شعار سال: «قرض الحسنه » یکی از ابزارهای اقتصاد اسلامی جهت مقابله با «حرمت ربا» بوده و موضوعی نشات گرفته از انگیزه های معنوی و اخروی است که از چند دهه گذشته مورد توجه خاص نظام بانکداری کشور خصوصا بزرگ ترین بانک کشور، یعنی بانک ملی قرار گرفته است.برخی از مهمترین آیات قرآن که در آنها عنوان «قرض حسن » مشاهده می شوند، عبارت از ، بقره / 245، مائده/ 12، حدید/ 11 و 18، تغابن/ 17، مزمل/ 20 می باشند.
بانکداری اسلامی یا بدون ربا طی 30 سال اخیر توسعه چشمگیری داشته و با وجود آنکه در دهه 50 شمسی تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد انگشت شماری مؤسسات مالی در قالب صندوق های قرض الحسنه یا مؤسسات سرمایه گذاری در ایران، مصر و کشورهای حوزه خلیج فارس اقدام به فعالیت می نمودند. با پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون بانکداری بدون ربا در سال 1362 و اجرای آن در سال 1363 تحول عمده ای در زمینه فعالیت بانک های اسلامی در جهان آغاز شد. در کشور عزیزمان ایران نیز، بانک ملی پرچمدار این حوزه فعالیتی محسوب می شد.
اگر چه قرض الحسنه نیز از جهت فقهی و حقوقی تحت عقد قرض مطرح بوده و از همان احکام پیروی می کند، اما تحقق آن شرایط خاصی مثل «تاکید روایات بر توجه داشتن قرض دهنده به ثواب اخروی و نیت خدایی داشتن » ، «ناپسند بودن قرض گرفتن در نیازهای غیر ضروری » و استفاده در نیازهای ضروری ( نیازهای ضروری تکوینی همچون نیاز به مسکن یا ازدواج، نیاز ضروری تشریعی مانند حج و یا نیاز ضروری اجتماعی مانند رعایت شان فرد در جامعه) داشته که آن را از دیگر موارد قرض جدا می سازد( اشتراک در ارکان قرض و تفاوت در شرایط تحقق و اجرا).از آنجا که قرض دهنده برای مدتی از تصرف مال خود چشم پوشی می کند و در مقابل هم توقع دریافت هیچ گونه سودی ندارد، لذا اولین سؤالی که در ذهن می آید این است که انگیزه این رفتار غیراقتصادی در اجتماع چیست؟ بررسی ها نشان می دهند که انگیزه های احتمالی قرض دهنده می تواند مواردی همانند پاداش اخروی ، کسب اخلاق پسندیده (دوری از بخل) ، تعاون و همیاری،پس انداز ،کسب جایزه و دیگر موارد همانند را شامل شود. انگیزه اول صرفا اخروی و انگیزه دوم و سوم معنوی و انگیزه چهارم و پنجم صرفا مادی است. نظام بانکی کشور نیز بعنوان مجری اصلی جریان قرض الحسنه، تاکید خاصی بر این انگیزه ها نموده و قصد تقویت انها با هدف تقویت سنت حسنه قرض الحسنه را دارد.
ارایه قرض الحسنه بشکل غیر فردی ، با توجه به مخاطب قرض گیرنده و نوع مکانیزم مشارکتی ،می تواند به دو صورت صندوق تعاون قرض(قرض دهندگان ، وجهی را به عنوان سپرده در اختیار صندوق قرار می دهند تا پس از جمع آوری، در صورت تحقق شرایط معین به اعضا وام داده شود) و صندوق معاونت قرض( قرض دهندگان جهت یاری رساندن به سایرین دارای شرایط ، با مسدود کردن موقت یا دائم نقدینگی خود، آنها را در اختیار صندوق قرار می دهند تا به افراد خاص و یا افرادی که صندوق تشخیص می دهد، قرض بدهند.نظیر قرض الحسنه پرداختی در بانک ملی ایران). توجه به تفکیک این دو سیستم از جهت کیفیت و کمیت آثار، تفاوت های چشمگیری قابل بحث است.
یکی از مشکلات سیستم قرض الحسنه، ضمانتی است که باید نسبت به باز پرداخت وام وجود داشته باشد، ورود بانک ها به بحث قرض الحسنه تا جای ممکن باعث کاهش این مشکلات می شود. از طرف دیگر بدلیل آنکه، «انگیزه معنوی و اخروی وام دهنده » و «نیازمند بودن وام گیرنده » به عنوان دو رکن اساسی، نقش مهمی در تبیین و پیش بینی اثرات اجتماعی - اقتصادی قرض الحسنه دارد، بانک ملی بعنوان بزرگ ترین بانک دولتی کشور، برخوردار از شاخص های خاص در این خصوص بوده و حساسیت های بالایی برای ارتقا اثرات دارد.
برای جذب سپرده و نقدینگی در بانک ها، نیاز به ایجاد انگیزه وجود دارد. با توجه به ماهیت منابع تجهییز شده برای وام های قرض الحسنه، انگیزه معنوی می بایست بعنوان مهمترین عامل بوده و در گام دوم باید روی جوایز و ایجاد انگیزه مادی تاکید داشت. موضوعی که در بانک ملی با تاکیدات صورت گرفته در تبلیغات بر تقویت نوع دوستی دنباله گیری می شود. همچنین در روند اعظای جوایز و تبلیغات مرتبط با آن، بر پاس داشت و تکریم از حمایت شهروندان برای سپرده گذاری، اشارات مستقیم و تاکیدات مکرر می گردد.
چهل و سومین دوره قرعه کشی حساب های قرض الحسنه بانک ملی ایران در پایان شهریور ماه سال 1402 اجرایی می شود. نظر به استقبال هموطنان و مشتریان گرامی از چهل و سومین دوره جشنواره قرعهکشی حسابهای قرضالحسنه پس انداز بانک ملی ایران، مهلت افتتاح و یا افزایش موجودی این حسابها تا ۳۱ شهریور ماه تمدید شده است. برای این دوره از قرعه کشی ۸۵۷ هزار و ۲۸۱ فقره جایزه به ارزش بیش از یک هزار و ۶۶۸ میلیارد ریال به برندگان تخصیص یافته است. در این دوره ۹۵ فقره کمک هزینه خرید واحد مسکونی هر یک به ارزش یک میلیارد ریال، ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه خرید کالای ایرانی هر یک به ارزش ۵۰۰ میلیون ریال، ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه خرید صنایع دستی هر یک به ارزش ۵۰ میلیون ریال بخشی از جوایز چهل و سومین دوره از قرعه کشی حساب های قرض الحسنه پس انداز بانک ملی ایران است.سپرده گذاران با شرکت در این قرعه کشی علاوه بر این که از سود معنوی این عمل خدا پسندانه بهره مند خواهند شد، بانک ملی ایران را در راستای ایفای مسوولیت های اجتماعی نظیر مدرسه سازی، کمک به سیل زدگان و زلزله زدگان، کمک به ازدواج جوانان، فرزندآوری خانواده ها، ایجاد فرصت های شغلی و سایر امور یاری می کنند.باز بودن حساب و داشتن حداقل موجودی ۵۰۰ هزار ریالی در روز قرعهکشی، شرایط لازم برای شرکت حسابها در قرعهکشی و حفظ حداقل موجودی حساب به مبلغ ۵۰۰ هزار ریال به مدت سه ماه یا ۹۰ روز متوالی در طول دوره قرعهکشی و یا از زمان آخرین مهلت افتتاح حساب یا تکمیل موجودی، شرط کافی برای اعطای جوایز به برندگان حسابها خواهد بود.مرکز پاسخگویی بانک ملی ایران با شماره تلفن ۶۴۱۴۰ آماده پاسخگویی به سوالات هم وطنان عزیز میباشد.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون