متیل فنیدات (با نام تجاری ریتالین) و میزان اثر حدودا چهار ساعته، از ترکیبات مشابه آمفتامینها (ماده مخدر شیشه) که بصورت قرصهای پنج، ۱۰ و ۲۰ میلیگرمی در دسترس بوده و در پزشکی برای درمان بهبود و درمان افسردگی، اختلالات کم توجهی و بیش فعالی تجویز میشود. متاسفانه به دلیل باورهای اشتباه، بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان اقدام به مصرف ریتالین کرده و از آن به عنوان قرص تمرکز و شب امتحان یاد میکنند غافل از اینکه مصرف خارج از دستور پزشک آن عوارض مخربی بر روی سلامت فرد دارد و باعث وابستگی مصرف کننده به این محرک میشود. آیا آموزش و پرورش، وزارت عتف، وزارت بهداشت و درمان و سایر مراجع ذی صلاح، نباید درباره افزایش مصرف وحشتناک این قرص، هشدار دهند؟ چند چندیم آقایان؟ کجای فکر شما به فکر حفظ سلامت دانشجویان و دانش آموزان است؟
شعار سال: محمدرضا قدیرزاده، کارشناس درمانگر و پژوهشگر حوزه اعتیاد مدعی است که براساس گزارشها، در زمانهای کنکور و فصل امتحانات آمارها نشان دهنده افزایش ۵۰ درصدی مصرف ریتالین در کشور بوده و براساس نتایج یک مطالعه روی دانشجویان ایرانی، از هر ۱۰ دانشجو، ۶ نفر سابقه مصرف ریتالین دارند.
ریتالین از نظر اعتیادزایی در کنار سایر اعضای خانواده آمفتامینها (همچون اکستازی) قرار گرفته و باعث تحریک سیستم عصبی و ترشح دوپامین میشود به همین علت از این دارو در دوزهای پایین برای بیمارانی که به علت کمبود دوپامین در مغز با مشکلاتی مثل عدم تمرکز مواجه هستند، استفاده میگردد.
از مهمترین عوارض ریتالین، قابلیت ایجاد اعتیاد و وابستگی شدید جسمی و روانی در فرد مصرف کننده است؛ همچنین از دیگر عوارض این دارو میتوان به واکنشهای آلرژیک، نعوظ طولانیمدت، بیخوابی، معده درد، کاهش وزن، سردرد، تهوع و استفراغ، خشکی دهان، تپش قلب و فشار خون و علائم روانپزشکی همچون هذیانگویی، گیجی و منگی، روان پریشی و توهم اشاره کرد.
در صورتی که ریتالین از طریق بینی (اسنیف) و یا وریدی (تزریق) به مقدار زیاد مصرف شود، از یک ماده درمانی به ماده اعتیادآور تبدیل میشود. در صورتی که ریتالین به صورت وریدی وارد بدن شود، وجود آن در بدن با کوکائین قابل تشخیص نیست، میزان جذب کوکائین چهار تا ۶ دقیقه و متیل فنیدات چهار تا هشت دقیقه است؛ از این رو میتوان گفت این ماده از نظر میزان جذب مشابه است. گزارشهای زیادی از مرگ ناگهانی و ایست قلبی در بیماران مبتلا به مشکلات جدی قلبی بر اثر مصرف ریتالین گزارش شده است.
ترک ریتالین باید حتماً تحت نظر روانپزشک و روانشناس انجام شود زیرا نیازمند درمانی چندجانبه از جمله سم زدایی و روان درمانی است تا تا در کنار سلامت جسمانی، با برگزاری جلسات مشاوره و دریافت خدمات روانشناختی، اثرات سو ریتالین از ذهن و روان فرد مصرف کننده پاک شود. روان درمانی میتواند شامل درمانهای شناختی-رفتاری، خانواده درمانی و مشارکت اجتماعی باشد.
در صورتی که مصرف ریتالین به صورت خودسرانه باشد، منجر به علائم ناخوشایندی میشود. از جمله علائم ترک ریتالین میتوان به عدم توانایی در تمرکز، نوسانات خلقی، خوابآلودگی، خستگی و بیخوابی، افزایش اشتها و وزن، یبوست، تحریکپذیری و پرخاشگری افسردگی، نامنظم شدن ریتم ضربان قلب اشاره کرد که در بسیاری از موارد افراد برای رهایی یافتن از این علائم به مصرف مجدد ریتالین روی میآورند.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون