با ریز بینی مضاعف در انتخاب اعضای کابینه عمل نمایید. در همین خصوص نکاتی چند را حضورتان عرض می‌کنیم.

۱) نخستین ویژگی که بی‌شک دولت سیزدهم پیش از هر چیزی به آن نیاز دارد، یک‌پارچگی و هماهنگی اعضای دولت با یک دیگر است به طوریکه تفاوت چارچوب‌های ذهنی و تکثر در جهان‌بینی افراد، خصوصا در بخش‌های اقتصادی دولت، می‌تواند آسیب‌های جدی را به همراه داشته باشد؛ بنابراین نخستین ویژگی که باید به آن توجه داشت یک‌دستی و هماهنگی بین اعضای کابینه خواهد بود.

۲) یک‌پارچگی و یک‌دستی کابینه نافی فراگیری و فراجناحی بودن کابینه نیست. بی‌شک سیاست‌زدگی و قبیله‌گرایی سم مهلکی برای دولت سیزدهم خواهد بود و حضرت‌عالی نیز پیش از انتخابات بار‌ها بر مستقل بودن دولت تاکید داشتید که حضور افراد خبره و کارآمد فارغ از جناح‌های سیاسی و صرفا بر اساس معیار‌ها و شاخص‌هایی مشخص و از پیش تعیین شده موید آن خواهد بود.

۳)، اما فراجناحی و فراگیر بودن کابینه نباید به تقسیم قسمت‌های مختلف دولت بین احزاب و گروه‌های سیاسی بدل شود. مناصب دولتی نباید به ابزار‌هایی برای راضی نگه‌داشتن طیف‌های مختلف سیاسی تبدیل شود و کارآمدی و تخصص فدای فراگیری دولت شود.

۴) در این بین بسیارند سیاست‌مردانی که سال‌ها برای کشور تلاش کردند و اکنون که فرصتی برای انتقال تجربه به جوانان در اختیار دارند، خود بازی‌گردانان صفحه سیاست شده‌اند و در مقام پدرخوانده برای گروه‌ها و احزاب سیاسی سعی در دخالت در امور و چینش کابینه دارند. بی‌شک دولت سیزدهم باید در برابر فشار احزاب سیاسی و پدرخوانده‌ها ایستادگی کند و جنبش دانشجویی از هیچ کمکی در این مسیر دریغ نخواهد کرد.

۵) مشورت از پسندیده‌ترین اعمال در حکمرانی است. اما مشورت را باید تاثیرپذیری جدا دانست. همواره در طول تاریخ جهان و حتی انقلاب اسلامی، نزدیکان از مهم‌ترین عوامل ایجاد حواشی و به انحراف بردن انرژی و توان افراد مختلف بوده‌اند. اکنون که حضرت‌عالی در منصب ریاست جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته‌اید نیاز است با دقت و ظرافت دوچندان نسبت به حاشیه‌سازی و دخالت اطرافیان، بستگان و معتمدین خود مراقبت داشته باشید.

۶) بر کسی پوشیده نیست که شرایط کشور، آن را آبستن اتفاقات مختلف و بعضا بحران‌های امنیتی کرده است و داشتن شاخصه‌های شفاف، از پیش تعیین شده و مشخص برای انتخاب مدیران ارشد جمهوری اسلامی شاه‌راه برون رفت کشور از بحران مدیریتی است که گرفتار آن شده است. کارآمدی، تخصص و جوانگرایی از شاخصه‌هایی است که می‌تواند در انتخاب حضرت‌عالی به عنوان محور قرار گیرند و از انتصابات امنیتی و حزبی جلوگیری نماید؛ و در آخر باید عرضه داشت که سابقه و نگاه امنیتی به مسائل کشور نباید در انتخاب دولت‌مردان دولت سیزدهم نسبت به تخصص و کارآمدی در اولویت قرار گیرد.

دوم) تسریع واکسیناسیون عمومی:

قریب به ۱۸ ماه است که مردم عزیز درگیر همه‌گیری ویروس کرونا هستند و شیوع این بیماری خانواده‌های بسیاری را به سوگ از دست دادن عزیزانشان نشانده است. همچنین تاثیرات اقتصادی مخرب کرونا به کسب‌وکار‌های خرد مردم باعث شد چرخه زندگی مردم از حالت معمول خارج شود و با مشکلات بسیاری مواجه شوند و متاسفانه باید اعتراف کرد دولت دوازدهم در زمینه مبارزه با کرونا، سرنوشت بهتری از حوزه‌های دیگر مانند اقتصادی نداشت و سو مدیریت دولت در این زمینه به قیمت جان خیل کثیری از هم‌وطنانمان تمام شد.

در عصر تکنولوژی و حکمرانی فضای مجازی در جامعه و توسعه بستر‌های مجازی، اخبار با سهولت وصف‌ناپذیری در اختیار مردم قرار می‌گیرد. مقایسه میزان مبتلایان و قربانیان به علاوه تعداد واکسینه شدگان کشور با دیگر کشور‌ها موجب تشدید بی‌اعتمادی مردم به نظام سلامت کشور شده‌است. مضاف بر این سهل‌انگاری مدیران ارشد کشور در استفاده از فرصت‌های مختلف مانند عید نوروز و … در کنار خلف وعده‌های پی‌در‌پی مسئولین حاکمیتی در خصوص فرایند واکسیناسیون باعث برملا شدن افتضاح این مشی مدیریت کلان کشور شده است.

اما روی کار آمدن دولت سیزدهم فرصت مناسبی برای تحول در مشی مدیریتی غلط دولت قبل است که موجب بازآفرینی امید و اعتماد در بین مردم می‌شود. تحقق واکسیناسیون آحاد جامعه و بازنگری در محدودیت‌های کرونایی و جایگزینی آن‌ها با مقرراتی بر مبنای عقلانیت از مهم‌ترین اولویت‌های دولت سیزدهم در ابتدای مسیر خود است که می‌تواند نوید ایجاد تحول در دیگر حوزه‌های اجرائی را بدهد. بازگرداندن زندگی مردم به حالت عادی و جمع شدن بساط کرونا از جامعه تسهیل‌کننده و هموارکننده مسیر اجرایی ساختن بسیاری از طرح‌های بلند مدت دولت خواهد بود.

سوم) شفافیت

تحقق مردم سالاری دینی از مهم‌ترین اهداف انقلاب اسلامی بوده است. اما شرایط فعلی کشور فاصله زیادی با تحقق این امر، بدان معنا که مردم خود را دخیل و شریک در اداره کشور بدانند، دارد به نحویکه مردم‌سالاری امروز، صرفا محدود به مشارکت در انتخابات شده است.

اختلال در سازوکار‌های نظارتی و مطالبه‌گری اجتماعی و بروز فساد در بخش‌هایی از حکومت باعث آن شد که شفافیت به مهم‌ترین مطالبه مردم در سال‌های اخیر خصوصا در انتخابات مجلس یازدهم بدل شود، اما متاسفانه مجلس شورای اسلامی عزم جدی برای تحقق شفافیت در حاکمیت نداشت. نظر به سابقه درخشان حضرت‌عالی در شفاف‌سازی مسائل مختلف من جمله مسائل مالی و اداری در مناصب تولیت آستان قدس رضوی و دستگاه قضا، اجرای شفافیت در دولت به عنوان مهم‌ترین رکن اجرائی کشور می‌تواند گام بزرگی در مسیر مبارزه با فساد و تاثیر بسزایی در بازگرداندن اعتماد مردم به حاکمیت داشته باشد.

چهارم) تعیین مانیفست فکری و سیاسی دولت

مشخص کردن مشی کلان فکری_سیاسی دولت سیزدهم از ابتدایی‌ترین اقدامات دولت است و انتظار می‌رفت که مانیفست فکری و سیاسی دولت را پیش از این منتشر می‌کردید تا از بسیاری از قدرت‌طلبی‌ها و سهم‌خواهی‌ها برای تصاحب قدرت و مناصب در دولت جلوگیری کند. شفافیت در مشی فکری و سیاسی از پریشانی و سردرگمی در انتخاب کابینه جلوگیری کرده و تسهیل کننده فرایند انتخاب وزرا خواهد بود.

پنجم) تدوین سند تحول

از نقاط درخشان ریاست جناب‌عالی در دستگاه قضا می‌توان به تدوین سند جامع تحول قضائی و تحقق و اجرائی‌شدن آن اشاره کرد. تدوین سندی با رویکرد تحول‌خواهانه برای دولت سیزدهم برکات فراوانی را در پی دارد که نگارش و تدوین آن باید در اولویت‌های ۶ ماهه نخست کشور باشد. سند تحول دولت سیزدهم، علاوه بر نقشه راهی برای ادامه مسیر، ابزاری برای تبیین آینده عملکردی دولت در اذهان مردم خواهد بود.

ششم) رفع فیلترینگ‌های محدود کننده و بیهوده

امروزه فضای مجازی از اجزای جدایی ناپذیر زندگی بشریت است و بسیاری از فعالیت‌های روزمره مردم به این فضا وابسته شده است. شیوع کووید-۱۹ و خانه نشینی بسیاری از مردم این مسئله را تشدید کرد. اما در ادوار مختلف دولت جمهوری اسلامی شاهد محدود سازی و اعمال فیلترینگ به بهانه‌های عمدتا سیاسی_امنیتی بر قسمت‌هایی از فضای مجازی بودیم که بعضا کاربرد‌های بسیاری برای مردم داشت. در اینجا نیز متاسفانه باید اعتراف کرد راه‌حل دولت‌های قبل موفق نبود و پیامد‌های ناگوار اجتماعی-فرهنگی بسیاری را داشته است. محدودیت‌هایی که توسط خیل کثیری از دولت‌مردان و مسئولین نقض می‌شود.

قانون‌گریزی، شکستن تابوی قانون‌شکنی و افزایش استفاده از انواع فیلترشکن‌ها در سنین مختلف بزرگ‌ترین عارضه‌های این راه‌های ساده‌انگارانه در حل مسئله فضای مجازی بوده است. حال آنکه بسیاری از فیلترشکن‌ها با مجوز بانک مرکزی مجاز به انجام تراکنش‌های مالی هستند. زمان آن رسیده است با توجه اختیارات حضرت‌عالی به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی، ضمن بازنگری منطقی و قانونی در محدودیت‌های موجود در فضای مجازی، فرصت استفاده درست از بسیاری از فضا‌های مفید مانند پیام‌رسان تلگرام و یوتیوب را در اختیار مردم قرار دهید و امید تحول در دیگر حوزه‌ها را در مردم زنده کند و از شکل‌گیری تصویری با محویت ضدیت با آزادی‌های مدنی و قانونی در اذهان عمومی جلوگیری نمایید.

هفتم) بازگشت به مردم و تحقق دولت مردمی

جناب‌عالی و دولت سیزدهم مسیر بسیار سختی برای حل مشکلات کشور پیش‌رو دارید و بی‌شک به این مسئله واقف هستید. مردم پس از قریب به یک دهه تحمل مشکلات شدید اقتصادی، توقعات بالایی را از دولت شما دارند و مشارکت قابل قبول در انتخابات ۱۴۰۰ حاکی از امید آنان به تغییر و تحول بوده‌است. گفتگو با مردم از اصلی‌ترین راهکار‌های احیای اعتماد از دست‌رفته مردم به حاکمیت است. ملت به عنوان، ولی نعمتان دولت‌مردان باید حق دانستن دارند و آگاهی آنان از شرایط و چالش‌های کشور تسهیل کننده راه دولت برای بهبود شرایط کشور خواهد بود. تحقق دولت مردمی خود بحثی مفصل و گسترده است که در این مقال نمی‌گنجد و صرفا به این نکته بسنده می‌شود که تحقق دولت مردمی بدون گفتگو صادقانه، صریح و مداوم امکان‌پذیر نخواهد بود.

سرافرازی و تعالی روزافزون نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را از درگاه باری‌تعالی خواستاریم.

شعارسال، بااندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرنامه دانشجویان ایران، تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۴۰۴۱۴۱، iusnews.ir.