شعارسال: مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بین الملل در خصوص بیانات اخیر مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه ادعای طرف آمریکایی برای تمدید تحریم های ۱۰ ساله برای ایران از اشکالات توافق هسته ای است که بر اثر عجله برای زودتر به توافق رسیدن و غفلت از جزییات آن بوده است، اظهار داشت: زمان و زمانه در ادبیات سیاسی باید از یکدیگر منفک شوند. آنچه در باب برجام و اینکه نوعی تعجیل در مذاکرات صورت گرفته گفته می شود، بیش از آنچه به زمان مربوط باشد به زمانه و شرایط فعلی آن ارتباط پیدا می کند.

وی ادامه داد: برای پرونده هسته ای در چارچوب منافع و اهداف تعیین شده ایران حدود ۱۲ سال زمان هزینه شده و در این مدت ۴ دبیر شورای عالی امنیت ملی در کشور تغییر کرده اند و نهایتا در دولت یازدهم بود که پرونده هسته ای در قالب مذاکره به جایگاه اصلی خودش یعنی وزارت امور خارجه بازگشت، بدین نحو که دکترین و پارادایم حاکم بر پرونده هسته ای به شورای عالی امنیت ملی و تاکتیک های مذاکره به دولت و وزارت امور خارجه واگذار شده است.

مطهرنیا با بیان اینکه اگر عجله ای هم در این میان صورت گرفته از سوی وزارت امور خارجه و دولت نبوده بلکه تعجیلی است که در مجموعه حاکمیتی خود را نشان داده است، اظهار داشت: این امر نه اینکه داوطلبانه و از سوی تیم مذاکره کننده بوده باشد بلکه از روی اجبار ناشی از تحریم هایی بود که نظام جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار داده بود.

کارشناس مسائل بین الملل گفت: اگر درست به مسائل مالی موجود در وزارتخانه های گوناگون نگاه کنیم می بینیم که آنچه آورده های نفتی ایران در ۱۰ سال گذشته بوده، بیش از آورده های نفتی ما در کل تاریخ قبل از انقلاب قلمداد می شود.

وی ادامه داد: ما در دولت گذشته شاهد شکل گیری نوعی «دیپلماسی پنهان» در عمان برای گذار از وضعیت تحریم ها بودیم که در آن زمان به عنوان عامل استقلال بیشتر مملکت خوانده می شد و بسیاری از کنشگران سیاسی داخلی بر این عقیده بودند که تحریم ها نه تنها نمی تواند ضربه ای به ما وارد کند بلکه باعث استقلال ملی بیشتر هم می شود و موجبات تلاش بیشتر ایرانیان برای دستیابی به استقلال اقتصادی را فراهم می کند.

مطهرنیا تصریح کرد: در موقعیتی که کدگذاری تحرکات دیپلماتیک با «نرمش قهرمانانه» صورت گرفت شاهد ایجاد فضای مذاکره برای حل این مساله در وضعیتی بودیم که تحریم های فلج کننده حتی پرداخت حقوق کارمندان دولت را با مشکل رو به رو کرده بود.

این ارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: معتقدم آنچه رهبری در چارچوب استفاده از زمان بیشتر در مذاکرات فرمودند، جهت دستیابی به دقت فزون تر مدنظر ایشان بوده است؛ انجام مذاکره برای رسیدن به یک توافق، از سوی نظام حکومتی مورد توجه قرار گرفته بود و این مساله هم پیش از دولت فعلی کلید خورده بود.

وی گفت: لذا باید ببینیم عجله ای که صورت گرفته آیا ناشی از شتابی بوده که دیپلمات های ما انجام داده اند یا تعجیلی بوده که ناشی از بافت موقعیتی که کشور در آن قرار داشته صورت گرفته است؟

مطهرنیا اظهار داشت: به نظر می رسد مساله دوم بیشتر به واقعیت نزدیک است چرا که در آن بافت موقعیتی، ایران به واسطه تحریم ها به حدی تحت فشار بود که دیگر تحریم ها به عنوان عامل استقلال کشور مطرح نبود.

کارشناس مسائل بین الملل در پایان خاطرنشان کرد: در مجموع معتقدم بافت متنی و موقعیتی که در آن قرار داشتیم ایجاب کرد که این تعجیل تا حدودی صورت بگیرد و این امر در رفتار سیاسی دیپلمات های مذاکره کننده نه ناشی از اراده آنها بلکه برگرفته از متنی بود که کلیت حاکمیت را تحت تاثیر قرار داده بود.