شعارسال: سال‌ها بود که گاز بخشی از استان‌های شمالی گلستان و مازندران از طریق واردات گاز از ترکمنستان تأمین می‌شد. شب سال نو میلادی این کشور شیر گاز صادراتی خود به ایران را بست تا کشور را در سردترین روزهای سال تحت فشار قرار دهد و از این طریق از ایران رقم بالاتری مطالبه کند. اما نقشه عشق آباد بی‌نتیجه ماند و با همراهی مردم و مسئولان، گاز هیچ خانه‌ای قطع نشد. اگرچه شرایط سخت بود و تأمین گاز مازندران دغدغه مسئولان. امسال پیش از آنکه سرما به استان‌های شمالی کشور سر بزند، گاز میدان پارس جنوبی از مسیر خط لوله دامغان-نکا به مازندران رفت تا از بابت تأمین گاز این استان‌ها دیگر جای نگرانی نباشد.

این هفته مشعل گاز حتی در مناطق کوهستانی مازندران با بهره‌برداری از خط گازرسانی به شهر «کیاسر» روشن شد و زمستان امسال بواسطه این سوخت پاک خانه‌ها گرم و نیروگاه‌ها و صنایع مازندران برقرار خواهند بود.

البته شرکت ملی گاز برای آنکه بتواند منافع کشور را حفظ کند و به ناز عشق آباد و نقشه قطع گاز آن هم در سرد‌ترین شب‌های سال تن ندهد، فعالیت‌های گسترده و ستودنی انجام داد. از پالایش خطرناک‌ترین و کشنده‌ترین گاز جهان و تزریق آن به خطوط انتقال گرفته تا ساخت یک خط انتقال جدید از دامغان به نکا.

تلاش شبانه روزی در انتهای جاده مرگ

شاید کمتر کسی نام خانگیران را شنیده باشد. منطقه‌ای گازی در انتهای جاده مرگ استان خراسان. سال 1347 وقتی نخستین لایه‌های گازی مخزن مزدوران در منطقه گازی خانگیران کشف شد کسی گمان نمی‌کرد ده‌ها سال بعد این مخزن در کنار دیگر مخازنی مانند شوریجه D و B روزی در زمستان سرد سال 95 تأمین‌کننده گازی باشد که ترکمنستان شیر انتقالش را روی مردم شمال کشورمان بست.

مخازن گازی خانگیران در 25کیلومتری شمال غربی شهر مرزی سرخس قرار گرفته، 3مخزن گازی جداگانه در ساختارهای طاقدیسی و روی هم دارد که در اعماق 3000متری زمین نادر‌ترین گاز جهان را در مدار پالایش و انتقال به جای جای کشور می‌فرستد.

گاز استثنایی این مخازن پس از آنکه در پالایشگاه گازی خانگیران فرآیند شیرین‌سازی را طی می‌کند نیاز 6 استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، مازندران، گلستان و بخشی از استان سمنان را تأمین می‌کند.در عین حال مجتمع پتروشیمی بجنورد و نیروگاه نکا مازندران نیز از این ناحیه تغذیه می‌شوند.

بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده مجموع گاز تولیدی در این منطقه عملیاتی در سال 95، 15.8میلیارد مترمکعب و روزانه 43میلیون مترمکعب بوده است. البته استخراج نادر‌ترین گاز جهان در این منطقه با دارا بودن 2.5 درصد گاز سولفوره و 6.5 درصد گاز کربنیک که خطرناک‌ترین و کشنده‌ترین گاز جهان نیز هست در شرایطی به فرآیند تولید می‌رسد که تاکنون هیچ حادثه قابل توجهی را باعث نشده و خوشبختانه در بهره‌برداری از این مخزن در 30سال گذشته تاکنون کسی یا محیطی دچار حادثه یا خسارت نشده است.

در این باره محمد مام بیگی مدیر عامل شرکت نفت و گاز شرق می‌گوید: میادین گاز شیرین شوریجه B و D در سال‌های 47 تا 66 کشف شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفت و تا سال 93 از شوریجه D که 23 میلیارد مترمکعب ظرفیت داشت 94 درصد برداشت گاز به عمل آمد و بعدتر با توجه به مطالعاتی که از قبل شده بود قرار شد از سال 93 از این مخزن راهبردی برای ذخیره‌سازی برای یک بازه زمانی 8 ماهه و برداشت آن در 4 ماهه پایانی سال به‌منظور جبران پیک مصرف رفع نیاز شود و به همین خاطر در سال 93، 560 میلیارد مترمکعب و در سال 95 یک میلیارد و 500 میلیون مترمکعب به این مخزن گاز تزریق شد تا حاصل این کار مثبت در زمستان سال 95 و درست در زمانی که صادرات گاز از ترکمنستان قطع شد، با 200 میلیون مترمکعب اضافه برداشت مشکل به وجود آمده مرتفع شود.

انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری- نکا پیام‌آور پایداری گاز

مرداد ماه امسال خط لوله دامغان-کیاسر-ساری-نکا با ارزش هشت میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال از سوی پیمانکاران و مشاوران داخلی به ثمر نشست. این خط لوله به طول 170 کیلومتر با قطر 42 اینچ قرار است که روزانه 35 تا 40 میلیون مترمکعب گاز را به شهرهای شمالی کشور برساند. هدف از اجرای این طرح تقویت، پایدارسازی و انعطاف‌پذیری سیستم انتقال گاز شمال کشور و مدیریت گاز مورد نیاز بخش‌های مختلف استان مازندران و استان‌های همجوار بود. البته ساخت آن از مدت‌ها پیش در برنامه اجرایی این شرکت قرار گرفته بود و از سال ۹۴ با اهتمام ویژه دولت شتاب بیشتری به خود گرفت. بواسطه این خط لوله وابستگی کشور به واردات گاز ترکمنستان کاملاً از بین رفت و رابطه ما با کشور همسایه فقط به یک رابطه تجاری تبدیل ‌شد.

از این‌رو خط انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری- نکا پیام‌آور پایداری گاز و افزایش تاب‌آوری شبکه گاز استان‌های شمالی کشور و مدیریت تأمین گاز است.

حمیدرضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در این باره می‌گوید: «ایجاد آرامش کامل در مردم مازندران را که از سال ۸۶ به بعد، همیشه دغدغه قطع گاز داشتند از مهم‌ترین دستاوردهای افتتاح این خط انتقال است. مردم مازندران به محض کاهش دما در فصول سرد سال، نگران قطعی گاز می‌شدند که خوشبختانه با افتتاح این طرح، دیگر مردم مازندران، گلستان و گیلان هیچ‌گونه کمبود گازی در ارتباط با سرما و گرما نخواهند داشت؛ اگرچه این بدان معنا نیست که صرفه‌جویی لازم را نداشته باشند.»

تقویت گازرسانی به نیروگاه نکا از دیگر اهداف این طرح ملی است. مسیر این خط انتقال گاز از حوالی قوشه دامغان به‌صورت انشعاب از کیلومتر 250 خط انتقال گاز 48 اینچ دوم شمال- شمال شرق آغاز و از شهرهای کیاسر، ساری و نکا، عبور می‌کند. خط لوله گاز دامغان به نکا یک خط انتقال استراتژیک بوده که با بهره‌برداری از آن می‌توان استمرار و پایداری گاز مازندران در همه فصول سال بویژه در زمستان را که مردم مازندران نگرانی افت فشار گاز دارند، برطرف کرد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار: 26مهر1396، کدخبر: 204219: www.iran-newspaper.com