شعار سال: «رونمایی وزارت بهداشت از بسته‌های طرح تحول نظام سلامت عجولانه بود»، این بخش از اظهارنظر یعقوب شیویاری، دبیر کمیسیون بهداشت مجلس در نمایشگاه مطبوعات بود. شیویاری در بخش دیگری از سخنان خود مشکلات موجود در اجرای طرح تحول را ناشی از سوء مدیریت وزارت بهداشت در مدیریت منابع مالی این طرح دانست.

آیا طرح تحول نظام سلامت توانسته انتظارات را برآورده کند؟

از آنجا که تمامی دولت‌ها موظف هستند در امر سلامت تا حدود زیادی از مشکلات را برطرف کنند؛ لذا این امر یک بحث حاکمیتی است. بنابراین به نظر می‌رسد طرح تحول نظام سلامت به یک طرح حاکمیتی تبدیل شده است. البته این طرح در برخورد نخست طرحی بسیار عالی بود ولی در ادامه اجرای این طرح مشکلاتی به وجود آمد که ادامه اجرای آن را با مشکل مواجه کرد.

یکی از این مشکلات صرف هزینه‌های هنگفت در روند اجرای طرح بود که بر نظام سلامت تحمیل شد. همچنین یکی دیگر از مشکلات اجرای طرح عدم تخصیص بودجه‌های سالیانه از سوی دولت بود که برای اجرای این طرح تخصیص داده نشد. بنابراین وزارت بهداشت بعد از اجرا با انبوهی از بدهی‌ها مواجه گردید و از آنجا که موضوع به یکی قضیه حاکمیتی تبدیل شد، دولت به این سمت رفت که منابعی را از محل‌های دیگر برای اجرای طرح تخصیص دهد. از سوی دیگر تبدیل طرح تحول به طرح تحول در درمان خود یکی دیگر از مشکلات اجرای بود. البته هرچند در بخش بستری و درمان رضایت نسبی از سوی مردم به دست آمد ولی در بحث پیشگیری و درمان سرپایی نتوانست رضایت عمومی را کسب نماید. بنابراین امیدواریم اجرای طرح متوقف نشود، اما باید ایرادات آن در اسرع وقت رفع گردد.

همچنین موضوع دیگری که باید مورد تاکید قرار گیرد تامین منابع مالی پایدار از سوی دولت برای ادامه اجرای طرح تحول نظام سلامت است. زیرا اگر این منابع تامین نشود مطمئناً طرح با شکست مواجه خواهد شد.البته در این مسیر نباید ضعف مدیریت و نبود برنامه‌ریزی منسجم برای اجرای طرح را از نظر دور داشت. زیرا تولیت نظام سلامت به تصریح قانون‌گذار در اختیار وزارت بهداشت است و این وزارتخانه باید برای این تولیت برنامه‌ریزی درستی داشته باشد. البته در بحث منابع مالی نمی‌توان همه تقصیر را به وزارت بهداشت ربط داد زیرا همه منابع در دست این وزارتخانه نیست و خود این وزارتخانه هم مطالبات زیادی از دولت و بیمه‌ها دارد.

بنابراین می‌توان گفت این وزارتخانه ورشکسته است زیرا نمی‌تواند مطالبات داروسازان و پرسنل و پزشکان و بخش‌های طلبکار از این وزارتخانه را پرداخت کند. ازاین‌رو تا زمانی که اعتبارات اجرای طرح تحول تثبیت نشود و به حساب وزارت بهداشت واریز نگردد، ادامه اجرای طرح غیرممکن خواهد بود. البته درخواست کمیسیون بهداشت مجلس و عامه مردم نیز از دولت این است که اعتبارات لازم برای اجرای طرح را تامین کند. همچنین این موضوع نیز باید مورد توجه قرار گیرد که صرف تزریق اعتبارات به وزارت بهداشت برای اجرای طرح کافی نیست بلکه باید نظارت و برنامه‌ریزی لازم برای مدیریت منابع صورت گیرد. همچنین یکی دیگر از خواست‌های کمیسیون بهداشت مجلس از دولت و وزارت بهداشت اجرای طرح تحول بر اساس قانون برنامه ششم توسعه است.

اگر بخواهید نمره بدهید به وزارت بهداشت در اجرای طرح تحول چه نمره‌ای می‌دهید؟

نمره قبولی می‌توان داد، اما اینکه نمره قبولی از 10 باشد یا بیشتر جای سوال است. ضمن اینکه این نمره در حوزه درمان توسط وزارت بهداشت کسب شده است اما در حوزه پیشگیری و درمان سرپایی هنوز با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. همچنین این ایراد به وزارت بهداشت وارد است که در پس همه مشکلات مالی موجود در طرح تحول، به لحاظ مدیریتی در طول اجرای طرح درست عمل نکرده است.سپید

آیا این انتقاد به وزارت بهداشت وارد است که در رونمایی از بسته‌های مختلف طرح تحول عجولانه عمل کرده است؟

دقیقا این انتقاد به وزارت بهداشت وارد است زیرا می‌توانست کار را بسیار کارشناسی‌تر از وضعیت فعلی اجرایی کند. به‌عنوان‌مثال در بحث تعرفه‌های پزشکی اقداماتی انجام شد که نیازمند کار کارشناسی بیشتر بود. کار غیر کارشناسی در حوزه آنجایی اتفاق افتاد که با هدف قطع زیرمیزی میزان تعرفه‌های خدمات پزشکی افزایش پیدا کرد و این انتظار در جامعه پزشکی به وجود آمد که مبالغی را از مجاری قانونی دریافت کنند. در ابتدا این روند بسیار خوب ادامه پیدا کرده بود و جامعه پزشکی با دریافت به موقع حقوق و مزایای خود در حال انجام خدمت بودند ولی به مرور زمان و به دلیل کمبود اعتبارات وزارت بهداشت مشکلاتی در روند اجرای طرح به وجود آمد و همین امر باعث ایجاد نارضایتی‌هایی در بین جامعه پزشکی گردید.

راهکار و پیشنهاد نهایی که می‌توان به وزارت بهداشت داد، چیست؟

راهکار و چاره نهایی برای برون‌رفت از مشکلات موجود عمل به قانون در چارچوب تعیین شده است زیرا در این حالت است که رضایت مردم و جامعه پزشکی به دست خواهد آمد چراکه قانون تکلیف کار در این حوزه را مشخص کرده است. همچنین موضوع دیگری که باید وزارت بهداشت در اجرای آن همت کند توجه جدی به بحث پیشگیری و اولویت دادن به مباحث آن است؛ و این انتظاری است که از آغاز اجرای طرح تحول نظام سلامت از وزارت بهداشت وجود داشت. زیرا اکثر هزینه‌های کاذب تحمیل شده به سیستم بهداشت و درمان، بیمه‌ها و بیمارستان های کشور به دلیل عدم رعایت موارد پیشگیری است. البته باید تاکید کنیم که برای ادامه اجرای طرح تحول و جلوگیری از توقف آن بایستی به دنبال منابع پایدار باشیم که قانون در این زمینه با تخصیص 10 درصد از منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، یک در صد مالیات سیگار و درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌های علوم پزشکی و موارد دیگر تکلیف را روشن کرده است.

همچنین این موضوع نیز باید مورد توجه قرار گیرد که هزینه‌کردها باید بر اساس منابع موجود باشد زیرا نمی‌شود یک مبلغ مشخصی اعتبار داشته باشیم و بخواهیم چندین برابر آن را خرج کنیم. به‌عنوان‌مثال در بحث دفترچه‌های بیمه همگانی این اتفاق افتاد که دفترچه بیمه را که در حکم چک سفید امضا بود را به دست بیمه‌شدگان دادند درحالی که منابع لازم برای این دفترچه‌ها را که باید در اختیار بیمه‌ها قرار می‌گرفت، تامین نکردند و همین امر موجب بروز مشکلات فراوانی برای دولت و بیمه‌ها گردید و از سوی دیگر موجب به وجود آمدن نارضایتی‌های عمومی شد.

بنابراین بیمه‌ها و وزارت بهداشت باید در وهله نخست هزینه‌های خود را مدیریت کنند و از سوی دیگر راهنماهای بالینی باید از سوی جامعه پزشکی مورد توجه قرار گیرد.همچنین بیمه‌ها نیز باید این اطلاع را به پزشکان بدهند که بایستی در چارچوب راهنماهای بالینی و فهرست‌های مشخص اعم از دارو عمل کنند و اگر موارد مطرح شده رعایت شود می‌توان به جرات گفت که 30 درصد هزینه‌های صرف شده در طرح تحول به‌ویژه هزینه‌های انجام شده در بخش درمان را می‌توان صرفه‌جویی کرد و از محل این صرفه‌جویی بیمارستان ها و تجهیزات و امکانات بهداشتی و درمانی استاندارد را جایگزین امکانات موجود نمود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت ز، تاریخ انتشار 11 آبان 96، کد مطلب: 172353، www.shafaonline.ir