احزاب سیاسی مخالف ترکیه از این رویکرد و بیانیه مشترک وزرای خارجه ایران، ترکیه و روسیه استقبال کرده اند.

کمال قلیچدار اوغلو رهبر بزرگترین حزب مخالف در پارلمان ترکیه، بازگشت ترکیه به 6 سال قبل در سیاست های خود در قبال سوریه را هر چند که هزینه ای بسیار گران برای ترکیه و منطقه داشت، امیدوار کننده ارزیابی کرده است.

خانم سلیم سایاک بوکه سخنگوی حزب جمهوریخواه خلق نیز دیروز گفت: به نظر حزب، ترور سفیر روسیه در آنکارا چه از سوی گروه گولن و چه از سوی جبهه النصره صورت گرفته باشد، نتیجه پی بردن به نتیجه فضای ایدوئولوژیک سیاستهای حزب حاکم عدالت و توسعه است که طی 14 سال در ترکیه اجرا می شود.

وی با تاکید بر اهمیت برگزاری نشست سه جانبه بین ایران و ترکیه و روسیه در مسکو گفت: امضای بیانیه مشترک بین سه کشور در خاتمه این نشست، برای سوریه و تمام دنیا، اقدامی بسیار خیر شد.

تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب سعادت نیز بیانیه مشترک سه وزیر به دنبال نشست مسکو را خوشحال کننده ارزیابی و اعلام کرد که تاکید بر راه حل سیاسی و آتش بس در سراسر سوریه، نوید دهنده شروع راه حل نوینی در حل بحران سوریه است.

روزنامه جمهوریت که از معدود رسانه های مخالف دولت آنکارا است، روز پنجشنبه در تحلیلی نوشت: اعلام بیانیه هشت ماده ای از سوی سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در پایان این نشست، به مفهوم شکست سیاست ترکیه در سوریه است.

این روزنامه نوشت: ترکیه در مسکو زیر بیانیه ای را امضا کرد که به مفهوم 'چرخش 180 درجه ای' برای این کشور ترکیه محسوب می شود و سیاستی را که ترکیه در 6 سال گذشته بر 'رفتن اسد' استوار کرده بود، با اولین ماده این بیانیه فروریخت.

در اولین ماده این بیانیه آمده است: 'ایران، روسیه و ترکیه بر حمایت کامل خود از حاکمیت، استقلال، یکپارچگی و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه به عنوان یک دولت چند نژادی، چند مذهبی، غیرفرقه ای و دمکراتیک تاکید می کنند'.

ترکیه با شکست تروریست های به اصطلاح جهادگر در حلب، با یک تصمیم رادیکال، به نشستی سه جانبه با وزیران خارجه و دفاع ایران و روسیه تن در داد تا در خصوص 'راه حل سیاسی' در سوریه گفت و گو کند.

جمهوریت با ذکر هشت ماده در بیانیه مشترک و اشاره به اینکه ترکیه سالها به شدت با شکل گیری مذاکره 'آستانه' در خصوص سوریه، با پیشگامی روسیه مخالفت ورزیده و از مشارکت معارضان سوری در این روند جلوگیری می کرد، نوشته است: ترکیه با نشست سه جانبه به یکی از حامیان این روند تبدیل شد.

این روزنامه با اشاره به مشارکت برخی از گروههای ترکمن سوری در روند مذاکرات آستانه، یادآوری کرده است که آنکارا به دنبال این اقدام، روی برخی از گروههای ترکمن را خط کشید و به سازماندهی تازه ای بین این گروههای معارض پرداخت.

بنا به نوشته این روزنامه، در بین شرکت کنندگان در نشست های آستانه علاوه بر ترکمن ها، برخی گروههای معارض، گروههای کرد، گروههای نزدیک به اخوان المسلمین، گروههای مسیحی و برخی عشایر نیز مشارکت داشتند.

این در حالی است که در بیانیه مشترک هر سه وزیر، همه گروه ها از فراخوان رئیس جمهوری قزاقستان برای شرکت در نشست های آستانه استقبال کرده اند.

فهیم تاشتکین نویسنده منتقد و روزنامه نگار سرشناس ترکیه ای نیز در تارنمای خبری تحلیلی گازته دیوار با عنوان 'سه اسب سوار محشر' نوشته است: آنکارا بالاخره در خط ایران و روسیه قرار گرفت و مجبور به پیوستن به این جریان شد.

او با اشاره به اینکه سرنگونی جنگنده روسی در مرز سوریه در 24 نوامبر سال گذشته، ترکیه را از بازی خارج کرد، نوشته است: عذرخواهی از روسیه، ترکیه را به شکلی که روسیه می خواست در آورده است و ترور سفیر روسیه نیز راهی به جز همسویی بی چون و چرای آنکارا با مسکو باقی نگذاشت.

تاشتکین نوشته است: ترکیه که مجبور شد گروههای معارضی را که 6 سال است برای آنها سلاح تامین می کرد، در نیمه راه رها کند و برای کتمان مسئولیت خود در این وضعیت، به نوعی به تظاهرات در مقابل نمایندگی های سیاسی ایران و روسیه چشم پوشی کرد ولی با ترور سفیر روسیه، در شرایط بسیار دشواری قرار گرفت.

این روزنامه نگار می افزاید: گر چه ولادیمیر پوتین در مقابل افکار عمومی از ترور سفیر خود در ترکیه به عنوان تلاشی برای تخریب روابط آنکارا – مسکو دانست، به یقین به عنوان یک شخصیت اطلاعاتی کهنه کار، پشت پرده، این حادثه را 'لطف الهی' ارزیابی کرده و در تنظیم روابط با ترکیه همواره از این مساله به عنوان شمشیر داموکلس استفاده خواهد کرد.

او تحلیل کرده است که ترکیه بلافاصله بعد از این حادثه در نشست سه جانبه وزرای خارجه و دفاع با روسیه و ایران، در مسکو، هزینه سنگینی پرداخت و اکنون راه جدیدی برای مقابله با فرافکنی جنگ نیابتی غرب – (کشورهای حوزه) خلیج فارس به آزمون گذاشته شده است.

نویسنده با اشاره به این که سکوت عربستان به دنبال هزیمت حلب، کاهش لحن سخنرانی های آتشین اردوغان نوشته است: در اصل در راه حل بحران سوریه، برای اولین بار ایران، ترکیه و روسیه در یک راه درست گام بر می دارند.

تاشتکین همچنین نوشته است: در سال 2012 وقتی گروه به اصطلاح دوستان سوریه تشکیل می شد، تاکید شد که باید ترکیه در تعامل با ایران و روسیه به یک راه حل سیاسی دست پیدا کند، اما متاسفانه آنکارا بعد از حساب های بسیار آلوده شیخ نشین ها، غرب و ریخته شدن خون هزاران انسان بی گناه، به اجبار به خط آنکارا – مسکو ـ تهران آمد.

نویسنده با تاکید بر اهمیت تضمین آتش بس و راه حل سیاسی از سوی سه کشور افزوده است: اکنون هدف اولویت دار و مشترک هر سه کشور، مبارزه با تروریسم است نه کنار رفتن بشار اسد که ترکیه در 6 سال گذشته بر آن اصرار می ورزید.

همچنین دکتر حسین باغجی استاد کرسی روابط بین المللی دانشگاه خاورمیانه در آنکارا نتیجه نشست سه جانبه در مسکو را 'استراتژی عقب نشینی شرافتمندانه از منظر ترکیه' ارزیابی کرده و افزوده است: بیانیه مسکو، نشانه انصراف ترکیه از سیاستی است که 6 سال بر پایه سرنگونی بشار اسد استوار بود.'

او با اشاره به مفاد بیانیه مشترک وزرای خارجه سه کشور گفت: شناسایی تمامیت ارضی سوریه از سوی ترکیه به مفهوم شناسایی دولت بشار اسد است، چرا که شناسایی امنیت مرزی سوریه در واقع شناسایی سوریه عضو سازمان ملل است.

وزیران خارجه ایران، روسیه و ترکیه روز سه شنبه این هفته پس از نشست سه جانبه در مسکو، بیانیه ای را تصویب کردند که در برگیرنده مبارزه با داعش و جبهه النصره، فراخوان جهانی برای همکاری علیه تروریسم، حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه، رد راهکار نظامی برای حل بحران کنونی، اجرای قطعنامه 2254، کمک رسانی فراگیر به سوری ها، لزوم برقراری نظام خروج آزادانه مردم از مناطق درگیری و تحت سلطه تروریست ها و همچنین پشتیبانی از برگزاری مذاکرات سوری-سوری در قزاقستان است.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار: 3 دی 1395، کد مطلب: 82357561، www.irna.ir