شعار سال: برای فهم بهتر و امکان تدبیر در خصوص «حمله محدود » اسرائیل به ایران؛ بلوف یا واقعیت؟، در دو گام باید به موضوع ورود کرد. گام اول تبیین مسئله از نگاه سیاسی- نظامی که عموما نگاهی پوسته ای و قشری تلقی می شود و گام دوم، تبیین و تفسیر مسئله با رویکرد حکمرانی و توسعه ای برای شناخت مولفه های اثرگذار در میدان نیرو و عمق میدانی که قرار است بازی در ان صورت پذیرد.
نگاه به حمله احتمالی اسرائیل به ایران با رویکرد سیاسی- نظامی :
شاکله و شالوده این نگاه، تبیین وضعیت ایران و تصمیمات مقامات آن ، نگاه به موضع گیری های ذی نفعان قدرتمند خارجی و حامیان ایران و اسرائیل ، نوع تحلیل های طرف اسرائیلی و نوع اراده ورزی ها برای آرام سازی و تنش زدایی یا تداوم ماجراجویی ها است. توجه به روایت های زیر به نقل از روزنامه آرمان امروز ، می تواند کمک کار مناسبی در فهم این بخش از داستان باشد.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین در تماس تلفنی با همتای ایرانی خود بار دیگر حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق را «نقض جدی قوانین بینالمللی» خوانده و آن را محکوم کرد. او با این حال تهران را به «خویشتنداری» در برابر اسرائیل فراخواند. خبرگزاری شینهوا روز سه شنبه ۱۶ آوریل (۲۸ فروردین) با اعلام این خبر گزارش داد حسین امیرعبداللهیان به همتای چینی خود گفت که شورای امنیت سازمان ملل متحد «در ارائه پاسخ لازم به حمله اسرائیل کوتاهی کرده است» و ایران حق دارد در پاسخ به نقض حاکمیتش از خود دفاع کند. با این حال، امیرعبداللهیان اطمینان داد که ایران «تمایل به خویشتنداری» داشته و هیچ قصدی برای کمک به تشدید بیشتر تنشها ندارد. او خاطرنشان کرد که وضعیت منطقه در حال حاضر «بسیار حساس» است.
در مقابل وانگ گفت: «به نظر میرسد که ایران قادر است اوضاع را به خوبی مدیریت کرده و در حالی که از حاکمیت و کرامت خود محافظت میکند، منطقه را از ناآرامی بیشتر به دور دارد.»
امیرعبداللهیان به همتای چینی خود گفت که هرگونه حمله جدید علیه منافع یا امنیت ایران، واکنشی «قاطع، فوری و چشمگیر» را به همراه خواهد داشت. در این میان برخی رسانههای آمریکایی در اخبار و تحلیلهای خود نوشتند که اسرائیل احتمالا به انجام حمله علیه نیروهای نیابتی ایران در منطقه بسنده خواهد کرد.
کمیسیون تحقیقاتی سازمان ملل متحد که به بررسی موارد نقض قوانین مرتبط با حقوق بشر بینالمللی میپردازد، روز سهشنبه اسرائیل را متهم کرد که برای جمعآوری شواهد از قربانیان حملات هفتم اکتبر حماس به اسرائیل مانعتراشی میکند. کریس سیدوتی یکی از اعضای کمیسیون گفت: «ما از سوی دولت اسرائیل علاوه بر عدم همکاری، شاهد مانعتراشی فعال برای تلاشهای مان در جهت جمعآوری شواهد از شاهدان اسرائیلی و قربانیان رویدادهای جنوب اسرائیل بودیم. ما با بسیاری تماس برقرار کردیم اما میخواهیم با تعداد بیشتری ارتباط برقرار کنیم.»
چهار مقام آمریکایی به شبکه خبری انبیسی نیوز گفتند که بر پایه برآورد آنها، حمله احتمالی اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران «محدود» و منحصر به منافع یا نیروهای تحت پشتیبانی ایران در خارج از این کشور و احتمالا در سوریه خواهد بود. آنها گفتهاند که حمله اسرائیل علیه مقامات ارشد ایرانی محتمل نیست. سیانان نوشت گرچه تصمیم کابینه جنگ اسرائیل درباره پاسخ نظامی به ایران هنوز مشخص نیست، اما اسرائیل احتمالا حمله به تأسیسات کلیدی ایران را در نظر دارد به گونهای که این عملیات منجر به تلفات نشود( شعار سال: وقوع احتمالی این سناریو باعث فعال شدن رویکرد پنجه آهنین ملی ۸۵ میلیون ایرانی راضی و ناراضی خواهد شد و مسلما خیالی خام و تهدیدی تو خالی و یا حماقتی غیرقابل تصور است). تری ینگست، خبرنگار فاکسنیوز هم در ایکس نوشت: «پاسخ مورد انتظار از اسرائیل حمله موشکی و پهپادی کنترلشده ایران خواهد بود. اسرائیلیها میخواهند از جنگی گستردهتر پرهیز کنند و در عین حال ایران را از حمله مجدد بازدارند.»
در شرایطی که کابینه جنگ اسرائیل چگونگی حمله تلافیجویانه علیه ایران را در دست بررسی دارد، پولی ادلشتاین (رئیس کمیته امور خارجه و دفاع لیکود، حزب حاکم اسرائیل) ضمن تأکید بر این که واکنش به حمله ایران محقق خواهد شد، به روزنامه جروزالم پست گفت که اسرائیل باید برای جلوگیری از عادی سازی حملات موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل واکنش نشان دهد. وی افزود اگر حمله تلافیجویانهای در کار نباشد، ایران چنین خواهد اندیشید که هر هفته میتواند همین کار را انجام دهد. یولی ادلشتاین، گفت: «نمیتوانیم چون موفق شدیم از خودمان (در برابر حمله ایران) دفاع کنیم، وانمود کنیم واقعاً هیچ اتفاقی نیفتاده است».
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست به نقل از برخی مقامات اطلاعاتی نوشت مشارکت مسکو و تهران برای تقویت تواناییهای هر دو کشور رو به افزایش است. این روزنامه با یادآوری این که در ماه مارس گذشته، شرکت اسلحهسازی انپیپی استارت روسی واقع در ر شهر یکاترینبورگ ، یک هیئت ۱۷ نفره از ایرانی را به یک تور ویآیپی برای خرید از کارخانهاش دعوت کرده بود .از بازدیدکنندگان با ناهار و نمایشهای فرهنگی پذیرایی شده و در روز پایانی، آنها از کارخانهای بازدید کردند که محصولات مورد علاقه تهران، یعنی سامانههای دفاع هوایی پیشرفته برای سرنگونی هواپیما تولید میکند( این شرکت بدلیل پشتیبانی از جنگ روسیه علیه اوکراین تحت تحریمهای ایالات متحده قرار دارد). از جمله محصولات این شرکت، پرتابگرهای متحرک و سایر اجزای باتریهای ضدهوایی از جمله اس-۴۰۰ روسیه است که بنابر ارزیابی تحلیلگران نظامی، قادر به شناسایی و انهدام جتهای جنگنده رادارگریز اسرائیل و ایالات متحده هستند.
نگاه به حمله احتمالی اسرائیل به ایران با رویکرد حکمرانی- توسعه ای :
برای درک مولفه های اثرگذار در میدان نیرو و عمق میدانی که قرار است بازی در آن صورت پذیرد، ضرورت دارد که سناریویابی و تدبیرگری درباره تعرض احتمالی اسرائیل به ایران را از مدار سیاسی- نظامی خارج نمود و وارد مدار حکمرانی و توسعه ای کرد.
ما در داخل کشور با بحث حکمرانی( تعامل و تعادل یابی سه گانه دولت ، بخش خصوصی و حقوق عامه) مواجه هستیم و در حوزه بین الملل با بحث تجاوز یک کشور ثالث (در بهترین شرایط ها هم هیچ کشور متجاوز و حتی ثالثی نمی تواند خیرخواه مردم کشور دیگر باشد) . در داخل با اراده حاکمیتی برای نوع برخورد با سایر کشورها مواجه هستیم و در خارج با تهدیدات احتمالی منجر به تخریب زیرساخت ها. وقتی مسائل بشکل تفکیکی مورد بحث قرار گیرد، هم تدبیرگران داخلی به شکل مطلوبتری قادر به تصمیم گیری هستند و هم دشمن خارجی ، با مختصات میدان نیرویی که واردش می شود، بهتر آشنا می شود. تحلیل بحث حمله متقابل اسرائیل در منظومه سیاسی- نظامی ، نوعی تقلیل گرایی در بحث را ایجاد می کند که بشدت باید از آن پرهیز نموده و اجتناب کرد.
از نگاه سیاسی-حاکمیتی ، جنگ می تواند یک ضرورت باشد ولی در نگاه حکمرانی، جنگ ، تحریم و مکانیزم های شبیه به آن ، عموما نوعی تحمیل مخرب محسوب می شوند. جنگ و نابودی زیرساخت ها ، کشور را صدها سال به عقب می راند . در عین حال هم نباید در برخی مواقع از آن اجتناب کرد و الزاما باید بدان تن داد. نوعی حالت حساس بین انجام دادن- انجام ندادن که در صورت وفاق عمومی و حتی ورای ایدئولوژی ها ، باید بشکلی همه جانبه بدان پرداخت . توضیحات دکتر فاضلی در ویدئوی زیر، شاید بنوعی باعث شفاف تر شدن موضوع گردد( از زاویه دید اجتناب از جنگ / تن دادن به جنگ ، در برخی موارد چون استفاده از دارو برای درمان است).
با ورود بحث به نگاه حکمرانی و توسعه ای، ملاحظه می گردد که در صورت ورود اسرائیل به بحث تخریب زیرساخت ها ، این رژیم با پنجه آهنین ۸۵ میلیون ایرانی راضی و ناراضی از شرایط روبرو خواهد شد. کما اینکه بزودی ایالات متحده امریکا در بحث تحریم ها با بوجود آمدن نوعی وحدت ملی در ایرانیان ، برعلیه خودش روبرو شده و ناچار بشکلی خفت بار مجبور به عقب نشینی از تداوم تحریم ها خصوصا تحریم های اثرگذار بر اقتصاد ملی ایرانیان، می گردد. نافرمانی های بین المللی ، دور زدن آشکار تحریم ها، ورود حقوقی- قضایی برعلیه ایالات متحده امریکا و درخواست غرامت های سنگین توسط آحاد جامعه ایرانی ، تقویت فرهنگ تنفر از امریکا و غیره ، برخی از مظاهر رفتاری تداوم تحریم ها در آینده ای نزدیک یعنی ۳-۵ سال آتی خواهد بود.
بر اساس این تحلیل ،اسرائیل به هیچ وجه به خودش اجازه جنگ متقابل ، حمله منجر به تخریب زیر ساخت ها ، حمله با تلفات انسانی از شهروندان و غیره را نداده و اگر حمله ای در کار باشد، در قالب تخریب محدود زیرساخت های نظامی ، ترورهای محدود در کشور ثالث و مواردی همانند خواهد بود. با توجه به قاعده جهانی بازی شطرنج ، شاه کشی وجود نداشته و تنها می توان تا سرحد وزیر را حذف کرد.
اما در صورت وقوع این رخداد از طرف اسرائیلی ها ، عین همین بازی و بر اساس همین قاعده توسط حاکمیت در ایران تجویز می شود. سربسته عرض می شود که سقوط هواپیمای فلان در افغانستان و کشته شدن فلانی ها ، شاید مایه عبرت باشد.
تجویز راهبردی اینکه،اسرائیل در صورت حاکمیت عقلانیت برکابینه یا تصمیم گیرندگان تداوم سناریوهای جنگی، رویکرد آرام سازی و کناره گیری از ماجراجویی را در پیش خواهد گرفت.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون