با توجه به محدودیت در منابع تولید به خصوص آب، بهبود بهره وری کشاورزی، به ویژه از راه افزایش بهره وری آبیاری و مدیریت آب و خاک در دستور کار برنامه سوم توسعه وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت.

در این طرح، مدیریت آب و خاک دشت های خوزستان به لحاظ محدودیت منابع و تخریب روزافزون آن بحث بهره وری آب از طریق افزایش راندمان آبیاری مطرح گردید و بهره گیری از نوین ترین و مدرن ترین روش های جهانی برای تبدیل ساختار کشاورزی سنتی به کشاورزی نوین و سودآور بعنوان ضروری ترین عوامل اجرای این طرح بشمار می آید.

خوزستان سرزمین برکت با ظرفیت های مهم و تعیین کننده در اقتصاد ملی کشور است، از همین رو طرح ۵۵۰ هزار هکتاری کشاورزی ، در سال ۱٣٧۵ و بعد از سفر مقام معظم رهبری به خوزستان تصویب شد. در این طرح ٢ هدف به زیر کشت رفتن اراضی رها شده بعد از جنگ و افزایش تولید و رونق اقتصادی دنبال می شد.

البته عواملی مانند ناچیز بودن اعتبارات تخصیص یافته، اجرای طرح را زمانبر و طولانی کرده بود تا اینکه پس از ۱٧ سال، در سفر دی ماه سال ۱٣٩٢ رئیس جمهور وقت و هیئت دولت به خوزستان مصوب شد تا یک و نیم میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی به این طرح واگذار گردد.

اکنون اجرای فاز اول به پایان رسیده و طی چهار سال گذشته مراحل عملیاتی خود را به سرعت طی کرد، برخی مقدمات اجرای فاز دوم همچون زهکشی های اصلی نیز انجام شده و با برنامه ریزی دقیق احتمالا تا سال 1400 با برداشت ٣ میلیارد دلار از صندوق توسعه این طرح بزرگ ملی به پایان برسد تا مردم خوزستان و کشاورزان پرتلاش استان از مزایای اجتماعی و اقتصادی این پروژه بهره مند شوند.

محسن زرشناس، مدیر طرح شبکه فرعی مقام معظم رهبری  در این خصوص گفت: این طرح شامل شبکه های فرعی آبیاری، زهکشی سطحی و زیر زمینی و عملیات تجهیز و نوسازی اراضی و همچنین انجام مطالعات اجتماعی و مشارکت های مردمی است که در این قسمت آموزش به کشاورزان برای انجام عملیات، بعد از عملیات اجرایی، جزء بخش های اصلی پروژه ما بوده و یکی از مشکلات اصلی که در اراضی جنوب خوزستان به ویژه در حوزه کرخه جنوبی وجود دارد مشکلات شوری و قلیایی بودن اراضی است که باعث شده تا کارکرد تولید محصول در این زمین ها به شدت کاهش یابد.

وی افزود: برای حل این مسئله با انجام مطالعات شوری و قلیایی در کلیه زمین ها توسط متخصصین دارای صلاحیت مسئله حل شده و پس از آن عملیات زهکشی زیر زمینی و سطحی صورت گرفت که در این طرح از نوآوری های جدید روز دنیا استفاده شد از جمله فیلترهای مصنوعی که ماده ای جدید در دنیا و موافق با شرایط محیط زیست در این طرح است.

زرشناس در خصوص ویژگی های این طرح بیان کرد: بالا بردن بهره وری آبیاری، افزایش عملکرد محصول، جلوگیری از تلفات آب و خاک، پیشگیری از مهاجرت (و بالعکس، بازگشت مردم برای کشت و کار در این اراضی) بهتر کردن شرایط مکانیزاسیون و استفاده از هندسی سازی، بر اساس مطالعات جهانی و دانشگاهی باعث شده بازدهی آبیاری که در مناطق سنتی زیر ٢۰ درصد است با انجام آزمایش ها و با استفاده از شبکه های مدرن، به بالای ۵۰ درصد و تا ۶۰ درصد در هکتار افزایش یابد.

احمد ابوعلی زاده، مجری طرح در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، نیز تصریح کرد: طرح ۵۵۰ هزار هکتاری اراضی خوزستان و ایلام منصوب به مقام معظم رهبری بنا بود که در ٢ فاز به اجرا در آید، فاز اول ٢٩۵ هزار هکتار که هم اکنون به بهره برداری رسیده است. ضمن اینکه از کل طرح، ۵۰۰ هزار هکتار آن مربوط به استان خوزستان و ۵۰ هکتار در استان ایلام است. در این طرح پیش بینی شده است که ٣۰۰ هزار شغل ایجاد و بیش از ٩ میلیون تُن بر محصولات کشاورزی هر ٢ استان افزوده شود و فاز دوم نیز به زودی آغاز می گردد.

فرخ توکلیان، مدیر حوزه اجرایی کرخه جنوبی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با اشاره به پایان فاز اولِ این طرح گفت: یک و نیم میلیارد دلار از محل صندوق توسعه برای این طرح تخصیص یافته و اگر منابع مالی در فاز دوم تأمین شود در زمان کوتاهی می توان آن را به اجرا درآورد و سعی می شود که تا حد امکان روش های قدیمی و سوخته کنار گذاشته شود و روش های مدرن و بروز جایگزین گردد.

وی افزود: این طرح در سال ۱٣٧۵ جزء مصوبات مقام معظم رهبری بوده و احیای اراضی خوزستان را که پیش بینی اولیه آن ٨۰۰ هزار هکتار و بعدا به ۵۵۰ هزار هکتار کاهش یافت را دنبال می کند. در این طرح ٣ عمل احیای اراضی شامل؛ تجهیز و نوسازی و اجرای زهکشی های زیر زمینی جهت کاهش شوری زمین های منطقه و اجرای شبکه های مدرن آبیاری زهکشی پیش بینی شده است که با توجه به محدود بودن منابع پیش بینی شد تا در ٢ فاز به بهره برداری برسد.

در پایان سید محمد رضا ایوبی، مدیر پروژه در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، دست آورد های مهم این طرح را بهره وری مناسب از منابع آب و خاک، توسعه و بهبود اراضی کشاورزی، ایجاد اشتغال پایدار و در نهایت کمک به رفع محرومیت در کشور نام برد.

علی سلیمانی یکی از افرادی که اکنون بعد از سال ها زندگی در شهر توانسته با این طرح دوباره به روستا بازگردد تا شاید آرزوهای خود را که سال ها پیش به گمان یافتن آن در شهر رها کرده بود، حالا در همین مراتع سرسبز امروز و خاک و خاشاک دیروز پیدا کند، می گوید: ٣۵ سال پیش کوچ کرده و به اهواز مهاجرت کردیم، زیرا زمین ها قابل کشت نبودند، اما در حال حاضر زندگی ما بهتر است. جوانان بسیاری به روستا بازگشتند، در شهر کار نیست، زمین ها نیز به مراتب بهتر از گذشته هستند و سال به سال نیز درآمد حاصل از کشت آن ها و تولیدات کشاورزی ما افزایش می یابد. ضمن آنکه هیچ پولی از ما نگرفته و این امکانات کاملا رایگان در اختیار ما قرار داده شده است.

با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان  ، تاریخ انتشار:8 دی 1397 ، کدخبر:6759592 ،www.yjc.ir