شعار سال:دولت از ساختار 5 بعلاوه یک بعد از خروج آمریکا به ساختار 4 بعلاوه یک راضی شد و حالا ژاپنی‌ها هم به این معادله اضافه شده اند‌ اما حاصل این مذاکرات دیپلماتیک همچنان هیچ است.

پس از سفر «حسن روحانی» رئیس جمهور به توکیو روزنامه دولتی ایران در مطلبی که در تیتر یک این روزنامه منعکس شد از حضور ژاپن در کنار برجام سخن گفت. این تیتر حاکی از نوعی خوش خیالی دیپلماتیک است که پیشتر در خصوص اروپا تکرار شد اما به نظر نمی رسد که اصلاح طلبان و رسانه های نزدیک به دولت بخواهند از تاریخ عبرت بگیرند.
پس از این سفر بود که نخست وزیر ژاپن روز شنبه ۳۰ آذر در تماسی تلفنی با رئیس جمهور آمریکا درباره مسائل مربوط به ایران و کره شمالی گفت‌وگو کرد.


شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، پیش از این سفر گفته بود که کشورش قصد دارد در حل بن‌بست هسته‌ای بین تهران و واشینگتن نقش فعال‌تری ایفا کند. البته پیش از ژاپن کشورهایی مانند فرانسه، سوئیس، عراق، عمان و ... هم در این راستا تلاش کرده بودند و آمریکا نیز نسبت به میانجی گری این کشورها نظر مثبتی داشت.

موضوع دعوت آمریکا از ژاپن برای پیوستن به ائتلاف خلیج فارس یکی از همین موارد است که نشان می دهد این کشور به واقع به چه سمتی گرایش دارد. در ابتدا ژاپنی ها عنوان داشتند که برای شرکت در این ائتلاف تردید دارند. نخست وزیر و وزیر دفاع ژاپن در دیدار با وزیر دفاع آمریکا و درخواست این کشور برای مشارکت در ائتلاف دریایی در خلیج فارس اعلام کردند که هرگونه نقش این کشور در این ائتلاف براساس ملاحظات توکیو در روابطش با تهران و واشنگتن خواهد بود.

اما بعدها روزنامه آساهی ژاپن گزارش داد که توکیو با رد پیشنهاد واشنگتن برای شرکت در ائتلاف دریایی این کشور، تصمیم گرفته است به صورت مستقل به تنگه هرمز نیرو اعزام کند. موضوعی که بسیار قابل تامل است. ژاپن هنوز ارتش مستقلی ندارد و با تمام تلاش هایی که این کشور کرده هنوز واشنگتن چنین اجازه ای به توکیو نداده است. آمریکا حدود ۵۰ هزار نیرو در ۲۳ پایگاه نظامی در ژاپن دارد و قطعاً رسیدنِ توانایی‌های ارتش ژاپن به سطح یک نیروی نظامی خودکفا، راه را برای ماندگاری نیروهای آمریکایی دشوار می‌سازد. از این رو بعید است واشینگتن اجازه دهد توسعه نیروی نظامی ژاپن بیش از حد ادامه یابد.

توسعه نظامی، بخشی از راهبرد آبه برای گسترش قدرت ژاپن به عنوان یک دولت ملی است اما پیوندهای ژاپن و کره جنوبی با ایالات متحده بیش از آن است که جز در بلندمدت بتوان افزایش استقلال سیاسی را برای توکیو در نظر گرفت. بنابراین حضور مستقل ژاپنی‌ها در خلیج فارس یک طنز بین المللی بیش نیست. ژاپنی‌ها این موضوع را به خوبی می دانند اما حاضرند تن به طنزپردازی بدهند اما خود را در حوزه دیپلماتیک توجیه کنند.

نقش میانجی گری حکم می کند کشوری مستقل در این حوزه وارد گود شود اما واقعیت این است که ژاپن چنین استقلالی را خصوصا در قبال آمریکا ندارد.

جالب است که کارشناسان بین المللی درباره اروپا تاکید می کردند که اروپایی‌ها هویت مستقل از آمریکا ندارند و نمی توان با آنها از تحقق برجام سخن گفت. رئیس جمهور هم همین ایده را داشت که اروپایی ها «آقا اجازه» هستند و آمریکا «کدخداست» اما حالا بعد از تجربه تلخ همکاری با اروپا در برجام و بی تعهدی قاره سبزی ها دولت به سراغ یک «آقا اجازه» دیگر رفته است.

به نظر می رسد که دیپلماسی دولتی در بسیاری از موارد نسبت به مراودات و نقش بازیگران بین المللی چشم پوشی را پیشه کرده است. این درحالی است که هنر دیپلماسی توجه به همین مراودات و همکاری ها و اتخاذ تصمیم درست بر اساس همین موارد است اما آنچه شاهد هستیم حرکت در مسیری است که شش سال است چیزی عاید کشورمان نکرده است.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شبکه اطلاع رسانی راه دانا،تاریخ انتشار:2دی1398،کد خبر: 1557357،www.dana.ir