پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۳۸۳۶۷۱
تاریخ انتشار : ۰۴ مهر ۱۴۰۱ - ۱۶:۲۴
فلکشاهی درباره تبعات پروژه زنگزور بر ایران بیان داشت، اجرای دالان زنگزور بیش از هر چیزی می‌تواند اهمیت منطقه‌ای ایران را کاهش داده و ایران پتانسیل میانجی‌گری را از دست بدهد. نتیجه از دست دادن این جایگاه می‌تواند تصمیماتی را رقم بزند که به نفع ایران نباشد، مثلا افزایش تجارت میان ترکیه و جمهوری آذربایجان که باعث خواهد شد صادرات محصولات ایرانی به این بازار کاهش پیدا کند. نکته دیگر، رابطه نسبتا نزدیک بین باکو و اسراییل است که می‌تواند به منافع ایران صدمه بزند، چون باکو منافع اسراییل را در تصمیمات سیاسی و تجاری در آینده در نظر خواهد گرفت

شعار سالهمایون فلکشاهی تحلیلگر انرژی موسسه بین المللی کپلر (موسسه کپلر وابستگی به دانشگاه یوهانس کپلر لینز اتریش و یا موسسه آموزش عالی کپلز در روندا نداته و صرفا یک شرکت تحلیلی در حوزه نفت و گاز است. وضعیت و اصالت این موسسه برای شعار سال مشخص نیست)،در خصوص اثرات مولفه های ژئوپلتیکی منطقه قفقاز بر وضعیت جمهوری اسلامی ایران(با تاکید بر وضعیت زنگزور) ، بیان می دارد که ، بر اساس آتش‌بسی که در اواخر سال میلادی ۲۰۲۰ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان امضا شده، کلیه فعالیت‌های اقتصادی و حمل و نقل در منطقه باید برای طرفین و سایر ذی نفعان بلامانع باشد.

تاثیر دالان زنگزور بر سهم ایران از خزر و توانمندی مداخله گری فعال منطقه ای

این یعنی اینکه جمهوری ارمنستان باید ارتباطات حمل و نقل بین غرب جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان را تضمین کند. اما به نظر می‌آید جمهوری آذربایجان با نوعی زیاده خواهی، قصد دارد از این فرصت استفاده حداکثری نموده و منافع خود در این پروژه را جلوتر ببرد. حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان، راه به هدف رسیدن باکو را آسان‌تر نموده و تمایلات اقدامات نظامی توسط باکو را تقویت کرده است.

تاثیر دالان زنگزور بر سهم ایران از خزر و توانمندی مداخله گری فعال منطقه ای

وی با اشاره به انتفاع و نقش اسرائیل، ترکیه و امریکا در این پروژه گفت: اسراییل منافع مشترک زیادی با جمهوری آذربایجان دارد. از لحاظ روابط سیاسی، اسراییل از جمهوری آذربایجان پشتیبانی می‌کند، چون این حمایت سیاسی از باکو بنوعی در راستای تضعیف جایگاه سیاسی ایران در منطقه ارزیابی می‌شود. همچنین اسراییلی‌ها روابط گسترده اقتصادی با باکو از جمله واردات نفت خام از آذربایجان دارند، در سال جاری میلادی اسراییل حدود ۴۵ هزار بشکه در روز برابر با ۱۵٪ کل واردات نفت خام خود را از طریق جمهوری آذربایجان دریافت کرده است. اسراییل یکی از اصلی‌ترین فروشنده تجهیزات نظامی به جمهوری آذربایجان است.

تاثیر دالان زنگزور بر سهم ایران از خزر و توانمندی مداخله گری فعال منطقه ای

منافع آمریکا در این پروژه را می‌توان به کمرنگ شدن نفوذ ایران و روسیه در منطقه دانست.

در مورد ترکیه و حمایت از جمهوری آذربایجان به خاطر پیوند‌های فرهنگی میان دو کشور تاحدی یک سیاست طبیعی محسوب می‌شود. این رابطه، به ترکیه کمک خواهد کرد تا جاه طلبی‌های منطقه‌ای خود را محقق نموده و آنکارا بعنوان نوعی قدرت غیرقابل انکار در حل و فصل مشکلات بین‌المللی منطقه‌ای در نظرگرفته خواهد شد. پروژه دالان زنگزور همچنین به گسترش روابط ترکیه و جمهوری آذربایجان، از لحاظ اقتصادی نیز کمک خواهد کرد.در حال حاضر جمهوری آذربایجان بعد از روسیه، دومین صادرکننده بزرگ گاز به ترکیه است، حدود ۱۴ میلیارد متر مکعب گاز در سال به ترکیه ارسال می‌کند، در حالیکه قرارداد ایران با ترکیه برای حجم ۱۰ میلیارد متر مکعب است.هرچند انتظار نداریم که جمهوری آذربایجان خط لوله‌ای از نخجوان به ترکیه بسازد، اما گسترش رابطه اقتصادی بین دو کشور و کمک احتمالی اروپا برای توسعه صنعت گاز جمهوری آذربایجان، می‌تواند یک تهدید برای قرارداد میان ترکیه و ایران باشد. این قرارداد تا ۳-۴ سال دیگر به اتمام می‌رسد. ضمنا ترکیه اخیرا میدان گازی بزرگی در دریا سیاه کشف کرده و این دست ایران در مذاکرات آینده برای ادامه این تجارت را پایین‌تر می‌آورد.تقویت جمهوری آذربایجان برای ترکیه مفید خواهد بود. تعداد گزینه‌های این کشور برای تامین بازار گاز خود را افزایش می‌دهد و از این بابت ترکیه می‌‍تواند در مذاکرات آینده با ایران گاز را با قیمت بهتری حاصل کند. همچنین غیر از بخش انرژی، تجارت مستقیم بین جمهوری آذربایجان و ترکیه می‌تواند یک بازار جدید برای شرکت‌های ترکی ایجاد کند، به شکل بازار اقلیم کردستان عراق که در آن حضور شرکت‌های ترکی خیلی گسترده است. شرکت‌های ترکی بزرگترین سهم را در اختیار دارند، به ویژه در بخش ساخت و ساز.

 بر اساس رژیم حقوقی دریای خزر که در سال ۲۰۱۸ امضا شد، کشور‌های جنوب منطقه از جمله ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری ترکمنستان باید به توافق دوجانبه برسند تا مرز‌های دریایی میان این کشور‌ها محقق شوند؛ بنابراین تا موقعی که ایران به توافق با جمهوری‌های آذربایجان و ترکمنستان نرسد، وادار به قبول کردن سهم ۱۳ درصدی نخواهد بود. با تسلط آذربایجان به زنگزور ، احتمال تن دادن ایران به قبول سهم ۱۳ درصدی از رژیم حقوقی خزر وجود دارد.هرچند که به احتمال زیاد اینگونه نخواهد بود و نزدیک شدن زیاد جمهوری آذربایجان به ترکیه به نفع روسیه نیست، بنابراین به نظر نمی‌آید که روسیه برای پذیرش سهم ۱۳ درصدی روی ایران فشار وارد کند، چون این اتفاق جایگاه جمهوری آذربایجان را قویتر خواهد کرد.

تحلیلگر موسسه بین المللی کپلر درباره تاثیرگذاری در اختیار قرار گرفتن زنگزور توسط آذربایجان بر تجارت جهانی انرژی بیان داشت: این بستگی به نوع تاسیساتی دارد که در دالان زنگزور ساخته خواهد شد. اگر جمهوری آذربایجان بتواند گاز تولیدی خود را از طریق خط لوله به نخجوان برساند، دیگر نیازی به سواپ گاز با ایران نخواهد داشت و این یعنی درآمد کمتری برای شرکت ملی گاز. چون ایران گاز از ترکمنستان تحویل می‌گیرد و مقداری از آن حجم را با نخجوان سواپ می‌کند، در این توافق، میزان حدود ۱۵٪ از حجم گاز در ایران می‌ماند و به شبکه گاز کشور تزریق می‌شود، که می‌تواند آن را به عنوان پاداش دید.

این پروژه برای اروپا آنقدر تاثیرگذار نخواهد بود، به جز اینکه در بلندمدت به بالا بردن تجارت انرژی کمک کند و حجم بیشتری از گاز جمهوری آذربایجان به ترکیه و بازار اروپا برسد. اروپا که قصد دارد دیگر از روسیه نفت و گاز وارد نکند می‌تواند، بخشی از این حجم را با گاز جمهوری آذربایجان جایگزین کند، یا اینکه مثلاً ترکیه حجم بیشتری از روسیه خریداری کند و حجم بیشتری از گاز جمهوری آذربایجان را به اروپا صادر کند. از لحاظ ارتباطات زمینی می‌تواند تجارت بین اروپا و آسیا مرکزی را گسترش دهد، به ویژه تا زمانیکه تحریم‌ها علیه روسیه در دست کار هستند.

احتمالا بزرگ ترین آرزوی باکو این است که جایگزین خط ریلی ۱۱ هزار کیلومتری بین پکن و اروپا باشد، یک فرصتی که جنگ روسیه و اوکراین ایجاد کرده، اما فعلا به نظر نمی‌آید شدنی باشد، زیرا چین رابطه خوبی با روسیه دارد.

فلکشاهی درباره عدم النفع‌های ایران گفت،  در کوتاه مدت بزرگ‌ترین ریسک برای ایران کاهش دادن نفوذ منطقه‌ای خود است، به ویژه اینکه این نفوذ را به دست رقیب غربی خود، ترکیه از دست خواهد داد. صدمه‌ای که به تجارت انرژی می‌تواند بگذارد اهمیت آنچنانی به لحاظ اقتصادی ندارد، اما از لحاظ سیاسی و روابط بین‌الملل، اهمیت ایران را در منطقه قفقاز و جنوب خزر می تواند به خطر بیندازد. در بلندمدت، این تحولات می‌تواند صدمه مهمی به بازار صادراتی گاز ایران بیندازد، که قابل پس گرفتن نخواهد بود. در نتیجه نقش روسیه خیلی مهم خواهد بود، چون همان ریسک‌هایی که ایران باید بپذیرد را روسیه هم باید بپذیرد.  امکان اینکه روسیه بعد از پایان جنگ با اوکراین واکنش نشان دهد، افزایش پیدا می‌کند؛ و در نهایت نزدیک ایجاد یک جاده ابریشم نو بین چین و اروپا از طریق این خط یک خطر دیگری برای منافع ایران است که البته هنوز از واقعیت دور است.
تاختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ،برگرفته از منابع گوناگون
اخبار مرتبط
خواندنیها-دانستنیها
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین
پرطرفدارترین