شعارسال:همزمان با مبارزات مردم علیه حکومت استبدادی پهلوی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مساجد از جمله مکان‌هایی بود که با سیاست پیوند عمیقی خورد. استفاده از این مکان عمومی مورد توجه مردم برای فعالیت سیاسی در سال‌های ابتدایی استقرار جمهوری اسلامی به دلیل آن که هنوز جناح‌های سیاسی کنونی تشکیل نشده بود و همه سلایق سیاسی زیر پرچم جمهوری اسلامی فعالیت می‌کردند، چندان حساسیتی برنمی‌انگیخت. اما پس از دوم خرداد و پررنگ‌تر شدن تفاوت دو جناح اصلی بخشی از جناح اصول‌گرا در نزدیکی به نهادهای اصلی نظام خود را خود را متولی اصلی نظام و انقلاب معرفی کردند و به تبع آن مساجد را نیز در اختیار خود گرفتند و کم‌کم روحانیونی که با این جناح احساس نزدیکی نداشتند، کم‌کم جای خود را به روحانیونی دادند که به اسم نظام و انقلاب با جناح اصول‌گرا هم‌گرایی بیشتری داشتند و طبیعتا از این رهگذر از مساجد استفاده‌ سیاسی می‌بردند.
اگر اخبار هفته‌های اخیر را دنبال کنید می‌بینید که بسیاری از چهره‌های سیاسی که خیال‌شان از موضوع تایید صلاحیت راحت شده، در مساجد مختلفی در حوزه‌های انتخابیه سخنرانی می‌کنند. اما آیا همه نامزدها امکان سخنرانی در مساجد مختلف را دارند؟ برخی مساجد پاسخ‌شان به این سوال منفی است. درباره سخنرانی چهره‌های سیاسی و نامزدهای انتخابات‌های مختلف، در مساجد، قانون سکوت کرده و دستورالعمل واحدی هم وجود ندارد. ماده ۵۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی می‌گوید:«انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی از تاریخ اعلام رسمی اسامی نامزدها برای نامزدهای نمایندگی مجلس از صداوسیما و میز خطابۀ نمازجمعه و یا هر وسیلۀ دیگری كه جنبۀ رسمی و دولتی دارد و فعالیت كارمندان در ساعات اداری و همچنین استفاده از وسایل و سایر امكانات وزارتخانه‌ها، ادارات، شركت‌های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها و شركت‌ها و سازمان‌های وابسته به آن‌ها و نهادها و مؤسساتی كه از بودجۀ عمومی (به هر مقدار) استفاده می‌كنند و همچنین دراختیارگذاشتن وسایل و امكانات مزبور ممنوع بوده و مرتكب مجرم شناخته می‌شود.» همچنین در تبصره یک این ماده آمده است:«مؤسسات و نهادهایی كه دارایی آنان از اموال عمومی است، همانند بنیاد مستضعفان، مشمول این ماده می‌باشند.»
با این حال در همه متن این ماده قانون نامی از مسجد برده نمی‌شود. اما تا به حال در ادوار مختلف انتخابات، برخی از فرمانداران سیاست مشخصی را درباره تبلیغات در مساجد اتخاذ کردند. در انتخابات سال ۹۶ شوراهای اسلامی شهر و روستا «عبدالرحیم رحیمی» فرماندار گچساران اعلام کرد که کاندیداهای شورای شهر حق سخنرانی در مساجد را ندارند و می‌توانند در حسینیه‌ها و اماکن خصوصی سخنرانی داشته باشند. یا قبل‌تر از آن در سال ۹۴ در جریان انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی جواد زنجانی فرماندار اردبیل اعلام کرده بود که تنها چهار مسجد در این شهر مخصوص سخنرانی نامزدهای انتخاباتی است.

مواردی از این دست در دوره‌های مختلف انتخابات فرمانداران یا استاندارانی بوده‌اند که محدودیت‌هایی را برای سخنرانی نامزدهای انتخاباتی در مساجد شهرها تعیین کرده‌اند ولی هیچ کدام نگفته‌اند که مبنای این تصمیم‌گیری چیست. با این حال آن‌جا که فرمانداران یا استانداران محدودیت و یا شرطی درباره سخنرانی نامزدهای انتخاباتی در مساجد اعلام نکرده‌اند، به نظر می‌رسد که تصمیم‌گیری نهایی برای سخنرانی نامزدهای انتخاباتی را هیات‌ امنای مساجد یا پیش‌نماز مساجد اخذ می‌کنند. در این رابطه خبرنگار سیاسی همدلی با چند تن از اعضای هیات امنای مساجد در سطح شهر تهران گفت‌وگو کرده است.
آقای سلیمی از اعضای هیات امنای یکی از مساجد مرکزی تهران درباره درخواست داوطلبان انتخابات برای سخنرانی می‌گوید: «ما محدودیتی نداریم. هرکسی بخواهد می‌تواند بیاید و سخنرانی کند. می‌تواند چهارشنبه شب‌ها تشریف بیاورد و سخنرانی کند. الزامی هم نیست که حتما به مسجد کمکی اهدا کند، ولی اگر خواستند کمک کنند ما استقبال می‌کنیم.» او درباره این که مهم است که نامزد انتخاباتی از کدام جناح سیاسی باشد توضیح می‌دهد:«نه برای مافرقی نمی‌‌کند، مهم این است که رسما به عنوان نامزد انتخاباتی تایید صلاحیت شده باشد.» آقای موحدی از مسئولین مسجدی در محله بهارستان نیز درباره شرایط پذیرفتن یک سخنران انتخاباتی در مسجد می‌گوید:«برای ما مهم است که اولا از کدام جناح سیاسی فرد نامزد شده است و در مرحله دوم مهم است که سخنران چه کسی است. سوابق شخص هم برای این که اجازه بدهیم بیاید سخنرانی کند برای ما اهمیت دارد. اما این که اجبار باشد حتما کمک مالی به مسجد انجام دهد، باید گفت نه اجباری نیست، ولی اگر کمک کنند بهتر است.» او تاکید دارد که تصمیم نهایی را پیش‌نماز مسجد می‌گیرد و برای این که اجازه سخنرانی داده شود حتما باید ایشان نام نامزد انتخاباتی را بدانند و تایید کنند. آقای رمضانی از اعضای هیات امنای مسجد دیگری در منطقه مولوی در گفت‌وگو با روزنامه همدلی به صراحت می‌گوید:«اگر نامزد انتخاباتی از جناح اصلاح‌طلب باشد از پذیرفتن آنان معذوریم. مگر آن‌ها چه کار کرده‌اند؟» او در حالی که با عصبانیت الفاظ تندی را علیه این جناح سیاسی به‌کار می‌برد تاکید دارد:«از جناح دیگر هم به این راحتی قبول نمی‌کنیم، ولی باز باید ببینیم چه کسی است و امام جماعت مسجد چه نظری دارد.» پیگیری‌های خبرنگار سیاسی همدلی نشان می‌دهد که بیشتر مساجد دستورالعمل داخلی در این باره ندارند و بنابر شرایط و افرادی که مطرح می‌شوند درباره سخنرانی کردن نامزدها تصمیم می‌گیرند. برخی از مساجد مطرح و بزرگ تهران هم در این باره حاضر به پاسخ‌گویی نشدند، ولی بررسی اخبار نشان می‌دهد که تا به حال تنها از یک جناح سیاسی، ‌چهره‌های سیاسی در این مساجد سخنرانی کرده‌اند که البته دلیل آن حتما این نیست که مساجد قبول نکرده‌اند، این احتمال نیز هست که از جناح رقیب هم کسی درخواست نداده است. با این حال سیدمصطفی میرسلیم پنج‌شنبه شب دهم بهمن در جمع نمازگزاران مسجد امام حسن (ع) قیامدشت سخنرانی کرد. البته سخنرانی‌های متعدد دیگری هم در جریان است که به دلیل محدودیت تبلیغات انتخاباتی رسانه‌ای نمی‌شود. با این حال آقای مسجدی از اعضای هیات امنای یکی از مساجد منطقه خزانه تهران تاکید دارد:«برای ما مهم است که فرد سابقه و یا شهرت منفی نداشته باشد و خیلی جناح سیاسی را ملاک قرار نمی‌دهیم، ولی چنان‌چه یک فردی از جناح سیاسی بیاید در این مسجد سخنرانی کند و حرفی خلاف عقیده و نظر نمازگزاران این مسجد بزند قطعا با واکنش آنان روبه‌رو خواهد شد و از این رو بهتر است که به این مسجد نیاید. با این حال کاندیداها هم بهتر است که کمکی به مسجد داشته باشند چون مساجد مردمی هستند و با همین کمک‌های مردمی اداره می‌شوند، ولی ما الزامی نداریم.» هفته آینده کاندیداها رسما می‌توانند تبلیغات خود را شروع کنند و احتمالا تلاش می‌کنند در این مدت از فرصت سخنرانی برای تبلیغ خود در مساجد حداکثر استفاده را داشته باشند. وقتی از اعضای هیات امنای مساجد هم پی‌گیر می‌شویم، گویا در این ایام منتظر تماس برای هماهنگی نامزدهای انتخاباتی هستند، البته اگر بتوانند شروط هیات امنای مسجد را برای سخنرانی محقق کنند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ار روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: 15 بهمن ماه 1398، کد خبر:www.hamdelidaily.ir،558