شعار سال: شهروندان از ساعت‌ها قبل به محل برگزاری مراسم، در خیابان آزادی و محدوده محله استادمعین آمده بودند تا از نزدیک شاهد رویداد مهمی در این نقطه از شهر باشند. قرار بود اتفاق تازه‌ای در شهر تهران و حتی کشور بیفتد، یعنی نخستین جایگاه سوخت هوشمند(پمپ بنزین) با عنوان(i-GAS) در منطقه 9 افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. پروژه‌ای که گفته می‌شود کاملاً بومی و ایرانی است و نقش بسزایی در حفظ محیط‌زیست، کاهش آلودگی هوا، جلوگیری از هدررفت سوخت و انرژی، مدیریت زمان و در نهایت افزایش رفاه و آسایش شهروندان خواهد داشت.

آمارها می‌گوید روزانه به‌طورمتوسط 5 میلیون سفر در محدوده خیابان آزادی صورت می‌گیرد. علاوه بر این، فعالیت ترمینال مسافربری غرب نیز دلیلی بر افزایش آلایندگی و پایین آمدن کیفیت هوای محله‌هایی چون استاد معین، طرشت و... است، بنابراین راه‌اندازی نخستین جایگاه سوخت هوشمند می‌تواند به نحو شایسته‌ای میزان آلودگی هوا و مسائل زیست‌محیطی منطقه 9 و اطراف آن را کاهش داده و به نوعی باعث بالا رفتن کیفیت زندگی شهروندان ساکن در این بخش از پایتخت شود.

جایگاه اختصاصی سوخت شماره 236 میدان آزادی طوری طراحی و ساخته شده که فرایند خدمات‌دهی آن از صفر تا صد کاملاً هوشمند اداره می‌شود و دارای قابلیت‌های ویژه‌ای است که باعث افتخار ساکنان منطقه 9 شده است. با توجه به نامگذاری سال 97 توسط رهبر معظم انقلاب به نام حمایت از کالای ایرانی، این پروژه می‌تواند الگو و نمونه‌ای برای سایر حوزه‌ها باشد. به ثمر رسیدن چنین پروژه‌ای نشان می‌دهد که دولت تا چه اندازه به بخش خصوصی، به‌ویژه به جوانان نخبه اعتماد کرده است چراکه نخبگان با پشت‌گرمی دولتمردان وارد میدان شده‌اند و ابتکار و خلاقیت خویش را در زمینه ساخت دستگاه‌های بومی و وطنی به کار گرفته‌اند.

در مراسم بهره‌برداری از نخستین جایگاه سوخت هوشمند خیابان آزادی، جمعی از خانواده معظم شهدا، ایثارگران، ساکنان محله استادمعین و مسئولان از جمله «محمدرضا موسوی‌خواه» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران «سیدعلی مفاخریان» شهردار منطقه9 و «فرزاد فرهادیان» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه9 حضور داشتند و از قسمت‌های مختلف جایگاه سوخت هوشمند بازدید و با شهروندان درباره آثار و پیامد‌های مثبت بهره‌برداری از این پروژه سخن گفتند. این‌طور که مدیران اجرایی جایگاه سوخت هوشمند خیابان آزادی عنوان می‌کنند، این پروژه (از تجهیز تا راه‌اندازی) در مدت زمان 4 ماه با حمایت و مساعدت شهرداری منطقه 9 به مرحله بهره‌برداری رسیده و دارای استانداردهای زیست‌محیطی و ایمنی است.

صرفه اقتصادی و حفظ محیط‌زیست

نخستین جایگاه سوخت هوشمند کشور در حالی به مرحله بهره‌برداری می‌رسد که پرسش‌هایی در ذهن شهروندان به‌ویژه ساکنان منطقه9 ایجاد می‌شود. مثلاً آیا جایگاه سوخت هوشمند برای همسایه‌ها و ساکنان اطراف آن مشکلی به وجود نمی‌آورد؟

«احمد‌پور امینی» از ساکنان منطقه همراه با تعدادی از اهالی محله استادمعین و خیابان لعل آخر به محل برگزاری مراسم آمده تا به نگرانی‌اش خاتمه دهد. او و بیشتر همسایه‌ها تا قبل از این تصور می‌کردند با ساخت جایگاه سوخت در نزدیکی محل زندگی‌شان خیلی ضرر می‌کنند، اما وقتی فهمیدند پمپ بنزین هوشمند به آلودگی هوای محله و منطقه اضافه نمی‌کند و می‌توانند بهتر نفس بکشند، خوشحال شدند.

«محمدرضا موسوی‌خواه» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران درجایگاه سوخت هوشمند قرار می‌گیرد و در جمع اهالی می‌گوید: «بخار بنزین حاصل از سوختگیری خودرو از طریق دستگاه نازل به چرخه بازیافت برمی‌گردد، در مخزن جمع‌آوری شده و دوباره وارد چرخه مصرف می‌شود. این روش نوین باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت و انرژی و همچنین حفظ محیط‌زیست می‌شود.» حاضران بر خلاف جایگاه‌های معمولی شهر بوی تند بنزین را احساس نمی‌کنند، راننده‌ها می‌توانند قیمت و مقدار بنزین سوختگیری شده را روی دستگاه ببینند و برای پرداخت بهای آن کارت بکشند که البته به شبکه شتاب وصل است، ضمن اینکه این فرایند به‌طور کامل از مرکز اصلی کنترل و مدیریت می‌شود و امکان خطا و اشتباه را به صفر می‌رساند.

خداحافظی با هدررفت انرژی و سوخت

«سیدعلی مفاخریان» شهردار منطقه9 نیز در کنار یکی از دستگاه‌های نازل جایگاه سوخت هوشمند قرار می‌گیرد و درباره مهم‌ترین اتفاقی که در زمینه خدمات سوخت‌رسانی در این نقطه از شهرافتاده، می‌گوید: «این پروژه برای نخستین بار در کشور و خاورمیانه به مرحله بهره‌برداری رسیده است. باید گفت که ساخت و راه‌اندازی پمپ بنزین‌های هوشمند در شهر مزایا و کاربرد‌های فراوانی دارد که از جمله آنها جلوگیری از آلودگی هوا و رفع معضلات زیست‌محیطی و بهداشتی است. باید دانست انتشار بخار بنزین در هوا به جز این مسائل باعث هدررفت سوخت و انرژی می‌شود و به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.»

شهردار منطقه 9 اضافه می‌کند که راه‌اندازی این نوع پروژه‌ها می‌تواند باعث کاهش و کنترل سفرهای درون‌شهری شود. مردم می‌توانند بی‌دغدغه و نگرانی در کمترین زمان ممکن سوختگیری کنند. با توسعه جایگاه‌های سوخت هوشمند در شهر تهران و کشور، صرفه اقتصادی قابل تأملی به دست می‌آید. با توجه به میزان مصرف بنزین در کشور، بهره‌مندی از دستاوردهای نوین در حوزه سوخت‌رسانی از جمله جایگاه سوخت هوشمند می‌تواند ما را در حفظ منابع طبیعی بیش از پیش موفق کند. شهرداری منطقه 9 با ارائه مجوزهای لازم و تسهیلگری در این زمینه توانسته فرصتی برای بخش خصوصی فراهم سازد تا متولیان امر بتوانند دانش و اندیشه جوانان نخبه را در شرایط مناسب به منصه ظهور برسانند.

ساخت دستگاه وطنی بازیافت بخار بنزین

بارها شنیده‌ایم که ایرانی جماعت سرشار از هوش و استعداد است و اگر شرایط و فرصت لازم را پیدا کند می‌تواند به قله‌های پیشرفت صعود کند. نمونه‌اش مدیران اجرایی پروژه ساخت و بهره‌برداری از نخستین جایگاه سوخت هوشمند خاورمیانه و ایران در خیابان آزادی است که جزو نخبگان و دانشمندان جوان این مرز و بوم هستند.

«ابوالفضل قره‌چایی» مدیر این جایگاه سوخت در پاسخ به سؤالات ما در زمینه قابلیت‌ها و ویژگی‌های این پروژه توضیح می‌دهد: «این جایگاه دارای تکنولوژی‌های روز دنیا از جمله دستگاه بازیافت سوخت(بنزین) است. این پروژه مهم را نخبگان علمی کشور به ثمر رسانده‌اند و نمونه‌ای از ابتکارات و خلاقیت‌های جوانان ایرانی است. دستگاه‌های نازل جایگاه سوخت هوشمند طوری طراحی و ساخته شده‌اند تا همه فرایندها مکانیزه باشد و امکان خطا و اشتباه به صفر برسد. پرداخت وجه به‌صورت هوشمند و از طریق دستگاه خودپرداز هم به‌صورت آنی انجام می‌شود.» به گفته وی قرار است در شهر تهران 42 جایگاه سوخت هوشمند دیگر به این شکل ساخته شود که به احتمال زیاد افتتاحیه بعدی نیز در محله سعادت‌آباد منطقه 2 خواهد بود.

«اعظم محمدیان» مدیر روابط‌عمومی شهرداری منطقه9 در حاشیه مراسم یکی از نخبگانی را که در تجهیز و راه‌اندازی نخستین جایگاه سوخت هوشمند کشور در خیابان آزادی زحمت فراوانی کشیده، به شهروندان معرفی می‌کند. «مسعود فرقدانی» نخبه علمی کشور که اصالتاً اصفهانی است، ساخت و راه‌اندازی این دستگاه‌های وطنی را برای همه ایرانی‌ها افتخار بزرگی می‌داند. او تاکنون 11 اختراع علمی به ثبت رسانده و بارها از سوی مسئولان کشور از جمله نهاد ریاست جمهوری مورد تقدیر قرار گرفته است. او می‌گوید: «این سیستم طوری ساخته شده که بخار بنزین به جای انتشار در هوا بازیافت شود، راننده بتواند به راحتی سوخت خودرو را تأمین کند و پولش را تنها با زدن شماره رمز کارت عابربانک پرداخت کند و از همه مهم‌تر، این سیستم به محیط‌زیست آسیبی نمی‌زند.»

آثار منفی انتشار بخار سوخت بر سلامت انسان

شاید این نکته برایتان جالب باشد که گازهای منتشر شده از جایگاه بنزین‌، ترکیبات آلی فرار شامل کربن آلی است. مهم‌ترین ترکیبات آلی شامل بنزن، اتیل بنزن، تولوئن یک و 3، بوتادین و زیلن و... می‌شود. آثار زودگذر ترکیبات آلی که با استنشاق هوای آلوده در انسان‌ها بروز می‌کند شامل تحریک چشم، بینی و گلو، سردرد، از دست دادن حافظه کوتاه مدت، اختلال در سیستم عصبی مرکزی... است و آثار بلندمدت دیگری هم دارد. «علیرضا چناری» یکی از پزشکان منطقه 9 با این توضیح اضافه می‌کند: «آثار مزمن و بلندمدت انتشار این گازها در هوا بر سلامت انسان‌ها شامل سرطان‌زایی، جهش ژنتیکی، بروز نقص‌های مادرزادی در نوزادان، تأثیر منفی بر سیستم تنفسی و... است.»

«احمد قربانی» کارشناس محیط‌زیست نیز عنوان می‌کند که انتشار گاز و بخار سوخت از جمله بنزین، هوا، زیستگاه و سکونتگاه‌ها را به خطر می‌اندازد. پدیده مه دود، ایجاد باران‌های اسیدی، فرسایش خاک و بناهای قدیمی، تخریب اکوسیستم آبی و جنگل‌ها و... هم از پیامد‌های منفی آن است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری ، تاریخ انتشار 5 اردیبهشت 97، کدمطلب:13613، www.newspaper.hamshahri.org