شعارسال: «استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل اقتصادی درباره اختصاص بودجه 14میلیارد دلاری برای وارد کردن کالاهای اساسی مورد نیاز مردم گفت: همه دولت‌ها چه دولت فعلی و چه دولت‌های گذشته در ایران برای حل مسائل، آسان‌ترین راهی را که پیدا کردند تبدیل دلارهای نفتی به ریال بوده است که همیشه شاهد این رویه بوده‌ایم. پس از تأسیس صندوق توسعه ملی برداشت غیرمتعارف از این صندوق، منوط به صدور حکم حکومتی توسط مقام معظم رهبری بوده و است و تا به‌ حال در سه‌مورد برداشت از آن اتفاق افتاده است که مورد اول برای کنترل آب‌های مرزی بود که مقام رهبری با برداشت هشت‌میلیارد دلار از این صندوق موافقت کردند. مورد دوم نیز که موافقت شد 5/1 میلیارد دلار برای طرح 550 هزار هکتاری موسوم به طرح مقام‌معظم رهبری برای ایجاد شبکه‌های آبیاری در استان‌های خوزستان و ایلام بود. مورد سوم هم که سال گذشته موافقت شد 150 میلیون دلار برای کانون ریزگردها در خوزستان بود. حال نیز مجدداً همین مسأله برای کانون ریزگردها به مبلغ 100 میلیون دلار در مناطق جنوب‌شرق کشور مطرح شده است.

بهمن آرمان تصریح کرد: واقعیت این است که دولت‌ها در ایران همواره مسائل اساسی را به‌جای این‌که با راهکارهای بلندمدت حل کنند با راهکارهای مقطعی برطرف می‌کنند. درحال‌حاضر مسأله برداشت 14 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی ازجمله برنج، شکر، روغن و غیره است که رقم بسیار بزرگی است؛ زیرا ایران در زمینه واردات شکر و روغن‌خام نباتی جزو پنج کشور بزرگ جهان است و عملاً زمانی که خرید توسط ایران انجام می‌گیرد بورس کالای کشاورزی شیکاگو تحت‌تأثیر تقاضای ایران قرار می‌گیرد. با وجود این متأسفانه پس از گذشت 40 سال از انقلاب، ما هیچ سیاست مشخصی درباره کاهش وابستگی برای تأمین کالاهای اساسی و در اصل امنیت غذایی مردم نداشته‌ایم؛ به‌عنوان مثال واردات محصولی همچون شکر را رسانه‌ها درحالی با افتخار اعلام می‌کنند ‌که ایران می‌تواند از طریق استفاده از تکنولوژی‌های جدید تولید خود را به اندازه‌ای افزایش دهد که به واردات نیاز نداشته باشد، این درباره پاره‌ای از اقلام اساسی دیگر که عمدتاً از خارج وارد می‌‌شود مثل ذرت و برنج نیز صدق می‌کند.

ساخت کارخانه‌های قند جدید با بخشی از مبلغ 14میلیارد دلار

آرمان افزود: با وجود این‌که جمعیت ایران روی کاغذ 80 میلیون نفر است؛ اما عملاً جمعیت فعلی ساکن ایران بیش از 70 میلیون نفر نیست؛ چراکه طبق آمار صندوق بین‌المللی پول سالانه 700 هزار نفر از ایران مهاجرت می‌کنند، در نتیجه رشد جمعیتی در ایران نداریم. حال حاکمیت تصمیم گرفته مسأله تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را به‌شکل مقطعی حل کند؛ لذا پیشنهاد من به‌عنوان یک اقتصاددان به مسئولان این است که حداقل دومیلیارد دلار از این مبلغ 14 میلیارد را در اختیار بخش خصوصی یا بخش دولتی، مانند بنیاد مستضعفان و بنیاد برکت قرار دهند تا بتوانند اقدام به ساخت کارخانه‌های قند جدید کنند.

وی ادامه داد: خوزستان تنها استانی است که در آن‌جا می‌توان کشت پاییزه چغندرقند انجام داد، در نتیجه در شمال این استان 60 هزار هکتار به کشت پاییزه اختصاص داده شده است. همچنین ساخت پنج‌کارخانه قند به ظرفیت هر یک 10هزار تُن چغندرقند در روز پیش‌بینی شده؛ اما هیچ اقدامی در این رابطه صورت نگرفته است. بنابراین اگر این کار انجام شود کشور نه‌ فقط از واردات شکر بی‌نیاز می‌شود؛ بلکه به صادر‌کننده شکر نیز تبدیل می‌شود. گواه این حرف، کشور ترکیه است که باوجود این‌که به اندازه ایران بزرگ نیست، نه فقط نیاز داخلی‌اش را در زمینه شکر تأمین می‌کند، بلکه یکی از صادرکنندگان شکر نیز در جهان است.

آرمان با بیان این موضوع که ایران درباره تولید ذرت و جو هم چنین شرایطی دارد و می‌تواند از واردات بی‌نیاز شود، خاطرنشان کرد: تنها درباره تولید دانه‌های روغنی که در مناطق خاصی از جهان کاشته می‌شود و ایران نیز روی کمربند تولید دانه‌های روغنی قرار ندارد می‌توان پذیرفت که این محصول از طریق واردات برای مردم تأمین شود؛ چراکه شاهدیم حتی کشورهای اروپایی نیز دانه‌های روغنی مورد نیاز خود را از طریق بازارهای بین‌المللی تهیه می‌کنند. اما به نظر من به‌عنوان یک اقتصاددان، این‌که دولت از هر کانالی چه صندوق تولید ملی و چه ذخایری که از طریق برداشت از ذخایر ارزی کشور یا درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده، بخواهد چنین مبلغ سنگینی را برداشت کند تا سفره‌های مردم خالی نماند خبر خوبی نیست. هرچند در شرایط فعلی انجام این کار ضروری است.

خوزستان به‌تنهایی می‌تواند غذای مورد نیاز مردم را تأمین کند

این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: با همه این تفاسیر در نهایت کشور نمی‌تواند برای تأمین مواد غذایی وابسته به خارج باشد و باید از راهکاری اساسی بر حل این مشکل استفاده کند؛ به‌عنوان مثال کشورهای اروپایی برای تهیه شکر مورد نیاز خود، با وجود این‌که عضو سازمان جهانی تجارت هستند، مبالغ سنگینی را به‌عنوان یارانه به تولید‌کنندگان چغندرقند پرداخت می‌کنند. اما در ایران عکس آن عمل می‌شود و شاهدیم که شرکت‌های تولیدکننده شکر را وادار می‌کنند تا محصول خود را با قیمت سه‌هزار و 200 تومان بفروشند؛ درحالی‌که خریدار اگر موفق شود در بازار شکر را پیدا کند، بایستی بابت خرید هر کیلو شکر 9 هزار و 700 تومان پرداخت کند. به‌همین دلیل پیشنهاد می‌کنم مبلغی از این 14میلیارد دلار به افزایش تولید داخلی اختصاص داده شود.

آرمان ادامه داد: یادآوری این نکته ضروری است که شوروی سابق به‌عنوان یکی از واردکنندگان بزرگ غلات در جهان شناخته می‌شد و دولت آمریکا از گندم و غلات به‌عنوان یک ابزار سیاسی برای فشار بر این کشور و وادار کردن آن‌ها به امضای قرارداد «سالت 2» مبنی‌بر محدود کردن تولید موشک‌های دوربُرد استفاده کرد. با توجه به تنش‌هایی که در روابط خارجی ایران وجود دارد و درحال‌حاضر شاهدیم که آمریکا نفت، فولاد و آلومینیوم را که منابع اصلی درآمد ارزی ما هستند تحریم کرده، اگر بخواهند صادرات موادغذایی به ایران را نیز محدود کنند قطعاً شرایط دشوار خواهیم شد. هرچند کشوری مانند ایران دارای منابع غنی است و از شرایط آب و هوایی متنوعی برخوردار است، به‌گونه‌ای که در استان خوزستان عملاً می‌‌توان سه‌بار در سال محصول کشت کرد، یعنی استان خوزستان به تنهایی می‌تواند غذای مورد نیاز کشور را تأمین کند. بنابراین بهترین کار بازبینی دولت در این سیاست خود مبنی‌بر حل مسأله از طریق پاک کردن صورت مسأله است. به هر حال نه‌تنها دولت فعلی بلکه تمام دولت‌هایی که تا به حال روی کار آمدند تلا‌ش‌‌شان بر این بوده است که نیازهای جامعه را از طریق واردات تأمین کنند. زمانی‌که ایران دارای منابع ارزی کافی بود، شاید این کار امکان‌پذیر بود؛ اما درحال‌حاضر با توجه به کاهش درآمدهای ناشی از صادرات کالاهای اساسی مثل نفت خام، آلومینیوم و مس طبیعتاً برداشت 14 میلیارد دلار از ذخایر ارزی کشور توان ما را شدیداً کاهش می‌دهد و اصولاً در شأن یک دولت برخاسته از یک انقلاب که برای خودکفایی در زمینه‌های اساسی بود، نیست.

این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در پایان گفت: اختصاص این حجم عظیم از منابع ارزی برای واردات کالاهای اساسی نشان‌دهنده یک کارنامه بسیار منفی و در عین حال پاشنه آشیلی است که در آینده ممکن است پیامدهای امنیتی برای کشور به‌همراه داشته باشد.

درباره اختصاص بودجه 14میلیارد دلاری برای وارد کردن کالاهای اساسی مورد نیاز مردم، نظرات ضد و نقیض بسیاری مطرح شده است؛ اما به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی خروج چنین بودجه سنگینی از ذخایر ارزی کشور کار چندان سنجیده‌ای نیست و در آینده می‌تواند عواقب اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی درپی داشته باشد؛ بنابراین به گفته این دسته از کارشناسان بهتر است به‌جای این‌که تمام تمرکز دولت بر تأمین کالاهای اساسی از طریق واردات باشد، مبالغی بودجه برای حمایت از تولید داخلی و به خودکفایی رسیدن اختصاص دهند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری سبزینه ، تاریخ انتشار:12 خرداد 1398 ، کدخبر:67904 www.sabzineh.org،