شعار سال:گرانی ناشی از جهش نرخ ارز در دو سال و نیم گذشته زندگی را برای مردم سخت کرده است. بسیاری از کالا‌ها و خدمات بیش از ۲ تا ۴ برابر افزایش قیمت داشته اند و این روند در نیمه اول سال ۹۹ سرعت بیشتری به خود گرفته است. نرخ ارز به ۲۳ هزار تومان و نرخ تورم به بیش از ۳۰ درصد (طبق آمار رسمی!) رسیده است. وضعیتی که بسیاری از مردم و حتی فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران را نگران و آشفته کرده است.

در همین اوضاع عبدالناصر همتی؛ رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته در مطلبی که در صفحه شخصی اینستاگرامی خود منتشر کرد مدعی شد که تورم فزاینده ی سال جاری ناشی از تحریک انتظارات تورمی و اثرات منفی شیوع کرونا بر اقتصاد کشور بوده است و بانک مرکزی برای کنترل و کاهش آن اقداماتی انجام داده و باز هم این برنامه ها را پیگیری خواهد کرد تا به هدف نهایی و تورم 20 درصدی هدفگذاری شده دست پیدا کند.

این دست وعده های آقای همتی البته مسبوق به سابقه است و وی بارها وعده کاهش نرخ ارز یا ثبات بازار ارز را داده است اما همواره آنچه به وقوع پیوست عکس وعده های رئیس کل بانک مرکزی بود. برای نمونه همتی در فروردین سال 98 که نرخ دلار 12 هزار تومان بود اعلام کرد که قیمت واقعی ارز با نرخ کنونی متفاوت و کمتر از اینهاست و بانک مرکزی برای کنترل و ثبات بازار ارز برنامه جدی دارد. این اظهار نظرات و وعده ها از سوی همتی در حالی داده شد و همچنان می شود که نرخ ارز طی یکسال تقریبا رشد 100 درصدی را تجربه کرد و چشم اندازی برای کاهش آن در بین کارشناسان اقتصادی وجود ندارد

از طرفی اقدامات بانک مرکزی در دو سال گذشته نشان نمی دهد که این نهاد سیاست گذار پولی به سمت کنترل تورم یا ثبات بازار پول و ارز کشور حرکت کند بلکه اتفاقاتی که از دی ماه سال گذشته تا کنون در اقتصاد ایران افتاده و بیش از 130هزار میلیارد تومان نقدینگی جذب بازار سرمایه شده است نشان می دهد بورس ایران به صورت ناخواسته و بدون برنامه ریزی از پیش تعیین شده به کمک بانک مرکزی آمده و حجم زیادی از نقدینگی سطح جامعه را که می توانست به التهاب بازارهای مختلف از جمله بازار ارز، سکه، طلا، خودرو و مسکن دامن بزند و یک ابَر تورم غیرقابل کنترل را به وجود آورد به خود جذب کرد وگرنه بانک مرکزی تقریبا اقدام قابل ملاحظه ای برای کاهش نقدینگی و یا هدایت نقدینگی به سمت تولید و یا کنترل منابع ارزی انجام نداده و رئیس کل این نهاد صرفا به دادن وعده های کلی و بدون ذکر جزئیات یا اقدامات اکتفا می کند.

 رشد نقدینگی ۳۰ درصدی همزمان با رشد اقتصادی منفی دلالی را رونق می‌دهد

وحید شقاقی شهری، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی گفت: هنوز موتور رشد نقدینگی خاموش نشده که این ضعف سیاستگذار پولی یعنی بانک مرکزی را نشان می‌دهد.

شقاقی افزود: رشد نقدینگی در خرداد سال جاری نسبت به خرداد ۹۸ حدود ۳۴ درصد بود. اگر هدف بانک مرکزی کنترل تورم است باید رشد نقدینگی به زیر ۲۰ درصد برسد. وقتی رشد نقدینگی ۳۰ درصد و رشد اقتصادی نیز منفی است، این نقدینگی به بخش‌های غیرمولد سرایت کرده و سوداگری را در جامعه تشدید می‌کند و تبعاتش می‌شود تورم در بازار دارایی و بعدش نیز به بازار کالاها و خدمات قابل مشاهده خواهد بود.

بورس ضربه‌گیر تورم

علی سعدوندی اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار دانشجو گفت: اگر امروز اقتصاد تحریمی و کرونا زده کشور دچار تورم‌های بزرگتری نشده به دلیل سرعت گیر بودن یا ضربه گیر بودن بورس است که با جذب بخشی از نقدینگی توانسته سرعت افزایش تورم را کاهش دهد.

سعدوندی اضافه کرد: بازار سرمایه توانست تا حدود زیادی با جذب سرمایه‌ها بخشی از بحرانی که می‌توانست در اقتصاد رخ بدهد را مهار کند. متاسفانه سیاست‌هایی که به افزایش رشد اقتصادی بیانجامد از طرف دولت تدبیر نشده و بعد از تخلیه نقدینگی دربازار سرمایه اگر این بازار دچار بحران شود مشخص نیست سیل نقدینگی به کدام سمت برود و کدام بازار را به آشوب کشانده و اقتصاد را وارد چالش‌های جدی تری کند.

نظام بانکی نیازمند اصلاح اساسی

حسین صمصامی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز در گفتگو با خبرنگار دانشجو گفت: براساس آمار‌های بانک مرکزی در سال گذشته نظام بانکی کشور بیش از ۷۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات اعطا کرده در حالی که سرمایه گذاری و رشد اقتصادی منفی بوده، حال این سوال مطرح می‌شود که تسهیلات به چه کسانی، بابت چه فعالیت‌هایی داده شده که راهی تولید نشده و تولید را رونق نداده است؟ موضوعی که حتما در نظام بانکی کشور باید پاسخ داده و یک بار برای همیشه به نفع تولید حل شود در غیر این صورت در سال ۹۹ همچنان با عدم رونق و جهش تولید مواجه می‌شویم بنحوی که در پایان سال ۹۹ بیش از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی داده می‌شود در حالی که همچنان سرمایه گذاری منفی است و به رشد اقتصادی مورد نظر نرسیده ایم و جهش تولیدی که به دنبال آن بودیم اتفاق نیفتاده بنابراین یکی از موضوعات مهم تحقق جهش تولیدی توجه به مسائل مالی است که سیستم بانکی نقش اول را دراین زمینه بازی می‌کند و تا زمانی که اصلاح نظام بانکی و نظام مالیاتی برای جلوگیری از دلالی اتفاق نیفتد قطعا جهش تولید و به دنبال آن رشد و ثبات اقتصادی نخواهیم داشت.

شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از خبرگزاری دانشجو، تاریخ انتشار 8 شهریور    99، کد خبر:   872162، www.snn.ir