شعار سال: ۲۰ روستا از توابع شهرستان خاش فاقد هرگونه خدمات بهداشتی، درمانی، آموزشی و زیر ساخت‌هایی مانند آب برق و جاده‌ای هستند که منابع طبیعی مدعی است زمین‌های این اهالی متعلق به منابع ملی بوده و تنها ۵ درصد این زمین‌ها متعلق به جمعیت ۴۰۰۰ هزار نفری این ۲۰ روستا است. ولی خود اهالی می‌گویند این زمین‌های آبا و اجدادی شان بوده و در گذشته به دلیل دوری بعد مسافت و بی سوادی پدران شان نتوانسته‌اند سند آن‌ها را بگیرند.

یک فعال اجتماعی استان در این در این باره گفت: در بخش ایرندگان اهالی ۲۰ روستا از جمله بلبلو، شندوک، سیکورک، گواتامک، نرآپ، هوکی، ککی، سیاهتاکان، سپتوک سفلی و علیا، زیان، زردینگر، زردیان، آلمرادی، زریچک، دک جمال، براتکی، چهارگران، دک بلوچ و ... در فقر زندگی می‌کنند.

تمام روستا‌ها فاقد امکانات رفاهی هستند

ایوب مردای ادامه داد: این روستا‌ها با جمعیت ۱۵ تا ۸۰ خانوار، اکثر مدارس شان کپری، اتاق گلی مخروبه، کانکس و چادرند. روستا‌ها حتی یک وجب لوله کشی آب ندارند. گواتامک با ۸۰ خانوار و حدود ۴۰۰ نفر جمعیت فاقد هرگونه امکانات رفاهی اولیه است. اکثر روستا‌ها با وجود گذر کابل برق فشار قوی از بالای روستا‌های شان فاقد برق هستند.

این فعال اجتماعی افزود: منابع طبیعی مدعی است که این املاک ملی و متعلق به دولت است در صورتی که مردم منطقه مدعی اند املاک متعلق به آن‌ها است و از گذشته تاکنون در آنجا به دامداری مشغولند.

 

وی اضافه کرد: با توجه به خشکسالی ۲۰ سال اخیر در سیستان و بلوچستان اهالی این روستا‌ها تمامی دام و احشام شان را از دست داده‌اند. فاصله شرقی‌ترین روستا که از مرز مهرستان آغاز می‌شود تا مرکز بخش ایرندگان حدودا ۶۰ الی ۷۰ کیلومتر است و از آن روستا تا خاش و اولین بیمارستان ۱۵۰ کیلومتر می‌شود. جاده تعریف شده شوسه و خودرو ندارند. بیماران اورژانسی مانند خانم‌های باردار یا مار و عقرب گزیدگان را به هیچ عنوان به موقع نمی‌توان به مراکز درمانی رساند.

شندوک فاقد آب، برق و مدرسه است

مرادی گفت: روستای شندوک فاقد برق و آب بوده و فضای آموزشی برای دانش‌آموزان آن تنها یک چادر اهدایی هلال احمر است. این روستا بیش از ۱۵ خانوار و نزدیک به ۶۰ نفر جمعیت دارد. در هر صورت عشایر و زیر مجموعه خانواده بزرگ سازمان امور عشایر به حساب می‌آیند که نیاز است این سازمان به مشکلات شان رسیدگی کند.

 

۱۴ نفر از اهالی با مصرف آب آلوده به بیماری گوارشی مبتلا شدند

وی اضافه کرد: اهالی روستای شندوک سال‌ها است از آب چاه سنتی که به وسیله یک موتور آب فرسوده بنزینی کار می‌کرد استفاده می‌کنند که اخیرا این موتور آب خراب و از کار افتاد و باعث شد آب در چاه مانده و به دلیل عدم مکش به وسیله موتور آب آلوده شود. حدودا ۱۴ نفر از اهالی به دلیل مصرف از این آب آلوده دچار بیماری گوارشی شده و یک هفته بدون جا و مکان در شهرستان خاش برای درمان سرگردان شدند.

مرادی ادامه داد: تاکنون هم مسئولان چاره اندیشی نکرده و موتور آبی در اختیار این اهالی قرار نداده اند و از چاه تا محل سکونت شان حدودا ۱۰۰۰ متر فاصله دارد که اهالی مجبورند با دبه آب مورد نیازشان را با دوش حمل کنند.

وی گفت: اداره امور عشایری شهرستان خاش با اداره کل در استان هماهنگ کرد و ۲ تانکر برای اهالی سفارش داد که اهالی با هزینه شخصی خودشان مجبور شدند مسافت ۳۲۰ کیلومتر را تا زاهدان رفته و یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برای حمل تانکر‌ها کرایه بپردازند.

این فعال اجتماعی اضافه کرد: زمین آن محدوده گچی و آهکی است که تانکر‌های فلزی خیلی زود زنگ زده و آب داخل شان رسوب می‌گیرد و در نتیجه باعث بیماری کلیوی و گوارشی در بین اهالی می‌شود. ضمنا تانکر آبی که اهالی برای رسیدن به آن باید ۱۰۰۰ متر را طی کنند به چه درد می‌خورد؟ یا مثلا کف شکنی چاه که آب فعلی آن تخلیه نشده باعث مسموم می‌شود و عملا کارایی ندارد.

وی گفت: فاصله شندوک با نزدیک‌ترین روستایی که در همجواریش قرار دارد ۳ الی ۴ کیلومتر است. این در حالی است که منطقه زمستان‌های سرد و خشنی دارد و هنوز به اهالی سهمیه نفت نداده‌اند.

 

مرادی افزود: اهالی، عشایر این منطقه هستند و اجدادشان هم در همین مناطق زندگی کرده‌اند و در گذشته چاه آب و تعدادی نخل داشتند که به دلیل خشکسالی‌های پی در پی خشک شده‌اند. متاسفانه در گذشته دسترسی و سواد نداشته‌اند که زمین‌های شان را ثبت سند کنند. منابع طبیعی اعلام کرده زمین‌ها متعلق به منابع ملی است. اهالی باید کجا بروند در حالی که اهل همین منطقه و در محدوده چراگاه‌های شان زندگی می‌کنند.

وی گفت: منابع طبیعی ۹۵ درصد اراضی را به نام خودش ثبت کرده و تنها ۵ درصد را برای جمعیتی حدود ۴ میلیون نفر باقی گذاشته است. نصف ارضی کشاورزی اهالی را که سال‌ها در آن‌ها گندم، و جو، صیفی جات و نخل کاشته اند را ثبت ملی کردند که روستاییان در تلاشند بتوانند اراضی پدری شان را پس بگیرند که البته تاکنون موفق نشده اند.

مرادی عنوان کرد: روستای نرآپ دقیقا از بالای خانه‌های شان کابل برق می‌گذرد، ولی برق ندارند و یکی از قنات‌های بسیار قدیمی منطقه در آن محدوده قرار دارد که ممکن است قدمتش به ۳۰۰ سال برسد. ولی هیچگونه خدماتی به آن‌ها ارائه نداده اند چرا که معتقدند محل سکونت شان ثبت ملی است که این بی مهری‌ها درد و رنج اهالی را دو چندان کرده است.

این فعال اجتماعی ادامه داد: همه جاده‌ها را در طی سال در این منطقه تیغ نمی‌زنند، گریدر می‌رود تا یک منطقه و روستای خاص و بعد آنجا را که تیغ زد اعلام می‌کند دستگاه خراب شده است. حالا مسیر‌ها همه کوهستانی و رودخانه‌ای است و با باران‌های شبه قاره هندی سالی یک دفعه به طور ناگهانی تمامی مسیر با بارندگی مسدود می‌شود و راه دسترسی به بخش مرکزی بسته می‌شود.

وی ادامه داد: با تشکیل خانواده‌های جدید در منطقه اجازه ساخت و ساز در روستا‌ها به آن‌ها داده نمی‌شود و مدام اعلام می‌کنند این مناطق متعلق به منابع ملی است و هیچ کس اجازه ساختن خانه ندارد.

این فعال اجتماعی ادامه داد: خانه روستاییان کپری یا اتاق‌هایی است که با سنگ رودخانه و گل ساخته می‌شود و با خار و خاشاک سقفی برایش درست می‌کنند. اهالی منطقه همه فقیرند و با مانع تراشی‌ها مجبورند ترک وطن کرده و بدون هیچ آینده‌ای به حاشیه شهر‌ها بروند که آن هم مشکلات خودش را دارد.

وی بیان کرد: در صورتی که می‌توان با در اختیار گذاشتن چندین رأس دام به روستائیان به جای دام‌های تلف شده شان و یا چندین جوجه پرورشی و ارائه نهال نخل رایگان آن‌ها را به زندگی در روستا دلگرم کرد.

 

وی گفت: متاسفانه اینجا مسئولان به جای چاره اندیشی میدان را خالی می‌کنند. به فرض مثال حتی اگر این زمین‌ها متعلق به منابع ملی باشد آیا کودکان این منطقه حق داشتن مدرسه برای آموزش ندارند؟ نباید جاده، امکانات بهداشتی و آبی برای آشامیدن داشته باشند؟

عنایت‌الله ایرندگانی بخشدار خاش نیز در ادامه در این باره گفت: از آنجا که در این منطقه هر خانواده‌ای در یک جا سکونت کرده و زندگی می‌کنند و به شغل دامداری مشغولند، این موضوع باعث پراکندگی جمعیت روستایی در مناطق شده است.

ایرندگانی ادامه داد: این روستاییان برای خدمات دهی بهتر همگی در یک منطقه تجمع نمی‌کنند و در مناطقی که دور از خدمات مانند جاده و درمان و آموزش زندگی می‌کنند که البته این نوع زندگی کردن را خودشان انتخاب کرده‌اند. خدمات دهی به ۳ الی ۴ خانوار برای دولت مشکل است. بیست کیلومتر خط برق کشیدن برای ۴ خانوار اصلا توجیه منطقی ندارد.

وی گفت: در ابتدا یک خانوار در منطقه‌ای سکونت کرده و بعد فرزندان شان بزرگ شده و ازدواج کردند و چند خانوار را تشکیل داده اند که البته اینگونه موارد اینجا زیاد است و از خدماتی از جمله برق، آب و مدرسه بهره‌مند شده اند. همیشه نباید نیمه خالی لیوان را دید و خدماتی را که به امثال این روستاییان هم ارائه داده شده را باید دید. برای مابقی روستا‌ها هم برنامه‌هایی این چنینی در نظر داریم.


ایرندگانی ادامه داد: روستای شندوک آب چاه شان در یک بازه زمانی آلوده شد که ما از طریق شبکه بهداشت برای شان کلر زنی کردیم و آب چاه تخلیه شد. این چاه به تازگی حفر نشده که بگویند باعث مسمومیت اهالی شده و سال‌ها است که اهالی از همین آب استفاده می‌کنند. مشکل این چاه تا حدودی برطرف شده و تانکر آب هم در اختیارشان گذاشته ایم.

بخشدار ایرندگان افزود: برای تخلیه راحت‌تر آب از چاه روستای شندوک از طریق خیرین برای تهیه پمپ خورشیدی پی‌گیر هستیم. اما برای برق نه تنها این روستا بلکه ۴۰۰ روستای دیگر در سطح استان که برای سکونت اختیار کرده‌اند متعلق به منابع ملی است. اگر مشکل اهالی با منابع طبیعی حل شود به آن‌ها برق رسانی می‌شود.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازایلنا، تاریخ انتشار:۲۹آبان ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۱۵۰۷۸۶/ ilna.news