شعار سال: حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم در مورد جنگ روسیه علیه اوکراین و تاثیر آن بر برجام گفت: «واقعیت این است که جنگ روسیه علیه اوکراین و مذاکرات برجامی در راستای منافع روسیه پیش رفته است. اگر امروز بخواهیم از پرونده‌های باز بزرگ دنیا نام ببریم اول جنگ علیه اوکراین است و دومی هم برجام. تنها طرفی که پیروز این ۲ رویداد بزرگ است، روسیه است. معتقدم بازی مثل پوتین، لاوروف، اولیانف به گونه‌ای پیش رفت که فعلا منافع روسیه تامین شده‌است. اعتماد بیش از حد طرف ایرانی به روس‌ها، باعث شد که روس‌ها عملا نقش واسطه را در مناسبات برجامی ایفا کنند. اما روس‌ها هم برای این که مذاکرات را به سمت توافق یا حداقل توافقی موقت پیش ببرند تا تحریم‌های ایران تعدیل شود، عملا کمک کردند تا قاعده همه یا هیچ شکل بگیرد.»

این نماینده سابق مجلس ادامه داد: «معتقدم هم ایران، هم اروپا و آمریکا فریب بازی روسیه را در وین خوردند. نتیجه هم این بود که ایران در تحریم به سر می‌برد و کشور‌های غربی هم نمی‌توانند روسیه را تحریم انرژی کنند، چون بازار انرژی به شدت دچار تلاطم می‌شود. وگرنه ایران می‌توانست با حضور پرقدرت در بازار انرژی امکان مدیریت این تلاطم را در دنیا برای همه فراهم کند؛ لذا روس‌ها فعلا برنده هستند.»

فلاحت‌پیشه افزود: «در چنین شرایطی نوع بازی که ایران طراحی کرده با نقص جدی مواجه است. ضمن این که مشخص شده بازیگری که بیش از همه نقش میانجی را بازی می‌کرد، نقش ستون پنجم را بازی کرده‌است. یعنی هدف اولیانف این بود که دیپلماسی به شکست برسد. برخی از طرف‌ها مثل ایران این موضوع را به زبان نمی‌آورند. اما همگان اعتمادشان به روسیه را در وین از دست داده‌اند. آمریکا و اروپا عملا این را نشان می‌دهند، اما ایران به زبان نمی‌آورد چرا که مسوولان ایرانی به تصمیم‌گیری‌های پرهزینه معروف هستند. وقتی هزینه تحمیل شد، می‌پذیرند که چه اتفاقی افتاده است.»

او توضیح داد: «الان حضور روسیه در مذاکرات برجامی هم زیر سوال می‌رود چرا که روسیه امروز یکی از بزرگترین ضربات ۵۰ سال اخیر را به دیپلماسی وارد کرده‌است؛ لذا روسیه دیگر صلاحیت برای حضور در نشست‌های دیپلماتیک را ندارد. این چالش روسی-غربی خودش را در برجام هم نشان خواهد داد.»

این عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس در مورد اقدام موثر ایران در این شرایط گفت: «معتقدم کاری که ایران باید انجام دهد این است که بیش از این هزینه بازی روس‌ها را ندهد. روس‌ها در وین نقش خرس وسط را بازی کردند. خیلی‌ها تصور می‌کردند روسیه در حال انجام یک بازی مثبت است، اما در واقع بازی روسیه نتیجه منفی داشت. ایران باید متن ایرانی-آمریکایی را در دستور کار قرار دهد و طرفین به توافق برسند. بار‌ها تاکید کرده‌بودم که روس‌ها برجام را به اوکراین خواهند فروخت و این اتفاق افتاد، چون روس‌ها اجازه نمی‌دادند برجام قبل از حمله به اوکراین احیا شود. روس‌ها می‌دانستند که اگر چنین اتفاقی بیفند، ایران به شاهراه پیشنهاد‌های جدید انرژی در دنیا تبدیل می‌شود که این کار صورت نگرفت.»

او ادامه داد: «الان هم نباید بیش از این هزینه داد. برخی تصور می‌کنند که تضعیف مشروعیت دیپلماتیک روسیه در وین به ضرر ایران است، اما من معتقد هستم که این اتفاق به سود ایران است. در میان تمام اعضا، بازیگری که بیشترین بازی را با ایران می‌کرد، اولیانف بود؛ لذا تضعیف نقش او در مذاکرات به نفع ایران است. به همین دلیل فکر می‌کنم طرفین باید بر سر یک متن به توافق برسند. الان حتی انگیزه اروپا و آمریکا برای توافق بیشتر است. آن‌ها شاهد بودند که حتی وقتی ترامپ از برجام خارج شد، ایران به دیپلماسی پایبند بود و حتی گام‌های مربوطه را تحت نظر آژانس برداشت. همین موضوع نشان می‌دهد که ایران چه تفاوتی با روسیه دارد. غربی‌ها باید به نتیجه برسد که با ایران بدون واسطه راحت‌تر به توافق می‌رسند. در این شرایط متوجه می‌شوند که خطوط قرمز ایران تهدید نیست بلکه نقش صیانتی دارد و در نتیجه راحت‌تر می‌توانند این خطوط قرمز را بپذیرند. اگر روس‌ها در اوکراین مستقر شوند همه چیز برای روسیه دوباره سهم روسیه هم یک ورق است که با آن بازی کند. اگر دوباره طرف ایرانی اجازه دهد برجام به برگ بازی تبدیل شود که در اختیار روسیه است، باید نگران حاکمیت یک ساده‌لوحی در سیاست خارجی ایران بود.»


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازپایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۰، کدخبر:، www.didbaniran.ir، ۱۲۷۶۵۱