سیاسی - دولت

رئیس امور اطلاع‌رسانی دولت طرح شایعات رسانه‌ای در زمینه استعفای رئیس‌جمهوری را تکذیب کرد و بیان داشت که، صبح امروز هیات دولت به ریاست رئیس‌جمهور ‎پزشکیان برگزار شد. ساعاتی پیش هم رئیس‌جمهور در میان مردم، تجاوز کشور آمریکا به خاک ایران را محکوم می‌کند.دشمنان ایران با فوتوشاپ برای خود دستاوردسازی و نامه‌های جعلی تولید می‌کند! به چشم کوری بدخواهان این روزها ‎دولت کنار مردم است. در همین رابطه، عبدالله گنجی روزنامه‌نگار اصولگرا گفت که، پزشکیان امروز نماد وحدت سلیقه های سیاسی درون حاکمیت است و بخش بزرگی از مبارزه با دشمن بر دوش او و همکاران پر تلاش او است. او خود مرد جنگ و جنگ دیده و سرباز اسلام و ایران است. این کپی کاری‌های کودکانه صرفا برای انبساط خاطر مفید است.

سنت وقایع نگاری روزانه در زندگی حرفه ای و شخصی مقامات، اولین بار توسط هاشمی رفسنجانی بنا نهاده شد. بعدها برای مدتی احمدی نژاد هم دست به این کار زد و حالا پزشکیان اقدام به وقایع نگاری روزانه نموده و به تنها وزیر زن کابینه هم توصیه می کند که برای اطلاع آیندگان از وضعیت دولت چهاردهم، ایشان هم وقایع نگاری روزانه داشته باشند. نکته قابل توجه در اولین تجارب وقایع نگاری خانم وزیر، گلایه از بلاتکلیفی روس ها برای خط ریلی رشت-آستارا بوده است. مشخص نیست که روس ها قصد وام دادن دارند یا سرمایه گذاری خارجی؟ خانم وزیر معتقد است که وام دادن که سرمایه گذاری خارحی محسوب نمی شود؟ برخی از تحلیل گران معتقدند که راه‌ آهن رشت آستارا فقط در صورتی باید اجرایی شود که به روش BOT (نه وام و نه فاینانس) با سرمایه‌گذاری روسیه یا هند ساخته شود. تا بارهای بیشتری از این مسیر عبور دهند و برگشت سرمایه آن صرفا باید از محل درآمد بار عبوری از روی این مسیر تامین شود.

مشتی مسعود،گویا هیچ انس و الفتی با رعایت پروتکل های تشریفاتی نداشته و حتی عدم رعایت آنها را هم بعنوان هنر در نظر می گیرد. در دیدار با ایرانیان مقیم تاجیکستان می گوید که من حرفی ندارم، شما بیاید حرف بزنید. در ورود به روسیه هم به میزبان روس خود می گوید خوش آمدید؟ مسعود جان، اینا رو دیگه نمی شه بعنوان عدم رعایت پروتکل های تشریفاتی در نظر گرفت، اینا رسما گاف هستند مشتی.

پزشکیان در دومین مواجهه خود با افکار عمومی ، بشکلی گذرا از موضوعات گوناگون نظیر وفاق و انتصابات تا ناترازی ها در بحث بنزین و مسکن و مدرسه، صحبت کرد. تصور پزشکیان این است که مردم برای آرام شدن باید بدانند و مدیران هم در خصوص دغدغه ها و چالش های مردم باید صحبت کنند.غافل از اینکه ،آنچه که باید بیان شود، گفتن محورهای سیاستگذاری با زبانی عامه فهم است نه درد دل کردن و صحبت درباره برنامه ها. گویا پرزیدنت( برگرفته از پیام کوتاه همه گانی ارسالی) هنوز فکر می کند که در ماه عسل گلی گویی و کف و سوت تشریف دارند؟پرزیدنت هنوز فکر می کنند که صحبت از برنامه هفتم و اسناد بالادستی ، ارایه شعار و امید جوابگو است و ..... . جناب پزشکیان ، خوب می دانیم که در اطراف شما و به نگاهی کلی تر در سطح کشور، سیاستگذار ( منظورمان، محقق، برنامه ریز راهبردی، برنامه ریز بخشی، برنامه ریز منطقه ای، مدیر اجرایی ، مرد سیاسی و واژگانی شبیه به اینها نیست) کم داریم. حلقه نسبتا انحصار گرای اطراف شما هم اجازه حضور به متخصصان سیاستگذاری به شما را نمی دهند( نه می فهمند و نه اجازه نزدیک شدن می دهند). کار به جایی رسیده که به زبان خودتان اعتراف می کنید که باید از نیروهای متخصص خارجی استفاده شود. هشدار مشفقانه می دهیم که با این خط و فرمان حرکت کردن، امیدی به ترکستان رسیدن هم وجود ندارد. سیستم بشدت نیازمند سیاستگذاری و بازنگری در سیاستگذاری است.

اینکه رؤسای‌جمهور پس از آنکه بالاترین مقام اجرایی و دومین مقام پس از رهبری می‌شوند و دوره‌شان به پایان می ‎رسد و از آن مقام فاصله می‎ گیرند، چگونه باید به فعالیت‌شان ادامه داده و چگونه از تجربیات‌شان بهره برده شود، موضوعی قابل اهمیت و قابل تأمل بوده که چندین وجه از جمله امکات و زیرساخت‌های در اختیار انان را در بر می‌گیرد. کشور‌های توسعه‌یافته سیاسی معمولاً قوانین حمایتی مشخصی را برای رؤسای‌جمهور سابق یا نخست‌وزیران سابق که بنوعی چهره‌های ملی مهم محسوب می‌شوند، وضع کرده‌‎اند. در ایران تا قبل از سال ۱۳۸۴، صحبتی از این موضوع در قانون نیامده بود. اولین رئیس‌جمهور که ابوالحسن بنی‌صدر بود و در نیمه راه از کشور خارج شد، دومین رئیس‌جمهور هم که محمدعلی رجایی بود و در انفجار دفتر نخست‌وزیری ترور شد و سومین رئیس‌جمهوری کشورمان هم که پیش از پایان ریاست‌جمهوری در پی رحلت امام خمینی به عنوان رهبر معرفی شد. اکبر هاشمی‌رفسنجانی نیز که در مقام رئیس مجمع تشخیص مصلحت در همه سال‌های ریاست‌جمهوری‌اش نقش‌آفرینی می‌کرد و پس از پایان دوره نیز آن جایگاه را داشت و در کاخ مرمر که در اختیار مجمع تشخیص مصلحت بود، احتمالاً ضرورتی در این زمینه ندیده بود. تا اینکه به دوره خاتمی و تلاش‌اش برای اصلاحات و توسعه سیاسی می‎رسیم و داستان از همین جا شروع شد. متن تهیه شده توسط سمیه متقی دبیر گروه سیاست هم میهن آنلاین، دارای اشارات خوبی به این موضوع است.

معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری و مرکز بررسی‌های استراتژیک عصر روز یکشنبه میزبان اساتید برجسته دانشگاه بود و برای سومین بار موضوع کنکاش نظری ایده وفاق ملی، این بار با محوریت توسعه، روی میز کارشناسان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.در ادامه جلسه فاضلی با بیان اینکه شأن وجودی حاکمیت‌ها در حل مسائل است که شامل سه دستهٔ تولید امنیت، خلق تفاهم و خلق رونق می‌شود. همه این سه دسته مسئله به هم وابسته اند و بدون هم پایدار نخواهند بود. وقتی کشوری دچار بحران می‌شود که مسائل حل نشده باقی بماند. فاضلی بر این باور است که وفاق در چهار مرحله خلاصه می‌شود که شامل وفاق بر سر انتخاب مسائل اولویت‌دار، ملزومات حل مسائل، ارزیابی هزینه‌ها و تقسیم آن‌ها، و در نهایت توزیع منافع حاصل از حل مسائل می‌شود.

گروه‌هایی که ریشه تفکرات آن‌ها در انجمن حجتیه سابق است علیه دولت کارشکنی می‌کنند. وفاق به چه معناست؟ آیا آنگونه که برخی طیف‌های سیاسی جریان راست معتقدند، وفاق به معنای تاسیس یک شرکت سهامی و تخصیص سهم به هر کدام از جناح‌های سیاسی است؟ یا به گونه‌ای که برخی اصلاح طلبان به آن اعتقاد داشته و آن را به معنی مواضع مشترک در حل مسائل کلان کشور بدون سهم خواهی در نظر می‌گیرند؟ با هر زاویه دیدی نمی‌توان انکار کرد که این روز‌ها ابهام درباره تعریف و تفسیر وفاق بسیار زیاد شده است. عیسی کلانتری، فعال سیاسی اصلاح طلب و یکی از کارگزاران اجرایی در دولت‌های هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و حسن روحانی معتقد است برای تعریف کلید واژه وفاق، قبل از هر چیز لازم است که شخص رییس جمهور و یاران نزدیک ایشان تعریف مد نظر خود از «وفاق» را ارایه کنند. بدون یک چنین تعریف ترازی هر کس از ظن خود تفسیری از وفاق ارایه می‌کند، بدون اینکه کسی بداند آیا مد نظر رییس جمهور و دولت یک چنین تعریفی هست یا نه؟ کلانتری در عین حال به رخداد‌های این روز‌های کشور و حاشیه سازی برخی جریانات رادیکال علیه دولت اشاره کرده و همکاری دولت با این گروه‌ها را یکطرفه ارزیابی می‌کند. به اعتقاد این فعال سیاسی، جریان پایداری و سایر طیف‌های تندرو تا زمانی از وفاق دم می‌زنند که در راستای منافع آن‌ها باشد و به محض اینکه دولت در برابر یکی از خواسته‌های آنان، مخالفتی داشته باشد، علم حاشیه سازی علیه دولت را بر افراشته خواهند کرد.

«دولت چهاردهم، دولت وفاق ملی است»، اما تا اینجای کار مشخص نیست که دولت از «وفاق ملی با کدام خوانش» صحبت می‌کند؟ سعید حجاریان در این گفتگو با تقسیم وفاق به دو دسته «وفاق فایده‌گرایانه» و «وفاق قراردادگرایانه» معتقد است دولت پزشکیان موزائیک جریان‌ها و نحله‌هاست که آن را به وفاق ترجمه می‌کند و نوع وفاق مد‌نظر دولتش از نوع فایده‌گرایانه است. وضعیت دولت ما، ترکیبی است از یک دولت بازتوزیع‌گر و از سوی دیگر دولتی تئولوژیک. برای برون‌رفت از این وضعیت، دو راه متصور است. راه اول این است که به سمت دولتی توسعه‌گرا و عقلانی پیش برویم و از آنجا چنانچه مقدور بود، به سمت دموکراسی صعود کنیم؛ مانند اتفاقی که در کره جنوبی رخ داد. راه دوم آن است که ابتدا پایه‌های دموکراسی را مستحکم کنیم و سپس به سمت توسعه برویم. غایت هر دو این‌ها می‌شود تلفیق توسعه و دموکراسی.

سال ۹۵ ترکیب «مدیران دو تابعیتی» وارد ادبیات سیاسی ایران شد، زمانی که سخنگوی وقت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی خواستار تحقیق و تفحص درباره مدیران دو تابعیتی و همچنین خانواده آن‌ها شد. در نهایت این قانون بعد از تحقیق و تدوین، مهرماه ۱۴۰۱ تصویب و ابلاغ شد. بر اساس بخشی از مفاد این قانون، حضور و خدمت افراد زیر در مشاغل حساس و بالای دولتی ممنوع است: ‏۱. سفیران، دانشجویان، مأموران دولتی و کارآفرینانی که در برخی کشور‌های خارجی صاحب فرزند شده‌اند. ‏۲. ایرانیانی که در برخی کشور‌های خارجی متولد شده‌اند. اخیرا، هیات‌دولت چهاردهم با لایحه پیشنهادی معاونت حقوقی رئیس‌جمهور برای اصلاح قانون نحوه انتخاب اشخاص در مشاغل حساس موافقت کرد و آن را به‌تصویب رساند. بر اساس لایحه پیشنهادی معاونت حقوقی دولت چهاردهم قید «فرزند و همسر» حذف شده و فقط فرد مورد نظر برای تصدی مناصب مهم، نباید دارای تابعیت مضاعف باشد. مصوبه‌ای که انتقاداتی چند را به همراه داشه و از آن تعبیر به تناسب بخشی و تغییر قانون با توجه به شرایط افراد ویژه می‌شود. بسیاری از نمایندگان مجلس و منتقدان آن را حرکتی در جهت استمرار حضور ظریف و قانونی جلوه‌دادن انتصاب وی تلقی می‌کنند و این مسئله موجب شد تا نمایندگان مجلس شورای اسلامی از تریبون علنی خطاب به رئیس‌جمهور در راستای پایبندی به اجرای قانون تذکر دهند. این در حالی است که موضوع دوتابعیتی‌ها و بحث نفوذ آن‌قدر مهم و جدی است که نمی‌تواند و نباید در اختلاف سیاسی میان بخشی از مجلس با دولت سرگردان بماند و رسیدگی نشود.

اعضای کمیته ویژه ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ در دیدار با رئیس جمهور ضمن ارائه گزارشی از نتایج پیگیری‌های خود خواستار تمدید مهلت فعالیت این کمیته به منظور تکمیل تحقیقات در این زمینه شدند و پزشکیان نیز از اعضای این کمیته خواست با کمک گرفتن از نیروهای رسانه‌ای خبره اقدامات مثبت صورت گرفته در این زمینه را به اطلاع افکار عمومی برسانند.پزشکیان در این دیدار گفت که اقداماتی همچون برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی،تصویب لایحه تجمعات قانونی و جهاد تبیین مانع از انباشت برخی نارضایتی‌ها خواهد شد. لازم به توضیح است که به اعتقاد تحلیل گران، نگاه پزشکیان در تمدید ماموریت کمیته مورد اشاره، همراستا سازی حقوق بشر، حقوق اساسی و مطالبات مردمی بوده است.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه مدعی است که بخش عمده‌ای از سیاست‌مداران چپ و راست کشور ما دچار یائسگی سیاسی شده‌اند. نه یک رویش فکری دارند و نه رویش بدنه تشکیلاتی دارند. اصلا قیافه‌های برخی از این‌ها را ببینید که اتفاقا به دولت رفته‌اند از قیافه‌شان نوعی مردگی و کهنگی می‌بارد. «وفاق ملی در زبان پزشکیان با وفاق ملی در زبان کسانی که دولت ایشان را تا حد زیادی از آن خلوص ستادی انداختند فرق دارد. بودجه امسال بر اساس فروش یک میلیون بشکه نفت در روز با ۶۵ دلار برای هر بشکه بسته شده است ولی در طول این شش ماه روزی ۶۰۰ هزار بشکه نفت بیشتر فروخته شده است. همین فروش را ببینیم کجا رفته است؟ ۶۰ درصد بیش از چیزی که در بودجه دیده شده است، قبل از این که بنزین را (جراحی کنید) همین را ببینند.بیشتر ردیف‌هایی که متاسفانه در دولت گذشته تصویب شد در راستای منافع ملی پول نمی‌گیرند، در راستای منفعت عمومی پول نمی‌گیرند. ببینید چه بنیادهای مختلفی پول می‌گیرند.

وفاق ملی شاید پرتکرارترین واژه‌‌ای باشد که این روزها از سوی رئیس‌‌جمهور مطرح می‌شود. در کنار آن، آقای پزشکیان به وفور درباره ناترازی‌‌های اقتصادی سخن می‌‌گوید و به همین دلیل اقتصاددانان امیدوارند وفاق ملی حول کاهش‌‌ ناترازی‌‌ها شکل گیرد.

حکمرانی را می‌توان به تعبیری، تشویق و ترغیب تمرکززدایی از دولت و اتکاء روزافزون بر انواع جدید مشاوره و مشارکت شهروندان، دانست که با نگاهی جدید و مشارکتی، اقدام به محدود نمودن قدرت سنتی سلسله مراتبی (بالا- پائین) و تغییر مسیر آن به سوی تصمیم‌های جمعی در قالب تعامل بین سه رکن سیاستگذاری‌های دولتی، منافع بخش خصوصی و حقوق عامه می‌پردازد. پژوهشگران این حوزه معتقدند ناکارآمدی دولت‌ها در انجام یکه تازانه امور موجب خلق این مفهوم شده، لذا با تفکیک حوزه‌های مختلف دولت و تمایز میان بخش خصوصی و دولتی و تمایز میان دولت و جامعه مدنی، سعی در تغییر ساختار سنتی قدرت و وزن دهی بیشتر به نهاد‌های موازی دولت در تصمیم¬گیری‌ها و سیاستگذاری‌ها دارند.

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در دومین روز از سفر خود به نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد و علاوه بر شرکت در نشست‌های موضوعی دیدار و گفتگو‌های جداگانه‌ای هم با روسای جمهور کشور‌های مختلف داشت. مسعود پزشکیان بامداد چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳ به وقت تهران در سخنرانی خود در هفتادونهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: باید هرچه زودتر آتش‌بس دائمی در غزه و لبنان برقرار گردد و وحشی‌گری و جنایت اسرائیل خاتمه یابد. رئیس‌جمهوری اسلامی ایران هم‌چنین در گفتگو با شبکه الجزیره قطر گفت: مسلم است که اسرائیل مشتاق آتش جنگ و گسترش دامنه آن در منطقه است. اسرائیل نتوانست به اهداف خود در غزه برسد و نتوانست حماس را نابود کند. تنها هدفی که اسرائیل به آن دست یافت این بود که کل یک شهر را ویران و از رسیدن تجهیزات بشردوستانه جلوگیری کند. بنیامین نتانیاهو (نخست وزیر اسرائیل) به دنبال کسب حیات سیاسی از طریق بحران کنونی است و اسرائیل از گسترش دامنه جنگ آسیبی نمی‌بیند، زیرا از سوی کسانی حمایت می‌شود که ارزش‌های انسان دوستانه نادرست دارند.

حکومت اسلامی دورهمی فامیلی نیست. مردم ایران از امام آموختند نسبت‌های فامیلی با بزرگان حکومت هیچ امتیازی نیست. مردم در خاطرشان هست فرزندان امام و همسر ایشان از هر سوء‌استفاده از جایگاه بالای امام در جمهوری اسلامی و در قلب آحاد ملت ایران مبری بودند و برای خود امتیاز ویژه‌ای قائل نشدند. مردم می‌بینند فرزندان رهبر انقلاب همچون مردم عادی زندگی می‌کنند و اغلب مردم ایران اصلاً آنها را نمی‌شناسند و منصب حکومتی هم ندارند. حضور نزدیکان مقامات اجرایی کشور در محل کارشان می تواند با دو رویکرد اعتماد و تسهیل در امور و یا بحث ویژه خواهی و کانال یابی ها برای اقدامات فراقانونی تعبیر و تفسیر شود. تجارب دولت ها خصوصا از دولت هاشمی رفسنجانی به بعد ، دارای مصادیق زیادی از این گونه حضورهاست. طي روزهاي اخير صحبت‌ها و انتقادات فراواني درباره حضور نزديکان دکتر پزشکيان رئيس جمهوري و دکتر عارف معاون اول در دولت مطرح مي‌شود. گزارش زیر اقدام به بررسی سوابق موضوع از دولت هاشمی رفسنجانی به بعد می کند.

کشور ما همواره در معرض تنش و جنگ قرار داشته و در ۴۰ سال گذشته جز مقطعی که ما به صورت مستقیم و تحمیلی با عراق در جنگ بودیم همواره در حالت تنش و تخاصم با آمریکا و برخی کشور‌های دیگر قرار داشته ایم. ما باید به سمتی حرکت کنیم که سیاست خارجی با سیاست‌های داخلی شباهت داشته باشد و در یک راستا قرار داشته باشد. نمی‌توان شرایطی را در نظر گرفت که ما در عرصه سیاست خارجی در یک فضای مبارزه و تنش قرار داشته باشیم و در فضای داخلی رفاه و آسایش مردم وجود داشته باشد. به همین دلیل وعده‌هایی که دولت‌های پیشین در این زمینه دادند محقق نشده است. در چنین شرایطی فراهم کردن رفاه برای مردم بسیار سخت است و تنها اتفاقی که رخ می‌دهد این است که منابع کشور از بین می‌رود. آقای پزشکیان نام کابینه خود را وفاق ملی گذاشته است در حالی که کابینه‌ای که شکل گرفته یکدست نیست و بیشتر شبیه کابینه ائتلافی است تا وفاق ملی. در ایران اصلا شکل گیری کابینه وفاق ملی امکان پذیر نیست.

اسکندر مومنی وزیر کشور روز سه شنبه در نشست با کارکنان این وزارتخانه و سازمان‌های تابعه، ضمن تشکر از رهبر معظم انقلاب، رئیس‌جمهور و نمایندگان محترم مجلس بابت حسن اعتمادشان اظهار کرد، در انتخاب مدیران و مسئولین در وزارت کشور، ضمن استفاده از ظرفیت‌های بیرون از سازمان در صورت لزوم، اولویت ما در اختصاص منابع، فرصت‌ها و مسئولیت‌ها با درون وزارتخانه خواهد بود. وزیر کشور با تاکید بر نگاه برابر به تمامی تشکل‌ها، احزاب و گروه‌ها در وزارت کشور اظهار کرد: ما یک دستگاه حاکمیتی هستیم و از همین رو باید فرصت‌های برابری را برای همه افراد و آحاد جامعه فراهم سازیم. امور کشور باید در سازمان تخصصی خود انجام پذیرد و وزات کشور تنها نقش هماهنگی و نظارت را بر عهده دارد.

دولت وفاق ملی پزشکیان را می توان با دو رویکرد خوش بینانه سیاستی برای ارتقا رفاه شهروندان و رویکرد بدبینانه سیاستی برای تداوم بقای سیاسی ، مورد بحث و دقت نظر قرار داد. آنچه که در حال حاضر، افکار عمومی و خواسته شهروندان است، تجلی و تحقق دولت رفاه بدلیل افزایش همگرایی بین مردم و دولت و شهروندان و حاکمیت و همچنین دولت و حاکمیت است. وفاق ملی که رویکرد و دال مرکزی گفتمانی دولت مسعود پزشکیان است باید خروجی و دستاورد خود را در افزایش رفاه عمومی در ابعاد مختلف ، بهبود وضعیت مردم ، محقق شدن مطالبات شهروندان ، کاهش شکاف طبقاتی و ارتقا شاخص های عدالت در همه ابعاد نشان دهد .

رئیس جمهوری امروز در اولین سفر خارجی خود عازم عراق شد.سخنرانی وی که به صورت زنده از تلویزیون پخش می شد. در بخشی از این برنامه درحالی که میکروفن رئیس جمهور باز بود، خطاب به حجت الاسلام و المسلمین محسن قمی معاون امور بین الملل دفتر رهبری که در مراسم بدرقه وی حضور داشت، گفت: خیلی خراب نکردم که؟وی در ادامه گفت: ما را به دیپلماسی وادار می کنند که بلد نیستیم. خدمت آقای پزشکیان عرض می شود که مواظب میکروفن باز، گوشی تلفن همراه در جمع های دوستانه و بعضی از جلسات و دیدارهای خصوصی باش. مشفقانه عرض شد.

انتخاب استانداران یکی از اصلی ترین فعالیت های مدیریتی قابل دنباله گیری توسط دولت ها است. انتخابات نادرست استانداران در سنوات گذشته ، اثرات غیرقابل انکاری در توسعه نایافتگی مناطق داشته است. در دولت چهاردهم ، سیاست ها بر انتخاب دقیق تر استانداران قرار گرفته است. تعدادی از اعضای شورای منتخابان روسای ستادهای دکتر مسعود پزشکیان بدین منظور با وزیر کشور دیدار و گفت وگو کردند.