شعارسال: حسین آخانی، استاد دانشگاه نوشت: اگر ۲۸ سال پیش این اتفاق برای شما رخ داد شاید شما جایگاهی که بتوانید کاری کنید نداشتید، ولی الان رئیس جمهور کشور هستید. هر چند که ما می‌دانیم به عنوان رئیس جمهور اختیار زیادی ندارید ولی شاید بتوانید به خاطر روح دو همسر و فرزندان خودتان و معاونتان و خرسندی فرزندانتان اقداماتی انجام دهید که درصدی از مرگ ومیر‌های تصادفات را کاهش دهید.

افزایش شدید خودرو‌ها در کشور به موازات کاهش حمل و نقل عمومی عامل اصلی افزایش تصادفات و آلودگی است. آنطور که همکاران شما در وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند، سالیانه ۵۰ هزار نفر در اثر آلودگی و طبق گفته پلیس راهور، بیش از ۲۰ هزار نفر در اثر تصادف جان می‌سپارند؛ به اینها شمار زخمی‌ها و از کارافتادگان و ده‌ها هزار نفر مرگ ناشی از بی تحرکی را هم اضافه کنید. به جرات می‌توان گفت دستکم یک سوم مرگ‌های کشور مستقیم یا غیر مستقیم به توسعه غیر منطقی خودرو نشینی و کاهش خدمات حمل و نقل عمومی استاندارد مربوط است.

اتفاقا معاون داغدیده شما ماموریت داشت تا راهبرد انرژی در کشور را تنظیم کند که مهمترین آن خودروهاست. مصرف روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین، برابر ۴۵ میلیارد دلار یارانه است. آنطور که مسئولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند خسارات آلودگی برای کشور سالیانه ۱۷ میلیارد دلار و خسارت تصادفات در کشور حدود ۳۲ میلیارد دلار است. آیا به نظر شما عاقلانه است که دستکم ۹۴ میلیارد دلار خسارت داد تا صنعت خودرو سازی داخلی حفظ شود؟ آیا نمی‌توان این سرمایه عظیم را برای توسعه درست کشور و ایجاد شغل مناسب خرج کرد؟

سالهاست که سیاست‌های دولت‌های متعدد در جهت حذف تدریجی حمل و نقل عمومی بوده است. در شرایط فعلی نه در داخل شهر‌ها و نه در بین شهر‌ها امکان استفاده از حمل و نقل عمومی سریع، ایمن و کارآمد نیست. همچنان استفاده از خودرو‌های شخصی ارزانترین و سریعترین راه جابجایی است. گاهی یک سفر معمولی بین شهری با اتوبوس تا ۱۰ برابر هزینه بیشتری نسبت به استفاده از وسیله نقلی شخصی دارد. ضمن آنکه عملا بخش عمده جابجایی در شهر‌ها نیز توسط تاکسی و یا تاکسی‌های الکترونیکی بی کیفیت، گران و آلوده کننده است که تفاوتی با استفاده حمل و نقل شخصی ندارد.

راه حل مبارزه با این کشتار دستجمعی و تبعات اقتصادی سنگین آن توسعه حمل و نقل عمومی است. به شما پیشنهاد می‌کنم در یک طرح ظربتی دو ساله بودجه‌هایی که صرف جاده سازی، اتوبان سازی و یا عمران می‌شود را صرف توسعه حمل و نقل عمومی کنید. به وزارت مسکن، راه و ترابری و شهرداری‌ها ابلاغ کنید که تا زمانی که توسعه حمل و نقل عمومی را کامل نکرده‌اند حتی یک ریال صرف هزینه‌های عمرانی و توسعه جاده‌ای و خیابانی و پل سازی و امثال آن نکنند.

دستور دهید که در شهر‌ها به تعداد کافی اتوبوس، مینی بوس و ون خریده و به هر کسی که از بنزین یارانه‌ای استفاده نمی‌کند کارت استفاده از وسایل نقلیه عمومی بدهید تا بتوانید به مرور بنزین یارانه‌ای را قطع کنید.

آقای رئیس جمهور، شما با هر چرتکه‌ای هم حساب کنید، هر گونه هزینه در توسعه حمل و نقل عمومی سود خالص برای کشور است. برای نمونه در شهر تهران با ۱۱ هزار اتوبوس در کنار مترو می‌توانید نیاز شهر را برای جابجایی عمده مردم برطرف کنید. به ازای هر اتوبوس برقی به قیمت ۱۵۰ هزار دلار، به راحتی می‌توانید با ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار، کل نیاز اتوبوسی شهر را از چین وارد کنید در حالی که یارانه بنزینی که به خودرو‌های در حال تردد در تهران می‌دهید برابر ۸ میلیارد دلار است.

جناب آقای رئیس جمهور: این نگارنده به عنوان استاد دانشگاه تهران سال‌ها تجربه زیست در بسیاری از کشور‌های اروپایی مانند آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه، اسپانیا، ترکیه و سفر به بسیاری از کشور‌های دیگر دنیا مانند آمریکا، ازبکستان، ژاپن، آذربایجان، یونان، ایتالیا، پاکستان، امارات داشته‌ام. سال‌ها در این کشور‌ها با دوچرخه و یا با حمل و نقل عمومی جابجا می‌شدم. تلخترین تجربه من زندگی در آمریکا بود که از نبود حمل و نقل عمومی رنج می‌بردم. آرامشی که در استفاده از حمل و نقل عمومی و یا دوچرخه سواری است با هیچ چیز قابل مقایسه نیست. وضعیت رانندگی در کشور فاجعه است و ادامه این وضعیت با توجه به کاهش نظارت‌های پلیس و افزایش تنش روحی و روانی در جامعه با هیچ معیاری درست نیست.

به شما پیشنهاد می‌کنم مشاورانی از کشور‌های اروپایی مانند آلمان، فرانسه، روسیه و انگلیس و غیر اروپایی مانند چین، آذربایجان و ترکیه را فرا بخوانید تا به شما راه توسعه حمل و نقل عمومی را نشان دهند. تردید نداشته باشید بعد از دوسال می‌توانید با خیال راحت قیمت بنزین را اصلاح کرده و با افزایش هزینه استفاده از خودروی شخصی، تصادفات را در کشور به راحتی به نصف تقلیل داده و کشور را از منجلاب بنزین یارانه‌ای و مرگ دستجمعی ناشی از تصادفات و آلودگی نجات دهید.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از دیده بان ایران، تاریخ انتشار: 11آذر1404، کدخبر:253942، www.didbaniran.ir