شعار سال: تب دِنگی (Dengue fever) یا تب دنگ، تب دانگ و تب استخوان‌شکن، نام یک بیماری عفونی ویروسی است که از طریق پشه‌ای به نام پشه آئدس (مشهور به ببر آسیایی و فعال در مناطق استوایی) به انسان منتقل می‌شود. از دهه ۱۹۶۰ افراد زیادی به تب دنگی مبتلا گردیده و این بیماری از جنگ جهانی دوم به معضلی جهانی تبدیل شده‌است، در بیش از ۱۱۰ کشور شیوع داشته و ۱۰۰–۵۰ میلیون نفر در هر سال به آن مبتلا می‌شوند.

 

طبق گزارشات موجود، نزدیک به %۸۰ از بیماران مبتلا به ویروس دنگی (۸ از ۱۰ نفر) هیچ گونه نشانه‌ای نداشته یا نشانه‌های بسیار خفیفی (مانند تب ملایم) دارند و فقط وضعیت %۵ از بیماران (۵ از ۱۰۰ نفر) وخیم می‌شود. علائم این بیماری سردرد، کمردرد و پشت درد، تب معمولاً شدید و در برخی موارد خارش و جوش در قسمت‌های مختلف بدن گزارش شده و موارد مرگش با آمار یک در هزار مواجه است. بر اساس شباهت‌های بین برخی از علائم تب دنگی (برخی نشانه‌های تب دنگی عبارتند از تب، سردرد، حساسیت‌های پوستی مشابه سرخک و درد در ماهیچه‌ها و مفاصل آنهم بحدی بسیار شدید) با بیماری کرونا، فرد ممکن است که در گام نخست متوجه بیماری خود نشده و کرونا پنداری کند. همچنین دنگی می‌تواند نشانه‌هایی مشابه بیماری‌های دیگر همچون مالاریا، لپتوسپیروز، تب حصبه و بیماری مننگوکوکی را داشته باشد. معمولاً پیش از این که پزشک متخصص شخص را برای بیماری دنگی مورد معاینه قرار دهد، از عدم ابتلای فرد به این بیماری‌ها اطمینان حاصل می‌کند.

نشانه‌های بیماری سه تا ۱۴ روز بعد از ابتلا به ویروس دنگی نمایان می‌شوند. بیشتر مواقع نشانه‌ها بین ۴ تا ۷ روز آشکار می‌گردند؛ بنابراین اگر شخصی از مکانی که ویروس دنگی در آن شایع است بازگردد و پس از ۱۴ روز نشانه‌ها را در خود مشاهده کند، تقریبا با اطمینان می‌توان گفت که به ویروس دنگی مبتلا نشده‌است. معمولاً نشانه‌ها در کودکان مبتلا به ویروس دنگی، مشابه سرماخوردگی معمولی یا گاستروآنتریت (آنفلوآنزای معده، برای مثال استفراغ و اسهال) گزارش شده و با این حال احتمال پدید آمدن مشکلات حاد برای کودکان بسیار بیشتر است.

در بیشتر مواقع ویروس دنگی توسط پشه آئدس به خصوص گونه «آئدس اجیپتی» انتقال (و یا پخش) می‌شود. گاهی انسان‌ها بیماری دنگی را به پشه‌ها منتقل می‌کنند. اگر پشه ماده، انسان مبتلا به دنگی را نیش بزند، ویروس دنگی به او نیز منتقل می‌شود. در ابتدا ویروس در سلول‌های تشکیل دهنده ناحیه شکم پشه زندگی می‌کنند. حدود ۸ تا ۱۰ روز بعد از آن، ویروس به غدد بزاقی پشه که تولید کنند بزاق هستند، سرایت می‌کنند. به این ترتیب بزاق تولید شده در بدن پشه آلوده به ویروس دنگی است؛ بنابراین هنگامی که پشه انسان را نیش می‌زند، بزاق آلوده به بدن انسان منتقل می‌شود و او را نیز آلوده می‌کند.

 

با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته، واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به ویروس دنگی وجود نداشته و تاکید نظام بهداشتی- درمانی کشور‌ها بر پیشگیری از بیماری با کاهش احتمال گزش توسط پشه ناقل بیماری، قرار دارد. هنگام ابتلای فرد به دنگی، اولویت تغییری که در آزمایشگاه باید دنباله گیری می‌شود، بررسی تعداد کاهش یافته گلبول‌های سفید خون است. کاهش در پلاکت‌های خون و اسیدوز متابولیک نیز از نشانه‌های دنگی هستند.

 

همانگونه که بیان شد، هیچ داروی خاصی برای درمان تب دانگ وجود ندارد. اگر فکر می‌کنید بیمار شده‌اید، باید از دارو‌های تسکین دهنده درد، مثل استامینوفن استفاده نموده و از دارو‌های پایه آسپرین که می‌تواند باعث رقیق شدن خون و تشدید احتمال خونریزی شوند، خودداری کنید. همچنین بدلیل آنکه تب شدید و استفراغ می‌تواند بدن را کم آب کند، باید استراحت نموده، مایعات زیادی بنوشید.