شعار سال  : اگر هر کدام از ما سیری گذرا در شهرهای محل سکونت‌مان داشته باشیم، تابلوهای متعدد مدارس غیرانتفاعی را به وفور در اطراف و اکناف آن مشاهده می‌کنیم که زمینه را برای منافع شخصی عده‌ای فراهم کرده است. مدارسی که شاید ایده اولیه ایجاد آن کم کردن بار مالی دولت بود، اما بدون شک این امر اتفاق نیفتاد. آنچه در این باره باید بدان توجه شود، این واقعیت است که به چه میزان دغدغه‌های آموزشی در این مدارس در اولویت بالایی قرار دارد؟ بی‌گمان، استفاده از نیروهای مجرب، نیاز به هزینه‌های بالایی دارد که نمی‌تواند مسئول یک مدرسه غیر انتفاعی در ابتدای کار براحتی از عهده آنها برآید، بنابراین مجبور است مجموعه‌اش را با فارغ‌التحصیلانی که نیازمند کار هستند پر کند، که متأسفانه موج تحصیل کرده‌های بیکار، زمینه انجام این کار را فراهم کرده است. باید این مهم را در نظر داشته باشیم که صرفاً مدرک یک فرد نمی‌تواند در رشد آموزشی مؤثر باشد، چرا که توسعه کیفی آن نیازمند استانداردهای آموزشی است و از طریق مدرک به تنهایی محقق نمی‌شود.

در شهرهای کوچک تر، متأسفانه آن قدر فرهنگ چشم و هم چشمی گسترش پیدا کرده که ثبت‌نام در مدارس غیر انتفاعی را نیز تحت‌الشعاع خود قرار داده است! بی‌گمان، جذب افراد ناکارآمد علی رغم همه جذابیت‌های ظاهری محیط نمی‌تواند راهکاری منطقی باشد. در این مدارس، متأسفانه به دلیل اینکه موفقیت‌های خود را به رخ اولیا بکشانند، به دانش‌آموزان، فراتر از ظرفیت دریافت آنها فشار وارد کرده و دانش‌آموز بتدریج دچار نوعی بی‌علاقگی می‌شود. باید پذیرفت که روال طبیعی زندگی اجتماعی دانش‌آموز در همان محیطی که دانش‌آموزان متنوع حضور دارند(مدارس دولتی)بیشتر تحقق می‌یابد و دانش‌آموز از جامعه‌پذیری بیشتری برخوردار خواهد بود. البته در این مورد ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که سیستم آموزشی باید تلاشش را مصروف این کند که جذابیت‌های محیط مدارس را افزایش داده و محیط پرنشاط تری را به ارمغان آورد تا همه دانش‌آموزان مبتنی بر استعداد و علاقه خود زمینه رشد و پیشرفت را داشته باشند و اولیا مجبور نباشند، فرزندانشان را به مدارس غیر دولتی بسپارند که انحصار آموزشی سختی بر آنها حاکم بوده و رشد اجتماعی دانش‌آموز در آنها به فراموشی سپرده می‌شود، اگرچه باید قبول کرد که گزینش افراد و تعداد مدارس نیز در این مورد باید منطقی و اصولی باشد. البته میزان دریافت شهریه هم آنچنان مشخص نیست. در زمان ثبت‌نام روی یک بنر بزرگ در مدارس هزینه‌های مصوب نصب می‌شود اما همان موقع به خانواده‌ها گفته می‌شود که این پولی است که به عنوان کف هزینه‌ها در نظر گرفته می‌شود.

این مدارس مطرح می‌کنند که ما کارهای دیگری را هم انجام می‌دهیم، بنابراین هر کدام از این مدارس با توجه به منطقه خود هزینه‌ای تعیین می‌کنند. مدارسی هستند که مصوب آن 2 میلیون بود و با هزینه‌هایی که خود آن مدرسه تعیین کرده بود به حدود 4 میلیون تومان رسیده بود.

البته طبقه ‌بندی‌هایی در برنامه‌های جدید در نظر گرفته شده است که شاید باعث بهبود اوضاع شود، : این طبقه‌بندی از قبل هم بوده ولی مدارس غیرانتفاعی به هر نحوی که شده مبلغی را که خود مدنظر دارند اعمال می‌کنند. تا به حال به این شکل بوده که آموزش و پرورش نمی‌توانسته آنها را محدود کند که مبلغ تعیین شده را بپردازند. مدارس غیرانتفاعی مانند بازار آزاد است. در بازار آزاد هم اساس بر قانون عرضه و تقاضا است. شما در نظر داشته باشید مدرسه‌ای را که شهریه خود را هفت میلیون تومان تعیین کرده و زمانی که به آن رجوع می‌کنند همه آن هفت میلیون تومان را به هر شکلی که شده از خانواده‌ها می‌گیرند، چون متقاضی دارند. بنابراین آموزش و پرورش هر کاری که کند مدارس غیرانتفاعی کار خود را خواهند کرد و از آموزش و پرورش خصوصی تبعیت می‌کنند.

براین اساس نمی توان انتظار داشت که برای مدارس غیر انتفاعی یک الگوی واحد شهریه ای تعیین شود، اگرچه انتظار اینست و والدین هم هرچند وضعیت مالی مناسبی داشته باشند، می خواهند که شهریه ای را پرداخت کنند که متناسب با امکانات و خدمات آموزشی باشد، اما شهریه های متغیر که هیچ دلیل و توجیه منطقی هم پشت آنها نیست، تمام چرخه این انتظارات را بر هم زده است.

با این حال سؤال اینجاست که آیا این نامتناسب بودن شهریه که گاهی در برخی مدارس غیر انتفاعی داد والدین را بر می آورد، می تواند تصویر مثبتی از این مدارس را در اذهان مردم تداعی کند؟ بی شک ثبت نام تعداد زیادی دانش آموز در این مدارس نشان می دهد که کیفیت آموزشی مدارس غیر انتفاعی ارتباط مستقیمی با شهریه ها ندارد، چراکه مردم باور کرده اند کیفیت مدارس غیر انتفاعی حتی اگر شهریه ای به نرخ بازار آزاد بگیرد، تضمین کننده کیفیت آموزشی هم هست.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 6014، يكشنبه 8 شهريور 1394، صفحه16