شعارسال: پروژه "تاپی " که توسط ترکمنستان به عنوان یک پروژه اقتصادی کلید خورده است، از لحاظ امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت است .برای روشن شدن ابعاد و جزئیات بیشتر پروژه، گفت و گویی داشتیم با نوذر شفیعی کارشناس مسائل شبه قاره که در ادامه می خوانید:

در مورد پروژه تاپی و تاثیر آن روی منافع ایران چه نظری دارید؟

نگاه ایران به افغانستان یک نگاه توسعه محور است؛ به این معنا که اگر افغانستان توسعه پیدا کند، بسیاری از نا امنی های این کشور که ممکن است گاهی اوقات به داخل ایران سر ریز کند، از بین می رود. بنابراین هر چه این کشور توسعه پیدا کند ،به نفع منافع ملی و امنیتی ایران خواهد بود و هر طرحی که به این توسعه کمک کند، از طرف ایران با استقبال مواجه خواهد شد.

امروزه نیاز بازار در حدی است که اگر چندین خط مثل خط تاپی هم از افغانستان بگذرد و وارد جنوب آسیا گردد، باز هم کفاف انرژی لازم برای اقتصاد این ناحیه و همینطور انرژی لازم برای اقتصاد خانوار این منطقه را نمی دهد.

بنابراین جمهوری اسلامی ایران خط تاپی را یک رقیب برای خود نمی بیند، بلکه آن را یک فرصت همکاری برای منطقه می داند. چون به همان میزان که تاپی گاز را به افغانستان و جنوب آسیا می رساند ،کریدور شمال- جنوب ما نیز هند و افغانستان و کشورهای مختلف را به هم ربط می دهد.

ضمن این که در صورت رشد و اجرایی شدن این طرح ، تاپی می تواند پیش قراولی برای کشیده شدن خط لوله صلح ایران به منطقه باشد. اگرچه از لحاظ اقتصادی ممکن است ،خط لوله تاپی و صلح ایران رقیب یکدیگر باشند اما ایران نگاهی فراتر از همکاری صرفا اقتصادی ( نگاهی امنیتی) به این پروژه دارد و چون این تحولات به امنیت ایران کمک می کند لذا با استقبال ایران مواجه خواهد شد.

تاثیر این خط لوله روی روابط بین افغانستان و پاکستان به چه صورت است؟

این خط لوله وابستگی های ساختاری ایجاد می کند به این معنا که بین ترکمنستان، پاکستان، افغانستان و هندوستان نوعی وابستگی به وجود می آورد که این کشور ها ناچار هستند به جای تنش با یکدیگر همکاری کنند.

یعنی اگر هند و پاکستان با یکدیگر درگیر شوند، هندوستان به این مورد توجه دارد که ممکن است پاکستان از خط لوله به عنوان ابزاری جهت تحت فشار قرار دادن هند استفاده کند. این مساله برای کشورهای دیگر نیز صادق است و در نهایت نبض همه این کشورها در دست ترکمنستان خواهد بود.

این وابستگی ، به صورت اتوماتیک ساختارهای امنیتی و منافع ملی را بین این کشورها تقسیم می کند. بنابراین کشورها به جای قرار گرفتن رو در روی یکدیگر و ایجاد چالش، مجبور به حرکت به سمت همکاری و کنار گذاشتن اختلافات هستند.

تاثیر این پروژه روی خط لوله صلح ایران چیست؟

در اصل دو خط لوله تاپی و صلح رقیب یکدیگر هستند اما چون بازار جنوب آسیا بازاری گسترده است ،در صورت کشیده شدن خط لوله صلح،برای گاز ایران نیز به اندازه کافی بازار مصرف وجود دارد.

ولی اگر قرار باشد با کشیده شدن تاپی خط لوله ایران تحت تاثیر قرار بگیرد قطعا به لحاظ اقتصادی یک نوع ناکامی برای ایران خواهد بود و در عین حال از یک طرف باعث کاهش چالش های بسیاری در منطقه می شود لذا ایران از این پروژه هم به لحاظ امنیتی نفع خواهد برد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسکا نیوز، تاریخ انتشار: 8 اسفند 1396، کدخبر: 910797، www.iscanews.ir