بشکه‌های خوک و دوگانه غلط رشد پایه پولی یا انتشار اوراق؟

متاسفانه کشور دارای اقتصاد نفتی و اقتصاد غیرمشارکتی دولت محور، با برخورد به کسری بودجه، بشکل تاریخی اقدام به استقراض از بانک مرکزی نموده و بستر‌های تاریخی افزایش پایه پولی را فراهم نموده است. از چند سال پیش با مجوز شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور، مجوز انتشار اوراق فراهم شد. اوراقی که قرار بود برای پروژه‌های سرمایه‌ای مصرف شود، عملا برای رفع کسری بودجه جاری دولت مورد استفاده قرار گرفت. سنت غلطی که بحران استقراض داخلی را سبب شده است.

شعار سال: با برخورد دولت‌های بعد از انقلاب به کسری بودجه، بشکل تاریخی استقراض از بانک مرکزی و افزایش پایه پولی مورد استفاده قرار گرفت. فعالیت غلطی که تا چندین سال پیش ادامه داشت و با تصویب شورای عالی هماهنگی‌های اقتصادی، انتشار اوراق جای آن را گرفت.

مقرر بود که درآمد حاصل از انتشار اوراق جای خالی بودجه عمرانی را پر نموده و بعنوان عاملی توسعه‌ای مورد توجه قرار گیرد. در حالی که عملا بعنوان روشی برای تامین کسری بودجه جاری، مورد استفاده قرار گرفت.

روندی که بحران بدهی داخلی را رقم زد و کشور را در آستانه مشکلات عظیم قرار داد. در سال ۱۳۹۸، ۳۲ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد. در سال ۱۳۹۹ با افزایشی ۸۰ برابری نسبت به سال ۹۳، مبلغ ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق قرضه منتشر گردید. حدی از استقراض داخلی که عملا بورس را از رده خارج نمود.

اگر این روند ادامه یابد، مسلما کشور دچار بحران شدید استقراض داخلی شده و مسائل ورشکستگی ملی یا تهدیدات امنیت داخلی مطرح خواهد شد.

صحبت‌های معاون وزیر اقتصاد و رئیس پیشین دیوان محاسبات در این خصوص شنیدنی است.