شعار سال: مهر از راه رسید و بار دیگر هیاهوی صبحگاهی دانش‌آموزان در جای جای کشور طنین‌انداز شد اما در این میان مهر برای دانش‌آموزان مناطق محروم و کودکان کار همچنان کم‌فروغ و قصه پرغصه‌ای است.

باز هم کودکان و نوجوانان بسیاری در حسرت پوشیدن لباس مدرسه و در دست گرفتن کیف و کتاب و رفتن به مدرسه ماندن و این حسرت امروز آن‌ها در آینده نه چندان دور به آسیبی بس جبران‌ناپذیر برای آن‌ها و جامعه مبدل خواهد شد.

فقر اقتصادی و فرهنگی در کنار توزیع ناعادلانه امکانات و کمبود آن در مناطق محروم، به‌عنوان دلایل اصلی باز ماندن از تحصیل کودکان در سراسر این سرزمین معرفی شده است.

با این حال؛ این بی‌عدالتی‌ها و محرومیت‌ها بیشتر گریبان دختران را گرفته است و آن‌ها را از رویا و آرزوهایشان دور کرده است و اگرچه ازدواج زودهنگام، بدسرپرستی، مسائل مربوط به پراکندگی جغرافیایی و صعب‌العبور بودن راه‌ها، مشکلات جسمی و... نیز به عنوان دلایل دیگر بازماندن از تحصیل معرفی شده‌اند اما نمایندگان معتقدند اگر دولت لایحه‌ای مانند "طرح تحول سلامت" به مجلس بیاورد تغییر شرایط آموزشی در کشور محقق خواهد شد اما دولت و آموزش و پرورش نه تنها حمایتی از این دانش‌آموزان نمی‌کند بلکه برنامه مشخصی هم برای رفع کمبود امکانات و مدرسه و کلاس نیز در این وزارتخانه دنبال نمی‌شود.

سعیدی: فقر اقتصادی و فرهنگی علت اصلی افزایش بازماندگان از تحصیل در مناطق محروم/ آموزش‌وپرورش حمایتی نمی‌کند

فاطمه سعیدی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت با اشاره به بازماندن دختران از تحصیل به دلیل فقر فرهنگی یا اقتصادی و نبود امکانات در مناطق محروم، گفت: اگرچه تعداد بازماندگان از تحصیل در جنس مذکر نیز قابل ملاحظه است اما این مسئله در میان دختران شایع‌تر به نظر می‌رسد چراکه مسائلی همچون ازدواج‌‎های زودرس، دوری مدارس و مخالفت خانواده‌ها با ادامه تحصیل دختران به جهت آنکه باید چندین کلیومتر در روز طی کنند تا به مدرسه برسند، فقر مالی و فرهنگی و... بر بازماندن دختران از تحصیل تاثیر مستقیم و بیشتری می‌گذارد.

نماینده مردم تهران، ری، شمرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: خانواده‌های بسیاری در روستاها و مناطق محروم به درآمد حاصل از اشتغال فرزندان خود نیاز دارند به همین دلیل مجبور به بازداشتن دختران و پسران خود از تحصیل هستند لذا آموزش و پرورش باید از این خانواده‌ها حمایت کند.

وی همچنین از سرانه پایین آموزش و پرورش انتقاد کرد و افزود: آموزش و پرورش باید خرج تحصیل و ایاب و ذهاب دانش‌آموزان در مناطق محروم را پرداخت کند و به لحاظ فرهنگی برای تغییر دیدگاه خانواده‌های مخالف تحصیل دختران برنامه‌های مختلف فرهنگی در نظر بگیرد.

سعیدی با ابزار تاسف از اینکه آموزش و پرورش از تحصیل دانش آموزان خانواده‌های محروم هیچ حمایتی نمی‌کند، گفت: آموزش و پرورش نه تنها حمایتی از این دانش‌آموزان نمی‌کند بلکه برنامه مشخصی هم برای رفع کمبود امکانات و مدرسه و کلاس نیز در این وزارتخانه دنبال نمی‌شود.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه در برخی مناطق مسافت طولانی روستا با مدارس سبب بازماندن دانش‌آموزان بسیاری به ویژه دختران از ادامه تحصیل شده است، اضافه کرد: آموزش و پرورش باید علاوه بر تامین هزینه تحصیل به تاسیس مدارس شبانه روزی بیشتری همت گمارد.

میرزاده: اجباری شدن تحصیل در ایران ضروری است/دولت برنامه‌ای برای حمایت از بازماندگان از تحصیل ندارد

همچنین سید حمایت میرزاده در این باره به خانه ملت، گفت: گاهی باز ماندن از تحصیل تنها به دلیل نبود امکانات نیست و خانواده‌ها با وجود دارا بودن امکانات لازم باز هم مانع از ادامه تحصیل فرزندان خود می‌شوند که این مهم از اجباری نبودن تحصیل در ایران نشات می‌گیرد.

نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه قانون خانواده‌ها را مجبور به فرستادن به مدرسه نکرده و خود نیز حمایت لازم را از تحصیل کودکان و نوجوانان ندارد به همین دلیل تا زمانی که قانون ادامه تحصیل تا مقطع دیپلم اجبار نشود باز هم شاهد ترک یا ممانعت از ادامه تحصیل افراد بسیاری خواهیم بود.

وی بازماندن برخی از دانش‌آموزان از تحصیل را به دلیل کمبود امکانات در مناطق محروم برشمرد و افزود: در برخی موارد تعداد محدود دانش‌آموزان مانع از احداث دبیرستان می‌شود به همین دلیل باید جهت جلوگیری از محرومیت آن‌ها مدارس شبانه روزی افزایش یابند یا دولت هزینه رفت و آمد آن‌ها به روستاها و شهرهای همجوار متقبل شود.

میرزاده با یادآوری "اجرای طرح مینی بوس در آموزش و پرورش" طی سال‌های گذشته، اضافه کرد: این طرح در آموزش و پرورش به دلیل مشکلات مالی این وزارتخانه نتوانست آنطور که باید و شاید ادامه پیدا کند اما اکنون اجرای دائمی چنین طرحی ضروری است.

سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس غلبه همیشگی براین مشکل را نیازمند اصلاح قانونی دانست و افزود: سازمان برنامه و بودجه باید همت کرده و سرانه مدارس را افزایش دهد.

پورمختار: آموزش و پرورش خرج تحصیل دانش‌آموزان مناطق محروم را متقبل شود/ ضرورت تاسیس مدارس شبانه‌روزی بیشتر

بنابراین گزارش محمدعلی پورمختار نیز به برگزاری خانه ملت، گفت: بخشی از این بازماندگی از مسائل فرهنگی و اقتصادی نشات می‌گیرد چراکه بسیاری خانواده‌ها علاوه براینکه قدرت تامین هزینه تحصیل فرزندان خود را ندارند فقر فرهنگی‌ نیز مانع از تمایل آن‌ها به ادامه تحصیل فرزندان‌ به ویژه دختران شده است؛ ضمن آنکه در بسیاری از مناطق محروم امکانات تحصیل دور از دسترس است.

نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه خانواده‌های بسیاری در روستاها و مناطق محروم به درآمد حاصل از اشتغال فرزندان خود نیاز دارند از سرانه پایین آموزش و پرورش انتقاد کرد و افزود: آموزش و پرورش باید خرج تحصیل دانش‌آموزان در مناطق محروم و حتی هزینه رفت و آمد آن‌ها را متقبل شود اما متاسفانه نه تنها هیچ حمایتی نمی‌شود بلکه در برخی مناطق مسافت طولانی روستا با مدارس سبب بازماندن دانش‌آموزان بسیاری به ویژه دختران از ادامه تحصیل شده است بنابراین باید علاوه بر تامین هزینه تحصیل به تاسیس مدارس شبانه روزی بیشتری همت گمارد.

وی با بیان اینکه باید مشکلات پیرامون آموزش و پرورش با دلسوزی و اختصاص بودجه مناسب حل شود، اضافه کرد: وضعیت امروز آموزش و پرورش و درصد رو به افزایش باز ماندن کودکان و نوجوانان از تحصیل به حرکتی جهادی همچون اقدامات صورت گرفته در ابتدای انقلاب در قالب نهضت سوادآموزی نیاز دارد.

عضو کمیسیون قضایی و حقوقی در مجلس با اعتقاد بر اینکه باید برای دلایل دیگر بازماندن از تحصیل مانند ازدواج زودهنگام، بدسرپرستی، مسائل مربوط به پراکندگی جغرافیایی و صعب‌العبور بودن راه‌ها، مشکلات جسمی و... نیز فکری شود، تاکید کرد: دولت باید برای تغییر شرایط آموزشی در کشور لایحه‌ای مانند طرح تحول سلامت به مجلس بیاورد تا این مشکل کاهش پیدا کند.

یارمحمدی: سرانه فضای آموزشی در استان سیستان و بلوچستان ۱/۵متر مربع کمتر از سرانه کشوری است

همچنین علیم یارمحمدی با اشاره به وضعیت مدارس استان سیستان و بلوچستان و نیاز آنها به توسعه و نوسازی گفت: در 3سال گذشته قرار بود به استان سیستان و بلوچستان تا 170میلیارد تومان برای توسعه، نوسازی و تجهیز مدارس اعتبار اختصاص دهند تا بتوان در شمال و جنوب این استان پهناور حالت متعادلی در این زمینه ایجاد کرد.

نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی در کشور 5 و 4 دهم مترمربع برای هر دانش‌آموز است افزود: در استان سیستان و بلوچستان این فضا تقریباً نزدیک به 3مترمربع است و بالاترین سهم به استان یزد اختصاص دارد که 9و 4دهم متر مربع است و قطعاً این فواصل معنادار است و قطعاً آن اعتباری که مورد درخواست آنها است، می‌طلبد که حتماً تمهیدات اندیشیده شود و ارگان‌های متعدد و دولت باید در این ارتباط فکر اساسی کنند، تا بتوان در این قسمت تحولات لازم را ایجاد کرد واِلا این فواصل معنادار در کشور باقی خواهد بود.

وی افزود: در استان سیستان و بلوچستان 117هزار نفر بازمانده از تحصیل بین 6تا18سال داریم که آمار تکان‌دهنده در کشور و در دنیا است، من فکر می‌کنم در آفریقا نیز همچین آماری نداشته باشیم و این برای دولت‌ها طبق گفته‌شان، نقطه سیاهی بر پیشانی‌شان است و باید در این زمینه تجدید نظر کنند.

عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: نظام نیز چنین چیزی را نمی‌پسندد و به دولت‌ها تاکید شده تا نسبت به حل این موضوع اقدام کنند؛ به خصوص باید استان‌هایی مثل سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و هرمزگان در اولویت قرار گیرند تا بتوانیم توسعه آموزشی متوازنی در کشور داشته باشیم.

امینی فرد: 120هزار نفر در سیستان و بلوچستان به دلیل نداشتن مدارک هویتی از تحصیل محروم هستند

محمد نعیم امینی‌فرد با اشاره به موافقت هیات دولت با تحصیل افراد بدون مدارک هویتی، گفت: در استان سیستان و بلوچستان مسئله افراد لازم‌التحصیل فاقد مدارک هویتی به معضلی تبدیل شده است چراکه تعداد قابل توجهی از واجب التعلیم‌های بدون اسناد هویتی وجود دارند اما به دلایل مختلف تعداد افرادی که موفق به کسب اوراق هویتی نشده‌اند، بسیار است.

نماینده مردم ایرانشهر، سرباز، دلگان و فنوج در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از مهمترین عوامل این مهم به مسائل اعتقادی و فرهنگی عشایر مرتبط می‌شود چراکه تمایل به ورود در سیستم رژیم گذشته را نداشته و از لحاظ اعتقادی رژیم گذشته را قبول نداشتند، افزود: تعدادی از این بازماندگان نیز محصول ازدواج‌ ایرانیان با اتباع بیگانه در اوایل انقلاب است البته تعداد آن‌ها قابل توجه نیست.

وی ادامه داد: تعدادی افراد نیز به دلیل عدم دسترسی به خدمات دولتی و استقرار در مناطق دوردست و کوهستان‌ها و بعضاً بیابان‌ها که هرگز در آن نقاط ارائه خدمات دولتی انجام نمی‌شده، بدون شناسنامه مانده‌اند.

امینی فرد بیان کرد: آخرین آمار ما در این خصوص با آمار ارگان‌های رسمی متفاوت است. آمارهای دولتی حدود 25 تا 30هزار نفر بازمانده از تحصیل را برآورد می‌کنند اما آمار ما عددی در حدود 110 تا 120 هزار نفر را در استان ارزیابی می‌کنند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی دلایل مختلف بازماندن واجب‌التحصیلان از تحصیل را برشمرد و توضیح داد: نداشتن اوراق هویتی، نبود عدالت آموزشی، مسائل فرهنگی، عدم دسترسی آسان و فاصله 20 تا 30 کیلومتری از مدارس و... از جمله دلایل این بازماندگی محسوب می‌شوند چراکه برخی پس از خواندن 3 تا 4 کلاس از تحصیل منصرف می‌شوند.

امینی‌فرد با اشاره به فوت 4 دانش‌آموز در منطقه یاشار ایرانشهر به دلیل تردد با وسیله نقلیه غیراستاندارد طی چند ماه اخیر، گفت: این اتفاق‌های ناخوشایند تاثیرات منفی بر مردم منطقه برای انگیزه تحصیل می‌گذارد.

وی مشکلات فرهنگی و شکاف‌های عمیق عدالت آموزشی میان شمال و جنوب استان سیستان و بلوچستان را به دلایل اصلی بازماندگان تحصیل مردم این منطقه افزود و توضیح داد: این در حالی است که بسیاری از بازماندگان مذکور در جنوب استان مشکلی از لحاظ اوراق هویتی ندارند اما عموم بازماندگان از تحصیل که اوراق هویتی ندارند، در زاهدان، خاش و زابل ساکن هستند.

رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان‌و‌بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حدود 70 درصد بازماندگان از تحصیل اوراق هویتی دارند و بیشتر در شهرهای ایرانشهر، چابهار، کنارک و نیکشهر و سراوان ساکن هستند، گفت: مشکلات اوراق هویتی و مسائل دیگر از جمله دلایل بازماندن از تحصیل 30درصد مابقی محسوب می‌شود.

وی در مورد صدور کارت حمایت تحصیلی برای افراد لازم التحصیل فاقد مدارک هویتی توضیح داد: اگر این کار انجام شود قدم بسیار بزرگی است و حداقل 20 تا 40 هزار بازمانده از تحصیل به راحتی می‌توانند ادامه تحصیل بدهند؛ این درحالی است که لازم‌التحصیلان بسیاری در استان سال‌های پیش هرگز امکان ادامه تحصیل نداشتند اما از حدود دو سال پیش با پیگیری‌های انجام شده توانستند تا مقطع دبیرستان اول ادامه تحصیل دهند اما تحصیل در مقاطع بعدی همچنان برای آن‌ها مقدور نبود.

امینی فرد با تاکید براینکه در حال حاضر ده‌ها نفر هستند که از دبیرستان فارغ‌التحصیل شدند و امکان حضور در کنکور را ندارند، ایجاد عدالت آموزشی در استان سیستان و بلوچستان را ضروری دانست و خواستار تمرکز بر این موضوع شد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از تورم نیروی انسانی در شمال استان ومشخصاً زاهدان و کمبود شدید نیروی انسانی کارآزموده در جنوب استان خبر داد و افزود: اکثر معلمانی که در مناطق مختلفی از استان و در روستاها ارائه خدمات می‌کنند یا خرید خدمتی هستند که انگیزه بسیار بالایی ندارند یا سرباز معلم هستند و با سیاست‌هایی که فعلا در استان اجرا می‌شود این شکاف هر روز گسترده‌تر می‌شود و باعث ایجاد معضلات اجتماعی و حتی به ضرس قاطع می‌توان گفت باعث مشکلات امنیتی خواهد شد.

وی با بیان اینکه عدم برخورداری افراد از حداقل تحصیلات و فرهنگ، آنها را مستعد پذیرش آسیب‌های اجتماعی و آسیب‌هایی که نمود امنیتی پیدا می‌کند، خواهد کرد، تصریح کرد: راهکار مشخص ما این است که بر اساس آمایش سرزمینی کمبودهای فیزیکی و نیروی انسانی مرکز استان حل شود اما زمانی که دولت اراده قوی برای استقرار اداره کل اموزش و پرورش در جنوب استان با محوریت ایرانشهر نداشته باشد، مشکل برطرف نخواهد شد.

رئیس مجمع نمایندگان استان سیستان‌و‌بلوچستان ارائه کارت حمایت تحصیلی برای افراد لازم التحصیل فاقد مدارک هویتی را اقدام مناسبی دانست و گفت: با شکاف شدید آموزشی که در حال حاضر در شمال و جنوب استان وجود دارد عاقلانه‌ترین راه حل و پایدارترین راه‌حلی که تصور می‌کنیم همین راه است.

با اندکی اضافات و تلخیص، برگرفته از خبرگزاری خانه ملت، تاریخ انتشار 5 مهر 1396، کد مطلب: 350040: www.icana.ir