شعار سال: دفاع مقدس و رشادت‌هایی که رزمندگان ایرانی در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل انجام می‌دادند، نیاز به این داشت که توسط هنرمندان در قالب‌های تصویر و فیلم‌های سینمایی به نمایش دربیایند. پس هنرمندان ایرانی شروع کردند به ساخت فیلم‌های سینمایی، تئاتر‌های مختلف و موسیقی‌های مناسبتی تا گوشه‌ای از این رشادت‌ها را به نمایش بگذارند.

در این میان، اما فیلم‌های سینمایی به دلیل داشتن مخاطب عام در جامعه ایران مخاطبان و علاقمندان بسیاری داشت. در این گزارش می‌خواهیم تا ۱۰ فیلم موثر و مهم دفاع مقدس را برای شما معرفی کنیم.

آژانس شیشه‌ای

داستان این فیلم نه در جبهه و نه در زمان جنگ اتفاق می‌افتد. اما شاید بتوان گفت که این فیلم مهم‌ترین فیلم دوران دفاع مقدس است. ابراهیم حاتمی کیا در فیلم سوال‌های بزرگی می‌پرسد؛ سوال‌هایی که مردم سال‌ها بود از خودشان می‌پرسیدند. این سوال‌ها عبارت بود از آیا جنگ واقعا تمام شده؟ نسبت ما با جنگ چیست؟ چرا جنگیدیم؟ جنگ چطور ما را تغییر داد؟ و هزار و یک سوال دیگر. طرح کردن همین سوال‌ها آژانس شیشه‌ای را تبدیل می‌کند به فیلمی که ضروری بود و هنوز هم هست.  

عقاب‌ها

این فیلم یکی از نخستین فیلم‌هایی بود که درباره جنگ تحمیلی ساخته شد. در سال‌هایی که مردم تشنه دیدن یک روایت از ایستادگی و مقاومت بودند، این عقاب‌ها بود که تمام سینما‌ها را به اشغال خود درآورده بود. 

ساموئل خاچیکیان که از کارگردانان حرفه‌ای سینمای ایران بود، می‌دانست که چگونه باید مخاطب را جذب کرد. او این بار در سینمای جنگ این کار را انجام داد. حاصل آن هم شد پربیننده‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران که با قیمت امروز بلیت، رقمی در حدود ۱۱۰ میلیارد تومان فروش کرد.

سفر به چزابه

این فیلم در روز‌های اکران با انتقاد‌های منفی بسیاری همراه بود. بسیاری دوست نداشتند تصویری که از دفاع مقدس در ذهن خود داشتند را با تصاویر صریح این فیلم عوض کنند. اما رسول ملاقلی پور کارگردان این فیلم در آن تمام حرف‌های خود را بیان کرده بود.

فیلم او با یک حالت پیچیده از ذائقه معمول سینمای ایران ساخت شده بود. این اثر بی رحمانه تلخی جنگ را به تصویر می‌کشید.  بسیاری از منتقدان این فیلم در زمان اکران حالا بعد از گذشت سال‌ها به طرفداران سفر به چزابه تبدیل شدند.

لیلی با من است

فیلم خوش ساخت کمال تبریزی در قالب طنز به سراغ مسائل جنگ رفته بود و به همین دلیل هم مورد توجه بسیاری از مخاطبان قرار گرفت. فیلم سینمایی لیلی با من است با وجود نگاه طنز و منتقدانه، در ستایش ارزش‌های دفاع مقدس ساخته شده بود و تصویری حقیقی از انسان‌های خالص و صمیمی در جبهه‌ها را نشان می‌داد.  

لیلی با من است آغاز مسیر ساخت فیلم‌هایی شد که بعد‌ها در رده پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران قرار گرفتند.

بوی پیراهن یوسف

جنگ که تمام شد، سینماگران دفاع مقدس فرصت بیشتری داشتند تا به مردم پشت جبهه و انسان‌هایی توجه کنند که از جنگ آسیب دیده بودند. ابراهیم حاتمی کیا در این فیلم انتظار انسان‌هایی روایت می‌کرد که جنگ بخشی از وجودشان را در تاریکی خود بلعیده بود.  

این فیلم تلخ و انسانی بود و پایان آن هم بسیار  تکان دهنده. علاوه بر این ها، موسیقی این فیلم هم یک شاهکار به حساب می‌آید که هیچگاه قدیمی نمی‌شود.

هور در آتش

عزیزالله حمیدنژاد در این فیلم سفر معنوی یک پیرمرد برای رسیدن به پسر گمشده خود در نیزار‌های مه گرفته مناطق جنگی را روایت می‌کرد و این فیلم همانند یک منظومه عرفانی بود.  

قصه فیلم هور در آتش ظاهرا ارتباط مستحکمی با جنگ نداشت. اما حقیقت جنگ را در خود خلاصه کرده بود. برای همین هم نظر بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرد و هنوز هم بسیاری از منتقدان این فیلم را یکی از بهترین فیلم‌های دفاع مقدس می‌دانند.

افق

فیلم سنمایی افق یکی از هیجان انگیزترین عملیات‌های ایران در دریا را روایت می‌کرد. همین ویژگی باعث شده بود تا این فیلم جذابیت زیادی برای مخاطبان داشته باشد. اما هنر رسول ملاقلی‌پور این بود که هنگام روایت این داستان پرحادثه شخصیت‌های ماندگاری را خلق و سیر تحول آن‌ها را به خوبی نشان داد.

افق با تمام تلاش‌های تکنولوژیکی که برای زیباترشدن آن انجام شد نشانگر بلوغ سینمای دفاع مقدس بود.

دیده بان

این فیلم هدیه‌ای بود که ابراهیم حاتمی کیا در سنین جوانی خود به سینمای دفاع مقدس ارائه کرد. این فیلم نوع جدیدی از داستان پردازی را با خود داشت که به جای پرداختن به حوادث و درگیری‌های بیرونی جنگ، دنیای درونی رزمندگان را روایت می‌کرد.

برای کارگردان دیده بان جنگ مقوله‌ای بود که انسان را از زمین جدا می‌کرد و تا ملکوت بالا می‌برد. در واقع این فیلم تلاش می‌کرد تا مفاهیم بلند را در قالب فیلم سینمایی به مخاطبان ارائه کند.

کانی مانگا

شاید هیچ کدام از فیلم‌های ایرانی به اندازه کانی مانگا با استاندارد‌های جنگی مطابقت نداشته باشند. سیف‌الله داد در این فیلم برای نخستین بار از تجهیزات نظامی بزرگ استفاده کرده بود، داستان آن ریتم جذابی داشت و درگیری‌ها واقعی به نظر می‌رسید. اکران این فیلم نیز مانند خودش استثنایی بود چراکه ۱۵ سال به طور پیوسته بر روی پرده سینما‌ها بود.

پرواز در شب 

اثر تماشایی رسول ملاقلی پور سرآغاز گونه جدیدی از فیلم‌های دفاع مقدس بود، فیلم‌هایی که به جنگ از منظر حماسه و عرفان نگاه می‌کردند. فیلم پیوند‌هایی بین متنی روشنی با حادثه کربلا داشت و این تفسیر از دفاع همان چیزی بود که مخاطبان در آن سال‌ها به دیدن آن علاقه داشتند. این فیلم به قدری موثر بود که بعد‌ها بسیاری از کارگردانان در فیلم‌های خود از سبک فیلم پرواز در شب استفاده کردند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: 10 مرداد 1399، کد خبر: 7441993،  www.yjc.ir