شعار سال: ترجیح می‌دهند عطای تشنگی را به لقایش ببخشند و تا رسیدن وانت آب فروش و شنیدن صدای بلندگویی که از آمدنش خبر می‌دهد صبر کنند. اما نه رغبت می‌کنند و نه جرئت که لیوان آب را زیر شیر بگیرند و گلویی تازه کنند. درد روستایی‌هایی که آبادی‌شان در امتداد جاده ورامین شهرری قرار دارد یک چیز است و آن اینکه از نعمت آب شرب سالم لوله‌کشی بی‌بهره‌اند و مجبورند از آب چاه استفاده کنند.

آب چاهی که می‌گویند از فیلترهای تصفیه رد می‌شود اما حرف‌های اهالی روستاهای شهرری مصداقی برای این ادعا نیست چون یک روز چشمشان به جمال سنگریزه در آب روشن می‌شود و روز دیگر رنگ زرد آب غافلگیرشان می‌کند! می‌گویند گوش کسی بدهکار گلایه‌هایشان نیست که اگر بود شاید در طول همه این سال‌ها چاره‌ای برای تأمین آب شرب سالم روستاییان می‌اندیشیدند. مصائب نداشتن آب شرب لوله‌کشی دامن هزاران نفر از اهالی روستاهای اطراف شهرری را گرفته است، از روستای فیروز‌آباد و ده خیر و زمان آباد گرفته تا عباس‌آباد و قمی‌آباد و گل‌تپه و چال طرخان. سراغ اهالی این روستاها و دهیارانشان رفتیم و حرف‌هایشان را شنیدیم.

شیر آب را باز می‌کند، لیوانی را پر می‌کند و رو به ما می‌گوید: «بفرمایید!» رنگ آب کدر است. کمی که دقت کنی سنگریزه‌های کوچک معلق در آب را هم می‌توانی ببینی. ترجیح می‌دهی تشنه بمانی اما از این آب سیراب نشوی. سراغ یخچال می‌رود. دبه بزرگ آب را بیرون می‌آورد و لیوانی را پر می‌کند و می‌گوید: «هفته‌ای یکبار یا دوبار آب می‌خریم. دبه‌ای 500تومان. تازگی‌ها گرانش کرده‌اند و بعضی وقت‌ها دبه‌ای 700 هم باید بابتش پول بدهیم. گاهی هم هزار تومان! تازه این آب‌فروشی هم با اینکه برای تهیه‌اش باید از پنج کوچه تنگ و باریک روستا بگذرم گاهی کیفیت ندارد. اما مگرچاره‌ای هم هست؟ برچسب روستایی روی پیشانی ما خورده است و انگار محروم بودن از آب شرب لوله‌کشی تاوان روستایی بودن ماست.» خانه طیبه خانم در روستای ده خیر است. روستایی در امتداد جاده ورامین با صدها خانوار که همه اهالی‌اش مطالبه به حقی دارند و آن هم داشتن آب شرب سالم است. اما کو گوش شنوا!

موجود زنده در آب لوله‌کشی

مشکل آب آشامیدنی روستاهای اطراف شهرری شبیه تراژدی غمباری است که اهالی هریک از روستاها پرده‌ای از آن را به نمایش می‌گذارند. بعد از گشت و ‌گذار در روستای ده خیر و شنیدن حرف‌های اهالی این روستا به روستای فیروز‌آباد که در همسایگی روستای ده خیر قرار دارد می‌رویم. سراغ مرد میانسالی می‌رویم که صاحب یکی از مغازه‌های روستاست و از قضا از قدیمی‌های فیروزآباد. بهانه حضورمان در روستا را که می‌شنود حرف‌هایی می‌زند که شنیدنش تعجب‌آور است. «علی فیروز‌آبادی» می‌گوید: «این روستا سه هزار نفر جمعیت دارد. برای خودش یک شهر کوچک محسوب می‌شود اما از حداقل امکانات شهری بی‌بهره است. آب لوله‌کشی روستا از چاه است. از سال‌ها قبل تا امروز چه چیزها که در این آب ندیده‌ایم. باور می‌کنید یک روز در آب لوله‌کشی یک کرم زنده دیدم؟ این در حالی است که ما هم مثل همه مردم شهر قبض آب پرداخت می‌کنیم. از ماهی 20 هزار تومان تا 40 هزار تومان هم پرداخت کرده‌ایم. آن وقت حق ما این است که در آب لوله‌کشی‌مان موجود زنده ببینیم؟»

مشکلات پوستی سوغاتی دیگر!

روستای قمی‌آباد یکی دیگر از روستاهای امتداد جاده ورامین است، روستایی با یک هزار نفر جمعیت. دهیار روستای قمی‌آباد پرده‌ای دیگر از ماجرای آب مصرفی روستاها را به نمایش می‌گذارد و می‌گوید: «خسته شدیم آنقدر گفتیم اما هیچ فایده‌ای نداشته. بیماری‌های پوستی سوغات آب لوله‌کشی نامناسب برای مردم این روستاست. بسیاری از مردم روستا از خشکی بی‌اندازه پوست رنج می‌برند و اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که رنگ پوست مردم تیره و کدر است.» «محمدرضا خانی» می‌گوید: «از آنجا که آب لوله‌کشی ما از چاه است بیشتر روستایی‌ها مجبورند دستگاه تصفیه آب تهیه کنند. دستگاه‌هایی که بار مالی سنگینی را به مردم روستا تحمیل می‌کند و بسیاری از خانواده‌ها توان تهیه آن ها را ندارند. البته این را هم بگویم که دستگاه تصفیه فقط آب آشامیدنی را تصفیه می‌کند و ما مجبوریم با آب چاه حمام کنیم. برای همین هم مشکلات پوستی گریبان ما را گرفته است.»

رنج مردم روستا از بیماری‌های گوارشی

«فقط کافیست به مراکز درمانی روستاهای اطراف شهرری سری بزنید و پرونده بیماران را بررسی کنید. بیماری‌های گوارشی بخش عمده‌ای از دلایل مراجعه مردم روستاهای اطراف شهرری به مراکز درمانی است که تنها دلیل آن هم آب شرب نامناسب است.» اینها را یکی از اهالی روستای عباس‌آباد می‌گوید که تمایلی به ذکر نامش ندارد. او می‌گوید: «پدر و مادر من از اهالی قدیمی این روستا هستند و هر دو بیماری معده دارند. آب مصرفی آب چاه است. آبی که گاهی دستگاه‌های تصفیه هم از پس غربال املاح آن بر نمی‌آید. باور می‌کنید دستگاه‌های تصفیه آب ما هر دو ماه یکبار خراب می‌شود؟ چون املاح آب زیاد است و فیلترهای دستگاه را از بین می‌برد. هر دو ماه یکبار باید مبلغ قابل توجهی را برای تعمیردستگاه و تعویض فیلترها پرداخت کنیم. بسیاری از خانواده‌ها توان پرداخت این هزینه‌ها را ندارند و بی‌خیال خرید دستگاه تصفیه می‌شوند و از وانتی‌هایی که آب‌فروشی می‌آورند آب می‌خرند. در بعضی از روستاها در کنار یکی از مخزن‌های آب، دستگاه‌های تصفیه بزرگی نصب کرده‌اند و آبی را که از این دستگاه‌ها می‌گذرد به دست مردمی که توان تهیه دستگاه تصفیه خانگی ندارند می‌رسانند.»

آب لوله‌کشی یا قطره‌چکان؟!

روستای گل‌تپه در انتهای خط لوله‌کشی آب روستاها قرار دارد و صدها خانواده ساکن در آن علاوه بر مشکلات مشترکی که ناشی از نامناسب بودن آب لوله‌کشی در روستاهای اطراف شهرری است از مشکل دیگری هم رنج می‌برند. مشکلی که دهیار روستا اصطلاح جالبی را برای آن به کار می‌برد و می‌گوید: «آب لوله‌کشی در روستای گل‌تپه مثل قطره‌چکان است و آب در بسیاری از ساعت‌های روز قطره قطره می‌آید. مگر گناه کرده‌ایم روستایی شده‌ایم! قدیم‌ترها کسانی که شهرنشین بودند به حال و روز روستاییان غبطه می‌خوردند. روستاها به آب قناتش معروف بودند و به آب و هوای دل‌انگیزش. اما توسعه شهرها همه این نعمت‌ها را از روستایی‌ها گرفت. قنات‌ها که خشک شد و وجود صنایع آلوده در روستاهای اطراف شهرری ما را از نعمت آب و هوای دل‌انگیز روستایی هم محروم کرده است.» «جاویدمحمودی» می‌گوید: «مردم روستای گل‌تپه واقعاً مستأصل شده‌اند و نمی‌دانند از کدام یک از مشکلاتی که آب روستا دارد گلایه کنند. در بعضی از ساعت‌های روز آب قطع می‌شود و در ساعت‌های دیگر هم فشار آن واقعاً کم است.» محمودی ادامه می‌دهد: «در سال‌های گذشته مسئولان قول‌هایی به مردم روستا داده بودند که ما هنوز هم منتظر محقق شدن آنها هستیم. قرار بود از خط لوله سد ماملو انشعابی به خط آب بعضی از روستاهای شهرری وصل کنند اما گویا هنوز خبری نشده است.»

خبرهای خوب در راه است

صحبت‌های رئیس اداره بهداشت محیط شهرری نویدبخش خبرهای خوبی برای اهالی روستاهای اطراف منطقه 20 است. «پیمان کاسب» از نصب فیلترهای نانو در مخازن آبرسانی خبر می‌دهد و می‌گوید: «آب بســـیاری از روستاهای شهرری توسط مجتمع آبرسانی شهید ایوبی تأمین می‌شود. قرار است روی محل سر‌ریز آب در مخازن فیلترهایی کار گذاشته شود که املاح موجود در آب را تا مقدار زیادی کاهش دهد.» رئیس اداره بهداشت محیـــط شهرری وعده‌های دیگری هم به روستاییان می‌دهد و می‌گوید: «با پیگیری‌هایی که شبکه بهداشت و آب و فاضلاب روستایی انجام داده است انشعابی از سد ماملو برای آبرسانی به تعدادی از روستاهای جاده ورامین گرفته شده است. آب این سد در مجتمع آبرسانی شهید ایوبی با آب چاه مخلوط شده و بعد از تصفیه وارد شبکه‌های آبرسانی می‌شود. امیدواریم بعد از این اتفاق مشکل آب آشامیدنی بخشی از روستاها برطرف شود.»

آزمایش روزانه آب

آن‌طور که مسئولان شـــبکه بهداشت می‌گویند، وضعیت آب آشامیدنی روستاهای اطراف شهرری برخلاف تصور مردم روستا بی‌سر و سامان نیست. کاسب می‌گوید: «آب همه روستاها هر روز صبح توسط بازرسان شبکه بهداشت و بهورزانی که در روستاها فعالیت می‌کنند به آزمایشگاه بهداشت فرستاده و کلرسنجی می‌شود. میزان کلر موجود در آب باید بین پنج تا هشت دهم باشد. جواب آزمایش در همان روز داده می‌شود اگر این عدد پایین‌تر یا بالاتر از استاندارد باشد، مسئولان شبکه بهداشت در کمتر از یک ساعت نامه‌ای را برای اداره آب و فاضلاب روستایی و فرمانداری شهرستان ری برای پیگیری وضعیت بهداشتی آب ارسال می‌کنند. مشکل آب روستاها باید در همان روز توسط مسئولان برطرف شود.» رئیس بهداشت محیط شبکه بهداشت شهرری می‌گوید: «علاوه بر آزمایش روزانه با هدف کلرسنجی، هفته‌ای یکبار هم آب روستاها برای آزمایش میکروبی به آزمایشگاه ارسال می‌شود. چون موضوع آب به‌صورت مستقیم با جان شهروندان سرو کار دارد و ما نه می‌توانیم و نه می‌خواهیم که نسبت به آن بی‌تفاوت باشیم. نتیجه آزمایش میکروبی آب روستاها بعد از چهار ســـاعت مشخص می‌شود. خوشبختانه در بیشتر موارد پاسخ آزمایش مثبت است. اگر نمونه آزمایش آب مشکوک باشد نشان‌دهنده دو چیز است یا لوله‌های آبرســانی دچار شکستگی شده است و یا آب فاضلاب به داخل شبکه آبرسانی نشت پیداکرده است. در صورتی که این اتفاق بیفتد شبکه آب و فاضلاب روستایی به سرعت موضوع را پیگیری می‌کند.»

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 2 تیر 97، کد مطلب: 20503، www.newspaper.hamshahri.org