شعار سال : لس آنجلس تایمز در مطلبی نوشت: پول، قدرت و نسبت خانوادگی نیز شاهزادگان سعودی را در امان نگذاشت. نزدیک به 3 ماه گذشته، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی به طور غیرمنتظره‌ای صدها نفر از اعضای ثروتمند خاندان سلطنتی سعودی را بازداشت کرد. در میان بازداشت شدگان، ثروتمندترین افراد در عربستان سعودی، از جمله ولید بن طلال، میلیاردر و ثروتمندترین شاهزاده سعودی، قرار داشتند.

ناظران معتقدند این دستگیری‌ها که دلیل آن مبارزه با فساد مالی اعلام شده است، در راستای تلاش‌های محمد بن سلمان، ولیعهد 32 ساله سعودی برای ترساندن رقبای سلطنتی خود و تثبیت قدرتش بوده باشد.

در روزهای گذشته، مقامات سعودی اعلام کردند از افراد بازداشت شده، بیش از 106 میلیارد دلار دارایی ضبط کرده اند. همچنین گزارش‌ها نشان می‌دهد شاهزادگان سعودی در ازای آزادی خود، «تسویه حساب مالی» انجام داده اند.

ولید بن طلال که در روزهای گذشته آزاد شد، به محل کارش در برج خود بازگشته است. همچنین، اکنون اعلام شده است هتل مجلل در ریاض که بازداشت شدگان در آن محبوس شده بودند، در حال بازگشایی است. مقامات سعودی نیز این اقدام را که هدف آن مقابله با فساد مالی فراگیر در این کشور اعلام شده است، موفقیت آمیز قلمداد کردند.

با این حال، تأثیرات بلندمدت این اتفاق عجیب و نادر همچنان مشخص نیست. آیا سرمایه‌گذاران خارجی دچار تردید خواهند شد و به این صورت تلاش‌های این کشور به منظور تنوع‌دهی در اقتصادش ناکام خواهد ماند؟ آیا شاهزاده سعودی (بن سلمان) می‌تواند اصلاحات اجتماعی مانند اعطای حق رانندگی به زنان، را انجام دهد؟ آیا این دستور کار اصلاحاتی می‌تواند نقض آشکار حقوق بشر توسط مقامات این کشور در داخل و پیامدهای جنگ مصیبت‌بار یمن را کمرنگ کند؟

در ادامه گزارش آمده است: برای پی بردن به پاسخ این سوالات، باید نخست به چند سوال مربوط دیگر پاسخ دهیم:

بازداشت شدگان چه کسانی بودند؟

ولید بن طلال، رئیس کینگدام هلدینگ، و سرمایه‌دار در شرکت‌هایی مانند اَپل، توییتر، سیتی کورپ، و لیفت، شناخته‌شده ترین چهره دستگیر شده در سطح بین‌المللی بود. اما لیست بازداشت‌شدگان شامل دیگر اشخاص مشهور بود که پیش از این، به نظر می‌رسید از این‌گونه پیگردهای قانونی مصون باشند؛ به عنوان مثال، ولید ابراهیم، رئیس شبکه تلویزیونی ام بی سی، متعب بن عبدالله، فرزند ملک عبدالله، پادشاه سابق عربستان، که رئیس گارد ملی این کشور نیز به شمار می‌رفت در میان این دستگیر شدگان بودند.

تحقیقات تا چه حد گسترده بود؟

روز سه‌شنبه، دادستان کل عربستان اعلام کرد بازداشت شدگان بیش از 400 میلیارد ریال سعودی (نزدیک به 107 میلیارد دلار آمریکا) از سرمایه‌های خود را که شامل پول نقد، املاک و دیگر دارایی‌ها می‌شود، پرداخت کرده اند. با این حال، مقامات سعودی به طور مشخص اشاره نکردند چه فردی مرتکب چه فعالیت‌های غیرقانونی شده است و همچنین اعلام نکردند هرکدام از این افراد برای جلوگیری از محکوم شدن، چه مبالغی را پرداخت کرده اند. همچنین، شمار کل بازداشت شدگان اعلام نشده است و تنها اعلام شده است 381 نفر برای بازجویی به دادگاه احضار شده بودند. بر اساس گزارش‌های ناظران و خبرگزاری‌ها، از میان دستگیر شدگان نزدیک به 100 نفر آزاد شده اند. دادستان کل عربستان اعلام کرد 56 نفر در بازداشت باقی مانده اند و ممکن است مورد پیگرد قانونی رسمی قرار گیرند.

با بازداشت‌شدگان چگونه رفتار شد؟

اگر برخورد بدی با بازداشت شدگان صورت گرفته باشد، به نظر نمی‌رسد هیچکدام از آن‌ها قصد بازگو کردن آن را داشته باشند. ولید بن طلال در مصاحبه‌ای ویدیویی با رویترز ضمن این‌که بار دیگر بی‌گناهی خود را اعلام کرد، سوئیت مجللی در هتل ریتز کارلتون ریاض را که در آن محبوس شده بود، به رخ کشید.

وی در این ویدیو گفت: «حس می‌کنم در خانه خودم هستم. هیچ مشکلی وجود ندارد؛ اوضاع خوب است». گزارش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از بازداشت شدگان به سرویس‌های مناسب این هتل دسترسی داشتند و مراقبت‌های پزشکی نیز در دسترس آن‌ها بوده است. با این‌حال، این شاهزادگان اجازه دسترسی به اینترنت و دیگر وسایل ارتباطی را نداشتند.

این دستگیری‌ها چه تاثیری بر چشم‌انداز کسب و کار با عربستان داشته است؟

بازار سهام سعودی تقریبا تمامی افت‌هایی را که در پی اعلام اخبار درباره این دستگیری‌ها اتفاق افتاده بود، جبران کرده است. با وجود این، برخی از تحلیلگران تجاری معتقدند این دستگیری و عدم شفافیت دولت عربستان در پی آن، می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را از این نگران کند که ممکن است شرکای عربستانی آن‌ها نیز دچار چنین سرنوشتی شوند، زیرا دارایی آن‌ها اکنون در خطر از دست رفتن قرار گرفته است. تردیدهای خارجی در این‌باره می‌تواند خبر بدی برای ولیعهد سعودی باشد که جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی را در اولویت برنامه بلندپروازانه خود موسوم به «چشم‌انداز 2030» قرار داده است. عربستان سعودی در حال آماده شدن برای نخستین عرضه سهام شرکت نفتی آرامکو در بازار سهام نیویورک است که انتظار دارد 100 میلیارد دلار برای ریاض درآمد کسب کند.

آیا موضع عربستان سعودی در قبال حقوق بشر تغییر کرده است؟
گروه‌های فعال اعلام کرده اند وضع حقوق بشر در عربستان همچنان اسفبار است و این کشور مخالفان خود را برنمی‌تابد. دو فعال برجسته در عربستان به تازگی به حبس طولانی مدت محکوم شده اند.

این بازداشت‌ها همچنین سنت دیرینه وجود اتحاد در خاندان سلطنتی عربستان را برهم زد و مشاوران با تجربه و افراد پرنفوذی را که می‌توانستند در صورت نیاز ولیعهد بی‌تجربه سعودی، به وی کمک کنند، منزوی کرد. محمد بن سلمان فهرست بلندبالایی از اشتباهات محاسباتی را مرتکب شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به جنگ فاجعه‌بار یمن، که خود بر آغاز آن نظارت کرده بود، تحریم قطر (با هدف به زانو درآوردن این کشور کوچک حاشیه خلیج فارس ) و اقدامات او برای مقابله با گسترش نفوذ ایران، رقیب منطقه‌ای عربستان، اشاره کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار 13بهمن 96، کد خبر: 6423115،www.yjc.ir