‌‌شعارسال: " خطر شیوع تب دانگ از طریق پشه ناقل آن، آئدس، در چابهار وجود دارد، چراکه دوسوم جمعیت این شهر حاشیه‌نشین هستند و این پشه بیشتر در لاستیک‌های فرسوده لانه می‌کند"؛ این هشدار و شاه‌ بیت سخنان اخیر محمدهادی مرعشی معاون سیاسی،‌ امنیتی و اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان است.

برای چابهاری که از جمعیت 120 هزار نفری آن به گواه آمار نصف جمعیت یعنی 56 هزار نفر در سکونت‌گاه‌های غیررسمی حاشیه‌شهر زندگی می‌کنند و بازهم به گواه آمار بزرگ‌ترین منطقه جاشیه نشین کشور نسبت به جمعیت یک شهر و پرسرعت‌ترین منطقه حاشیه ایران است، اپیدمی فراگیر تب دانگ خطری جدی است به‌ویژه حالا که چابهار و جنوب بلوچستان بعد از 333 روز، روز بدون بارش، بارشی فراگیر را اوایل هفته تجربه کردند.

الگوی زیست و سرعت رشد حاشیه نشینان چابهاری در ایران بی سابقه است

رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: وفتی خطر یک بیماری و به‌ویژه بیماری‌های مسری و اپیدمی در چابهار احساس می‌شود و درباره آن هشدار داده می‌شود خیلی جدی ‌است چراکه چابهار به گواه آمار بالاترین جمعیت حاشیه‌نشین کشور نسبت به جمعیتش را دارد؛ علاوه‌بر آن، الگوی زیست حاشیه‌نشینی و سرعت رشد حاشیه‌نشیان چابهار در ایران بی‌سابقه است.

معین‌الدین سعیدی می‌افزاید: روستانشینان چابهار و دشتیاری که بخشی از آن‌ها هم در مناطق مرزی ایران و پاکستان سکونت دارند با بسته شدن مرز ریمدان و هم‌چنین از دست رفتن زمین‌ها و دام‌هایشان به‌دلیل خشکسالی فراگیر 20 ساله در بلوچستان به‌خاطر جذابیت‌های اقتصادی کاذبی که به‌واسطه منطقه آزاد و برخی شرکت‌ها و نهادها در چابهار ایجادشده؛ نه‌تنها از روستاهای چابهار بلکه از کل روستاهای بلوچستان به امید یافتن کار و زندگی بهتر به چابهار مهاجرت می‌کنند و همین موجب شده چابهار بالاترین نرخ رشد جمعیت در ایران را داشته باشد.

سعیدی تصریح می‌کند: روستانشیان به‌دلیل نداشتن تمکن مالی با رشد سرطان‌گونه‌ای در مناطق حاشیه‌شهر سکونت اختیار می‌کنند و موجب رشد سریع حاشیه‌نشینی در چابهار می‌شوند؛ بزرگ‌ترین منطقه حاشیه نشین چابهار که به کمب معروف است سال 85، حدود 5 هزار جمعیت داشته و امسال این جمعیت به 23 هزار نفر رسیده است؛ این خود نماینگر رشد سریع جمعیت حاشیه‌نشین در چابهار است.

رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: کمب به گواه مدیران و آمارها بزرگ‌ترین منطقه حاشیه‌نشین کشور است و علاوه‌بر کمب، هوت‌آباد، نوک‌آباد، جنگلوک، مرادآباد، عثمان‌آباد، رمین و از دیگر مناطق حاشیه چابهار هستند که همانطور که گفتم کمب بزرگ‌ترین آن‌هاست.

وی خاطرنشان می‌کند: مناطق حاشیه‌نشین چابهار مامن زباله و لاستیک‌های مستاصل است و وقتی خطر یک اپیدمی حاشیه‌نشینان را تهدید می‌کند متاسفانه تمام ملزوماتش هم فراهم است.

با یک پشه ناقل از پاکستان به چابهار، فاجعه رخ می‌هد

تب‌دانگ همان‌طور معاون سیاسی امنیتی استانداری سیستان و بلوچستان می‌گوید از پشه‌ای به‌نام آئدس می‌آید، پشه‌ای بدشت باهوش که خود را با هر محیطی وفق می‌دهد؛ به گواه سازمان بهداشت جهانی آئدس ناقل 4 ویروس است: چیکونگونیا ، زیکا، تب زرد و آنچیزی که چابهار را تهدید می‌کند، تب دانگ.

برای اولین بار بیماری‌های آئدس در کشور اوگاندا درسال 1947 از یک میمون که توسط این پشه گزیده شده بود نمایان شد؛ آرشیو بهداشت جهانی می‌گوید پس از این میمون در سال 1952 در اوگاندا و در تانزانیا بیماری‌های آئدس درانسان شناسایی شد و اما چیزی که ایران و بلوچستان را تهدید می‌کند؛ بهداشت جهانی می‌گوید: طغیان‌های ناشی از بیماری زیکا و تب دانگ آئدس در افریقا، آسیا و پاسیفیک و برای آسیا عمدتا در کشورهای پاکستان و هندوستان در سال 2017-2018 رخ داده است، با توجه به مرز های مشترک کشور ایران و بلوچستان با پاکستان احتمال انتقال این بیماری ها به ایران وجود دارد.

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چابهار می‌گوید: پشه آئدس پشه‌ای بشدت باهوش است و خود را با محیط‌های جدید وفق می‌دهد، زیستگاه این پشه قبلا جنگل و آب‌های باریک بوده اما حالا مناطق شهری و روستایی شده؛ محل رشد آن‌هم محیط‌های شفاف بوده اما حالا محیط‌های کدر و تاریک مانند داخل لاستیک شده است.

مسعود اعلایی در گفت‌وگو با تسنیم می‌افزاید: بلوچستان با پاکستان هم‌مرز است، پاکستان هم مامن آئدس و به‌ویژه ویروس چهارم آن تب دانگ است، طغیان‌های زیادی از بیماری‌های ناقل آئدس در یمن و پاکستان توسط بهداشت جهانی گزارش شده؛ افراد زیادی میان ایران و پاکستان برای رفت‌وآمد‌های قومی و خویشاوندی درحرکت‌اند؛ مناطق حاشیه‌نشین چابهار هم مامن زباله و لاستیک؛ محیط‌های جذاب برای آئدس هستند، فقط کافی است رطوبت ایجاد شود که آن‌هم با بارندگی‌های اخیر چابهار ایجاد شده؛ بنابراین بهترین زمان برای تکثیر آئدس می‌شود.

وی تصریح می‌کند: آئدس چندین سال قبل در چابهار و ایران شکار شده؛ از سال 2008 تا 2014، 26 مورد ابتلا به آئدس در ایران کشف شده اما هیچ‌یک از پشه‌ها ناقل بیماری‌های 4 گانه آن نبودند؛ تا این زمان باوجود اقدامات نظارتی و کنترلی که تاکنون نیز ادامه داد آئدس جدیدی کشف نشده، اما، چیزی خیلی مهم است انتقال محلی با این نوع پشه است؛ پشه‌هایی که قبلا کشف شده همانطور که گفتم ناقل بیماری 4 گانه آئدس نبوده‌اند اما بیم آن می‌رود که با توجه به رفت‌وآمد مکرر بلوچ‌های دوسوی مرز و در پاکستان مامن بیماری‌های آئدس، یک فرد مبتلا به یکی‌از ویروس‌ها به ایران بیاید، آئدس‌های بدون بیماری چابهار او را نیش بزنند و فاجعه رخ دهد.

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چابهار ادامه می‌دهد: در صورتی که یک‌نفر بعد از مراجعه به ایران ناقل تب دانگ باشد و یک پشه آئدس بدون بیماری در چابهار و حاشیه آن‌را نیش بزند، پشه، ناقل تب دانگ می‌شود و مرتب شروع به خون‌خواری انسان‌های دیگر می‌کند و موجب انتقال سریع بیماری می‌شود؛ با یک پشه فاجعه رخ خواهد داد.

وی می‌گوید: برای جلوگیری از فاجعه انتقال محلی و با توجه به شرایط ویژه چابهار، نزدیکی به پاکستان،حاشیه‌نشینی و محیط‌های پراز زباله و لاستیک مستاصل ، اقدامات کنترلی را از اواخر سال 95 شروع کردیم.

اعلایی می‌افزاید: بیش‌از 980 اویتراب(تله پشه) در نقاط مختلف چابهار جایگذاری شده است، چک حشره شناسی را در 9 نقطه از شهر چابهار هر دوهفته یکبار در دستورکار داریم؛ پایگاه دیده ور آئدس ما در پسابندر،نزدیکی مرز پاکستان جهت شناسایی موارد تب دار و آموزش ملوانان و کارگران لنج‌های ماهیگیری راه‌اندازی شده و چک حشره شناسی آئدس را هر دو هفته یکبار در نوار ساحلی بریس در دستورکار داریم.

وی ادامه می‌دهد: هم‌چنین بیماریابی و آموزش افرادی که از پاکستان وارد کشور می‌شوند را در پایگاه بهداشتی مرزی ریمدان انجام می‌دهیم، به مردم و ائمه جماعت با توزیع رسانه‌های آمورشی روش‌های انتقال و نشانه‌های افراد مبتلا را آموزش می‌دهیم و توسط کارشناسان مرکز مدیریت بیماری ها به مسئولین ارگان ها و سازمان های دولتی آموزش می‌دهیم و در آن‌ها حساسیت ایجاد می‌کنیم.

مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چابهار با اشاره به نشانه‌های تب دانگ خاطرنشان می‌کند: علایم بیماریهای مرتبط با پشه آئدس اکثرا مشابه با علایم غیر اختصاصی بیماری های ویروسی است که شامل تب (گاها تب تا 40 درجه) دردهای استخوانی و مفاصل(که در چکینگونیا خیلی شدید است)، بی اشتهایی، تهوع ، استفراغ، گلو درد، سردرد، درد پشت و چشم درد است.

هرچه باشد؛ ابتلا به ویروس‌های چهارگانه آئدس حالا در چابهار جدی‌تر شده، به‌ویژه بعداز بارندگی‌های اخیر؛ چابهاری‌ها بعد از 333 روز بدون بارش، اوایل هفته بارندگی مناسبی را تجربه کردند، بارندگی‌ که هم موجب شادی‌ها چابهاری و هم آئدس شد، آئدسی که بعد از میلیون‌‌ها لاستیک مستاصل و زباله در حاشیه، رطوبت لازم را هم برای رشد خود پیدا کرده و عملا حلقه هشدارش تکمیل شده است؛ هشداری به‌تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیران، عمدتا بهداشتی‌ها.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ا ز خبرگزاری تسنیم،تاریخ انتشار : 18بهمن 97، کدخبر:1940902 ،  www.tasnimnews.com