شعارسال: بیژن زنگنه بیش از ۱۴ سال، سابقه حضور در پست وزارت نفت را دارد؛ بررسی کارنامه وی در ساخت و توسعه پالایشگاه نشان می‌دهد که عملکرد قابل قبولی در این زمینه نداشته، پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس تنها پالایشگاهی بود که در دوران وزارت وی از سال ۹۲ تاکنون پیش رفت و به طور کامل به بهره برداری رسید. گرچه ساخت این پالایشگاه نیز از سال ۸۶ در دولت نهم آغاز شده بود؛ ادامه ساخت این پالایشگاه بزرگ به دلایل تحریم و کمبود منابع مالی تا ابتدای دولت یازدهم، ۶۵ درصد پیشرفت داشت، اما پس از سال ۹۲ زنگنه به ادامه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس بی‌توجهی کرد و روند اجرای آن کندتر شدکه نهایتا پس از ۶ سال این پالایشگاه تکمیل شد.

چرا در دوران وزارت زنگنه پالایشگاه‌سازی با مشکل روبرو بود؟

مهمترین مانعی که ساخت و توسعه پالایشگاه‌ها را در ایران با مشکل مواجه کرده، بی‌اعتقادی شخص وزیر یعنی آقای زنگنه و عدم حمایت وی از ساخت پالایشگاه‌های جدید بوده است. همین مسئله موجب افزایش اثرگذاری تحریم‌ها بر فروش و صادرات نفت ایران شده است. زنگنه در سال‌های وزارت خود سیاست خام‌‍فروشی را به صورت افراطی دنبال کرده تاجایی که حتی وی راه بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی را افزایش خامفروشی می‌داند. زنگنه مکرر بیان کرده که کشور با افزایش ۲ برابری صادرات نفت، می‌تواند تحریم‌ها را بی‌اثر کند. وی در این باره بیان می‌کند: «اگر صادرات نفت کشور ۴ میلیون بشکه در روز بود آمریکا دیگر نمی‌توانست نفت ایران را تحریم کند، چراکه خروج نفت ایران بسیار برایش زیان بار بود، همانگونه که نتوانست روسیه را تحریم نفت و گاز کند، چون مقدار تولید نفت و گاز روسیه به مقداری بود که بازار تحمل خروج روسیه را نداشت.» برخلاف نظرات زنگنه، اغلب کارشناسان و مدیران حوزه نفت معتقدند که می‌توان با توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها در کشور، ضمن افزایش ظرفیت پالایشگاهی داخلی، درآمد‌های کشور را در شرایط تحریمی و همچنین غیرتحریمی را چندبرابر کرد. علاوه‌براین فرآورده‌های نفتی برخلاف محموله‌های بزرگ نفتی به دلیل ابعاد کوچکتر و تنوع بیشتر محصولات، غیرقابل رهگیری وشناسایی بوده و به راحتی قابل تحریم نمی‌باشند.



تکرار یک بهانه برای فرار از پاسخگویی دربرابر عملکرد ضعیف

تاکید مجدد و چندباره زنگنه بر گران بودن ساخت پالایشگاه، بهانه دیگری بود که وی روز گذشته یکشنبه در سخنان خود بیان کرد. زنگنه در این باره گفت «ساخت پالایشگاه بسیار بسیار گران است و برای هر بشکه تصفیه نفت خام، حداقل ۲۰ هزار دلار در یک پالایشگاه متعارف باید سرمایه‌گذاری شود، یعنی با فرض یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای که مازوت آن حتی زیر ۱۰ درصد نیاید، ۶ میلیارد دلار باید هزینه شود که چهار تا پنج سال نیز زمان می‌برد و تنها ۲۵ درصد آن بنزین خواهد بود.» این سخنان درحالی بیان می‌شود که میزان نقدینگی در کشور به بیش از ۲۱۰۰ هزار میلیاردتومان رسیده و شیوه‌های بسیاری وجود دارد تا وزارت نفت با به کارگیری روش‌های بومی، اقدام به تامین منابع مالی موردنیاز ساخت پالایشگاه در کشور کند.

علا‌وه‌بر وجود منابع لازم مالی در داخل، سعید محمد فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در سخنانی به توان ۱۰۰ درصدی داخلی برای ساخت تمامی تجهیزات پالایشگاهی مانند ستاره خلیج فارس اشاره کرد و گفت: «تا چند ماه قبل در طراحی، ساخت و اجرا و تامین قطعات و تجهیزات در جایی نظیر پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا ۷۰ درصد تامین داخل رسیده بودیم، اما امروز اگر بخواهیم پالایشگاهی دیگر نظیر ستاره خلیج فارس را بسازیم تا ۱۰۰ درصد طراحی، اجرا و تامین قطعات و تجهیزات در داخل خواهد بود.»

از منفی‌بافی‌های زنگنه تا راهکار مصوب مجلس برای تامین مالی!

اظهارات منفی‌بافانه زنگنه در مورد غیرممکن بودن تامین مالی ساخت پالایشگاه برای وزارت نفت در حالی عنوان می‌شود که در سال جاری در جهت استفاده از سرمایه‌های مردمی، طرحی با عنوان «افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه‌های مردمی» در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. در این روش ابتدا یک پتروپالایشگاه به کمک سازمان بورس و با استفاده از سرمایه‌های مردمی تامین مالی شده و طی مدت ۴ سال ساخته می‌شود. سپس به محض بهره‌برداری از یک تا دو سال از تنفس خوراک برخوردار می‌شود. بدین ترتیب در دو سال اول، پتروپالایشگاه خوراک رایگان دریافت می‌کند و به سودآوری بالایی می‌رسد. سپس بهای نفت دریافتی را به صورت قسطی در سال‌های بعدی پرداخت می‌کند. در این روش در همان سال اول بهره‌برداری کل هزینه سرمایه‌گذاری شده توسط مردم را همراه با سود به آن‌ها برمی‌گرداند و در عین حال مردم سهامدار پتروپالایشگاه نیز باقی می‌مانند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری آنا ، تاریخ انتشار: 25 آذر 1398 ، کدخبر:  450801 ، www.ana.ir