شعار سال: در پی وقوع بحران بیماری ناشی از کروناویروس در نقاط مختلف جهان، شیوع این بیماری در ایران رسماً در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۸ تأیید شد وهمه استانهای کشور درگیر این بیماری شده‌اند. گستردگی شیوع بیماری در پهنای استانهای کشور نیازمند مدیریت هوشمند و کارآمد است تا در زمان مناسب، اقدام مناسب برای کنترل و مدیریت بیماری اعمال شود. آنچه مسلم است الگو و شیوه مدیریت بر حسب مناطق و شهری و روستایی متفاوت است.کنترل و مدیریت تهدیدهای شیوع بیماری کرونا در مناطق روستایی از جمله اقدامات ضروری مدیریت پیشگیری و درمان بیماری کرونا است .چرا؟ به چهار دلیل.

دلیل اول آنکه بر اساس آمار سرشماری سال 1395 در حدود 26 درصد جمعیت کشور در حدود 21 میلیون نفر در مناطق روستایی و عشایری زندگی می‌کنند. توزیع جمعیت روستایی حاکی از آن است که سهم جمعیت روستایی بر حسب استان متفاوت است به طوری که بیشترین سهم جمعیت روستایی از کل جمعیت مربوط به استان سیستان و بلوچستان با 51 درصد سهم و کمترین با 5 درصد به استان قم اختصاص دارد. توزیع جمعیت و پراکندگی جمعیت در روستاهای مختلف نیازمند سیستم هوشمند و آنلاین برای مبارزه با بیماری کرونا و کاهش مبتلایان و افرادی است که جان خود را از دست می‌دهند. توجه به این نکته اهمیت دارد که توزیع این 21 میلیون نفر جمعیت روستایی در ٦٢٢٨٤ روستاست که مسافت و دروی آنان تا مراکز شهری و دسترسی به جاده برای رسیدن به شهر از جمله تهدیدهای مبارزه با بیماری کرونا در مناطق روستایی است.

دلیل دوم تعدادی از روستاهای کشور فاقد دسترسی به خدمات و امکانات بهداشتی در روستا و دسترسی به آب آشامیدنی سالم و آب برای شستشو می باشند. این روستاها هم از منظر دریافت اطلاعات و آگاهی در خصوص بیماری کرونا و هم توصیه‌های بهداشتی از طریق خانه بهداشت در محرومیت هستند و در صورت ناقل بودن به بیماری به دلیل ارتباطات زیاد روستاییان با هم می‌توانند در سطح وسیعی بیماری را منتشر نمایند. از این رو ضرورت دارد توجه ویژه به این روستاها شود. به دلیل عدم انتشار اطلاعات مرتبط به امکانات و تاسیسات آبادی های کشور در سر شماری سال 1395 نمی‌توان تصویری از وضعیت امکانات بهداشتی روستاها ارائه نمود اما مشاهدات میدانی حاکی از آن است که در برخی روستاهای کشور این امکانات در دسترس نمی‌باشد. بر اساس اطلاعات سرشماری سال 1390 به عنوان نمونه برای استان سیستان و بلوچستان از 6553 آبادی دارای سکنه 15.4 درصد دارای خانه بهداشت،3.4 درصد دارای مرکز بهداشتی و درمانی ،1.2 درصد دارای پایگاه بهداشت روستایی، 2.9 درصد دارای سامانه تصفیه آب می باشند. برای استان مرکزی از 1210 آبادی دارای سکنه 35.7 درصد دارای خانه بهداشت،11.5 درصد دارای مرکز بهداشتی و درمانی،3.7 درصد دارای پایگاه بهداشت روستایی و 23.6 درصد دارای سامانه تصفیه آب می باشند. این نمونه ای از کمبود امکانات بهداشتی در مناطق روستایی است.

دلیل سوم گسترش ویروس و ترس و واهمه ناشی از آن در روستاها و توجه کمتر دولت به آنها ممکن است باعث تخلیه برخی روستاها شده که کانونهای تولید بخش کشاورزی است که هم امنیت غذایی و هم برقراری امنیت منطقه به دلیل تخلیه روستا را دچار مشکل ساخته و هزینه دولت برای برقراری امنیت را دوچندان می‌سازد. به خصوص این موارد دراستانهای مرزی کشور همانند سیستان و بلوچستان که از امکانات حداقلی بهداشتی مواجه هستند تهدیدخطر جانی را شدید م‌نماید.

دلیل چهارم هزینه‌هایی(آشکار و پنهان) که دولت به منظور درمان بیماری متقبل می‌شود از منابع درآمدی کشور است که می توانست سرمایه گذاری برای افزایش قدرت و توان بهداشتی جامعه شهری و روستایی شود . بنابراین برای کاهش این هزینه ها ضرورت دارد از شیوع آن جلوگیری شود .

 با توجه به مطالب فوق ضرورت دارد اکیپ هایی برای بازرسی و وارسی به روستاهایی که فاقد خانه بهداشت هستند اعزام و شیوع بیماری بررسی و تمهیدات لازم برای پیشگیری و ارائه و سایل مورد نیاز بهداشتی به آنان ارائه شود. در این میان می توان از خیریه‌ها و سازمانهای مردم نهاد کمک گرفت . ایجاد بانک اطلاعاتی روز آمد در خصوص مناطق روستایی در گیر با بیماری و ثبت شدت شیوع و کنترل آن می‌تواند ضمن حفظ جان و سلامتی روستائیان ، به حفظ و استمرار تولید بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور کمک نماید. این مهم با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت امکان پذیر است.

ماخذ نقشه: اطلس مناطق محروم کشور -بنیاد برکت

منبع ؛فضای مجازی