شعار سال: در پی بیانات رهبری در انتقاد از وضعیت نامطلوب شاخص‌های اقتصادی و کیفیت برخی محصولات تولید داخلی، رئیس‌جمهور به معاون اول دستور داد با تشکیل کارگروهی نقشه ارتقای تولید داخلی را تدوین و عملیاتی کند!

به نظر می‌رسد که قاطبه مسئولان ما به این یقین رسیده‌اند که ما ملتی کاملاً متفاوت با تمام دنیا هستیم و برای حل مشکلاتمان باید حتماً از راه‌حل‌های انحصاری که اختراع خودمان است استفاده کنیم. به دلیل همین وجه تمایز خود ساخته و خودویرانگر، اصولاً هیچ تجربه موفق بشری به کار ما نمی‌آید و باید بی‌وقفه چرخ اختراع شده در پنج هزارسال قبل را بار‌ها و بار‌ها از نو اختراع کنیم. برای پرهیز از کلی‌گوئی، مصداقی به مورد خاص کیفیت نازل خودرو‌های تولید داخل که در بیانات رهبری پررنگ بود می‌پردازیم.

هیچ‌گاه دیده و شنیده نشده که دولتی برای ارتقای کیفیت خودروی تولیدی آن کشور کارگروه تشکیل دهد. کارگروه دولتی چطور می‌تواند کیفیت خودرو‌های داخلی را بهبود بخشد؟ با موعظه؟ صدور بخش‌نامه و دستورالعمل؟ مجازات خودروسازان متخلف؟ نظارت شبانه‌روزی بر پروسه تولید؟ آیا دلایل کیفیت نازل خودرو چنان پیچیده و نامشخص هستند که نخبگان عضو کارگروه می‌بایست با بررسی و مطالعات عمیق، آن‌ها را کشف کنند؟ یا اینکه مرغ پخته هم دلایل آن را می‌داند؟ با فرض اینکه کارگروه بعد از بررسی‌های همه‌جانبه ١٠٠٪؜ دلایل و موانع ارتقای کیفی خودرو‌های تولید داخل را کشف کند، آیا اختیار لازم برای رفع موانع را خواهد داشت؟

صنعت خودروسازی ما از یک مشکل بنیادین رنج می‌برد، به‌طوری‌که تمام مشکلات دیگر این صنعت به‌نوعی ذیل همین یک مشکل تعریف می‌شوند، آن مشکل، فقدان فضای رقابتی در این عرصه است. وقتی که، واردات خودرو یا ممنوع است و یا تعرفه واردات خودرو در دوران آزادی واردات با مخلفاتش بیش از ١٢٠٪؜ است (بالاترین نرخ تعرفه بر واردات خودرو در تاریخ بشریت)، میلیون‌ها متقاضی پیش‌خرید خودرو مترصد باز شدن چنددقیقه‌ای سایت پیش‌فروش خودروسازان برای ثبت‌نام هستند، فاصله قیمت خرید از کارخانه نسبت به بازار آزاد چند ده میلیون تومان است، خودرو قبل از اینکه وسیله‌ای برای حمل‌ونقل باشد، ابزاری برای حفظ ارزش سرمایه باشد، در این صورت اگر خودرو بی‌کیفیت و گران به دست مردم نرسد باید به همه قوانین علمی و تجارب موفق بشری به دیده شک و تردید نگاه کرد.

تا سیاست‌ها در این صنعت برای ایجاد فضای رقابتی دستخوش تغییرات بنیادین نشوند تشکیل هزار کارگروه هم اگر وضع را بدتر نکند کاری از پیش نمی‌برند. در اقتصادی که روزبه‌روز بسته‌تر، دولتی‌تر، رانتی‌تر و لاغرتر می‌شود، انتظار بهبود کیفیت و قیمت مناسب سرابی بیش نیست. کسی که گندم بکارد خودبه‌خود کاه هم به دست می‌آورد. اگر فضا رقابتی شود به‌طور طبیعی بقیه مشکلات هم رفع خواهند شد، همان‌طور که در همه کشور‌های موفق خودروساز چنین شده است. عکس آن‌هم در کشور‌های کمونیستی سابق اتفاق افتاد که صنعت خودروسازی آن‌ها در فضای غیررقابتی به شکست منجر شد.

در چشم‌انداز فعلی اقتصاد ایران، ایجاد فضای رقابتی رؤیایی دست‌نیافتنی است. رقابتی کردن فضای تولید مستلزم اتخاذ تصمیمات سخت و دردناک توسط سطوح بالای تصمیم‌گیری است که فعلاً آمادگی لازم برای انجام آن وجود ندارد، بنابراین خودروسازان داخلی حتی با تشکیل صد کارگروه فارغ از مواجهه با چالش‌های سخت و نفس‌گیر فضای رقابتی می‌توانند خودرو‌های بی‌کیفیت را به چند برابر قیمت جهانی با پیش‌فروش در نوبت‌های تحویل چندساله همچنان به خلق‌الله قالب کنند؛ بنابراین خطاب به آن دسته از مردم و یا مسئولانی که به بررسی و تصمیمات نتایج این قبیل کارگروه‌های نمایشی و تکراری دل‌بسته‌اند باید گفت این امام‌زاده‌ای که بدان دخیل بسته‌اید اگر کورتان نکند شفا نخواهد بخشید!

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری یافته، تاریخ انتشار:19 بهمن ۱400، کدخبر:37959، http://yaftenews.ir