بایسته‌‎های وزیر و تیم‎ مدیریتی آینده جهاد کشاورزی

لازم است که در چارچوب نگاه توسعه‌‎ای نگاه مدیریت کشاورزی از سازمانی به‎ نام جهاد کشاورزی به سازمان بزرگ بخش کشاورزی تغییر یابد و کلیه سیاست‎‌ها در مسیری هدایت شود تا بتوانند ارزش افزوده‎ و سرمایه‎ اجتماعی متناسب با ظرفیت و داشته‎‌های بخش کشاورزی تولید شود.

شعار سال: امروز یکی از مهم‌‎ترین نیاز‌های بخش کشاورزی، عملیاتی‌‎سازی الگوی حکمرانی خوب و هوشمند کشاورزی است تا بخش کشاورزی با حداقل هزینه‌‎های مبادلاتی و ریسک‎‌های تهدید و تحدیدکننده کشاورزی مدیریت شود. مدل موجود سرمایه‎‌گذاری کشاورزی پاسخگوی بخش کشاورزی نیست و بیش از توسعه، فقرزاست. به همین دلیل باید از مدل‎‌های جدید مبتنی بر ویژگی‎‌های جامعه روستایی برای توسعه سرمایه‎‌گذاری درون‌‎زای کشاورزی استفاده کرد.

تحول بنیادین در بخش کشاورزی نیازمند نفوذ دانش، توسعه سرمایه‎‌گذاری، استفاده از ظرفیت نهاد‌های مدنی کشاورزی، قانون‎گذاری مطلوب مبتنی‎ بر چالش‌‎ها، استفاده از ظرفیت شرکت‎‌های دانش‌‎بنیان، هوشمندسازی کشاورزی و بازاریابی کشاورزی، سرمایه‌‎گذاری در تحقیقات بذر، سیاست‎گذاری صحیح و عملیاتی ‎سازی کارآمد است که همه این موارد نیازمند تحول در ساختار‌ها و نظام تصمیم‎‌گیری جامع و پشتیبان فکری و داده و اطلاعاتی تصمیم است.

بخش کشاورزی در دوره جدید مدیریتی نیازمند توان و دانش مدیریتی و اقتصادی لازم از یک سوی و از دیگر سوی، علاوه بر باور به استفاده از ظرفیت نهاد‌های مدنی کشاورزی، توان هم‌‎افزاسازی مجمع نخبگانی دانشی- علمی کشاورزی و نهاد‌های مدنی درون بخش کشاورزی است. تحول در سیاست‌‎ها، ساختار و مدیریت کشاورزی یکی از مهم‎‌ترین ارکان برون‎رفت از چالش‎‌های بخش کشاورزی در بلندمدت است. این مهم نیازمند افرادی است که علاوه بر اشراف بر چالش‌‎ها، ابزار‌های سیاستی کشاورزی مبتنی بر ویژگی کشاورزی ایران را بشناسد و توان عملیاتی‎‌سازی آن‎ها را با نوسازی ساختاری و مدیریتی کشاورزی داشته باشد. از این زاویه، وزیر و تیم مدیریتی آینده جهادکشاورزی باید.

۱. افرادی مسلط بر سیاست‌‎های کشاورزی و منابع طبیعی و دارای دغدغه لازم باشند تا بتواند این بخش را به ریل توسعه‌‎ای و کمک‎ کننده به رشد اقتصادی بازگردانند.

۲. برای سه محور کلیدی امنیت زیستی، امنیت غذایی مردم و امنیت معیشتی کشاورزان به‎ طور همزمان برنامه عملیاتی داشته باشند تا مدیریت پایدار بخش کشاورزی رُخ دهد.

۳. نگاه توسعه‌‎ای و اقتصادی در برنامه آن‎ها باید مبتنی بر نقشه راه عملیاتی باشد تا بتواند مسئله‌‎های فراوری بخش کشاورزی قابل مدیریت در کوتاه مدت باشد.

۴. در راهبرد‌ها و برنامه‎‌های خود، بر مؤلفه پشتیبانی بخش خصوصی و نهاد‌های مدنی کشاورزی از تصمیم‌‎های کشاورزی در سطح میدانی و عملیاتی تأکید بالایی داشته باشند تا از این طریق این نهاد‌ها مأموریت محور شوند و پاسخگو.

۵. از ظرفیت بالای قانون تعاون روستایی به‎ ویژه در حوزه بازاریابی هوشمند محصولات کشاورزی استفاده حداکثری کرد تا سهم تولیدکننده از قیمت پرداختی توسط مصرف ‎کننده حداکثر شود.

۶. فرصت یادگیری و نوآموزی مدیریت و سیاست‎‌های کشاورزی را نخواهند داشت و باید توان لازم برای مدیریت ریسک‎‌های کشاورزی را از زاویه استفاده از فرصت‌ها، تبدیل تهدید‌ها به فرصت و جلوگیری از تبدیل فرصت‌ها به تهدید‌ها داشته باشد، زیرا چالش‌‎های کشاورزی و نیاز کشور به تأمین امنیت غذایی جدی است.

امید این که در چارچوب نگاه توسعه‌‎ای نگاه مدیریت کشاورزی از سازمانی به‎ نام جهادکشاورزی به سازمان بزرگ بخش کشاورزی تغییر یابد و کلیه سیاست‎‌ها در مسیری هدایت شود تا بتوانند ارزش افزوده‎ و سرمایه‎ اجتماعی متناسب با ظرفیت و داشته‎ های بخش کشاورزی تولید شود.

محمد قربانی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد

پایگاه تحلیلی خبری شعارسال برگرفته از کانال تلگرامی معجزه توسعه