شعار سال: قرآن کریم در آیات فراوان، خود را نور روشن و کتاب مبین و ذکری آسان معرفی می‌کند چنانکه می‌فرماید:«ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر» و این آیه شریفه را چهار بار در سوره «القمر» تکرار می‌کند و چرا کتابی که خود را مایه هدایت و فلاح مردم می‌داند روشن نباشد؟ اصولاً یکی از مختصات کتاب هدایت، روشن بودن پیام‌های آن است تا بر همگان اتمام حجت شده وگنگی و ابهامی درآن نباشد چنانکه می‌فرماید: «ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم ویبشر المؤمنین الذین یعملون الصالحات بان لهم اجرا کبیرا» واصولاً اگر این کتاب هدایت روشن وصریح نباشد این امر عذر وبهانه‌ای است موجه برای درگاه خداوندی در روز قیامت! درحالی‌که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:«و لله الحجه البالغه» پس آیا حجت بالغه باریتعالی، مبهم وگنگ سخن گفتن است؟یا اینکه از گفتار روشن و صریح استفاده می‌کند؟

با دقت در آیات فوق درمی‌یابیم که قرآن کریم چنانکه خود می‌فرماید «برای ذکر وپند گرفتن» سهل و آسان است چنانکه می‌فرماید «این قرآن را برای ذکر و پند گرفتن آسان نمودیم «بنابراین هر آن کس که مهیا برای فهم قرآن کریم باشد به سهولت می‌تواند ذکر ونصیحت و هدایت قرآن را به دست بیاورد. به عبارتی دیگر همگان با خواندن آیات قرآن کریم پی به پیام‌های هدایتی آن می‌برند.

کاشف الغطاء از علمای اصولی شیعه در این باره می‌نویسد: «پیامبر اکرم(ص) آنچه را که از قرآن بر او نازل می‌شد بر فراز منابر خود و بر عموم مردم تلاوت می‌کرد بدون آنکه به تفسیر و توضیحش بپردازد» ولی با تدبر وتأمل بیشتر در آیات قرآن می‌توان به نکات بیشتر و ژرف‌تری علاوه بر بعد ذکر و هدایتی آن پی برد چنانکه می‌فرماید: «افلا یتدبرون القرآن ولو کان من عند غیر‌الله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا» و بدین مناسبت است که، امام علی‌(ع) نیز در توصیف قرآن کریم بدین نکته اشاره کرده و می‌فرمایند:

«ظاهره انیق وباطنه عمیق» برای درک این عمق و مفاهیم بلند قرآن کریم، فهم ساده و ظاهری کفایت نمی‌کند و نمی‌توانیم بدون تدبر و تأمل کافی و بدون استفاده از اسلوب علم تفسیر و قرآن شناسی، به این مفاهیم عمیق دست پیدا کنیم و اینجاست که پای علم تفسیر و قرآن شناسی به میان می‌آید. بنابراین قرآن کریم از آنجا که کتاب هدایت است، پیام‌های هدایتی و ذکری آن قابل فهم و ساده و آسان است ولی برای پی بردن به نکات لطیف وظریف آن نیاز به تدبر وتأمل است و از این جهت ساده و روشن نیست. منظور بزرگان دین نیز از ظاهر و باطن قرآن کریم همین معناست که ظاهر آن برای فهم عموم آسان است، ولی فهم ظرایف وحکمت‌های آن تنها در دسترس ژرف‌اندیشان است. بنابراین قرآن کریم به مثابه اقیانوسی است که هر کسی می‌تواند به اندازه ظرفی که در مواجهه با این اقیانوس همراه خود آورده است، آب پر کند.

با وجود اینکه قرآن کریم خود را نور و سهل و آسان معرفی می‌کند، شاهد اختلاف‌های عدیده در فهم این کتاب هستیم که این امر نمی‌تواند با نور بودن قرآن قابل جمع باشد. درباره این موضوع باید گفت یکی از علل مهم و عمده در پیش‌فرض‌ها و پیش‌زمینه‌هایی است که ابتدا افراد خارج قرآن به آن عقاید معتقد شده ومتعاقباً در مواجهه با قرآن کریم درصدد اثبات آرا و عقاید خویش هستند. در نتیجه آیات نیز بنا به این اعتقادات پذیرفته شده خارج از قرآن، تفسیر وتفهیم می‌شوند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه ایران، تاریخ انتشار 1 خرداد 97، کد مطلب: 468056، www.iran-newspaper.com