شعارسال: طاهره پژوهش، نائب رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان، درباره شرایط کار کودکان از فقدان اطلاعات دقیق در رابطه با آن‌ها خبر می‌دهد.

این تنها یک تصویر دوخطی از زندگی این کودکان در سطح جامعه شهری است. کودکان کار و در بخش کوچک‌تر، کودکان زباله گرد، پدیده ناخوشایندی است که امروزه در سطح جوامع شهری، علی‌الخصوص جامعه ایران در حال رخ دادن است.

در سال 1373، ایران، پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک را امضا کرد و تعهدات مربوط به کودکان کار و خیابان را پذیرفت. در ایران، طبق ماده 79 قانون کار، اشتغال کودکان زیر 15 سال ممنوع اعلام‌شده و البته این قانون، شامل کارگران شاغل در کارگاه‌های خانوادگی که کارفرمایان آن‌ها، همسر و یا بستگان نسبی درجه‌یک باشند نمی‌شود و در این موارد، حداقل سن قانونی برای این کار رعایت نمی‌شود.

اما جدای از اشکال مختلف کار برای کودکان، شکل نامناسب و ضرر آفرین، خصوصاً در بعد بهداشتی، متوجه کودکان زباله گرد می‌شود که عمدتاً در کارگاه‌های تفکیک زباله مشغول به فعالیت‌اند. کار در این کارگاه‌ها، علاوه بر موارد بهداشتی و بروز بیماری پوستی، مشکلات روحی و روانی را بر کوکان وارد می‌کند؛ اما موضوعی که بیش از هر چیز حساسیت‌برانگیز و نگران‌کننده است، سکوت شهرداری و در مواردی، رد وجود چنین کودکانی در کارگاه‌های تفکیک و بازیافت زباله است.

بنابراین حتی با در نظر گرفتن بی‌اطلاعی شهرداری، از تخلف کارگاه‌های تفکیک زباله و به‌کارگیری کودکان در آن، بازهم کم‌کاری شهرداری زیر سؤال می‌رود.

نائب رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان از آمارهای موجود درباره این کودکان خبر داد و گفت: متأسفانه، ما آمار دقیقی از این کودکان در اختیار نداریم و مشکل اساسی ما هم در همین زمینه است. زمانی که آمار درستی از تعداد و کم و کیف کار این بچه‌ها در دسترس نباشد، ما نمی‌توانیم برنامه‌ریزی درستی برای سامان دادن به وضعیت آن‌ها داشته باشیم. بیشتر این کودکان خارج از چرخه تحصیل هستند و مهم‌ترین نکته‌ای که در ابتدا باید به آن برسیم، شناسایی دقیق و درست مسئله کودکان است که بر اساس نیازمندی آن‌ها برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد.

وضعیت نامناسب ساماندهی کودکان اتباع

طاهره پژوهش، همچنین، ضمن نگرانی از نبود آمارهای درست در رابطه با کودکان اتباع، مهاجر و پناهنده افزود: متأسفانه، مشکل درباره کودکان اتباع بسیار جدی‌تر است. ما هیچ اطلاعات دقیقی از آن‌ها در اختیار نداریم و حضورشان در هیچ کجا ثبت نمی‌شود. ما بارها درخواست دادیم که به هرکسی که از مرز عبور می‌کند، نه شناسنامه، فقط یک برگه شناسایی داده شود که در آن اسم و عکس کودک ثبت‌شده باشد که ما با اتکا به این برگه‌های شناسایی بتوانیم برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم.

او ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی ما، کودکانی هستند که خانواده ندارند، از مرز رد شده‌اند، به کشور می‌آیند و بعد از مدتی دوباره به قاچاقچی پول می‌دهند از کشور خارج می‌شوند. در حقیقت ما با یک چرخه فساد روبه‌رو هستیم که دائماً تکرار می‌شود و ما از تعداد ورود خروج این بچه‌ها اطلاعاتی نداریم. در جلسات متعددی که با محوریت رسیدگی به این کودکان داشتیم، اعلام‌شده که حدود 60 تا 70 درصد کودکمان کار، کودکان اتباع هستند که بخش اقتصاد زیرزمینی ما بر دوش آن‌هاست و این آمارها بسیار نگران‌کننده است.

بهره‌کشی شهرداری و پیمان‌کاران خدمات شهری از کودکان

این فعال حقوق کودکان درباره فعالیت کودکان زباله گرد در کارگاه‌های بازیافت زباله خدمات شهری اظهار داشت: این بحث، همیشه در نشست‌های مشترک ما با شهرداری مطرح‌شده و همیشه هم شهرداری این موضوع را رد کرده و گفته است که شهرداری هرگز این کار را نمی‌کند؛ اما چیزی که ما در سطح شهر در رابطه با کودکان زباله گرد و زیر 15 سال می‌بینیم، با آن چیزی که شهرداری اعلام می‌کند متفاوت است.

به نظر من، این‌یک نوع بردگی است و در بخش اتباع خصوصاً، به این دلیل که غیرقانونی هستند، کودک نمی‌تواند شکایتی هم داشته باشد.

اصلاح ساختار اقتصادی و شفافیت

پژوهش، راهکارهای حل این معضلات را وابسته به اصلاح ساختار اقتصادی کشور و شفافیت در ارائه اطلاعات دانست و گفت: اگر این اصلاح صورت بپذیرد و در ارائه اطلاعات و آمارها، در رابطه با این کودکان، بازنگری و برنامه‌ریزی شود، می‌توانیم این مشکلات را تا حدودی برطرف کنیم، اما متأسفانه، ما هیچ‌کدام از این فاکتورها را در اختیار نداریم.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت رویداد24، تاریخ انتشار: 1شهریور1396، کدخبر: 72250: www.rouydad24.ir