پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

سازمان توسعه تجارت ایران در بخشنامه‌ای موضوع ممنوعیت صادرات اقلام یارانه‌ای مشمول ارز حمایتی ۲۸۵۰۰ تومان را ممنوع اعلام کرد. هرچند که اقلام ذکر شده در ابلاغیه، محدود بوده، اما می‌توان امید داشت که به زودی شاهد فراگیر شدن این فهم عمومی باشیم. یادمان نرفته است که در دولت‌های قبل از پیشتازی صنعت شیرینی و شکلات ایران حرف می‌زدیم و ارقام چند صد میلیون دلاری را بعنوان مصداق پیشرفت به رخ می‌کشیدیم و غافل بودیم که شکر یارانه‌ای را آب کرده و پولکی می‌سازند و باز صادرات به عراق و افغانستان می‌کنند. همین بحث را در صادرات مرغ داشتیم و رقم ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومانی عوارض صادراتی (هرچقدر هم داد می‌زدیم، صدایمان به جایی نمی‌رسید) را رقمی نامناسب می‌دانستیم و متهم به ضربه زدن به صنعت مرغداری کشور می‌شدیم.

مقایسه آمار‌های صادرات و واردات گمرک ایران و برخی شرکای تجاری از یک حفره آماری قابل توجه پرده برمی‌دارد. بررسی ارقام اعلامی گمرک ایران و چین در سال۲۰۲۳ میلادی، حداقل ۱۴میلیارد دلار اختلاف را نشان می‌دهد. گمرک چین، میزان صادرات ایران به این کشور در سال ۲۰۲۳ میلادی را ۴ میلیارد و ۵۸۰ میلیون دلار و میزان واردات ایران را ۱۰ میلیارد و ۷۵ میلیون دلار گزارش کرده است. این در حالی است که بر اساس آمار‌های ۹ ماهه نخست امسال، ایران ۱۰.۳ میلیارد دلار به چین کالا صادر کرده و از این کشور ۱۳.۷ میلیارد دلار واردات داشته است.

«تابستان سخت» اصطلاحی است که چندی پیش علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو به کار برد تا شرایط بغرنج صنعت برق و احتمال بازگشت خاموشی در تابستان را مطرح کند. هم‌زمان با این مسئله بررسی عملکرد مالی نیروگاه‌های کشور حاکی از آن است که درآمد صنعت برق کشور سقوط کرده است. از آن سو صورت مالی بسیاری از شرکت‌های فعال در این بخش زیان‌دهی سنگین را گزارش می‌دهد. در کنار این مسئله استهلاک نیروگاه‌ها و بهره‌وری پایین، کمبود سوخت نیروگاهی و رویگردانی سرمایه‌گذاران از این بخش، وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای صنعت برق رقم زده است.

رسانه نود اقتصادی مدعی شده است که براساس اطلاعات صورت مالی بانک توسعه‌صادرات ایران، از حدود ۸۰ همت تسهیلات ارزی این بانک دولتی تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۱۷/۱ هزار میلیارد تومان از آن جزء تسهیلات غیرجاری بوده است. از این مقدار (۱۷/۱ همت) نیز حدود ۶۲ درصد معادل ۱۰/۶ همت در طبقه مشکوک‌الوصول قرار دارد. به قید فوریت از مدیرعامل محترم بانک درخواست توضیح داشته و ضمنا در صورت کم توجهی، مکاتبات مرتبط برای درخواست پیگیری به سازمان بازرسی کل کشور، بازرسی نهاد ریاست جمهوری و درخواست توضیح از بانک مرکزی، صورت خواهد پذیرفت.

دکتر فتح‌اله آقاسی زاده و سعید غلامی نتاج امیری، محققانی هستند که پیش از این کتاب ”هفتاد سال برنامه‌ریزی توسعه در ایران : آسیب‌ها و چالش‌ها” را به جامعه برنامه‌ریزی ایران تقدیم کرده‌اند.پس از این تجربه تالیفی، بر مؤلفه مدیریت در ایران تمرکز نموده و مایلند این گزاره را به حکمرانان منتقل کنند که مدیریت بسیار مهم بوده و راه توسعه ایران از مسیر اصلاح نظام اداری و مدیریتی خواهد گذشت .آنچه که این دو محقق در قالب ”مدیریت ایرانیان” آن را توصیف و صورت‌بندی نموده‌اند، نشان می‌دهد که مدیریت امروزی ایرانیان، عموماً در تضاد با آموزه‌های جهانی مدیریت و موازین جهان‌شمول مدیریت است.حقیقت این است که در میدان واقعیت و عمل، همه چیز وابسته به موقعیت، اکنون، و وابسته به بالادستان و نظام تشخیص سکاندار اصلی سازمان است. گاه در انتصاب مدیر، تخصص مبنا می‌شود، گاه روابط و اعتماد مبنا قرار می‌گیرد. گاه توصیه‌ها و امر و نهی‌های منابع قدرت ملاک هست، گاه تصادفی و از سر اجبار و اکراه انتصابی صورت می‌پذیرد و گاه دهها مبنا و معیار دیگر خود را تحمیل می‌کنند و.... . گروهی از منتقدان، صحبت های آقاسی زاده را در قالب نوعی نقد اصلاحی تفسیر کرده اند و گروهی دیگر، آن را بستری برای به یادمانی منجر به انتصابات. هرچه باشد بخش زیادی از این نقدها ، نقدهای درستی است که ما را از محفل گرایی بجای مدیریت ورزی، دور کرده و اصلاحاتی برای کارآمدی سازمانی کشور توصیه می کند.

علی اکبر احمدیان به دعوت نیکلای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه در راستای توسعه مناسبات رو به رشد دوجانبه به مسکو سفر کرده است. دبیر شورای عالی امنیت ملی در سفر به مسکو علاوه بر ملاقات با همتای روس خود با برخی مقامات بلندپایه روسیه درباره توسعه و گسترش روابط دوجانبه و همکاری‌های بین‌المللی دیدار و گفتگو خواهد کرد.

انتقادات از وضعیت مدیریت شهری در حال بالا گرفتن است. بازنگری در طرح جامع شهر تهران به عنوان عالی ترین سند برنامه ریزی این شهر طی ماه های اخیر، کارشناسان را نسبت به سرنوشت این شهر حساس کرده است. ساختار اقتصاد و مالیه شهر از جمله مهم ترین مباحثی است که مدیریت شهری بر مبنای ان می تواند تصمیم گیری کند. در همین خصوص نشست تخصصی «وظایف مدیریت شهری در توسعه اقتصادی» از سلسله نشست های «توسعه و اقتصاد شهر» در پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی «نظر» برگزار شد و کمال اطهاری، پژوهشگر حوزه توسعه و دکتر سید امیر منصوری استاد دانشگاه تهران و رییس پژوهشکده «نظر» ، دیدگاه های انتقادی خود در این خصوص را بیان داشتند.

حزب توسعه ملی ایران اسلامی در نامه ای خطاب به قالیباف ریاست مجلس هشدار داد: فارغ از اختلافات فکری در نوع رویکرد و تأمین منافع ملی، تأملی اندک کافی است تا دریابیم برنامه توسعه هفتم بدون توجه به ملاحظات و الزامات پیش‌گفته تدوین شده است. این برنامه فاقد هدف‌گزاری مشخص است و بی توجه به ارتباط منطقی میان بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و مشکلات ساختاری موجود در این بخشها تهیه شده است. این برنامه در بهترین ارزیابی صرفاً حاوی مجموعه‌ای از آرزوها و خواست‌های خوب و عاری ازهرگونه اولویت‌بندی است که هیچ تناسبی با امکانات و مقدورات و محدودیتهای کشور ندارد.

از جمله سوالات بنیادینی که مردم در شرایط حاضر می‌پرسند این است که تا چه اندازه اتوپیایی که پس از انقلاب سال ۵۷ برای ایرانیان ترسیم شده بود، تحقق پیدا کرده است؟ با گذشت بیش از ۴۴ سال از عمر انقلاب آیا وعده‌هایی، چون حاکمیت قانون، تحقق اراده مردم، مردمسالاری، توسعه و... محقق شده اند؟ از دوران انقلاب و جنگ در دهه ۵۰ و ۶۰ خورشیدی گرفته تا برهه تحریم‌ها و کمبود‌ها و محرومیت‌های دهه‌های بعد، ایرانیان به امید تحقق دورنمایی بودند که در بحبوحه انقلاب برایشان ساخته شده بود. مردمی که دوم خرداد ۷۶ را رقم زدند، انتخابات ۹۲، ۹۶ و... را با مشارکت‌های بالا شکل دادند و در انتظار تحقق وعده‌ها نشستند و .... سه برخورد کاملا مشخص می‌توان با این نوع پرسشگری نمود. اول واپس زنی و انکار و زدن برجسب انحراف. دوم پیگیری اسیب شناسانه و بیان واقعیات و کناره گیری از توجیه گری و آماده سازی و اقدام برای اصلاح در گام دوم انقلاب. سوم، گفتن عبارت کلیشه‌ای به من چه و سیاست پدر مادر ندارد و کناره گیری از رسالت انسانی، شرعی، سیاسی خود. شما کدام راه را انتخاب می‌کنید و با کدام راهکار‌ها زاویه گرفته و می‌جنگید؟

امیر سرتیپ علیرضا صباحی فرد در جریان حضور در ایستگاه رادار تاکتیکی شهید اصلان علیزاده نمین اردبیل از بخش‌های مختلف این سایت بازدید کرد و توان رزمی و آمادگی دفاعی این سایت تاکتیکی را مورد ارزیابی قرار داد. وی یادآور شد که ما به عنوان سرباز باید آمادگی شب حمله را داشته باشیم و نباید غفلت کنیم. همین آمادگی موجب می‌شود که دشمن شهامت تجاوز به این مرز و بوم را نداشته باشد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده کل قوا صبح روز یکشنبه با حضور در دانشگاه علوم و فنون هوافضای عاشورا، به مدت یک ساعت و نیم از آخرین دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بازدید کردند. رهبر انقلاب ، بازدید از این نمایشگاه را شیرین و مطلوب خواندند و مهم‌ترین ویژگی آن را نیازسنجی صحیح و تمرکز علمی و تحقیقاتی بر نیازها برشمردند.ایشان درخصوص مسئله غزه و یورش اسرائیلی ها به فلسطین بیان داشتند که ، برخی دولت‌های اسلامی به ظاهر در مجامع، جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم کردند و برخی هم تاکنون محکوم نکرده‌اند اما این، قابل قبول نیست. کار اصلی آن است که شریان و جریان حیاتی رژیم صهیونیستی قطع شود و دولت‌های اسلامی مانع از رسیدن انرژی و کالا به این رژیم شوند.

بنادر کشور ما را به جرات می توان بعنوان یکی از کانون های فساد و قاچاق دانست. واقعیتی که اگر توسط هر مقامی رد شود،یا در اشرافیت و سطح فهم و اطلاعات او شک کنید یا دنبال منافع مشروع و غیر مشروع او برای وجود این نابسامانی ها باشید. حجم بالای کالاهای وارداتی و صادراتی، انبارداری و جایابی موقت یا میان مدت کالا ، نقل و انتقال کالا به انبار و تخلیه از انبار ، گمرک و ارزیابی کالا ، برگه های صادرات و واردات و ارتباط ارزی داستان ، بی در و پیکر بودن محیط ها و فضاهای بنادر و گمرکات و .... ، زمینه فسادهای میلیارد دلاری را در کشور رقم زده است. این حجم فساد، غیر از فساد ناشی از دور زدن گمرک و ورود و خروج غیر رسمی در قالب قاچاق است. آیا این مشکل فقط برای کشور ایران است و سایر کشورها چنین مشکلی ندارند؟ تجارب سایر کشورها برای مقابله با این حجم پتانسیل فساد بالقوه چیست؟

مدیرکل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت گفت: روسیه با کارت ایران بازی می کند؛ منافعش این است که گاز ایران وارد بازارهای جهانی نشود و در ایران سرمایه گذاری نخواهد کرد. آنها و چین، مردم ایران را فقیر و حکومتش را ضعیف می خواهند!

مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران از تصمیم موقت عراق برای ممنوع اعلام کردن واردات برخی محصولات کشاورزی خبر داد. برخی از تحلیل گران بخش کشاورزی معتقدند که با تداوم این روند، قیمت سیب زمینی در بازار داخلی مجددا کاهش خواهد یافت.

اساس و قوام کشور باید بر برنامه ریزی درست استوار باشد. مشتی نخودی کارشناس نما، گویا قصد خیانت به این آب و خاک را با غلو و جهت دهی های نادرست دارند. غافل از اینکه در صورت ادامه، همان آب باریکه ماهیانه شان را هم به کمک نظارت و پیگیری های قانونی قطع می کنیم. یا متعهدانه و قوی برای مملکتت کار کن یا گم شو. وقتی از آمار گردشگری حرف می زنیم، تاکید روی درامد ارزی، ارتقا خدمات رسانی و زیرساخت های رفاهی و انتقال فرهنگی قرار می گیرد. وقتی امار غلط می دهیم، تمامی این مقوله ها را دچار اغتشاش می کنیم. آمار ورودی از عراق و افغانستان را حذف کنید ، ببینید چه تعداد گردشگر خارجی داریم. آقای ضرغامی ، ارتقا حساسیت ها در این حوزه را به شما سفارش می کنیم. بیشتر مراقبت کنید جناب وزیر.

تبلیغات، در حوزه‌ی بانک‌ها، با توجه به رقابت روزافزون بانک ها، از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به نقش اینترنت و اطلاعات در زندگی روزمره، انتخاب‌های مشتریان، هوشمندانه‌تر شده و کار بنگاه‌ها نیز سخت‌تر شده‌است.برای استفاده‌ی بهینه از این خدمات، باید اطلاعات کافی در اختیار مشتریان قرار گیرد. ۷ بانک دولتی کشور درنیمه نخست سال گذشته، حدود ۴۳ میلیارد تومان بابت تبلیغات و انتشارات هزینه کردند. براساس این گزارش، مجموع هزینه تبلیغات این ۷ بانک در مدت زمان مشابه سال ما قبل از آن برابر ۸۷ میلیارد تومان یعنی تقریبا دوبرابر مبلغ نیمه نخست سال ۱۴۰۱ بوده است.

نبود سیاستگذاری اقتصادی در منطقه آزاد اروند و حرکت نکردن بر مدار قانون مناطق آزاد، توسعه این حوزه مهم را با چالش مواجه کرده است.یکی از چالش‌های مهم سیاستگذاری تجاری کشور، نبود سیاستگذار واحد و اجرایی در این حوزه است.متأسفانه نگاهی بلند مدت و راهبردی به سیاستگذاری‌های کلان تجاری نشده و سیاستگذاری مدونی برای سیاست‌های تجاری کشور وجود ندارد.

شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت گزارش مربوط به آمار شهریور ماه را به‌روز کرده است. در بخشی از این گزارش، سهم تعداد و مبلغ تراکنش‌های بانکی کشور اعلام شده است. این آمار نشان می‌دهد که میزان فعالیت بانک‌ها در حوزه صدور و پذیرش تراکنش‌های شاپرکی چگونه است. در این جدول بانک‌های دولتی به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها، سهم بالایی در صدور و پذیرش تراکنش‌های بانکی دارند. این موضوع نشان می‌دهد به‌رغم اینکه بسیاری عنوان می‌کنند عمده خدمات بانکی توسط بانک‌های خصوصی ارائه می‌شود، در حال حاضر عمده تراکنش‌ها در بانک‌های دولتی صورت می‌گیرد.

سیدمحمد بحرینیان، از جمله صنعتگرانی است که ضمن پژوهش گسترده درخصوص علل تاریخی عدم توسعه نیافتگی در ایران، مطالعات بسیاری در رابطه با روند‌ها و تجربیات صنعتی کشور‌های توسعه یافته و در حال توسعه داشته است. بحرینیان معتقد است فقر اندیشه کاربردی و درماندگی نظری، ایران را از دستیابی به تعریفی از «تولید» ناکام گذاشته است. در این شرایط، در باتلاقی گیر کرده‌ایم که هر روز بیشتر در آن فرو می‌رویم. وضعیتی که امکان بازیگری بین المللی را از ایران سلب کرده است.کشوری که به توسعه، تولید و حمایت فکر می‌کند به هیچ عنوان امکان رشد بی‌اندازه فعالیت‌های سفته‌بازانه و سوداگری را نمی‌دهد. فعالیت‌های نامولد خط قرمز کشور‌های توسعه‌خواه است. ما از این خط قرمز گذر کرده‌ایم. اگر در کشوری مشاهده کردید که بر فعالیت‌های نامولد و دلالی کنترلی وجود ندارد و سرمایه‌ها در آن بخش در حال چرخش هستند، یقیناً بدانید که نه تولید و نه توسعه، اولویت اول آن کشور نیست. متأسفانه باید گفت کشور ما مأمن فعالیت‌های نامولد، سفته‌بازی و دلالی است. این بخش‌ها، منابع بانکی و ارزی کشور را به انحراف می‌برند و در نهایت کشور را به بحران می‌رسانند که البته رسانده‌اند.