شعارسال: ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک یکی از موضوعاتی است که سال‌ها به طول انجامیده است و در ادوار گذشته مسئولان کشوری و استانی بسیاری در این زمینه صحبت کرده و وعده‌های زیادی داده‌اند، اما تاکنون هیچ یک از این وعده‌ها عملی نشده است.

این بنای تاریخی که مربوط به دوره ساسانیان است بیشتر نقش بسیار مهمی در توسعه ظرفیت گردشگری شهر خرم آباد و استان لرستان دارد چنانچه با افزایش فضای این دژ شاپوری می‌توان از ساختمان‌های موجود در حریم آن برای ایجاد موزه و جبران کمبود فضای موزه در استان استفاده کرد.

اما شاید مهمترین دستاورد افزایش حریم قلعه فلک الافلاک، ثبت جهانی این اثر تاریخی بی نظیر است، موضوعی که مطالبات دیرینه مردم لرستان است.

ثبت قلعه فلک الافلاک در فهرست آثار سازمان جهانی یونسکو باعث می‌شود از این پس لرستان از جایگاه ویژه‌ای در زمینه گردشگری و توریست برخوردار شود و نام خرم آباد در کنار شهر‌های مهم تاریخی ایران در فهرست جهانی قرار بگیرد.

علاوه بر این ثبت قلعه فلک الافلاک در آثار جهانی سازمان یونسکو باعث می‌شود سالانه اعتبارات ویژه ایی برای آن اختصاص یابد تا پس از این رویداد، کار استحکام بخشی و مرمت این بنای تاریخی هم با سرعت بیشتری انجام شده و مشکلات مالی در این زمینه پایان یابد.

از آنجایی که توسعه صنعت توریست در چند سال گذشته به صورت ویژه مدنظر مدیریت ارشد استان لرستان قرار گرفته است، بی شک افزایش حریم قلعه و ثبت جهانی آن گام بسیار مهم و بلندی در جهت تبدیل شدن لرستان به مقصد گردشگری خواهد بود.

اما افزایش حریم قلعه فلک الافلاک کار آسانی نیست به گونه‌ای که این موضوع سال‌های سال به سرانجام نرسیده است و در حقیقت این اقدام نیاز به توجه ویژه‌ای از سوی مسئولین کشوری دارد چراکه اعتبار قابل توجهی برای تملک ابنیه حریم قلعه نیاز است.

پیش از این رئیس سازمان میراث فرهنگی و همچنین رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور دولت یازدهم در سفر‌هایی که به استان لرستان داشتند وعده داده بودند که اعتبار لازم را برای خرید ساختمان‌های اطراف حریم قلعه در کوتاهترین زمان تامین خواهند کرد، اما متاسفانه تاکنون ایم وعده‌ها عملی نشده است.

خوشبختانه با پیگیری‌های مسئولان استانی چرخه واگذاری و انتقال زمین‌های اطراف قلعه در چند وقت اخیر با سرعت بیشتری در جریان است و استاندار لرستان هم توجه ویژه‌ای به این مسئله دارد و تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا حریم این اثر تاریخی آزاد شود.

بی شک ثبت جهانی این اثر تاریخی برگ زرینی در پرونده مدیریت مسولان استان لرستان به شمار می‌رود و مسئولان لرستانی با انجام این کار ضمن اینکه بزرگترین رویداد تاریخ میراث فرهنگی استان لرستان را رقم می‌زنند نام خود را هم در تاریخ میراث فرهنگی لرستان جاودانه می‌کنند.

خوشبختانه با دستور رئیس جمهور برای پیگیری روند افزایش حریم قلعه فلک الافلاک، این موضوع وارد فاز جدید و جدی تری شده است و به نظر می‌رسد در صورت اجرای دستورات رئیس جمهور و تامین اعتبارات مورد نیاز به زودی شاهده توسعه حریم دژ شاپوری خواهیم بود.

به هر حال امیدواریم وعده رئیس جمهور برخلاف وعده‌های گذشته دیگر مسئولان رنگ عمل به خود بگیرد تا پس از سال‌ها انتظار شاهد ثبت جهانی مهمترین اثر تاریخی استان لرستان باشیم.

علی مصطفی نژاد؛ کارشناس میراث فرهنگی در ارتباط با اهمیت افزایش حریم قلعه فلک الافلک اظهار داشت: با افزایش فضای قلعه فلک الافلاک می‌توانیم فرصت‌های خیلی خوبی برای استان ایجاد کنیم و می‌توانیم پایگاه فرهنگی بسیار خوبی برای استان ایجاد کنیم.

علی مصطفی نژاد گفت: توسعه حریم قلعه این فرصت را بوجود می‌آورد تا آن را در فهرست دائم آثار تاریخی یونسکو به ثبت برسانیم و گردشگر‌های زیادی را به استان لرستان جذب کنیم.



وی به روند توسعه حریم قلعه فلک الافلاک اشاره نمود و عنوان کرد: اتفاقی که در حال حاضر با پیگیری استاندار لرستان و مسئولان استان در حال انجام است در تاریخ میراث فرهنگی لرستان بی نظیر است.

این کارشناس میراث فرهنگی به دیدار رئیس جمهور با استاندار لرستان و پیگیری استاندار برای جذب اعتبارات لازم برای آزاد سازی -واگذاری و انتقال- قلعه اشاره نمود و بیان داشت: وقتی رئیس جمهور شخصا به این موضوع ورود پیدا می‌کند نشان از اهمیت بسیار زیاد موضوع دارد و لذا دیگر جای هیچ گونه کوتاهی نبوده و کوتاهی در کار قابل پذیرش نیست.

وی توسعه حریم قلعه فلک الافلاک را از شاخص‌های مهم در فرهنگ و تاریخ لرستان عنوان کرد و افزود: توسعه حریم قلعه از آرزو‌های دیرینه همه فرهیختگان و اهل فرهنگ استان لرستان است؛ به گونه ایی از ۴۰ سال پیش تا کنون بدنبال افزایش حریم قلعه فلک الافلاک بوده ایم.

مصطفی نژاد تلاش‌های استاندار لرستان در روند آزاد سازی قلعه را ستودنی دانست و ابراز داشت: افزایش حریم قلعه فلک الافلاک پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که خوشبختانه در حال حاضر این روند با تلاش استاندار در حال انجام است و در حقیقت این کار فقط با همت و محوریت استاندار لرستان در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: حالا که وضعیت قلعه فلک الافلاک در حال سر و سامان گرفتن است باید از همین حالا برنامه ریزی بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت لازم را در خصوص توسعه ظرفیت گردشگری و فرهنگی این بنای تاریخی انجام دهیم تا ضمن ثبت جهانی آن از ظرفیت این اثر استفاده بیشتری داشته باشیم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان لرستان با تشریح روند وضعیت قلعه فلک الافلاک، بیان داشت: پیگیری‌هایی که از مدت‌ها پیش انجام دادیم اعتبارات لازم برای افزایش حریم قلعه تصویب شده است وبه محض ابلاغ اعتبارات ۹۵ برای پرداخت به ارتش و سپاه در اختیار ما قرار می‌گیرد.

غلامرضا سلیمانی گفت: وزارت کشور زمین مورد نیاز جهت ایجاد پادگان جدید را در اختیار سپاه حضرت ابوالفضل (ع) لرستان قرار می‌دهد و جلسه نهایی در این زمینه بزودی در تهران برگزار می‌شود.



وی تاکید کرد: با توجه به دستور رئیس جمهور و همچنین رئیس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور برای تامین اعتبار افزایش حریم قلعه فلک الافلاک، قطعا تا پایان سال ۹۵ شاهد توسعه این بنای تاریخی خواهیم بود.

سلیمانی اظهار داشت: بدون شک توسعه و ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک یک سونامی در بحث گردشگری استان لرستان بوجود آورده و موجب رونق گردشگری لرستان می‌شود.

وی گفت: با افزایش حریم قلعه فضای مورد نیاز برای ایجاد فضا‌های پذیرایی فراهم می‌شود ضمن اینکه می‌توان از ساختمان کنونی مهمانسرای ارتش برای استفاده بعنوان موزه مردم شناسی استفاده کنیم، تا پس از آن از فضای داخل قلعه فقط بعنوان موزه باستان شناسی استفاده کرده و بتوانیم آثار تاریخی بیشتری را در آن به نمایش بگذاریم.

مدیرکل میراث فرهنگی استان لرستان افزود: پس از توسعه حریم قلعه فلک الافلاک درب ورودی آن تغییر می‌کند و پس از آن گردشگران از محوطه مجاور بازارچه صنایع دستی وارد قلعه خواهند شد و این باعث می‌شود معضل کنونی ترافیک در درب قلعه برطرف شود.

سلیمانی عنوان داشت: با واگذاری و انتقال حریم قلعه روند ثبت جهانی این اثر تاریخی روند سریعتری می‌گیرد و امیدواریم هر چه سریعتر این دژ تاریخی از ثبت موقت خارج شده و در فهرست آثار تاریخی یونسکو ثبت دائم شود.

وی خاطر نشان کرد: میراث فرهنگی هر اقدامی که برای ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک لازم باشد را انجام می‌دهد و بی شک هر موضوعی که در روند ثبت جهانی آن خللی وارد کند برطرف خواهد شد.

معاون اداره کل میراث فرهنگی لرستان هم اظهار داشت: برای واگذاری و انتقال حریم قلعه فلک الافلاک ۴۰ میلیارد تومان مورد نیاز است که رئیس جمهور قول داده است تا این اعتبار بزودی تخصیص پیدا کند.

محمدرضا اسدی گفت: اگر این ۴۰ میلیارد تومان تخصیص یابد مشکل خاصی در واگذاری و انتقال حریم این بنای تاریخی منحصر به فرد وجود ندارد و فقط پروسه جابه جایی ارتش و سپاه می‌ماند که در این زمینه مشکل خاصی وجود ندارد.

وی به روند ثبت جهانی قلعه فلک الافلاک اشاره نمود و عنوان کرد: اولتیماتوم اولیه برای فراهم کردن شرایط لازم ثبت جهانی قلعه در سازمان یونسکو تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی است و اگر شرایط لازم فراهم نباشد ممکن است قلعه فلک الاافلاک از لیست ثبت در فهرست جهانی یونسکو حذف شود، لذا باید تمام تلاش خود را انجام دهیم تا موانع موجود را برطرف می‌کنیم.

اسدی همکاری و تلاش مسولان ارشد استان و کشور را برای واگذاری و انتقال حریم قلعه و ثبت جهانی آن ضروری دانست و ابراز داشت: شورای ثبت جهانی آثار تاریخی کشور قبل از ارسال مدارک قلعه به سازمانه جهانی یونسکو به صورت دقیق آن‌ها را بررسی می‌کند تا مبادا مشکلی در آن وجود داشته باشد و اگر مشکلی وجود داشته باشد باید در موعد مقرر آن را برطرف کرد.

مدیر پایگاه قلعه فلک الافلاک بیان داشت: سال گذشته قرار بود واگذاری و انتقال حریم قلعه فلک الافلاک انجام شود، اما متاسفانه هیچ بودجه ایی در این زمینه اختصاص پیدا نکرد.

احمد نصراللهی گفت:سال ۹۴ جناب نوبخت در سفری که به استان داشت پس از بازدید از قلعه فلک الافلاک نسبت به تخصیص اعتبار لازم برای واگذاری و انتقال حریم قلعه قول مساعد داد و بر همین اساس تفاهم نامه ایی بین سازمان میراث فرهنگی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی منعقد شد تا بر این اساس اعتبار مورد نیاز در سال ۹۵ تخصیص پیدا کند.

وی با بیان اینکه تاکنون حتی یک ریال بابت افزایش حریم قلعه تخصیص پیدا نکرده است، عنوان داشت:در مجموع ۴۰ میلیارد تومان برای توسعه حریم قلعه فلک الافلاک مورد نیاز است که نیمی از این مبلغ از محل اعتبارات استانی و نیمی از محل اعتبارات ملی تامین می‌شود.

نصراللهی توسعه فضای قلعه فلک الافلاک را گامی بلند در جهت ثبت جهانی این بنای تاریخی دانست و خاطرنشان کرد: ثبت جهانی هر اثر تاریخی نقش مهمی در جذب گردشگر‌های خارجی به آن منطقه دارد چرا که نام اثر ثبت شده در سایت سازمان جهانی یونسکو قرار می‌گیرد و باعث می‌شود گردشگران از این طریق مقصد گردشگری خود را انتخاب کنند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر هیچ نامی از لرستان در سایت جهانی یونسکو وجود ندارد، تصریح کرد: اگر پایگاه قلعه فلک الافلاک ثبت جهانی شود کل اعتبارات آن در ردیف میراث جهانی قرار می‌گیرد.

مدیر پایگاه قلعه فلک الافلاک ابراز داشت:دستاورد دیگری که ثبت جهانی قلعه دارد این است که باعث می‌شود دانشگاه‌ها و موسسات وابسته به سازمان جهانی یونسکو برای کار‌های مطالعاتی این بنای تاریخی را انتخاب کنند و عملیات‌های بازسازی و مرمت آن را با هزینه خود انجام دهند.

نصراللهی خاطرنشان کرد: واگذاری و انتقال حریم قلعه فلک الافلاک فقط منوط به تخصیص اعتبارات است که امید می‌رود در سال ۹۵ با مساعدت دولت شاهد تحقق این آرزوی دیرینه باشیم.

درحالی ثبت جهانی و توسعه حریم قلعه فلک الافلاک اکنون به مطالبه عمومی تبدیل شده است که شاید نخسین کسی که دغدغه این بنای تاریخی را در ۲۵ سال پیش مطرح کرد مقام معظم رهبری بود که در تاریخ ۰۱/۱۰/۱۳۷۰ دستور آزاد سازی این بنای تاریخی را داده است.

از طرفی به دلیل اینکه سپاه حضرت ابوالفضل (ع) در حریم قلعه است و به نوعی این پادگان قدمگاه شهدا محسوب می‌شود و برای مردم از جایگاه ارزشمندی برخوردار است با این وجود سپاه پاسداران که خود را در انجام امور فرهنگی پیش قدم می‌داند، در این راستا نیز پا پیش گذشه است و آمادگی خود را برای همکاری در این زمینه اعلام کرده است.

به طوری که سال گذشته تفاهم نامه‌ای میان سپاه حضرت ابوالفضل (ع) در این زمینه صورت گرفته است؛ حال باید دید مسئولین تا چه میزان به تعهدات قانونی خود در پرداخت مطالبه پادگان امام حسین (ع) و جابه جایی به مکان دیگر پایبند هستند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت سفیر افلاک، تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۳۹۵، کدخبر: ۲۴۶۳: www.safireaflak.ir