آمارهای بانک مرکزی درباره شاخص بهای تولیدکننده در ایران از سال ۱۳۷۰ به بعد در دسترس است. این آمار گویای آن است که تولیدکنندگان در کشورمان، امسال شدیدترین فشار تورمی تاریخ را متحمل شده‌اند؛ این در حالی است که دولت فعلی با شعار حمایت از تولید و نجات تولیدکنندگان بر سر کار آمد.

تولیدکنندگان صنعتی از آنجایی که با تولید یک کالای ملموس سروکار دارند نیاز بسیار بیشتری به مواد اولیه (عمدتاً وارداتی) دارند که با توجه به افزایش قیمت ارزهای خارجی این مساله باعث افزایش فشار بر تولیدکننده و بالا رفتن هزینه‌های تولید می‌شود؛ ضمن این‌که تولید در این حوزه نیازمند استفاده از ماشین‌آلات صنعتی و تکنولوژیکی است که عمدتاً در داخل تولید نمی‌شوند.

درباره شاخص قیمت تولیدکننده باید گفت که این شاخص درواقع نشان‌دهنده نرخ تورم در قیمت‌ها است؛ منتها با این تفاوت که سبد این شاخص مربوط به هزینه‌های تولید توسط تولیدکننده است. این شاخص به میزان سنجش قیمت متوسط سبد ثابتی از هزینه‌های تولیدکننده در مقایسه با دوره مشابه گذشته اطلاق می‌شود. هرچه درصد این شاخص نسبت به دوره گذشته در دوره قبل افزایش یابد، موجب افزایش تورم خواهد شد.

از این گذشته افزایش تورم تولیدکننده شاخصی پیش‌نگر هم تلقی می‌شود به این معنا که با افزایش تورم در یک حوزه تولیدی باید منتظر افزایش تورم در قسمت مصرف آن در آینده‌ای نزدیک هم بود. علت این مساله هم افزایش هزینه تمام‌شده محصولات تولیدی و درنهایت افزایش قیمت برای مصرف‌کننده هم هست.

شاخص بهای تولیدکننده در علم اقتصاد یک شاخص پیش‌نگرانه به شمار می‌رود که روند تغییرات قیمت‌ها را از دیدگاه تولیدکننده و خریدار در بخش‌های مختلف اقتصادی (کشاورزی، صنعت و خدمات) نشان می‌دهد؛ این شاخص می‌تواند به عنوان یک شاخص پیش نگر برای اطلاع زودهنگام از روند تورم به کار برده شود.

مروری بر نرخ تورم تولید در بخش‌های مختلف اقتصادی که بانک مرکزی محاسبه می‌کند، می‌تواند آینده حرکت نرخ تورم در بخش مصرف را ترسیم کند.

همانطور که فعالان و کارشناسان اقتصادی بارها گفته‌اند، افزایش نرخ ارز یکی از علت‌های اصلی افزایش تورم تولید در هفت‌ماهه نخست امسال است زیرا بر اساس آمار گمرک، بیش از ۷۰ درصد کالاهای وارداتی به کشور را اقلام واسطه‌ای و سرمایه‌ای تشکیل می‌دهد که از تغییرات نرخ ارز تأثیر می‌پذیرد.

بر اساس آمار بانک مرکزی، شاخص بهای تولیدکننده در ایران در مهرماه امسال نسبت به مهرماه سال گذشته ۵۹ درصد افزایش نشان می‌دهد که به معنای افزایش ۵۹ درصدی هزینه‌های تولید در کشور در یک سال اخیر است.

افزایش ۵۹ درصدی هزینه‌های تولید در مهرماه امسال، بالاترین تورم بخش تولید از سال ۱۳۷۰ بدین سو محسوب می‌شود. پیش از این رکورد بالاترین تورم بخش تولید به دولت مرحوم رفسنجانی تعلق داشت که در شهریور ۱۳۷۴ شاخص تورم تولید به ۵۴ درصد رسیده بود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی مشرق ،تاریخ انتشار:15 آذر 97، کدخبر:910462 ،www.mashreghnews.ir