مجمع الکترال؛ نظامی که مردم خود را هیچ می‌پندارد

آن نامزدی که اکثریت آرای مردم در یک ایالت را به دست آورد، تحت فلسفه «برنده، همه را می‌برد»، مالک آرای رقیب خود نیز می‌شود.

شعار سال: انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، عجیب‌ترین و پیچیده‌ترین نوع انتخابات در جهان است. در حالی که یک نامزد انتخاباتی عملا اکثریت رای مردم را بدست می‌آورد و طور طبیعی حق مسلم اوست که نماینده مردم خود بر مسند قدرت باشد، رقیب وی با کسب اکثریت آرایی به نام «الکترال» که دو فلسفه «برنده، همه را می‌برد» و «گزینشگر مجاز به تغییر انتخاب مردم است» در خود دارد به پیروزی می‌رسد.

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 را به دلایل متعددی می‌توان خاص‌ترین انتخابات تاریخ این کشور دانست. اگرچه وضعیت فعلی نشان‌دهنده پیروزی دانلد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رییس‌جمهور تاریخ آمریکاست اما در واقع و در نفس قضیه، هیلاری کلینتون مالک واقعی کرسی کاخ سفید است چرا که با 60 میلیون و 981 هزار و 188 رای مردمی دارای 630 هزار رای ملی بیشتر از ترامپ با 60 میلیون و 350 هزار و 241 رای مردمی است. اما سیستمی به نام «رای الکترال» مانع از دستیابی وی به مقام رییس‌جمهوری شده است.

نظام رای‌گیری و فرایند انتخاب رییس‌جمهور در آمریکا بدین شکل است که در مرحله اول مردم رای خود را به نفع کاندیدای مورد علاقه‌شان به نفع وی ارائه می‌دهند و در مرحله دوم آن نامزدی که اکثریت آرای مردم در یک ایالت را به دست آورد، تحت فلسفه «برنده، همه را می‌برد»، مالک آرای رقیب خود نیز می‌شود. همچنین دست گزینشگران (Elector) نیز برای اعمال سلیقه و تغییر نام نامزد مورد انتخاب مردم به میل خود باز است.

در مجموع آمریکا دارای 538 رای الکترل است که هر کدام از کاندیداها به رقم 270 دست یابد می‌تواند رییس جمهور این کشور شود. هم‌اکنون که این متن نگاشته می‌شود، با احتساب شمرده نشدن کامل آرای نیوجرسی و میشیگان، هیلاری کلینتون 74 رای الکترال از دانلد ترامپ عقب است و این در حالی است که بطور طبیعی و حقیقی 630 هزار رای مردمی بیشتر دارد.

در تاریخ آمریکا که بنگریم از این دست اجحاف بسیار می‌بینیم. در انتخابات سال 2000، «جورج دابلیو بوش» با آرای مردمی کمتر اما به لطف آرای جنجالی فلوریدا با رای الکترال بیشتر به مقام ریاست جمهوری دست یافت. 112 سال پیش از آن در سال 1888 میلادی، «بنیامین هریسون» به لطف بدست آوردن اکثریت آرای کالج‌های انتخاباتی در عین عقب بودن در رای مردمی توانست به کاخ سفید راه یابد. البته اولین سودرسانی این سیستم در سال 1876 بود که به داد یکی از طرفین انتخابات رسید: «رادرفورد بی هایس» در همان سال 250 هزار رای کمتر از رقیب خود «ساموئل جی تیلدن» داشت اما فقط و فقط به لطف یک رای بیشتر الکترال به ریاست جمهوری دست یافت.

عجیب ترین مورد غیر دموکراتیک بودن انتخابات در آمریکا به سال 1824 برمی‌گردد. در آن سال «جان کوئینسی آدامز» در حالی که هم در رای مردمی و هم در رای الکترال از رقیب خود «اندرو جکسون» عقب بود، رییس‌جمهور آمریکا شد. داستان از این قرار بود که هیچکدام از نامزدها به 270 رای الکترال دست نیافتند و در نتیجه طبق قانون اساسی آمریکا تعیین نامزد برنده یا همان رییس‌جمهور به کنگره واگذار شد و کنگره هم که اکثریت جمهوریخواه را در خود داشت، به آدامز رای داد.