یک استاد ارتباطات گفت: ما نیازمند احیای روزنامه نگاری و بازاندیشی در مفاهیم اساسی روزنامه نگاری هستیم. هم به عنوان یک ضرورت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که همه از نهادهای حاکمیتی تا نهادهای مدنی و نهادهای علمی به آن توجه کنند و هم در مقیاس فردی آن که تک تک روزنامه نگاران و خبرنگاران حتی شهروند روزنامه نگاران باید به آن توجه کنند.
شعار سال: هادی خانیکی درباره وضعیت این روزهای خبرنگاران و انتشار مداوم اخبار تلخ و ناگوار خصوصا درباره بحران کرونا معتقد است: اگر چه به دلیل تنگناها و بحرانهای مختلفی که در زمینههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، جامعه ما با آن روبه روست، نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم، اما این روزها خود روزنامه نگاری و به تبع خبرنگاری هم در بحران است؛ در این شرایط ما نیازمند بازتعریف موقعیت خبرنگاری هستیم.
هادی خانیکی ـ از اساتید باسابقه ارتباطات ـ در گفت و گویی دربارهی وضعیت این روزهای خبرنگاران و اینکه چگونه میتوانند روح و روان و البته خود را در شرایطی که مدام اخبار مرگ مخابره میکنند، سالم و زنده نگه دارند، به گفتگو پرداخت.
دکتر خانیکی ضمن تبریک روز خبرنگاران و روزنامه نگاران گفت: اینکه اساس پایه گذاری این روز بر پایهی شهادت است ـ شهادت محمود صارمی به دست طالبان در مزار شریف ـ نشان دهندهی این است که کار خبرنگاری به طور خاص و روزنامه نگاری به طور عام از جمله حرفههای پرخطر در شرایط بحرانی جامعه است. امروز باید یادی کرد از خبرنگاران و روزنامه نگارانی که در طول همین مدت و در طول این سالها و امروز جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست دادند. دوستانی مثل سهیل گوهری و یا روح الله رجایی و یا این اواخر خبرنگاران مظلومی که در ایفای نقششان به عنوان روزنامه نگاران بحران جانشان را از دست دادند. مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی که هر کدام به جامعه دیگری هم میشود گفت تعلق داشتند؛ به جامعهی دانشجویان و فارغ التحصیلان این حوزه؛ یکی از دانشگاه علامه طباطبایی و دیگری دانشگاه تهران.
سر پر شور و دل عاشق!
خانیکی سپس با اشاره به تاریخ تحولات روزنامهنگاری از گذشته تا کنون، مطرح کرد: وقتی مروری بر تاریخ تحولات روزنامه نگاری و ایفای نقش خبرنگاری، داشته باشیم، به صورت عینی و واقعی میبینیم که روزنامه نگار یا به طور خاص خبرنگار چه کاری انجام میدهد. خبرنگار معمولا بر اساس یک سر پر شور و دل عاشق برای کار خود، در موقعیتهای غیرطبیعی قرار میگیرد. طبیعتا محصول قرار گرفتن در چنین شرایطی، این است که همیشه با اضطراب و دلهره زندگی میکند و با دلهره و اضطراب و روشن نبودن افق کارش، دچار بحرانهای کاری، سیاسی ـ اجتماعی و بحرانهای زمانی میشود.
تنزل حرفه روزنامه نگاری از موقعیت برترش
این استاد ارتباطات درباره توصیه اش به خبرنگاران در شرایط کنونی گفت: توصیه من مبتنی بر این است که، در شرایطی که امروز در آن قرار گرفته ایم ـ هم جامعهی ما به طور خاص و هم جهان ما ـ این را باید بپذیریم که نیازمند بازتعریف موقعیت خبرنگاری هستیم؛ و البته این بازتعریف و بازاندیشی در مفاهیم اصلی خبرنگار و کار خبرنگاری ـ هم به لحاظ حرفه ای، آموزشی و هم به لحاظ معیشتی و اقتصادی و هم به لحاظ روانی و اجتماعی ـ میشود گفت، نیازمند حمایتهای صنفی، سیاسی، اجتماعی و آموزشی جدیدی است تا خبرنگاران باز هم بتوانند به آن نیاز به شور، نیاز به دانستن، نیاز به آموختن و انتقال درست اطلاعات و اخبار و نیاز به ایفای مسئولیت اجتماعی، پاسخ دهند.
او با بیان اینکه «خبرنگار امروز در دنیایی از پرسشها و چالشهای جدید به سر میبرد»، در این زمینه توضیح داد: بی انگیزگی، روزمرگی و بی آرمانی در یک سو و تنزل حرفهی روزنامه نگاری از موقعیت برترش در جامعه به یک موقعیت معمولی و تبدیل شدن این حرفه به یک حرفه روزمره که فقط و فقط باید به فکر غم نان بود، امنیت اقتصادی شغل، فراموش کردن و غفلت از آرمان داشتن، مسئولیت داشتن و عشق به کار و دور شدن از کار، مسئله جدی است که بروز پیدا میکند.
روزنامه نگاری در شرایط بحرانی به سر میبرد
خانیکی یادآور شد: این مسائل را نه فقط به عنوان مسئله فردی مطرح میکنم، خبرنگاران و روزنامه نگاران ما در شرایطی قرار گرفتند که شاید فکر کردن به مسائل روزمره، فکر کردن به وضعیت صرفا آنی شان، به مسئولیتهای اخلاقی، حرفهای و اجتماعی شان، غلبه پیدا کرده باشد. به این اعتبار میگویم الان خبرنگاری و در سطح بزرگتر خود روزنامه نگاری در شرایط بحرانی به سر میبرد.
نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم
این استاد ارتباطات با هشدار نسبت به اینکه روزنامه نگاری ما اصلا در شرایط خوبی نیست، مطرح کرد: اینکه روزنامههای ما و نهادهای رسانهای ما در موقعیت خوبی نیستند و به این دلیل کنشگران و حاملان کار روزنامه نگاری حرفهای هم در چنین موقعیت مطلوبی نیستند، به این دلیل است که از منطق روزنامه نگاری به لحاظ نظری دور میشوند، به مسائل اساسی مثل آزادی مطبوعات، آموزش، مسئولیت اجتماعی روزنامه نگار، استقلال حرفهای کمتر توجه میکنند و طبیعتا درگیر مسائلی هستند که با ناامیدی و حال ناخوش به آن دامن میزنند. ما اگر چه نیازمند روزنامه نگاری در بحران هستیم به دلیل تنگناها و بحرانهای مختلفی که در زمینههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی فرهنگی، جامعه ما با آن روبروست، اما خود روزنامه نگاری و به تبع خبرنگاری هم در بحران است. برای گریز از این بحرانها و برای اینکه خبرنگار و روزنامه نگار بتواند نقش تعیین کننده خودش را در ارتباطات بحران و در شرایط بحرانی پاسخ دهد، نیازمند به این است که به آرمانها و الزامات روزنامه نگاری و خبرنگاری توجه کند و مورد حمایت صنفی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی هم قرار بگیرد و نهادهایی شکل بگیرد و یا نهادهایی که هستند قویتر شوند تا از این نوع روزنامه نگاری و خبرنگاری حمایت کند.
خانیکی در پایان تاکید کرد: ما نیازمند احیای روزنامه نگاری و بازاندیشی در مفاهیم اساسی روزنامه نگاری هستیم. هم به عنوان یک ضرورت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی که همه از نهادهای حاکمیتی تا نهادهای مدنی و نهادهای علمی به آن توجه کنند و هم در مقیاس فردی آن که تک تک روزنامه نگاران و خبرنگاران حتی شهروند روزنامه نگاران باید به آن توجه کنند.
شعار سال، بااندکی تلخیص و اضافات برگرفته از اعتمادنیوز، تاریخ انتشار: ۱۷ مرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۳۴۴۷، emtedad.news