شعار سال :سایت رجا نیوز ، با اشاره به اینکه برخی اصولگرایان ازجمله حسین شریعتمداری و کارشناسان شبکه افق از حمایت ایران از طالبان دفاع میکنند، این راهبرد را نقد کرد. روزنامه کیهان بهتازگی مدعی شده بود طالبان تغییر موضع داده است و دیگر سر نمیبُرد. برخی نمایندگان اصولگرای مجلس هم در دفاع از طالبان از آنها بهعنوان یک جنبش اصیل در منطقه نام برده بودند. اما به نظر میرسد واکنشهای به این نگاههای حامیانه باعث شده برخی درون این جریان از این نگاه عدول کنند؛ تاجاییکه رجانیوز گفته تأکید بر شیعهکشنبودن طالبان در جمهوری اسلامی ایران باعث بروز حساسیتهای مذهبی خواهد شد؛ چراکه به دیگری، یعنی اهل سنت این پیام را میرساند که ایران فقط به فکر شیعه است و اگر کل کشور درگیر جنگ و خونریزی شود، برایش مهم نیست. در نوع عملکرد افراطی و تکفیری طالبان تردیدی وجود ندارد، اما اینکه ایران شیعیان را برای خودش جدا کرده و دائم بر امنیت آنان توسط طالبان تأکید کند، باعث میشود اهل سنت گمانههای منفیشان راجع به سیاست خارجه ایران تقویت شود.
از طرف دیگر، یکی از دلایل کافردانستن خود طالبان توسط داعش، ارتباطشان با ایران است؛ یعنی طالبان به واسطه ارتباط با شیعه و از دیدگاه آنان رافضی، توسط برخی جریانهای تندتر متهم هستند و این نوع موضعگیری ایران، باعث تقویت گفتمان داعش در افغانستان خواهد شد. به عبارت دیگر تأکید دائم ایران بر شیعهکشنبودن طالبان باعث سرپوشگذاشتن بر تکفیر سیاسی آنان نمیشود و این مسئله در افکار عمومی باعث تأیید گمانه اتحاد و پیوندهای عمیق جمهوری اسلامی ایران و طالبان میشود.
یکی از اشکالات دیگر این سیاست این است که عموم شیعیان افغانستان همدل و همراه طالبان نیستند و این سؤال جدی را پیش میآورد که آیا ایران در پی نجات شیعیان است درصورتیکه با خود شیعیان همکاری نمیکند و کاری به آنان ندارد؟ به عبارت دیگر ایران دقیقا در پی چه چیزی است؟ در نتیجه این گمانه شدیدا تقویت میشود که ایران مسئله شیعیان را تنها بهانهای برای حمایت از طالبان کرده است. در واقع ایران هم بر گفتمان مذهبی تأکید کرده و زمینهساز تفرقه مذهبی شده و هم شیعیان را از متحد مذهبی خود رنجانده است. منطق حکم میکند اگر ایران واقعا به فکر شیعیان افغانستان است، باید این کار را با همراهی خود آنان انجام دهد، نه با کسانی که از دیدگاه شیعه دشمنشان است و اگر به فکر مسلمانان، اسلام و نظام اسلامی است و رویکرد فرامذهبی دارد، باز هم باید رویکرد کلاننگر و آیندهنگرانهای در پیش بگیرد. آنچه در این زمان که نیروهای خارجی در حال خروج از این کشور هستند، اولویت دارد، حفظ دماء مسلمین و تلاش برای توقف جنگ و خونریزی در کشور است.
این تحلیل در واکنش به سخنان یک کارشناس شبکه افق صداوسیما بوده که با حمایت از طالبان گفته بود: شیعه را در افغانستان تسلیح میکنند و میگویند با طالبان بجنگید؛ اگر شلیک کنند، به آنها شلیک میشود، اما این شیعهکشی نیست.
چند روز پیش هم ابوالفضل ظهرهوند، کارشناس بینالملل نزدیک به جناح اصولگرا که روزگاری در همین افغانستان سفیر بوده است، گفته بود: «تسامح و تماس با طالبان با بهرسمیتشناختن این گروه تفاوت دارد. اگر آنچه را تاکنون میان ایران و طالبان رخ داده است «بهرسمیتشناختن» طالبان بدانیم، اشتباه است.
طالبانی که از سوی اصولگرایان حمایت میشود، بهتازگی اعلامیهای پخش کرده بود که زنان جز با محارم و با لباس مخصوص سنتی زنان افغان نباید از منازلشان خارج شوند. سایت اصولگرای «مشرق» هم ۱۴ تیر با سخنگوی این گروه تروریستی مصاحبه کرده و ذبیحالله مجاهد در جریان این گفتگو با بیان اینکه «ایران به ما اعتماد کند»، از پرهیز طالبان از جنگ گفته و تضمین داده که خاک افغانستان محلی برای حمله به دیگر کشورها نشود. روزنامه جوان نیز عکس یک شماره ۱۵ تیر خود را به طالبان اختصاص داد و به نقل از آنان نوشت که «اصلاح شدهایم».
روزنامه جمهوری اسلامی در انتقادی به حامیان طالبان نوشته بود که برای بهدرآوردن عالم و آدم از بیخبری، پیشنهاد میشود همین مدافعان امروزین طالبان را بفرستیم مدتی میان طالبان نشست و برخاست و زندگی کنند و از مهر برادران خویش توشه برگیرند و بعد به تشریح روزگارشان قلم بزنند و سخن بگویند. این میتواند به همه ما کمک کند برای رسیدن به شناخت تازه از طالبانی که متمدن شدهاند. حتی برای طفلان دبستان و پیرزنان و پیرمردان روستای ما هم کمک شایانی خواهد بود!
شاهحسین مرتضوی، مشاور رئیسجمهوری افغانستان نیز با انتشار مطلبی در صفحه فیسبوک خود با انتقاد از حمایت برخی رسانههای ایران از طالبان گفته بود که آنها از طالبان قباحتزدایی میکنند.
شعارسال، بااندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شرق آنلاین، تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۴۰۰، کدخبر: ۳۳۴۴۰۸، www.sharghonline.com