شعار سال: عدم توجه به این بررسی می‌تواند نسل‌های آینده را از یک امتیاز و برتری اقتصادی محروم و سیاست انرژی کشور را به دلیل چالش‌های روزبرپایه نا درست جلو ببرد.

در دنیای پیش رو به طور کلی شاهد جایگزینی تقاضا برای هیدروکربن به الکتریسیته خواهیم بود. دوسنار یودر دهه آینده: الف:تسریع در روند جایگزینی سوخت‌های فسیلی

ب:ادامه روند جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدید پذیر، ولی به تدریج قابل رویت است.. در این رابطه روند جایگزینی نفت در هردو سنا ریو نسبت به گاز به مراتب شدیدتر است.

تحولات دهه گذشته و آتی

سرعت تحولات آتی انرژی بستگی دارد به

۱-کاهش هزینه‌های تولید انرژی‌های تجدید پذیر

۲-افزایش کارایی خود رو‌های الکتریک

۳-توسعه تکنولوژی باطری‌ها و سیستم روشنائی بهینه

۴-تحولات سیاسی و اقتصادی درچین (موتور تقاضا برای نفت و گاز) وآمریکا (موتور عرصه نفت و گاز در دهه گذشته)

تقاضا برای نفت

در یک سال گذشته بیماری کرونا تاثیر زیادی در اقتصاد، سیاست و روابط اجتمائی جهان داشته و بیشترین ضربه را به تقاضا برای انرژی و به ویژه نفت زده است. تقاضا برای نفت که در سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز رسیده بود در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ به ۸۵ ملیون بشکه در روز رسید. تقاضا برای نفت در دهه آینده بین ۱۰۰ تا ۱۰۵ ملیون بشکه در روز پیش بینی می‌شود. قله تقاضا برای نفت هم در اواخر دهه ۲۰۲۰ و یا اوایل دهه ۲۰۳۰ برآ ورد شده است.

تولید ومصرف نفت

یشترین افزایش تولید نفت در دهه گذشته در آمریکا و از لایه شیل بوده است. تولید نفت آمریکا از ۶.۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۸ به ۱۵.۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافته است. اگر متوسط قیمت نفت حدود ۵۰ تا ۶۰ دلاربرای هر بشکه باشد تولید از لایه شیل در امریکا ادامه و افزایش خواهد داشت، ولی به تدریج در دهه آینده کاهش می‌یابد. سهم اوپک از کل تولید نفت جهان در چند سال آینده کمتر خواهد شد، ولی در آینده، چون این کشور‌ها هزینه تولید کمتری را دارند سهمشان بیشتر خواهد شد و سهم غیر اوپکی‌ها کم می‌شود. در آینده بیشتر کاهش تولید نفت از غیر اوپکی‌ها که هزینه تولید بیشتری دارند خواهد بود

تقاضا برای گاز

گاز به دلیل امتیازات محیط زیستی در آینده به مقدار بیشتری در صنعت و تولید برق مصرف خواهد داشت. افزایش تولید و مصرف گاز بیشتر به علت کاهش مصرف ذغال سنگ و نفت در رابطه با مسائل محیط زیستی است. تقاضا برای گاز تا چند دهه آینده ادامه خواهد داشت و در این رابطه ایران با ذخایر عظیم گاز از امتیاز ویژه‌ای بر خوردار است.

تقاضا و تولید الکتریسیته

تقا ضا برای الکتریسیته در آینده افزایش چشمگیری خواهد داشت این افزایش حدود ۲ درصد در سال پیش بینی می‌شود. سهم انرزی‌های تجدید پذیر در تولید الکتریسیته در سال ۲۰۱۹ از ۹.۳/۳ رصد به.۱۰.۴ درصد افزایش یافته و پیش بینی می‌شود سهم انرژی‌های تجدید پذیر و گاز در تولید الکتریسیته هر سال ا فزایش داشته باشد.

سرمایه گذاری در نفت و گاز

سرمایه گذاری در نفت و گاز در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش داشته است. طبق براورد‌های سازمان بین المللی انرژی سرمایه گذاری در بالا دستی نفت و گاز (اکتشاف و تولید) که در سال ۲۰۱۹ حدود ۴۸۰ میلیارد دلار بوده در سال ۲۰۲۰ به ۳۲۰ میلیارد دلار کاهش داشته است. سرمایه گذاری در لایه شیل در آمریکا نیز حدود ۵۰ درصد کاهش داشته است *این روند در سال ۲۰۲۱ نیز با شرایط بیماری کرونا احتمالاً ادامه خواهد داشت، ولی اگر مشکل بیماری کرونا حل و اقتصاد جهان به روند توسعه برگردد ممکن است با شوک کمبود نفت مواجه شود.

تحولات جهانی انرژی و ایران

نفت را زیر زمین برای نسل‌های بعدی بگذاریم یا قبل از گذشت از دوران نفت از آن استفاده کنیم؟ حتی اگر تا ۳۰ سال دیگر تقاضا برای نفت ایران باشد و ۴ ملیون بشکه در روز تولید کنیم حدود ۴۰ میلیارد بشکه میشود و هنوز ۷۰ درصد ذخایر نفت ما زیر زمین میماند. اگر می‌توانستیم ۸ ملیون بشکه در روز تولید کنیم هنوز پس از ۳۰ سال حدود ۵۰ درصد ذخایر زیر زمین می‌ماند، ولی با نفت ۴۰ دلاری در ۳۰ سال حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری نسل‌های آتی ایجاد می‌شد.

مقایسه آمریکا وایران

آمریکا با ۴ درصد ذخایر نفت جهان ۱۷.۹ تولید نفت جهان را دارد. ایران با ۹ درصد ذخایر نفت جهان (۲.۲۵ ذخایر آمریکا) ۳.۷ تولید جهان را دارد (حدود یک پنجم آمریکا). آمریکا با ۶.۵ درصد ذخایر گاز جهان ۲۳ درصد تولید گاز جهان را دارد ایران با ۱۶ درصد ذخایر گاز جهان (۲.۵ برابر ذخایر آمریکا) ۵.۶ تولید جهان را دارد (حدود یک چهارم آمریکا).

امتیازات ایران

اگر مشکلات موجود بر طرف شود

۱-وجود نیرو‌ی کار جوان و تحصیل کرده در غرب آسیا که تخصص‌های لازم را برای مشارکت در توسعه کشورشان را دارند.

۲-وجود بخش خصوصی که به تدریج کارآمد شده است و می‌تواند روند تولید و توسعه اقتصادی کشور را تسریع کند.

۳–منابع طبیعی بسیار غنی و موقعیت جغرافیائی ممتازبرای تعامل با همسایگان و جهان.

دو اولویت اصلی ایران در شرایط موجود

۱-جذب سرمایه برای توسعه و بهره برداری بهینه از حوزه‌های قدیمی نفت که، چون در زمان نسبتاً کوتاه‌تر به نتیجه می‌رسد موردنظر شرکت‌های بین المللی انرژی است.

۲-توسعه صنعتگازایران که بیشترین ذخایرگازی پس از روسیه رادارد. تقاضابرای گازتاچنددهه دیگروجودخواهدداشت. ازگازمی توان برای خوراک صنعت پتروشیمی، تزریق به چاه‌های نفت، تبدیل گاز به، راورده‌های نفتی و صادرات به صورت گاز مایع یا خطوط انتقال گاز استفاده کرد.

دورنمای اینده

اقداماتی که می‌تواند ایران را در آینده به یکی از مهمترین عرصه کنند گان انرژی در جهان تبدیل کند و اقتصاد ایران را از رکود تورمی فعلی نجات دهد

۱-حل مسائل سیاسی به نحوی که همه تحریم‌های موجود خاتمه یابد و تعامل اقتصادی با جهان شکل گیرد.

۲-تقویت بخش خصوصی و اجازه دادن سرمایه گذاری در همه بخش‌های انرژی کشور با همکاری شرکت‌های بین المللی انرژی

۳-تدوین یک فرمول جامع برای قیمت دراز مدت گاز طبیعی که سرمایه گذاری در صنایع گاز بر را جذاب نماید.

۴-ایجاد سازمان رگولاتوری مستقل برای انرژی در کشور

۵-حذف سوبسید‌های انرژی به صورت فعلی

نرسی قربان –ارایه شده در موسسه عالی اموزش و پزوهش در برنامه ریزی ومدیریت

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ساعت24،تاریخ انتشار:30آبان1399،کدخبر:521428،www.saat24.news