اندیشه نومحافظه کاری در حال حاضر به یک جریان پایدار در نهادها و سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده و البته این مسئله از دهه های گذشته شروع شده بود. چنان چه نئوکان ها در دولت هایی مانند ریگان، جورج بوش و ترامپ بروز و ظهور داشته اند. به عقیده بسیاری قوام و پایداری اندیشه نومحافظه کاری بدلیل همسویی آن با ناسیونالیسم آمریکایی است و در واقع بنیاد آن به انگاره و باور استثنا بودن و برتری آمریکایی باز می گردد. نئوکان ها اعتقاد فراوانی به برتری کشور آمریکا و قدرت نظامی و امنیتی آن برای تحمیل ارزش ها دارند. اگر چه در هر دو حزب آمریکا تبلور این اندیشه را می توان در افراد و سیاستمدارانی مشاهده کرد اما بیشتر نومحافظه کاران در قالب حزب جمهوری خواه بروز و ظهور یافته اند.

وقتی اندیشه نومحافظه کاری به عنوان مبنای سیاست خارجی عمل می کند انگاره هایی مانند جنگ پیشگیرانه، یک جانبه نگری و بی توجهی به نهادها و سازمان های بین المللی در راستای تحمیل ارزش ها نه تنها امری مذموم شمرده نمی شود بلکه به عنوان یک ارزش نیز به حساب می آید. سیاست نومحافظه کاران معمولا بر پایه این جمله شکل می گیرد: هر که با ما نیست، علیه ما است.

اوج قدرت نومحافظه کاران در دولت جورج بوش پسر بود و افرادی مانند دیک چنی، دونالد رامسفلد، جان بولتون، پل ولفوویتز و مایکل لدین پرچمداران آن بودند.

راه اندازی جنگ عراق یکی از طرح های نومحافظه کاران بود. این جنگ جهت اجرای طرح خاورمیانه بزرگ و بر پایه القای توهم مجهز بودن صدام حسین به سلاح های کشتار جمعی شکل گرفت که منجر به لشکرکشی آمریکا به خاورمیانه شد.

قدرت یابی افرادی مانند جان بولتون، نیکی هیلی و مایک پمپئو در دولت ترامپ را می توان در قالب قدرت یافتن اندیشه نومحافظه کاری تحلیل کرد. در این راستا می توان به الیوت آبرامز نیز اشاره کرد که در دولت های ریگان و جورج بوش حضور داشت و اخیراً در جریان آشوب ها برای برکنار مادورو، به عنوان نماینده آمریکا در ونزوئلا منصوب شد.

جان بولتون هم در دوران جورج بوش به عنوان معاون وزیر خارجه و سفیر آمریکا در سازمان ملل فعالیت می کرد و در دوران ترامپ نیز به سمت مشاور امنیت ملی منصوب شد.

اصولاً برکناری رکس تیلرسون و هربرت مک مستر را باید به مثابه نقطه محوری قدرت یابی نومحافظه کاران در دولت ترامپ به حساب آورد. به همین دلیل بود که بلافاصله بعد از این اتفاق دولت آمریکا از برجام خارج شد و زمینه برای بازگشت تحریم ها فراهم شد. در این باره اشاره به نامه مایکل لدین( تحلیلگر نومحافظه‌کار آمریکایی) به جان بولتون که حدود یک ماه قبل از خروج ترامپ از توافق هسته ای نگاشته شده جالب توجه است.

لدین در این نامه از بولتون می خواهد به جای تلاش برای اصلاح برجام به فکر تغییر نظام ایران باشد. به نظر می رسد نومحافظه کاران دولت ترامپ در پی جنگ روانی و فروپاشی ایران از داخل بر اثر تحریم ها و فراهم کردن زمینه مناسب برای حمله به ایران هستند. از این رو سردمداران آمریکا از هر فرصتی برای ایجاد جنگ روانی علیه ایران بهره می گیرند.

دولت ترامپ تمایل دارد موضوع ایران را همیشه به عنوان یک چالش که سریعاً باید حل شود به جهانیان معرفی کند. خروج از برجام در اردیبهشت، بازگشت تحریم ها، راه اندازی کارگروه ایران در وزارت خارجه آمریکا به ریاست برایان هوک و برگزاری نشست ورشو برخی از سیاست های نئوکان های آمریکایی درباره ایران در سال گذشته بوده است.

اما برخلاف حلقه نومحافظه کار اطراف ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تمایلی ندارد به حامیان منافقین روی خوش نشان دهد؛ چرا که بخوبی از قدرت ضربه و پاسخگویی ایران آگاهی دارد و هم اینکه ترامپ وعده داده بود نیروهای آمریکایی را از منطقه خارج خواهد کرد. از این رو هر گونه درگیری جدید می تواند به منزله ناامیدی پایگاه رای و ریزش طرفداران وی باشد که بدون شک با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری تاثیر این اتفاق بیشتر خواهد بود.

همان طور که گفته شد حلقه نومحافظه کاران اطراف ترامپ همیشه آرزوی براندازی نظام جمهوری اسلامی را داشته اند اما اینکه تا چه حد می توانند ترامپ را که از پیچیدگی های سیاست خارجی اطلاع ندارد با خود همراه سازند، محل سوال و تردید است. اما تجربه و تاریخ ثابت کرده سیاست های مداخله جویانه افرادی مانند بولتون چیز جز شکست برای آمریکا و نظام سیاسی آن به همراه نداشته است. کما اینکه وعده بولتون به منافقین مبنی بر جشن گرفتن در چهل سالگی انقلاب در تهران نیز محقق نشد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از جامعه خبری تحلیلی الف ، تاریخ انتشار: 3 فروردین 1398 ، کدخبر: 3971226175 ، www.alef.ir