شعارسال: زنجانرود در سالهای اخیر مورد بیتوجهی و غفلت قرار گرفته؛ این در حالی است که این منطقه خود میتوانست به فرصتی ارزشمند از جهت دید منظر و تلطیف شرایط اقلیمی باشد، ولی حال به محلی برای انواع پسابهای شهری و صنعتی تبدیل شده است.
موضوع آلودگی پساب خروجی از کارخانه راشا کاسپین زنجان با ارائه آمارهای گوناگون از سوی دستگاههای متولی امر از دانشگاه علوم پزشکی تا محیطزیست استان همواره در مرز تأیید و انکار قرار میگیرد.
حدود سه سال از راهاندازی کارخانه کاغذسازی میگذرد که به اذعان برخی، یکی از مدرنترین کارخانههای تولید کاغذ بستهبندی در کشور است؛ کارخانهای که بهرغم اشتغالزایی برای حدود ۸۵۰ نفر، مورد انتقاد برخی مسئولان ازجمله محیطزیست و علوم پزشکی استان زنجان قرار دارد و وضعیت کنونی فعالیت آن را موجب نشانهگیری سلامت شهروندان زنجانی میدانند و تأکید دارند که ادامه این روند، تبعات جبرانناپذیری بر سلامت استان خواهد گذاشت.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان درخصوص آلودگی پساب خروجی از کارخانه راشا کاسپین زنجان به ایرنا گفت: در این خصوص با حضور کارشناسان بهداشت محیط استان بازدیدهای میدانی انجامگرفته و بر این مبنا میتوان گفت تاکنون تغییر واضحی در وضعیت آن حاصل نشده و مصوبههای قبلی در این خصوص اجرا نشده است.
پرویز قزلباش افزود: نمونهبرداریهایی که از پساب کارخانه راشا کاسپین زنجان انجام گرفت، از بالا بودن میزان آلایندگی زیستمحیطی و استاندارد نبودن آن حکایت دارد.
این مسئول ادامه داد: مقرر شده بود که کارخانه اقدامات کوتاهمدت را برای رفع مشکلات کنونی ناشی از آلودگی ازقبیل لولهگذاری در فواصل بین خروجی اولیه تا زنجانرود را انجام دهد که با انجام این کار معضلات کاهش مییابد.
وی اضافه کرد: برایناساس این کارخانه در برنامه درازمدت خود هم موظف است تصفیهخانه راهاندازی کند که بررسیها نشان میدهد تا کنون اقدام اولیه یعنی «لولهگذاری» نیز انجام نشده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان نیز ادامه داد: در این ارتباط کارگروه مربوطه تشکیل و در کمیتهای با عنوان «کمیه ایمنی و فاضلاب» مسائل مربوط به کارخانه راشا کاسپین بررسی و حتی این موضوع و موارد دیگر نیز به دادستانی استان اعلام شده است.
محمدرضا صائینی افزود: علوم پزشکی این استان فرصت دو ماه به این کارخانه داد تا بهعنوان یک راهبرد و در اسرع وقت نسبت به لولهگذاری اقدام کنند و وضعیت ناخوشایند آلودگی پساب خروجی را کاهش دهند و بحث دیگری اصلاح تصفیهخانه بود که تا پایان امسال این کار مهم را به سرانجام برسانند.
وی اضافه کرد: آزمایشها و بررسی کارشناسان بهداشت محیط استان نشان میدهد میزان سیاودی کارخانه بالای هزار گزارش شده و این درحالی است که مسئولان این کارخانه این آمار را قبول ندارند و حتی بررسیها بیانگر آن است که سیاودی پس از ورود به رودخانه زنجانرود شرایط را بهطور کامل تغییر میدهد.
این مسئول ادامه داد: بر این مبنا فرصت دوماهه دادهشده به مسئولان کارخانه راشا کاسپین زنجان به اتمام رسیده که متأسفانه لولهگذاری را انجام ندادهاند و مطرح کردهاند که تصفیهخانه را فعال میکنند و همچنان بر ترسیم وضعیت بهتر تأکید دارند؛ این در حالی است که این موضوع از زمان راهاندازی کارخانه بارها گفته شده و به آن عمل نشده است.
وی اظهار داشت: متأسفانه تاکنون در عمل اقدامی در کاهش میزان آلایندگی و تصیفهخانه فاضلاب کارخانه انجام نشده و تداوم این موضوع نگرانیهایی را ایجاد میکند.
گزارش علومپزشکی مبنا نیست رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان در ادامه گفت: برای راهاندازی خط لولهگذاری کارخانه راشا کاسپین تجهیزات و ماشینآلات خریداری و نیز نصب و به فرمانداری زنجان نیز تکلیف شد تا شرایط را برای لولهگذاریها فراهم کند که تاکنون این کار انجام نشده است.
ناصر فغفوری افزود: برای تصفیهخانه این کارخانه ۴۵۰ میلیون تومان رزین خریداری و بارگذاری شد و مقرر شد تصفیهخانه دوم تا پایان سال راهاندازی شود و باتوجه به گزارشهای دریافتی و نسبت به قبل پارامترهای یادشده در ارتباط با آلودگی کارخانه بهشدت کاهش یافته است.
وی تأکید کرد: وضعیت این کارخانه بهلحاظ آلودگیهای ایجادشده نسبت به قبل متفاوتتر شده و حتی طرح توسعه آن با عدم تخصیص آب از منابع زیرزمینی مصوب و بنا شد با رایزنیها و از محل تصفیهخانه شهر زنجان برای تأمین آب خود اقدام کنند و بهنظر می رسد تا پایان سال بخش عمده مشکلات مرتفع خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان زنجان نیز با اشاره به وضعیت ناخوشایند زنجانرود ادامه داد: از ابتدا تا انتهای زنجانرود بهعلت ورود فاضلابهای خانگی و علتهای دیگر آلودگی دارد و حتی آزمایشهای بیاودی و سیاودی بیش از حد استانداردها اعلام شده است.
حسین آبسالان افزود: کارخانه راشا کاسپین زنجان نیز بهعلت حجم بالای مصرف آب در بسیاری از موارد در زنجانرود تأثیرگذار بوده و سوابق نشان میدهد با اخطاریهها این مهم مورد توجه قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: آزمایشهای محیطزیست زنجان از محل داخل کارخانه نشان میدهد که میزان سیاودی ۲۶۲ بالاست که برنامههایی از سوی کارخانه راشا کاسپین در نظر گرفته شده است.
این مسئول ادامه داد: طبق تصمیمگیریها، تصفیهخانه دوم این کارخانه با هزینه بالغبر ۸۰ میلیارد تومان در حال راهاندازی است که البته بهترین راهکار این است که آب خروجی آن بهعلت حجم زیاد وارد زنجانرود نشود و همکاری منابع طبیعی استان و واگذاری ۶۰ هکتار زمین این منطقه برای ایجاد فضای سبز میتواند به کاهش این مشکلات منتهی شود.
برخورد جدی با این معضل انجام نگرفته است رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان زنجان نیز با اشاره به اینکه آنگونه که باید و شاید با این مسأله بهصورت جدی برخورد نشده است، ادامه داد: همه متولیان امر توسعه و حرکت سیستم تولید استان را خواستارند و بر این اساس اگر قرار است تولید و اشتغال ایجاد و هزینههای آن را مردم طی سالهای آینده پرداخت کنند، بسیار مشکلساز خواهد بود.
شهرام طهماسبی افزود: نگرانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان در خصوص آلودگی پساب خروجی کارخانه راشا کاسپین بهجا و قابلقبول است و دراینباره گزارش محیطزیست استان جای تعجب دارد.
وی اضافه کرد: هیچ تناسبی نیست بین اینکه براساس ارزیابی خود شرکت گفته شود 5/2 تا سه برابر حد مجاز آلایندگی دارد و پس از آن گزارش مرکز بهداشت بالاتر از این باشد.
این مسئول ادامه داد: هرچند کارخانه قولهای برای رفع مشکلات این آلودگی داده که معلوم نیست تا چه میزان محقق شود و ادارهکل حفاظت محیطزیست و دانشگاه علوم پزشکی نباید از این موضوع مهم کوتاه بیایند.
وی اظهار داشت: بهجای پیشنهاد کمیتههای جدید باید بهدنبال این بود که این کارگروه مشخص کند در مدت زمانی مشخص کارخانه اقدامات خود را به سرانجام برساند و مسائل اجتماعی را نیز از طریق استانداری و فرمانداری حل کند.
طهماسبی افزود: موضوع آلودگی کارخانه راشا کاسپین زنجان باید جدی دنبال شود و باید دید هزینه تولید در حوزههای مختلف به چه میزان است و نباید تولیدی را انجام داد که پس از مدتی هزینههای آن موجب گرفتاری، آلودگی و بیکاری شود و از همه مهمتر مشکلات ناشی از آن را مردم بهلحاظ جانی و مالی پرداخت کنند.
کارخانه راشا کاسپین در حریم شهر واقع شده است مدیرکل راه و شهرسازی استان زنجان در ادامه اظهار داشت: کارخانه راشا کاسپین در حریم شهر واقع شده است و برای توسعه آن باید به اسناد بالادستی توجه شود و نباید کار غیرقانونی انجام شود؛ چراکه راهاندازی این گونه صنایع آلاینده میتواند شهر را تحت تأثیر قرار دهد.
مسعود بیاتمنش افزود: برایناساس گذشتگان در این زمینه کوتاهی کردهاند و صنایعی همچون سرب و روی را در حریم شهر راهاندازی کردهاند که اکنون برای شهر معضل شده، اما نباید اجازه داد راشا کاسپین توسعه یابد.
وی اضافه کرد: ورود آلودگی این کارخانه به زنجانرود به آلودگیهای قبلی میافزاید و با این وضعیت با حساسیت بیشتری باید به این موضوع پرداخته شود؛ چراکه با سلامت مردم سروکار دارد.
این مسئول ادامه داد: باید از فعالیتهای این نوع صنایع آلاینده تا زمانی که تصفیهخانه و لولهگذاری آن انجام نشده است، جلوگیری کرد.