شعارسال: صنعت ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی هر کشور محسوب می‌شود که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با بسیاری از صنایع دیگر در ارتباط است. در سال‌های اخیر، افزایش قیمت مصالح ساختمانی به یکی از چالش‌های جدی این صنعت تبدیل شده و بسیاری از پروژه‌های عمرانی و ساختمانی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. این افزایش قیمت، علاوه بر تأثیر مستقیم بر هزینه‌های ساخت‌وساز، بر قدرت خرید مردم، قیمت نهایی مسکن و رونق یا رکود بازار تأثیرگذار بوده است. در ادامه دلایل افزایش قیمت مصالح ساختمانی، پیامد‌های آن بر بازار مسکن و راهکار‌های احتمالی برای کنترل این روند بررسی خواهد شد.

دلایل افزایش قیمت مصالح ساختمانی

نوسان نرخ ارز: یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش قیمت مصالح ساختمانی، نوسان نرخ ارز است. بسیاری از مواد اولیه مورد استفاده در صنعت ساختمان، مانند آهن، فولاد، سیمان و برخی تجهیزات تأسیساتی، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به واردات هستند. افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه‌های تأمین این مواد شده و در نتیجه قیمت نهایی مصالح بالا می‌رود.
افزایش هزینه‌های انرژی، دستمزد نیروی کار و حمل‌ونقل از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت مصالح ساختمانی است که از بالا رفتن نرخ ارز تأثیر می‌پذیرد. به عنوان مثال افزایش نرخ ارز باعث گران شدن بهای سوخت می‌شود که تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های حمل‌ونقل دارد و در نتیجه قیمت نهایی مصالحی مانند سیمان، آجر و گچ که نیاز به جابه‌جایی گسترده دارند نیز افزایش می‌یابد.
کاهش عرضه و افزایش تقاضا: در برخی دوره‌ها، به دلیل کاهش تولید داخلی یا محدودیت‌های ناشی از مشکلات اقتصادی و تحریم‌ها، عرضه برخی از مصالح ساختمانی کاهش پیدا می‌کند. از سوی دیگر، با افزایش تقاضا در پروژه‌های عمرانی دولتی و خصوصی، قیمت این مصالح افزایش می‌یابد.
تحریم‌های اقتصادی باعث ایجاد محدودیت در واردات بسیاری از مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای تولید مصالح ساختمانی شده که این مسئله تولید داخلی را کاهش داده و منجر به افزایش قیمت‌ها شده است. همچنین، سیاست‌های اقتصادی مانند کنترل‌های دولتی، مالیات‌ها و تعرفه‌های گمرکی نیز برافزایش قیمت نهایی مصالح تأثیر گذار بوده است.
واسطه‌گری و احتکار:یکی دیگر از مشکلات مهم در بازار مصالح ساختمانی، حضور واسطه‌ها و دلالان است که با خرید و احتکار مصالح به طمع سود بیشتر باعث افزایش قیمت‌ها می‌شوند. در برخی موارد، تولیدکنندگان به دلیل پیش‌بینی افزایش قیمت در آینده، عرضه محصولات خود را کاهش می‌دهند که این امر به التهاب بیشتر بازار منجر می‌شود.

تأثیر افزایش قیمت مصالح بر بازار مسکن

افزایش قیمت تمام‌شده مسکن: یکی از پیامد‌های مستقیم افزایش قیمت مصالح، بالا رفتن هزینه‌های ساخت‌وساز و در نتیجه افزایش قیمت تمام‌شده مسکن است. این مسئله به‌ویژه در کلان‌شهر‌ها باعث شده که قدرت خرید مردم کاهش یابد و بازار مسکن با رکود مواجه شود.
کاهش سرمایه‌گذاری در ساخت‌وساز: افزایش هزینه‌های ساخت و افزایش زمان بازگشت سرمایه به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، بسیاری از سرمایه‌گذاران و سازندگان را به سمت بازار‌های دیگر سوق داده است. کاهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه می‌تواند منجر به ایجاد ناترازی بیشتر میان عرضه و تقاضای مسکن و در نتیجه افزایش بیشتر قیمت‌ها شود.
از سوی دیگر افزایش قیمت مصالح، هزینه‌های پروژه‌های عمرانی و زیرساختی را نیز بالا برده و باعث شده بسیاری از پروژه‌های دولتی به دلیل کمبود بودجه با تأخیر مواجه شوند. این مسئله می‌تواند آینده توسعه شهری و رشد اقتصادی در کشور را تحت تأثیر قرار دهد.
افزایش فشار بر مستأجران: با افزایش هزینه‌های ساخت و کاهش عرضه مسکن، تعداد خانوار‌هایی که از صف خرید خانه خارج شده و به اجاره نشینی رو آورده اند به طور محسوسی رو به افزایش است. این امر موجب شده است تا موجران بتوانند به راحتی اجاره بهای واحد‌های مسکونی خود را از میزان مصوب بالاتر ببرند. اگرچه دهک‌های درآمدی بالا همچنان در برابر نرخ‌های نجومی اجاره بها تاب آوری دارند، اما بسیاری از خانوار‌های کم‌درآمد در سال‌های اخیر برای تأمین مسکن با مشکلات جدی مواجه شده اند.

راهکار‌هایی برای کنترل قیمت مصالح ساختمانی

حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات: یکی از راهکار‌های اساسی برای کاهش قیمت مصالح، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات است. دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی و کاهش هزینه‌های تولید، تولیدکنندگان داخلی را حمایت کند و از این طریق عرضه مصالح را افزایش دهد.
کنترل و نظارت بر بازار مصالح: نظارت دقیق بر فعالیت واسطه‌ها و جلوگیری از احتکار مصالح می‌تواند تا حد زیادی از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها جلوگیری کند. ایجاد سامانه‌های شفاف برای توزیع مصالح ساختمانی و کنترل قیمت‌ها از جمله اقداماتی است که می‌تواند به تنظیم بازار کمک کند.
بهبود و توسعه سیستم حمل‌ونقل: یکی از راه‌های کاهش هزینه‌های مصالح ساختمانی، بهینه‌سازی سیستم حمل‌ونقل و کاهش هزینه‌های لجستیکی است. توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارائه تسهیلات برای حمل‌ونقل مصالح می‌تواند نقش مؤثری در کنترل قیمت‌ها داشته باشد.
بکارگیری فناوری‌های نوین در ساخت‌وساز: استفاده از فناوری‌های جدید و مصالح جایگزین می‌تواند هزینه‌های ساخت را کاهش دهد. دولت و بخش خصوصی باید در زمینه تحقیق و توسعه برای استفاده از روش‌های نوین ساخت‌وساز سرمایه‌گذاری کنند.
اصلاح سیاست‌های اقتصادی و کاهش تورم: تورم یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت مصالح ساختمانی است. اصلاح سیاست‌های کلان اقتصادی، کاهش نرخ تورم و ایجاد ثبات در بازار ارز می‌تواند نقش مهمی در کنترل قیمت مصالح و کاهش هزینه‌های ساخت داشته باشد.
در صورت اجرای این راهکارها، می‌توان به تعدیل قیمت مصالح ساختمانی و در نتیجه ایجاد تعادل در بازار مسکن امیدوار بود.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از ابرار، تاریخ انتشار:16بهمن1403، کدخبر:-،www.abrarnews.co