شعار سال : یک هفته از تصمیم جنجالی ترامپ درباره سوریه گذشت حمله نظامی ترکیه به شرق فرات همچنان در هاله ای از ابهام است و تنها به ارسال تجهیزات به این منطقه بسنده کرده است.

این در حالی است که پس از هشدارهای مکرر اردوغان در خصوص حضور ارتش سوریه در شرق فرات و کمک به کردهای سوریه،برگزاری اسپوتنیک گزارش داد: ارتش سوریه، عصر دیروز کنترل سد راهبردی تشرین، که بر روی رودخانه فرات در استان حلب واقع است را بر اساس توافق صورت‌گرفته با شبه‌نظامیان قسد به دست گرفت. انتظار می‌رود بندهای توافق موسوم به «توافق منبج» میان ارتش سوریه و قسد اعلام شود.

بر اساس این خبر امروز سخنگوی یگان‌های مدافع خلق کرد تاکید کرد که این یگان‌ها تنها پس از حل نهایی بحران سوریه، سلاح‌های خود را تسلیم خواهند کرد.

نوری محمود، سخنگوی یگان‌های مدافع خلق کرد در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی "الحدث" اعلام کرد:درخواست برای ورود ارتش سوریه به منبج در چارچوب پایبندی نیروهای دولت سوریه به دفاع از کل خاک سوریه مطرح می‌شود که بر اساس قانون اساسی طرف قانونی است.

نوری محمود با اشاره به اینکه مبارزه با داعش همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: اسلحه‌ای که آمریکا در اختیار کردها قرار داده بود، در مبارزه با تروریسم استفاده می‌شد. جنگ با داعش ادامه دارد.

وی افزود: این یگان‌ها سلاح خود را بعد از تحقق راه حل نهایی برای بحران سوریه تحویل می‌دهند.

همچنین در ایالات متحده نیز دعوای سیاسی ادامه دارد که پس لرزه های آن کناره گیری جیمز متیس وزیر دفاع این کشور و رئیس گورک رئیس ائتلاف ضد داعش بود. همچنین شب گذشته لیندسی گراهام وعده داد که با ترامپ صحبت خواهد کرد.و امروز او در توئیتی رضایت خود را از تصمیم ترامپ اعلام کرد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این سناتور سرشناس پس از دیدار با دونالد ترامپ در کاخ سفید، اظهار کرد: ما هنور اختلاف‌نظرهایی داریم اما به شما می‌گویم که رئیس‌جمهوری از مدت‌ها پیش و به طور جدی درباره سوریه فکر می‌کند؛ این که چطور نیروهایمان را خارج کنیم اما در عین حال منافع امنیت ملی خود را محقق سازیم.

سناتور ارشد جمهوری‌خواه که از قانون‌گذاران نزدیک به ترامپ به‌شمار می‌رود، از جمله کسانی‌ است که در مورد خروج نیروهای آمریکایی از سوریه هشدار داده‌ بود.

گراهام پس از این دیدار اظهار کرد: با ترامپ در مورد سوریه گفت‌وگو کردیم. مسائلی را گفت که من نمی‌دانستم و احساس به‌مراتب بهتری در مورد مسیر حرکت در سوریه به من داد.

این سناتور جمهوری‌خواه در حساب کاربری خود در توییتر نیز نوشته است که طرح ترامپ در مورد خروج نیروها از سوریه به‌شکلی انجام خواهد گرفت «که اطمینان حاصل شده باشد: یک: داعش به‌طور کامل از بین رفته‌است، دو: در نهایت کار ایران قرار نیست جای خالی را پر کند، سه: متحدان کُرد ما تحت حفاظت خواهند بود».

او پس از دیدار با ترامپ به خبرنگاران گفته، رئیس‌جمهوری آمریکا متعهد است جلوی درگیری احتمالی بین ترکیه و کـردها را بگیرد و منطقه حائلی برای حفاظت از آن‌ها شکل خواهد گرفت. آنکارا هنوز واکنشی به این سخنان نشان نداده‌ است.

نشریه آتلانتیک در تحلیلی به قلم ریچارد فونتین نوشت تصمیم دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا مبنی بر خروج سریع نیروهای آمریکایی از سوریه موجب نگران های عمیق شده است.

این در حالی است که یک منبع در شرق فرات اعلام کرد که آمریکا تخلیه پایگاه‌هایش در منطقه را آغاز کرده است.

روز گذشته نیز خبرگزاری 'سومریه نیوز' عراق به نقل از آناتولی نوشت: آمریکا در پی تخلیه یکی از مراکز نظامی خود در شهر مالکیه استان حسکه در شمال شرقی سوریه، تجهیزات آن را به عراق منتقل کرده است.

روزنامه سعودی "عکاظ" به نقل از یک منبع موثق در شرق فرات نوشت: شهر "المالکیه" در "الحسکه" شاهد نخستین عملیات خروج نیروهای ارتش آمریکا بوده و مقدمات عقب‌نشینی این نیروها از شهر "عین‌العرب" (کوبانی) نیز در دست جریان است که دربرگیرنده مهمترین پایگاه‌های آمریکا و نقطه توزیع سلاح در سوریه محسوب می‌شود.

منبع مذکور همچنین اعلام کرد: ارتش آمریکا نابودی پایگاه‌هایی که در چهار سال گذشته در "القامشلی" و "الحسکه" در آن فعالیت داشت، آغاز کرده و عملیات تخلیه این پایگاه‌ها بیشتر از دو ماه نهایتا طول نخواهد کشید.

وی احتمال دادآمریکا سلاح‌های سنگین خود را که در اختیار یگان‌های مدافع خلق کرد یا نیروهای دموکراتیک سوریه است را هم جمع آوری کند.

این در حالی صورت می گیرد که لیندسی گراهام در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌ان‌ان، در عین حال تأکید کرده ترامپ مصمم است که نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند و تصمیمش را در این مورد عوض نکرده‌ است.

کاخ سفید آمریکا هنوز در این مورد که آیا سیاست‌های تازه‌ای در قبال سوریه در پی گرفته خواهد شد و یا نحوه خروج نیروها تغییر خواهد کرد یا نه، اظهارات تازه‌ای را مطرح نکرده‌ است.

خبرگزاری رویترز گزارش داد، وزارت دفاع آمریکا در حال سنجش طرح‌های مختلف برای ‌«خروج کنترل‌شده و سنجیده» است. یک مقام آگاه به رویترز گفته که یکی از گزینه‌ها خروج در یک بازه زمانی ۱۲۰ روزه است. هیچ یک از گمانه‌زنی‌ها به‌طور رسمی تائید یا رد نشده‌اند.

وضعیت سوریه به طرز غریبی سریع پیش می رود، تا حدی که وزیر خارجه بحرین در اظهاراتی باور نکردنی خواستار روابط محکم با دولت بشار اسد شد.

این در حالی است که خبرها حاکی از آن است که عراق قصد دارد میان قطر و سوریه میانجیگری کند.

خبرگزاری فرانسه به نقل از یک مسئول عالی‌رتبه عراقی که خواست نامش فاش نشود، اعلام کرد که کشورش نقش میانجی‌گر را برای نزدیک‌ کردن دیدگاه‌های میان دمشق و دوحه پس از قطع روابط میان آن‌ها ایفا می‌کند.

همچنین روز گذشته یک منبع عراقی اعلام کرد که رئیس جمهور سوریه مجوز لازم را به جنگنده های عراقی برای حمله به مواضع داعش در خاک سوریه داده است.

یک منبع دولتی عراق در گفتگو با روسیا الیوم تاکید کرد که «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه به بغداد اجازه داده تا جنگنده های عراقی مواضع داعش را در خاک سوریه هدف قرار دهند.

قطر تاکنون به طور رسمی هیچ واکنشی درخصوص این اخبار نشان نداده است.

در همین راستا، روزنامه "القبس" کویت به نقل از منابعی در سوریه نوشت که سفارت کویت در دمشق به زودی باز خواهد شد.

منابع خبری عربی نیز به از سرگیری روابط امارات و سوریه نیز اشاره کرده اند و در تحلیل خود بیان داشته اند که این احیای روابط با چراغ سبز سعودی انجام شده است.امارات نیز یکی دیگر از کشورهایی بود که از گروه های تروریستی در سوریه حمایت می کرد.

همچنین این روزنامه به نقل از منابع کویتی نوشت: فعالیت‌های سفارت سوریه در کویت حتی برای یک روز متوقف نمی‌شود و برای فعالیت دوباره سفارت کویت در دمشق منتظر تصمیم اتحادیه عرب در این خصوص هستیم.

اتحادیه عرب در نوامبر ۲۰۱۱ تصمیمی مبنی بر تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب گرفت و کشورهای اتحادیه عرب خواستار خروج سفیرانشان از دمشق شدند حال بار دیگر این کشورها خواهان بازگشت اسد به این اتحادیه شده اند. 

این خبرگزاری در حالی این اخبار تایید نشده را منتشر کرده است که قطر یکی از حامیان گروه های تروریستی در سوریه بود، این کشور نیز در اوایل بحران سوریه رهبر مخالفان سوریه را در کشور خود پناه داد.

اما احیای روابط دمشق با جهان عرب تنها به کشورهای عربی ختم نشده است، بوی کباب به مشام روباه پیر هم رسیده است، کشوری که بنیان استعمار را در خاورمیانه و میان اعراب بنا نهاد حالاخواهان احیای روابط با حکومت بشار اسد شده است تا مبادا مانند سالیان گذشته از عرب ها غافل نماند، این مقام انگلیسیبه وضوح اشاره کرده است که نباید دمشق را با عرب ها تنها گذاشت و مانع شدن میان احیای روابط دولت های عربی با دمشق اجتناب ناپذیر است!

**شمال سوریه آرام می گیرد:

عقب نشینی آمریکا ازشرق رود فرات در شمال سوریه که بیشتر کارشناسان آنرا یک 'شوک بزرگ' برای ترکیه وهدیه کریسمس 'دونالد ترامپ' به ایران و روسیه عنوان کردند، در بطن خود حکایت از یک هماهنگی نانوشته میان چند بازیگر اصلی این صحنه دارد که شاید در نوع خود یک تاکتیک بی نظیر را به نمایش گذاشته است.

در خبرها آمده بود که نیروهای ایالات متحده آمریکا در آستانه سال نو مسیحی با دستور دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور قصد دارند با هدف کاهش هزینه ها و نداشتن منافع بیشتر، منطقه ای به وسعت 480 کیلومتر مربع در شرق رود فرات در شمال سوریه را ترک کنند.

به گزارش ایرنا، ترامپ بعد از این تصمیم به خبرنگاران گفت که با ' رجب طیب اردوغان' رئیس جمهور ترکیه نیز صحبت کرده و او اطمینان داده که تمامی عناصر باقیمانده و وابسته به داعش را نابود کند. بنابراین دلیلی دیگر برای ماندن نیروهای نظامی آمریکا در شمال سوریه و صرف هزینه های گزاف وجود نخواهد داشت.

همزمان با اعلام این تصمیم طیب اردوغان نیز اعلام کرد که ترکیه قصد دارد برای نابودی تروریست ها و از جمله عناصر وابسته به یگان های کُرد مدافع خلق سوریه موسوم به ی.پ.گ وارد شمال سوریه خواهد شد.

متعاقب این اعلام ارتش ترکیه نیز با سر و صدای فراوان و با مشارکت دادن حدود 14 هزار نیروی وابسته به ارتش موسوم به آزادی و یا تحریرالشام به سمت مناطق مرزی سوریه با ترکیه حرکت کرد تا با شکستن خطوط اتصال اکراد مسلح منطقه و نیروهای وابسته به یگان های کُرد مدافع خلق سوریه عملا مانع شکل گیری یک قدرت حاشیه ای در جنوب ترکیه شود.

این که آنکارا همواره نگران شکل گیری بخشی از کردهای منطقه و درنتیجه ممانعت از اقدامات آنها برای جدایی بخش هایی در جنوب شرق ترکیه بوده است، امر تازه ای نیست و این کشور به همین علت می کوشد تا تمامی قوای خود را برای مهار اکراد ساکن در شمال سوریه و به خصوص نیروهای ی.پ.گ بکار ببندد.

این تمام ماجرا نیست چرا که ترکیه به خوبی می داند حضور نظامیانش در شمال سوریه یعنی درگیری مدام با مخالفان کُرد و مسلح و در نتیجه هزینه دائمی برای مهار و مقابله با حملات نیروهای مقابل، هزینه ای که مردم ترکیه باید برای امنیت خود آن را بپردازند.

بنابراین آنکارا چه سیاستی را باید دنبال کند که اولا خیالش از شمال سوریه و در نهایت مهار حملات احتمالی اکراد ی.پ.گ علیه مواضع نیروهای ترک آسوده شود و در ثانی بتواند هزینه های فوق سنگین عملیات نظامی را کاهش داده و حتی به صفر برساند؟

اگر بتوان به این سوال پاسخ داد در آن صورت می توان تحولات اخیر در شمال سوریه را به درستی تحلیل کرد. در کنار آن نیز مشخص خواهد شد که چگونه آمریکا در کمال ناباوری راضی به ترک منطقه شد و چگونه می توان نقش ایران و روسیه را نیز در این تحولات مورد بررسی قرار داد و از آن مهم تر این که، اگر بپذیریم یکی از دلایل محکم و قوی برای حضور آمریکا در منطقه حمایت از منافع و به ویژه امنیت رژیم صهیونیستی بوده است، بنابراین شاید این گونه به ذهن متبادر شود که، خروج آمریکا از شمال سوریه در تضاد با امنیت اسرائیل قرار دارد، در حالی که ممکن است اینطور نباشد.

سفر جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا به ترکیه و اسرائیل برای هماهنگی میان این دو و نیز دادن اطمینان از اینکه در عقب نشینی آمریکا از شمال سوریه امنیت صهیونیست ها به مخاطره نخواهد افتاد و شاید ترکیه نیز این اطمینان را به صورت نانوشته به طرف های مقابل داده که با خروج آمریکا از شرق فرات مشکلی برای صهیونیست ها پیش نخواهد آمد و این موارد یکی از دلایل رضایت تل آویو از عقب نشینی آمریکا بوده است.

هر چند رژیم صهیونیستی و شخص نتانیاهو نخست وزیر این رژیم در پیامی مدعی شد که خارج شدن نیروهای آمریکا از سوریه سیاست راهبردی و بلندمدت اسرائیل در مقابله با حضور نظامی ایران در سوریه را تغییر نمی دهد و اگر نیاز باشد، این مقابله را با شدت بیشتری پیگیری خواهد کرد. به علاوه، این عقب نشینی اثری بر همکاری های همه جانبه اسرائیل با آمریکا در زمینه های عملیاتی و اطلاعاتی نخواهد داشت.

بنابراین ساده انگارانه است که بپذیریم ترامپ نیز این پیام را نشنیده و توجهی نیز به آن نکرده است. چرا که نتانیاهو به صراحت در پیام خود تاکید کرده که عقب نشینی آمریکا از سوریه خللی بر روابط امنتیی و عملیاتی آمریکا و اسرائیل نخواهد گذاشت. لذا هم آمریکا و هم رژیم صهیونیستی خیالشان فعلا از شمال سوریه و به رغم حمایتی که هر دوی آنها از اکراد مسلح دراین منطقه می کردند، راحت خواهد بود . هر چند برخی تحلیل گران این اقدام آمریکا را در راستای به مخاطره انداختن امنیت رژیم صهیونیستی مورد ارزیابی قرار دادند.

البته یک نکته باقی می ماند و آنهم ماجراجویی های بدون برنامه صهیونیست ها در منطقه است که به نظر می رسد نیروهای محور و به ویژه روسیه پیش تر به آن پاسخی روشن داده اند.

چندی پیش و در پی حمله جنگنده های اسرائیلی به سوریه، مسکو نیز تل‌آویو را تهدید کرد که در صورت حمله مجدد به سوریه، ارتش این کشور موشک‌های اس200 بیشتری را به سمت اراضی اشغالی شلیک خواهد کرد.

روسیه در این پیام خود تاکید کرده که سوریه هرگز اسرائیل را مورد حمله موشکی قرار نخواهد داد، اما استراتژی 'هدف در برابر هدف' یکی از سیاست های ارتش سوریه است که در صورت مشاهده هرگونه حمله مستقیم و جدید آن را بدون پاسخ نخواهد گذاشت و 'مقابله به مثل' خواهد کرد.

روسیه با دادن این پیام به طور آشکار از رژیم صهیونیستی خواسته است که به توافقات امنیتی در منطقه احترام گذاشته و دست از ماجراجویی بکشد. در این صورت آنها نیز مطمئن شوند که حمله ای از خاک سوریه به سرزمین اشغالی صورت نخواهد گرفت.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که نیروهای محور یقین حاصل کرده اند که یکی از پایه های اصلی ناامنی در سوریه همانا رژیم صهیونیستی بوده که چنانچه این رژیم به بهانه های واهی از جمله به خطر افتادن امنیت خود دست به هرگونه ماجراجویی در مناطق تحت حاکمیت دولت سوریه بزند در آن صورت پاسخ قاطع آن را نیز دریافت خواهد کرد. بنابراین مهار رژیم صهیونیستی یعنی دادن هرگونه تضمین برای ارتقای امنیت منطقه به ویژه در شمال سوریه.

البته پرسش دیگری مطرح است که کردهای منطقه چگونه راضی شدند مناطق تحت تسلط خود را تسلیم ارتش سوریه کنند؟ پاسخ به این پرسش نیز بسیار ساده است. آنها به خوبی مشکلات مربوط به درگیری با نیروهای ترکیه را دریافته بودند و برای مصون ماندن از بار حملات ترک ها و اینکه ممکن است نیروهای وابسته به تحریرالشام که در کنار ارتش ترکیه قرار گرفته اند یکبار دیگر بر شهرهای شمال سوریه از جمله منبج و غیره تسلط یابند، پس بهترین و منطقی ترین راه را انتخاب کردند و آن هم بازگشت به اصل خود، یعنی پذیرفتن حاکمیت دولت دمشق بر تمامی خاک سوریه.
بنابراین اکراد شمال سوریه دریافتند که پذیرفته شدن به عنوان یک ملت و آن هم ' ملت سوریه' به مراتب منطقی تر از درگیری مدام با نیروهای بیگانه و تروریست ها خواهد بود. به همین علت حاضر مواضع خود را تسلیم ارتش سوریه کردند.

اما در پایان یک نکته دیگر باقی می ماند و آن هم این که، آیا همه این سیاست ها و طراحی آرایش نیروهای وابسته به بازیگران اصلی در منطقه همان نقشه راهی نیست که روسیه، ایران، ترکیه و سوریه برای استقرار امنیت در منطقه آن را در چندین نوبت نشست آستانه و غیره ارائه کردند؟ آیا ترکیه برای تکمیل این پازل به گونه ای برنامه ریزی شده چنگ و دندان نظامیان خود را به اکراد نشان داد تا آنها را وادار به پذیرش حاکمیت دولت مرکزی سوریه بر مناطق کردی شمال کند؟ آیا اکراد شمال سوریه برای فرار از درگیری با ارتش ترکیه ناچار به پذیرش تسلط ارتش سوریه بر مناطق تحت تسلط خود شدند؟ آیا این ایران و روسیه بودند که سران نیروهای کُرد منطقه را راضی به پذیرش این بازی کردند؟ آیا آمریکا نقشه دیگری را در منطقه و به ویژه در استان الانبار عراق بازی خواهد کرد؟

برای دادن پاسخ های روشن به این پرسش ها و نیز دهها سوال دیگر باید به انتظار نشست و تحولات منطقه را از نزدیک دنبال کرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ انتشار11دی 97، کدخبر:1217940 ،www.khabaronline.ir