شعار سال: در نهایت دولت روحانی هفته گذشته آن تصمیم بزرگ را گرفت و ویزا را برای گردشگران چینی لغو کرد. گردشگرانی که از حضور آنها در بازار گردشگری دنیا به «سونامی زرد» یاد می‌شود. فعالان گردشگری ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» لغو ویزا را یک گام اساسی برای جذب گردشگران چینی می‌دانند. به همین بهانه با ولی‌الله تیموری، معاون گردشگری کشور گفت‌و‌گویی انجام دادیم که می‌خوانید.

فعالان گردشگری و آژانس‌ها می‌گویند ما نباید ویزا به‌صورت فردی و باز به گردشگران چینی بدهیم. باید تمهیداتی بیندیشیم و ویزای گروهی به چینی‌ها بدهیم که آنها از طریق تور وارد کشور شوند. یا مثلاً هتل و زمان برگشت‌شان مشخص باشد تا به جای رهن خانه، در هتل‌ها ساکن شوند و چرخه مالی به جیب فعالان گردشگری ایران بیاید نه خودشان. نظرتان درباره این پیشنهاد‌ها چیست؟

ببینید ما می‌دانیم این دغدغه‌ها وجود دارد اما باید توجه داشت این تصور که یک دفعه ما درها را باز کنیم و با «سونامی زرد گردشگران چینی» مثل دنیا رو به رو شویم، تصور درستی نیست. قطعاً روند حضور گردشگران چینی در ایران تدریجی خواهد بود. ما می‌دانیم شناختی که چینی‌ها از کشور ما دارند، شناخت واقعی نیست. بنابراین ما نباید حداقل در این مرحله به فکر اعمال محدودیت‌ها باشیم. اجازه بدهید این فرآیندی که شکل گرفته و این عزمی که ایجاد شده، منجر به شناخت واقعی چینی‌ها از ایران بشود، تردید‌هایی که برای سفر به ایران وجود دارد، حداقل در میان مردم چین از بین برود. آن زمان حتماً به سمت انتخاب‌های دیگری هم می‌رویم. قطعاً سفرهای گروهی، سفرهای خوبی است اما می‌دانید الان در گردشگری بین‌المللی، روندی که دارد اتفاق می‌افتد، یک مقدار متفاوت است. یعنی سفرهای انفرادی و سفر‌های مستقل در سطح صنعت گردشگری دنیا روز به روز بیشتر می‌شود. دلایل و پیام‌های زیادی هم دارد و نشان می‌دهد مقاصد امن شده و رفاه اجتماعی مردم بالا رفته است. بنابراین اجازه بدهیم گردشگران چینی وارد کشور ما بشوند. گردشگری که خارج از تور و مستقل می‌آید، دارد پیام‌هایی را مخابره می‌کند که ایران یک مقصد امن است. این پیام برای ما در این مرحله مهم‌تر است چون باعث تصحیح تصویر غلطی که از ما ساخته شده است، می‌شود. می‌دانید که چینی‌ها فقط در چین زندگی نمی‌کنند، آنها ساکن کشورهای دیگری هم هستند. چینی‌ها ارتباطات و تعاملات گسترده‌ای دارند. حضور آنها می‌تواند به روند تصویرسازی مثبت از ایران کمک کند. البته، سازمان میراث فرهنگی در مراحل مختلف روند کار را بررسی می‌کند. این تصور که الان ما ویزا را برداشته‌ایم و چینی‌ها اصطلاحا مثل مور و ملخ به ایران می‌ریزند، قطعاً تصور درستی نیست. مرور زمان این مسأله را اثبات می‌کند. به نظرم ما نباید نگران این مسأله باشیم بلکه در این مرحله باید کمک کنیم که این برنامه اجرا شود. بتدریج که جلو بروید، بی‌شک معاونت گردشگری با ارتباطاتی که با دستگاه‌های نظارتی و وزارت امورخارجه دارد این فرآیند را هم پیش‌بینی کرده است که وقتی در آینده به حجم مورد نظر از گردشگران چینی رسیدیم یا با مسأله نگران‌کننده‌ای درباره گردشگری مواجه شدیم، راهکارهای آن را هم، همزمان داریم.

گردشگران چینی متفاوت با گردشگران دیگری هستند که ممکن است دغدغه اخلاقی یا اجتماعی به وجود بیاورند. فعالان این حوزه آنها را گردشگرانی محترم، بی‌حاشیه و قانونمند می‌دانند. اما چینی‌ها همیشه کلونی خودشان را دارند. «چاینا تاون» یا «محله چینی ها» یک پدیده اجتماعی شناخته شده است. گردشگران تجاری چین هم همین برخورد را در ایران داشتند. به جای هتل، خانه رهن می‌کردند. بنابراین فعالان گردشگری کشور فقط می‌خواهند مطمئن شوند از ماحصل حضور گردشگران چینی درآمدزایی می‌کنند.

قطعاً این اتفاق نمی‌افتد، چون پیش‌بینی‌هایی وجود دارد. البته چیزی که پیشنهاد شده و با وزارت خارجه به‌عنوان تصمیم گیر نهایی هماهنگ شده، لغو ویزای یک ماهه در گام اول ماجراست. شما خودتان می‌دانید هر گردشگری که وارد کشور می‌شود، هزینه و خرج می‌کند. مثلاً اگر ما این‌ها را در قالب تور به هتل ببریم ممکن است صد دلار خرج کنند، یک زمانی هم 50 درصد این هزینه را پرداخت می‌کنند. این نگرانی صنفی هتل‌ها و دفاتر مسافرتی بجاست. چون راهنمای گردشگری دوست دارد که توریست با تور بیاید، آژانس‌ها هم مایل هستند که گردشگران چینی از طریق آنها وارد کشور شوند اما ما نباید از گرایش‌های نوین در بازار بین‌المللی غافل بشویم. از آن مهم‌تر ما باید توجه کنیم امروز به دلایل غیر اخلاقی و سیاسی‌کاری‌ها از سوی امریکا، تردیدهایی برای سفر به ایران به وجود آمده است. حضور چینی‌ها خارج از تور در «میان مدت» کمک می‌کند تا بتوانیم تصویر واقعی و امنی را از کشور به دنیا بدهیم. به نظرم اصرار روی سفرهای گروهی، شاید این ذهنیت را به وجود می‌آورد که مقصد ناامن است.

آقای تیموری علاوه بر تصویر سازی‌های غیر واقعی امریکا و برخی از کشورها، گاهی اوقات در داخل هم اتفاق‌هایی می‌افتد که تصویر مردم ایران را در نگاه گردشگر خارجی خدشه دار می‌کند. مثلاً چینی‌ها اعتقاد دارند که سوغاتی‌ها و هدایای ایرانی، گران‌تر از قیمت واقعی به آنها فروخته می‌شود. آنها به کسانی که قصد دارند به ایران سفر کنند توصیه می‌کنند که خرید نکنند. قطعاً این مسأله روی فروش صنایع دستی ما و تصویر‌سازی در کشور تأثیر سوء دارد. می‌دانید که گردشگران چینی بسیار اقتصادی هستند. چه برنامه‌ای برای نظارت روی این مسأله و جلوگیری از خراب شدن بازار دارید؟

من می‌توانم این روند کلی را به‌عنوان گلایه از همکاران بخش خصوصی داشته باشم. هزینه‌ها با ارز خارجی حساب می‌شود. بنابراین قیمت‌ها مناسب است که البته الان در پکیج‌های سفر به ایران دیده نمی‌شود. من هم این گلایه را دارم. البته به معنای آن است که پکیج های ما گران است. آخرین آمار مجمع جهانی اقتصاد، ایران را به‌عنوان ارزان‌ترین مقصد گردشگری معرفی کرده است. این جایگاه دو سال است که برای ایران تکرار می‌شود. ایران واقعاً مقصد ارزانی است اما به نظر می‌رسد که باید پکیج های سفر یک مقدار حرفه‌ای تر، رقابت پذیرتر، اقتصادی‌تر و... بسته شود تا امکان و قابلیت رقابت در سطح کشورهای منطقه را حفظ کنیم. مقصد ما به اعتراف مجمع اقتصادی جهانی ارزان است اما نباید فراموش کنیم الان «اقتصادی بودن سفر» برای حضور گردشگران خارجی در کشور یک مزیت است. بنابراین باید پکیج‌های سفر را با قیمت کمتری ببینیم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار 26تیر 98، کد خبر: 516704، www.iran-newspaper.com