شعار سال: گاهی کاربر به این صفحه، نگاه سرسری و گذرا هم نمی‌کند و سریع Next یا install را می‌زند، در حالی که نمی‌داند چه قرارداد ترکمانچایی را امضا کرده است و از نظر قانونی هم حق هیچ‌گونه اعتراضی را به عواقب نصب نرم‌افزار و آنچه پیش خواهد آمد، ندارد. در این یادداشت کمی در مورد همین مجوزهایی که بدون مطالعه کاربر و بی‌محابا صادر می‌شوند، ذکر مصیبت می‌کنیم و بعضی از مجوزهای معقول را برای برنامه‌های مختلف برمی‌شماریم. درنهایت راهکاری ارائه می‌دهیم تا دست دراز بعضی از اپلیکیشن‌های مشکوک را از اطلاعات دستگاه خود، کوتاه کنید.

اجازه چرا؟!

سازندگان اپلیکیشن‌ها معمولا نه خیران خداجویی هستند که به دنبال رفع نیازهای نرم‌افزاری امت، به صورت بلاعوض و رایگان باشند و نه به‌طور قطع می‌توان گفت، دزدها و هکرهای کلاه سیاه که فلسفه وجودی‌شان در فضای مجازی و زیربنای فعالیت‌های‌شان، اساسا سرقت و خرابکاری است! یعنی در مواجهه با اپلیکیشن‌ها، نه کاملا خوش‌بین باشید و نه مطلقا بدبین. همین که جانب احتیاط را رعایت کنید و اعتماد بی‌جا به هر سازنده و اپلیکیشن را سرلوحه امورتان قرار ندهید، کافی است. از طرفی حواس‌تان باشد که دسترسی‌های اضافی، بی‌ربط و غیرمعقول را به نرم‌افزارهایی که نصب می‌کنید، ندهید. مثلا یک اپلیکیشن مسیریابی، لازم است به مختصات مکانی شما (Location) دسترسی داشته باشد، اما نیازی ندارد که میکروفن یا دوربین دستگاه را با اختیار خودش، روشن کند یا به گالری فیلم و عکس‌تان نگاهی بیندازد. در مواجهه با درخواست چنین دسترسی‌هایی، ساده‌لوح نباشید! فقط نرم‌افزارهای جاسوسی، بی‌هوا میکروفن یا دوربین شما را روشن می‌کنند و به ثبت و ضبط اطلاعات محیطی می‌پردازند!

درست است که اپلیکیشن‌ها برای عملکرد صحیح به بعضی از دسترسی‌ها نیاز دارند، اما مثلا یک نرم‌افزار مدیریت باتری را چه ‌کار با پیام‌های کوتاه و لیست مخاطبان؟! این نرم‌افزار درنهایت نیاز دارد که مثلا اتصال به وای‌فای را هنگام ته کشیدن باتری، قطع کند یا نور صفحه نمایش را تغییر دهد. دیگر، دسترسی به موقعیت مکانی، حساب‌های کاربری، پیامک‌ها و...، خوش‌اشتهایی اپلیکیشن برای بلع اطلاعات کاربر محسوب می‌شود و باید به نحوی کنترل شود.

پس قبل از نصب نرم‌افزار حواس‌تان باشد که بنا به نوع کارکرد نرم‌افزار، به آن اجازه دهید که به اطلاعات‌تان ناخنک بزند و از دسترسی‌های اضافی، به سادگی رد نشوید.

کدام دستگاه‌ها اجازه دسترسی می‌گیرند؟

هر اپلیکیشنی (مخصوص تلفن همراه یا کامپیوتر) هنگام نصب، قراردادی را با شما امضا می‌کند. امضای شما همان تیک کوچک (Accept یا Agree) یا کلید Next یا install است که با خونسردی و بدون مطالعه مفاد قرارداد، آن را می‌فشارید. در این قرارداد، سازنده اپلیکیشن، مجوزهایی را برای دسترسی به امکانات و اطلاعات دستگاه شما، تقاضا می‌کند و با گرفتن رضایت از کاربر، به این کار خود، وجهه قانونی می‌دهد. بنابراین هنگام نصب هر برنامه، لازم است صفحه ظاهرشده (قوانین یا دسترسی‌های موردنیاز) را به دقت مطالعه کنید. گاهی بعد از نصب نرم‌افزار، تازه به خاطر می‌آوریم که باید این مجوزها را چک می‌کردیم! نسخه‌های پایین‌تر سیستم‌عامل اندروید، امکان مشاهده سطح دسترسی‌های اپلیکیشن‌های مختلف، بعد از نصب را برای کاربر فراهم نکرده است؛ اما در سیستم‌عامل ios و نسخه‌های بالاتر اندروید، امکان مشاهده و تغییر مجوزهای صادرشده برای اپلیکیشن‌های مختلف وجود دارد. در دستگاه‌های اندرویدی با مراجعه به بخش Setting و سپس Apps، لیستی از برنامه‌های نصب‌شده را می‌بینید. با کلیک روی آیکون هر اپلیکیشن می‌توانید اطلاعات بیشتر در مورد آن را به دست آورید. در بخش Permissions مجوزهای صادرشده برای آن نرم‌افزار خاص را می‌بینید؛ در صورت صلاح­دید، می‌توانید دسترسی اپلیکیشن‌های مختلف را به اطلاعات و امکانات دستگاه‌تان محدود کنید. البته در نظر داشته باشید که حذف بعضی دسترسی‌ها، باعث اختلال در کار نرم‌افزار می‌شود.

اجازه بدهیم؟!

هرطور خودتان صلاح می‌دانید! ولیکن داستان داده و ستانده مطرح است. بعد از مشاهده لیست دسترسی‌های موردنیاز هر برنامه، خودتان سبک و سنگین کنید، ببینید کارکردی که نرم‌افزار دارد و خدمتی که قرار است ارائه دهد، برای‌تان مهم‌تر است یا دسترسی‌هایی که می‌گیرد و آنچه از دستگاه‌تان به یغما می‌برد.

اگر اطلاعات حساس و محرمانه در دستگاه‌تان دارید، توصیه اولیه این است که در اولین فرصت، آنها را به یک جای امن انتقال دهید و توصیه ثانویه (اگر تمایلی به این کار ندارید)، این است که حواس‌تان را جمع کنید که چه نرم‌افزارهایی را روی دستگاه نصب می‌کنید؛ اپلیکیشن‌های هر سازنده‌ای قابل اعتماد نیست. سازندگان کمتر شناخته‌شده، شاید بهره مالی کمتری از ارائه هر نرم‌افزار داشته باشند، یا شاید حتی آن را به رایگان در اختیار کاربران بگذارند)، اما نمی‌توان تضمین کرد که قصد خرابکاری، باج‌گیری و سرقت اطلاعات شما را ندارند. تا حد امکان نرم‌افزارهای اضافی را که نیازی به آنها ندارید یا استفاده خاصی برای‌تان ندارند، صرفا برای کنجکاوی و آشنایی با فضای نرم‌افزار، نصب نکنید. نرم‌افزارهایی با کاربری موازی (یعنی چند نرم‌افزار برای انجام یک کار! مثلا چند نرم‌افزار مختلف برای ویرایش فایل‌های ویدئویی) علاوه‌بر اینکه حافظه دستگاه‌تان را اشغال می‌کنند، ممکن است در کار یکدیگر نیز اخلال ایجاد کنند. ضمن اینکه می‌توانید با نصب نرم‌افزارهای کمتر، ریسک به سرقت رفتن اطلاعات‌تان و خرابکاری هکرها را تا حدودی کاهش دهید.

اپلیکیشن مدیریت دسترسی

اگر نسخه سیستم‌عامل اندروید شما قدیمی است و قابل ‌به‌روزرسانی قابل‌توجهی هم نیست (تا جایی که سربرگ Permission در بخش مدیریت برنامه‌ها ظاهر شود!)، می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی استفاده کنید که برای مدیریت دسترسی برنامه‌های موجود در دستگاه طراحی شده‌اند. یکی از این اپلیکیشن‌ها Adv Permission Manager است که می‌توانید به کمک آن لیستی از برنامه‌های نصب‌شده و دسترسی‌های هرکدام از آنها را در اختیار داشته باشید و در صورت نیاز، این دسترسی‌ها را کاهش یا افزایش بدهید. البته هنگام نصب این نرم‌افزار هم به میزان دسترسی و مجوزهایی که در اختیارش می‌گذارید، توجه کنید.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت هشتگ، تاریخ انتشار 11 اسفند 96، کد مطلب: -، www.8tag.ir