شعار سال: جشنواره بینالمللی مد فجر، مهمترین و
گزینشیترین رویداد در مسیر مد است که بنیاد ملی مد و لباس کشور هر ساله آن را
برگزار میکند. مانند هر رویداد نوسال دیگری، جشنواره مد فجر هم برای رسیدن به
بلوغ و بالندگی، تلاش میکند و از زمینخوردن و دوبارهایستادن نمیهراسد.
هشتمین دوره از جمعه ۲۶
بهمن در بوستان گفتوگو آغاز به کار کرده و امسال بخش بینالمللی خود را در منطقه
آزاد چابهار، با هدف معرفی پتانسیلهای خطه مکران در سیستان و بلوچستان، گرامی
داشته است.
متولیان این رویداد که بنیاد مد مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
است، در تلاشی بیوقفه برای بازآفرینی و دگرگونکردن هرباره این رویداد، میکوشند
آن را بهتر و پربارتر از سال پیش برگزار کنند و با تنوعبخشی به بخشهای متعدد،
هیجانآفرینی و شور حرفهای را به مویرگهای این رویداد تزریق کنند.
در نگاهی منصفانه و بهدور از نگاههای جناحی یا سیاسی، این تلاشها،
سعی و خطاها و فراز و نشیبهای تجربی ستودنی است، اما آنچه دارد جشنواره مد فجر را
از رسالت اصلی خود که ایجاد یک پلتفرم حرفهای و استاندارد برای معرفی مد است، دور
میکند، در چند مسئله نهفته است که در ادامه ذکر میشود:
۱. جشنواره
مد فجر دارد به سمت سطح شلوغ و شاخه به شاخهای پیش میرود که مخاطب حرفهای و
فعال کارکشته مد را یاد «پیک شادی» دوران دبستان میاندازد؛ پیک شادی از این باب
که میکوشد همه حوزهها را راضی نگه دارد، بهطوریکه در یک رویداد سالانه هفتروزه،
آنقدر شلوغی و تنوع برنامههای متفرقه شاهد هستیم که جریان اصلی قصه مد نمیتواند
بر شانههای این کودک هشتساله، استوار بنشیند و بلوغ خود را نظارهگر باشد. به
عبارتی کنداکتور جشنواره مد دچار نوعی شلوغی بیدلیل و هرجومرج بیبنیه شده است
و دارد این رویداد را از جریان اصلی خود خارج میکند؛ برای مثال در واقع نیاز نیست
بخش ارائه فیلم یا بخش تئاتر در این جشنواره فعال باشد. اصلا بخش فیلم و تئاتر
مدیوم مد را از رسالت اصلی دور
کرده است. میشود مثل جشنواره فیلم و تئاتر فجر که تخصصی فقط به موضوع اصلی میپردازند،
جشنواره مد فجر را هم تخصصی به مسئله مد اختصاص داد و از پرداختن چندباره به فیلم
و تئاتر اجتناب کرد. این معضل زمانی پررنگ شد که برخی طراحان ناکام لباس در سینما
و تلویزیون، مد را عرصه نوپایی برای هنرنمایی دیدند و آثاری را که در سینما، ناکام
مانده بود به بنیاد ارائه دادند و مد را زیر سایه دو بخش تئاتر و فیلم کشاندند.
۲. انحراف
از کانسپت اصلی مد که همان عنصر مد است و پرداختن به کانسپتهای انتزاعی و
غیرمستقیم با مدیوم مد مثل شعر، تئاتر، سینما، تغذیه و... سبب شده فعالان این قصه،
دچار درگیرشدن در یک فضای غیرمستقیم با مد باشند نه مستقیم.
۳. وفور
عناصر سرگرمکننده دور از اهداف اصلی مد، سبب شده مراجعهکنندگان با پلتفرم شلوغی
مواجه شوند که بهجای آشناشدن با مفاهیم حرفهای و کاربردی مد، بیشتر با یک
نمایشگاه شترگاوپلنگ، در حوزه مد مواجه باشند و بهویژه به اعتقاد نگارنده، حضور
بخش نمایشگاهی و غرفهها در کنار بخش تخصصی شوروم طراحیها، شأن علمی و حرفهای
«شوروم» را که جایگزین «فشنشو» در ایران شده، کاسته است. البته ناگفته نماند که
بخش شوروم امسال، نسبت به سال گذشته غنیتر و قویتر است.
۴. در
بخش کارگاههای آموزشی، از مدرسان صاحبنام و صاحب فن، دعوت نشده و ما حضور
استادان تجربی حوزه مد از بخش خصوصی را کمرنگ میبینیم. بهجای آن، افراد گمنام
برای ارائه سرفصلها دعوت شدند که حاصل این انتخاب، جز رزومهسازی برای افراد
گمنام و کاهش اعتبار رویداد ملی مد فجر، نخواهد بود.
۵. در
بخش شوروم امسال که همگی در طبقه فوقانی بوستان چیده شدهاند، بیشتر آثاری با
متانت ایرانی و مطابق با کانسپت بنیاد ملی مد را شاهد هستیم تا آثاری منطبق بر
اصول فشندیزاین و طراحی مد.
۶- بخش
دانشگاهی، بخشی علمی و تئوریک است و آثار راهیافته به این بخش، حاوی آثار
دانشجویی و بدون سابقه حرفهای است. تاکید میشود که نیاز هست این بخش به طور جد
از بخش حرفهای جشنواره که آثار طراحان حرفهای و باسابقه را در برگرفته است، جدا
شود. صرف نظر از نظم چیدمانی که در بوستان گفتوگو شاهد هستیم، به دلیل شلوغی و تنوع
بیهدف کنونی که جشنواره را دچار شاخ و برگ متفرقه بسیار کرده، مخاطب و بیننده را
هم در وهله نخست با نوعی آشفتگی بصری مواجه میکند. وقتی از ویوی طبقه فوقانی به
جشنواره نگاه میکنیم، نه با یک رویداد مد، بلکه با نمایشگاهی بیهدف، شلوغ و لانه
زنبوری مواجه میشویم که بیشتر تجاری است تا علمی و هنری که میخواهد عنصر مد
ایرانی-اسلامی را معرفی کند.
۷- در
بخش مد اسلامی هم، شاهد خلاقیت در خوری نیستیم و به نمایش تعداد معدودی چادر بسنده
شده است. در حالی که مد اسلامی، هزارتوی متنوعی است که هنوز نیاز به کار فراوان
دارد.
گفتنی بسیار است، با توجه به تکاپوهای شبانهروزی کارگروه مد و لباس و
در رأس آن ریاست کارگروه، به نظر میرسد ساماندهی تمام سرشاخههای درخت تنومند مد
در یک بدنه به نام جشنواره ملی مد و لباس فجر، گریزناپذیر باشد. پیشنهاد میشود برای خلاصی از این ازدحام بالا و
شلوغی کنداکتور مد فجر، پرداختن به ریشهها
و شاخههای اصلی درخت تنومند مد را بر عهده جشنواره بینالمللی مد فجر بگذارند و
شاخههای فرعی مثل برنامههای رونمایی متفرقه طراحان و ورکشاپهای فاقد شأن علمی
را تفکیک و آن را از جشنواره جدا کنند. ضمن اینکه مشفقانه از بنیاد ملی
مد درخواست میشود از دلسوزان و فعالان کهنسال مد در بخش خصوصی برای تجمیع و همافزایی
دعوت به عمل آید و فضای دوسویه مبتنی بر اعتماد و احترام که همواره از سوی دبیر
کارگروه ساماندهی مد و لباس مورد تأکید و تکریم قرار گرفته، با تجمیع بخش خصوصی و
دولتی، به بار بنشیند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 30 اسفند 97، شماره: 3370